کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

خبرگزاری رضوی گزارش می دهد؛

خطر انقراض بیخ گوش یوزهای ایرانی

26 دی 1400 ساعت 13:35

تهران- انقراض یوزپلنگ های ایرانی تهدید جدی برای محیط زیست کشورمان به شمار می رود که توجه به این‌مهم باید در دستور کار قرار گیرد.


خبرگزاری رضوی_ رضا پیری؛ " آیا می دانستید یوزپلنگ ایرانی در حال انقراض است؟"این سوال را در مدت اخیر حتما زیاد شنیده ایم.
اما به راستی علت آن را تا به حال از خودمان پرسیده ایم؟ به سراغ واکاوی موضوع رفته ایم؟ سر از انجمن های دفاع از حقوق حیوانات در آورده ایم؟ سراغ فعالان محیط زیست را گرفته ایم؟ اصلا می دانیم یوزپلنگ ایرانی چند گونه بوده و اکنون به چند مورد رسیده است؟ هرکدام از ما که ادعای دفاع از حقوق حیوانات دارد و مدعی می شود که نسبت محیط زیست و هرآنچه که به آن وابسته است دغدغه دارد، که هرروز حداقل ۳،۴ ساعت در فضای مجازی اخبار را بالا و پایین می کند، هیچ خبر دارد که خطر انقراض یوزپلنگ ایرانی بیخ گوش محیط زیست است. که از این گونه در کشورمان فقط ۱۲ قلاده مانده، درحالیکه در اواخر دهه ۸۰، حدود ۱۰۰ قلاده یوزپلنگ ایرانی داشتیم. از آن سالها تا الان باید تعداد این نوع افزایش می یافت اما متاسفانه طبق گفته معاون تنوع زیستی سازمان محیط زیست باید بگوییم که «حال یوز ایرانی نه تنها بد که فاجعه بار و فوق بحرانی است و بعد از شیر ایرانی و ببر مازندران به سمت انقراض می‌تازند!»

ایران آخرین پناهگاه یوزپلنگ ها
جمعیت یوزهای ایرانی هرروز در حال کم شدن است و باید بدانید که ایران آخرین پناهگاه یوزپلنگ آسیایی در دنیا به شمار می‌رود و به این دلیل به یوزپلنگ آسیایی، یوزپلنگ ایرانی هم می‌گویند، اما ما محافظان خوبی برای این گونه باارزش نبودیم و جمعیت یوزپلنگ ایرانی طی ۶۰ سال گذشته از ۳۰۰ قلاده به ۱۲ قلاده کاهش یافته است. هرچند این آمار توسط حدس‌های کارشناسی و به وسیله دوربین‌های تله‌ای به کار رفته در زیستگاه این جانداران به دست آمده است اما به هرحال یک فاجعه زیست‌محیطی در میان است.
بر اساس آخرین داده‌های علمی که در سال ۲۰۱۷ منتشرشده است، ایران کمتر از ۴۰یوزپلنگ دارد که در ۷ استان و ۱۰ زیستگاه زندگی می‌کنند. گفته می‌شود وسعت زیستگاه جنوبی یوز در کشورمان بیش از ۳ میلیون هکتار است، اما یوزهای شناسایی‌شده از انگشتان یک دست هم بیشتر نمی‌شوند. در یک‌صد سال اخیر یوزهای ایرانی زندگی پرفرازونشیبی داشته‌اند. در دهه ۵۰ خورشیدی جمعیت یوزپلنگ بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ قلاده در کشور بوده و ۴۴ نقطه ایران نیز محل زیست آنان بوده است.
بعدازآن به علت اینکه از یک‌سو طعمه‌های آنان پراکنده شدند و از سوی دیگر جنگ ایران و عراق زیستگاه آنان را ناامن کرد سال‌به‌سال از جمعیت آنان کاسته شد و در دهه 70 به‌طور ناگهانی کارشناسان بین‌المللی در پایشی که در ایستگاه‌ها انجام دادند گفتند که کلاً یوزپلنگ آسیایی در حال منقرض شدن و از بین رفتن است. تا مدت‌ها نیز این ذهنیت وجود داشت که یوز ایرانی منقرض‌شده است تا اینکه در اواخر دهه ۷۰ یک قلاده یوزپلنگ در جاده طبس تصادف کرد و این‌گونه بر همگان معلوم شد که یوزپلنگ ایرانی هنوز در این جغرافیا زنده است و نفس می‌کشد.

بیشترین تلفات بین‌ چه سالهایی بود؟
بنا بر داده‌های سازمان حفاظت از محیط‌زیست، بیشترین تلفات یوزپلنگ‌ها در ایران بین سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۲ اتفاق افتاده است. فعالیت‌های آماری این سازمان، جمعیت کل یوزپلنگ‌های ایرانی را در سال ۱۳۷۶، ۵۰ تا ۱۰۰ قلاده برآورد کرده بود. این جمعیت در سال ۱۳۸۳، ۵۰ تا ۶۰ قلاده و در سال ۱۳۸۷، ۷۰ تا ۱۰۰ قلاده تخمین زده شده بود و حالا مسئولان محیط زیست کشور از باقی ماندن تنها ۱۲ قلاده یوزپلنگ خبر می‌دهند.
اما دلیل این سیر انقراضی یوزپلنگ‌ها در کشورمان چیست؟ به گفته کارشناسان، یوزپلنگ ایرانی جانوری است که در شرایط اسارت جفت‌گیری نمی‌کند، احتمال مرگ توله‌ها و نرسیدن به سن زادآوری بسیار بالاست، به دلیل تمایل به مهاجرت و پیمودن مسافت‌های طولانی، حفاظت کردن از آن‌ها بسیار دشوار است و موارد دیگر که محافظت از آن‌ها را سخت می‌کند. همچنین برخی از عوامل انسانی که موجب کاهش چشمگیر جمعیت آن‌ها شده است عواملی مانند تخریب زیستگاه، استفاده از تله و طعمه مسموم، شکار غیر مجاز، تصادفات جاده‌ای، سگ‌های ولگرد است. مرتضی پورمیرزایی، مدیرعامل انجمن یوزپلنگ ایرانی در این باره گفته: «از دلایل انقراض یوزها، حضور دام و مشخصا سگ و گرگاس در زیستگاه‌های یوزهاست.»

آینده ای برای یوزپلنگ ایرانی نمی بینم
اسماعیل کهرم، کارشناس شناخته‌شده محیط‌زیست نیز، امیدی به احیای یوز ایرانی ندارد. او با بیان این‌که در دنیا دو تا یوزپلنگ یکی آفریقایی و یکی ایرانی وجود دارد، گفته است: شرایط زیست یوز ایرانی با آفریقایی خیلی متفاوت است. وی افزود: در آفریقا به‌خوبی از یوزها مراقبت می‌شود. در موردشان کنفرانس‌های متعددی برگزار می‌کنند، برای حفاظت از آن‌ها بودجه‌های کلانی اختصاص می‌دهند به‌ویژه در کشور اوگاندا، اما در ایران این گونه نیست.
کهرم گفت: آینده‌ای برای یوزپلنگ ایرانی نمی‌بینم. در حال حاضر به‌زور دارند سر یوز ایرانی را بالا می‌گیرند که خفه نشود؛ یعنی یوز ایرانی تا گردن غرق‌شده است. این کارشناس محیط‌زیست دلایل کاهش یوز ایرانی را سه دلیل عمده دانست و تصریح کرد: یکی از دلایل مهم کاهش یوزها، ناآگاهی مردمی است که در مجاورت یوزها زندگی می‌کنند‌.

احیای یوزپلنگ ایرانی مهمترین گام
باید به این ‌نکته توجه کنیم که هر حیوانی در هر کشوری نماد آن کشور محسوب می شود و در بین کشورهای دیگر با آن گونه خاص شناخته می شود. در این سالها انقراض شیر و ببر مازندرانی را داشتیم موضوعی که بین مجامع زیست محیطی دنیا مخرب عنوان شد.
حالا که خطر انقراض این گونه باارزش هم بیخ گوشمان است اجازه ندهیم یک خطر دیگر محیط زیست کشورمان را تهدید کند و با احیای یوزپلنگ ایرانی، زیبایی را به طبیعت هدیه دهیم.


کد مطلب: 84734

آدرس مطلب :
https://www.razavi.news/fa/news/84734/خطر-انقراض-بیخ-گوش-یوزهای-ایرانی

رضوی
  https://www.razavi.news