امامزاده موسی مبرقع فرزند بلافصل جوادالائمه(ع)سومین قطب زیارتی قم
به گزارش خبرگزاری رضوی، پس از بارگاه نورانی دخت موسی بن جعفر، اخت الرضا حضرت فاطمه معصومه (س)؛ از میان ۴۴۴ امامزاده‌ای که در شهر مقدس قم آرمیده‌اند، هیچیک به جایگاه و منزلت معنوی امامزاده موسی مبرقع (ع) نمی رسند.
مقام والای معنوی این امامزاده‌ای که فرزند بلافصل جوادالائمه (ع) است و در بیت امامت پرورش یافته؛ موجب شده تا حرم ایشان بعد از حرم بانوی کرامت و مسجد مقدس جمکران به قطب زیارتی دیگری در شهر مقدس قم مبدل شود و زائرانی که در شهر قم حضور می یایند به خصوص زائرانی از کشورهای مختلف از جمله هند، پاکستان و عراق، به حرم این امامزاده نیز مشرف شوند و ایشان را زیارت کنند.
مادرش بانوی نیکو سرشتی به نام سمانه از اهالی مغرب بود که کرامات اخلاقی فراوانی داشت و در امور معنوی به چنان درجه‌ای رسیده بود که او را مادر فضیلت خطاب می‌کردند.
محل ولادت موسی مبرقع، صریا در چند کیلومتری شهر مدینه بود، او رخسار زیبایی داشت که افراد را شیفته خود می‌کرد و گفته شده برای پنهان ساختن این زیبایی کمتر در انظار عمومی مشاهده می‌شد و غالباً نقابی بر چهره می‌افکند که به همین دلیل، به موسی مبرقع شهرت یافته است.
شیعیان موسی مبرقع (ع) را امامزاده‌ای عالم و آراسته به فضیلت می‌شناختند
موسی مبرقع شش ساله بود که پدربزرگوارش امام جواد (ع) به شهادت رسید که بعد از آن، نزد برادر بزرگترش امام هادی (ع) پرورش یافت. با فراگیری معارف و احکام دینی از برادر به کمالات بالایی دست یافت تا جایی که شیعیان، ایشان را به عنوان امامزاده‌ای عالم و آراسته به فضیلت می‌شناختند.
او همواره خود را مطیع برادرش امام هادی (ع) می‌دانست و به دلیل منزلت فوق العاده ای که برای برادر خود قائل بود، مراجعات و سوالاتی که از وی می شده را به امام هادی (ع) ارجاع می‌داد تا از این طریق توجه شیعیان را به مقام امامت ایشان بیشتر جلب کند.
چگونگی هجرت موسی مبرقع (ع) به قم
از آنجا که موسی مبرقع درهنگام امامت پدر و برادر خود می‌دید که شخصیت‌هایی از شیعیان قم با آن بزرگواران در ارتباط بودند؛ دانست که قم در این زمان از مهمترین مراکز شیعه به شمار می‌رود.
این امامزاده از زبان پدر و برادر خود در وصف قم و تحسین اهالی این شهر، نکاتی را شنیده و به خاطر سپرده بود و مجموع این مسائل و دریافت اخباری از ارادت شیعیان قم نسبت به سادات و امامزادگان از یک سو و ستم غاصبان خلافت و سلاطین جور از جانب دیگر، موجبات مهاجرت موسی مبرقع به قم را فراهم ساخت.
موسی مبرقع برای آنکه عوامل حکومت عباسی متوجه برنامه هجرتش به شهر قم نشوند و توسط عمال عباسی در طول مسیر گرفتار نشود، به صورت ناشناس عراق را به مقصد ایران ترک کرد.
او به صورت ناشناس وارد قم شد و به همین دلیل بزرگان عرب شهر از آنجا که وی را نمی‌شناختند نه تنها به استقبالش نرفتند، بلکه پیام دادند که باید این شهر را ترک کند که ایشان هم مقاومتی نکرد و عازم شهر کاشان شد.
پس از آنکه بزرگان و روسای طوایف عرب شهر قم؛ نسبت به موسی مبرقع شناخت پیدا کردند به شهر کاشان رفتند و از وی عذرخواهی و برای حضور در شهر قم از او دعوت کردند که البته با اصرار فراوان آنان در نهایت پذیرفت و سپس در میان استقبال با شکوه قمی‌ها وارد این شهر شد و برای ایشان خانه‌ای در محله چهل اختران قم که هم اکنون محل دفن ایشان است خریداری کردند و در اختیارش گذاشتند.
امامزاده موسی مبرقع (ع) چهل سال در قم اقامت داشت
به گوه تاریخ امامزاده موسی مبرقع چهل سال در قم اقامت داشت و در طی این مدت همواره مورد تکریم اهالی قم، علما و بزرگان شهر بود و سرانجام در سال ۲۹۶ قمری و در سن ۸۲ سالگی از دنیا رفت و پس از تشییع با شکوه توسط شیعیان در همان محل اقامتش تدفین شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا صادقی واعظ از استاد حوزه علمیه قم در خصوص شخصیت امامزاده موسی مبرقع اظهار داشت: حضرت موسی مبرقع (ع) همه وجود خود از جان و مال و آبرو را برای دفاع از ولایت و امام هادی (ع) در طبق اخلاص نهاد و در نهایت به دستور ایشان مأمور به هجرت به قم شدند.
وی افزود: این امامزاده واجب التعظیم از راویان مورد اعتماد به شمار می‌رود و بزرگان شیعه، احادیث فراوانی از ایشان نقل کرده‌اند و ایشان در سراسر عمر با برکت خود، مطیع ولایت پدرشان امام جواد (ع) و برادرشان امام هادی (ع) بود و در این مسیر، از همه داشته‌های خود گذشت.
سادات رضوی، نقوی، تقوی و برقعی همه از نسل امامزاده موسی مبرقع (ع) هستند
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه گسترش نسل ائمه اطهار (ع) در قم و ایران از دیگر برکات وجود امامزاده موسی مبرقع (ع) بوده است گفت: سادات رضوی، نقوی، تقوی و برقعی همه از نسل ایشان هستند که نه تنها در قم و ایران، بلکه در پاکستان و هندوستان هم گسترش یافتند.
همه ساله نیز خیمه عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) در واپسین روزهای مانده به ماه محرم در صحن امامزاده موسی مبرقع (ع) که قدمت ۱۰۰ ساله دارد برافراشته شد و دو ماه محرم صفر زیر این خیمه مجالس عزاداری برپا می‌شود و دسته عزاداری هیات چهل اختران نیز در بین اهالی قم زبانزد است.
محله چهل اختران قم که حرم امامزاده موسی مبرقع در آن واقع شده با وجود آنکه بعد از حرم مطهر حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران سومین قطب مذهبی و زائر پذیر شهر قم است؛ اما متاسفانه توجه لازم و کافی به آن نشده است و شرایط فعلی آن؛ در شان این مکان زیارتی و زائران نیست.
بلاتکلیفی ساماندهی محله چهل اختران و توسعه امامزاده موسی مبرقع (ع)
در جریان سفر رهبر معظم انقلاب به شهر مقدس قم در سال ۸۹، ساماندهی و آزادسازی محدوده بافت فرسوده چهل اختران و توسعه امامزاده موسی مبرقع (ع) به عنوان یکی از پروژه‌های عمرانی در دستور کار قرار گرفت؛ اما با گذشت بیش از یک دهه از آغاز عملیات عمرانی، این پروژه بدون پیشرفت لازم همچنان بلاتکلیف است و همین امر موجب شده تا مردم این محله، از اوضاع نابسامان و زندگی در میان خرابه‌ها گلایه مند باشند.
چند مدیریتی میان اداره کل اوقاف و امور خیریه، شهرداری، استانداری و راه و شهرسازی و همچنین عدم تخصیص اعتبارات لازم از سوی دستگاه‌های مسئول، پیشرفت پروژه ساماندهی چهل اختران و امامزاده مبرقع (ع) به مساحت چهار و سه دهم هکتار را به تأخیر انداخته است.
به نظر می‌رسد این پروژه با طرح اولیه خود دیگر قابل اجرا نخواهد بود و بازنگری و چابک سازی طرح با اولویت توسعه بنای امامزاده برای برون رفت از این وضعیت می‌بایست مورد توجه مسئولان قرار گیرد و در عین حال باید مدیریت واحدی در این پروژه حاکم باشد.
در جریان سفر رییس جمهور به قم نیز برای این پروژه تصمیماتی اتخاذ شده که امید است با تخصیص اعتبارات ملی، ورود مدیریت شهری و سایر دستگاه‌های مسئول این محله هر چه زودتر سامان یابد و شاهد حضور روز افزون زائران در این امامزاده واجب التعظیم باشیم.
راهنمای زائران امامزاده موسی مبرقع به چهار زبان فارسی، عربی، اردو و انگلیسی
در ایام نوروی ۱۴۰۱ نیز خیمه معرفت طرح آرامش بهاری اداره کل اوقاف و امور خیریه استان قم با دو غرفه در جوار آستان مقدس امامزاده موسی مبرقع ابن الجواد (ع) برپا شده است.
در این خیمه معرفت، غرفه‌های پاسخگویی به مسائل شرعی به چهار زبان فارسی، عربی، اردو و انگلیسی و راهنمای زائران دایر شده و مشغول خدمت‌رسانی به زائران ایرانی و خارجی است.
توزیع نقشه شهر قم و بقاع متبرکه، از جمله خدماتی است که در این خیمه به زائران ارائه می‌شود.
همچنین ایستگاه صلواتی برای توزیع چای و آب جوش و دمنوش در جوار حرم مطهر این امامزاده واجب التعظیم برپا شده که تا پایان تعطیلات نوروزی فعال خواهد بود.
مهدی بخشی سورکی
مقام والای معنوی این امامزاده‌ای که فرزند بلافصل جوادالائمه (ع) است و در بیت امامت پرورش یافته؛ موجب شده تا حرم ایشان بعد از حرم بانوی کرامت و مسجد مقدس جمکران به قطب زیارتی دیگری در شهر مقدس قم مبدل شود و زائرانی که در شهر قم حضور می یایند به خصوص زائرانی از کشورهای مختلف از جمله هند، پاکستان و عراق، به حرم این امامزاده نیز مشرف شوند و ایشان را زیارت کنند.
مادرش بانوی نیکو سرشتی به نام سمانه از اهالی مغرب بود که کرامات اخلاقی فراوانی داشت و در امور معنوی به چنان درجه‌ای رسیده بود که او را مادر فضیلت خطاب می‌کردند.
محل ولادت موسی مبرقع، صریا در چند کیلومتری شهر مدینه بود، او رخسار زیبایی داشت که افراد را شیفته خود می‌کرد و گفته شده برای پنهان ساختن این زیبایی کمتر در انظار عمومی مشاهده می‌شد و غالباً نقابی بر چهره می‌افکند که به همین دلیل، به موسی مبرقع شهرت یافته است.
شیعیان موسی مبرقع (ع) را امامزاده‌ای عالم و آراسته به فضیلت می‌شناختند
موسی مبرقع شش ساله بود که پدربزرگوارش امام جواد (ع) به شهادت رسید که بعد از آن، نزد برادر بزرگترش امام هادی (ع) پرورش یافت. با فراگیری معارف و احکام دینی از برادر به کمالات بالایی دست یافت تا جایی که شیعیان، ایشان را به عنوان امامزاده‌ای عالم و آراسته به فضیلت می‌شناختند.
او همواره خود را مطیع برادرش امام هادی (ع) می‌دانست و به دلیل منزلت فوق العاده ای که برای برادر خود قائل بود، مراجعات و سوالاتی که از وی می شده را به امام هادی (ع) ارجاع می‌داد تا از این طریق توجه شیعیان را به مقام امامت ایشان بیشتر جلب کند.
چگونگی هجرت موسی مبرقع (ع) به قم
از آنجا که موسی مبرقع درهنگام امامت پدر و برادر خود می‌دید که شخصیت‌هایی از شیعیان قم با آن بزرگواران در ارتباط بودند؛ دانست که قم در این زمان از مهمترین مراکز شیعه به شمار می‌رود.
این امامزاده از زبان پدر و برادر خود در وصف قم و تحسین اهالی این شهر، نکاتی را شنیده و به خاطر سپرده بود و مجموع این مسائل و دریافت اخباری از ارادت شیعیان قم نسبت به سادات و امامزادگان از یک سو و ستم غاصبان خلافت و سلاطین جور از جانب دیگر، موجبات مهاجرت موسی مبرقع به قم را فراهم ساخت.
موسی مبرقع برای آنکه عوامل حکومت عباسی متوجه برنامه هجرتش به شهر قم نشوند و توسط عمال عباسی در طول مسیر گرفتار نشود، به صورت ناشناس عراق را به مقصد ایران ترک کرد.
او به صورت ناشناس وارد قم شد و به همین دلیل بزرگان عرب شهر از آنجا که وی را نمی‌شناختند نه تنها به استقبالش نرفتند، بلکه پیام دادند که باید این شهر را ترک کند که ایشان هم مقاومتی نکرد و عازم شهر کاشان شد.
پس از آنکه بزرگان و روسای طوایف عرب شهر قم؛ نسبت به موسی مبرقع شناخت پیدا کردند به شهر کاشان رفتند و از وی عذرخواهی و برای حضور در شهر قم از او دعوت کردند که البته با اصرار فراوان آنان در نهایت پذیرفت و سپس در میان استقبال با شکوه قمی‌ها وارد این شهر شد و برای ایشان خانه‌ای در محله چهل اختران قم که هم اکنون محل دفن ایشان است خریداری کردند و در اختیارش گذاشتند.
امامزاده موسی مبرقع (ع) چهل سال در قم اقامت داشت
به گوه تاریخ امامزاده موسی مبرقع چهل سال در قم اقامت داشت و در طی این مدت همواره مورد تکریم اهالی قم، علما و بزرگان شهر بود و سرانجام در سال ۲۹۶ قمری و در سن ۸۲ سالگی از دنیا رفت و پس از تشییع با شکوه توسط شیعیان در همان محل اقامتش تدفین شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا صادقی واعظ از استاد حوزه علمیه قم در خصوص شخصیت امامزاده موسی مبرقع اظهار داشت: حضرت موسی مبرقع (ع) همه وجود خود از جان و مال و آبرو را برای دفاع از ولایت و امام هادی (ع) در طبق اخلاص نهاد و در نهایت به دستور ایشان مأمور به هجرت به قم شدند.
وی افزود: این امامزاده واجب التعظیم از راویان مورد اعتماد به شمار می‌رود و بزرگان شیعه، احادیث فراوانی از ایشان نقل کرده‌اند و ایشان در سراسر عمر با برکت خود، مطیع ولایت پدرشان امام جواد (ع) و برادرشان امام هادی (ع) بود و در این مسیر، از همه داشته‌های خود گذشت.
سادات رضوی، نقوی، تقوی و برقعی همه از نسل امامزاده موسی مبرقع (ع) هستند
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه گسترش نسل ائمه اطهار (ع) در قم و ایران از دیگر برکات وجود امامزاده موسی مبرقع (ع) بوده است گفت: سادات رضوی، نقوی، تقوی و برقعی همه از نسل ایشان هستند که نه تنها در قم و ایران، بلکه در پاکستان و هندوستان هم گسترش یافتند.
همه ساله نیز خیمه عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) در واپسین روزهای مانده به ماه محرم در صحن امامزاده موسی مبرقع (ع) که قدمت ۱۰۰ ساله دارد برافراشته شد و دو ماه محرم صفر زیر این خیمه مجالس عزاداری برپا می‌شود و دسته عزاداری هیات چهل اختران نیز در بین اهالی قم زبانزد است.
محله چهل اختران قم که حرم امامزاده موسی مبرقع در آن واقع شده با وجود آنکه بعد از حرم مطهر حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران سومین قطب مذهبی و زائر پذیر شهر قم است؛ اما متاسفانه توجه لازم و کافی به آن نشده است و شرایط فعلی آن؛ در شان این مکان زیارتی و زائران نیست.
بلاتکلیفی ساماندهی محله چهل اختران و توسعه امامزاده موسی مبرقع (ع)
در جریان سفر رهبر معظم انقلاب به شهر مقدس قم در سال ۸۹، ساماندهی و آزادسازی محدوده بافت فرسوده چهل اختران و توسعه امامزاده موسی مبرقع (ع) به عنوان یکی از پروژه‌های عمرانی در دستور کار قرار گرفت؛ اما با گذشت بیش از یک دهه از آغاز عملیات عمرانی، این پروژه بدون پیشرفت لازم همچنان بلاتکلیف است و همین امر موجب شده تا مردم این محله، از اوضاع نابسامان و زندگی در میان خرابه‌ها گلایه مند باشند.
چند مدیریتی میان اداره کل اوقاف و امور خیریه، شهرداری، استانداری و راه و شهرسازی و همچنین عدم تخصیص اعتبارات لازم از سوی دستگاه‌های مسئول، پیشرفت پروژه ساماندهی چهل اختران و امامزاده مبرقع (ع) به مساحت چهار و سه دهم هکتار را به تأخیر انداخته است.
به نظر می‌رسد این پروژه با طرح اولیه خود دیگر قابل اجرا نخواهد بود و بازنگری و چابک سازی طرح با اولویت توسعه بنای امامزاده برای برون رفت از این وضعیت می‌بایست مورد توجه مسئولان قرار گیرد و در عین حال باید مدیریت واحدی در این پروژه حاکم باشد.
در جریان سفر رییس جمهور به قم نیز برای این پروژه تصمیماتی اتخاذ شده که امید است با تخصیص اعتبارات ملی، ورود مدیریت شهری و سایر دستگاه‌های مسئول این محله هر چه زودتر سامان یابد و شاهد حضور روز افزون زائران در این امامزاده واجب التعظیم باشیم.
راهنمای زائران امامزاده موسی مبرقع به چهار زبان فارسی، عربی، اردو و انگلیسی
در ایام نوروی ۱۴۰۱ نیز خیمه معرفت طرح آرامش بهاری اداره کل اوقاف و امور خیریه استان قم با دو غرفه در جوار آستان مقدس امامزاده موسی مبرقع ابن الجواد (ع) برپا شده است.
در این خیمه معرفت، غرفه‌های پاسخگویی به مسائل شرعی به چهار زبان فارسی، عربی، اردو و انگلیسی و راهنمای زائران دایر شده و مشغول خدمت‌رسانی به زائران ایرانی و خارجی است.
توزیع نقشه شهر قم و بقاع متبرکه، از جمله خدماتی است که در این خیمه به زائران ارائه می‌شود.
همچنین ایستگاه صلواتی برای توزیع چای و آب جوش و دمنوش در جوار حرم مطهر این امامزاده واجب التعظیم برپا شده که تا پایان تعطیلات نوروزی فعال خواهد بود.
مهدی بخشی سورکی
