سبک زندگی حضرت زهرا (س) باید برای نسل جوان بازگو شود
به گزارش خبرگزاری رضوی، زنان رکن اصلی جامعه انسانی هستند و علاوه بر هر مسوولیتی، مهمترین نقش را در کانون خانواده برعهده دارند.
در دین مبین اسلام خانواده از منزلت و قداست خاصی برخوردار است و زنان علاوه بر وجهه انسانی خویش و نیز نقش اجتماعی در سطح جامعه مهمترین نقش را در مدیریت کانون خانواده ایفا می‌کنند.
همان گونه که خداوند در دین اسلام هدف از خلقت را برای مسلمانان معین کرده و مسیر رسیدن به هدف را با کتاب آسمانی، پیامبر و ائمه اطهار نشان داده است، اسلام هم انتظاراتی از زن‌ها در بحث همسرداری و تربیت صحیح فرزندان و نهایتاً ایجاد آرامش و محبت در کانون خانواده دارد.
حضرت فاطمه (س) تربیت شده مکتب پیامبر (ص) و یک اسوه تمام معنا در عرصه عشق و عبادت به خدا، خدمت به مردم، عفاف و پاکدامنی، خانه داری، تربیت صحیح فرزند و نقش‌های سیاسی و اجتماعی در جامعه است.
به گفته کارشناسان مذهبی حضرت زهرا (س) الگوی کامل انسانی برای زنان جهان است و ما باید با شناخت کامل و همه جانبه از این شخصیت والای انسانی، ایشان را الگوی زندگانی خود قرار دهیم.
خبرنگار خبرگزاری ایرنا قزوین، به مناسبت سالروز شهادت حضرت زهرا (س) با متین قورچی بیگی کارشناس مسائل مذهبی و استاد حوزه علمیه در قزوین پیرامون سیره تربیتی و سبک زندگی حضرت زهرا (س) به گفت و گو نشسته است.
قورچی بیگی با بیان اینکه پرداختن به نقش اجتماعی و سیاسی حضرت زهرا (س) نیاز جدی زنان جامعه است، افزود: زندگی آن حضرت مصداق بارز مهر و عطوفت در خانواده است که بستر مناسبی برای تربیت فرزندان صالح فراهم می‌کند.
ایرنا. سیره تربیتی حضرت زهرا (س) چگونه بوده است و بارزترین ویژگی‌های سبک زندگی ایشان چیست؟
توجه ویژه به عبودیت در مقابل خداوند متعال از جمله ویژگی‌های حضرت زهرا (س) در زندگی بوده است که در تمام مراحل زندگی ایشان به چشم می‌خورد.
همچنین محبت در تربیت فرزندان در مواجهه با افراد جامعه و در تعامل با همسر در سیره حضرت زهرا (س)مشاهده می شود که بر اساس توحید شکل گرفته و در راستای محبت الهی قرار دارد و مخاطبش را به توحید می‌رساند.
بارزترین ویژگی در سبک زندگی فاطمی، توجه به همنوع است، بخشش لباس عروسی، بخشش افطار در سه روز به صورت پشت سر هم، خانوادگی دعا کردن برای همسایه و توجه به کسی که از حضرت سؤال می‌پرسد و سوالاتش طولانی می‌شود همه اینها نشان از این دارد که حضرت زهرا (س) برای رساندن افراد جامعه به خداوند متعال توجه ویژه داشته‌اند و ارتباط مستقیم با فرزندان و به عهده گرفتن مسوولیت بازی با فرزندان، نشان از توجه ویژه حضرت زهرا (س) به تربیت دارد.
ایرنا. حضرت زهرا (س) در تربیت فرزندانشان به چه مسائلی توجه داشتند و در مسائل اعتقادی چگونه فرزندان خود را تربیت می‌کردند؟
اصولاً برای اینکه بخواهیم درباره یک خانواده قضاوت بکنیم ابتدا تربیت فرزندان خانواده را مورد بررسی قرار می‌دهیم تربیت دختری مانند زینب کبری (س) تنها در مکتب حضرت زهرا (س) امکان پذیر است، تربیتی که توحید و خدا پرستی، ایثار و گذشت در آن به چشم می‌خورد و صبوری زینب کبری (س) نشأت گرفته از وفاداری حضرت نسبت به امیرالمؤمنین علی (ع) است همانطور که حضرت زهرا با خواندن خطبه فدکیه از حق امامت امیرالمؤمنین دفاع کرد حضرت زینب نیز در کاخ یزید از حق ولایت و امامت امام حسین (ع) و امام سجاد (ع) دفاع کرد.
ایرنا. این محبوبیت و مقبولیت چگونه اتفاق می افتد و پدر و مادر چه کاری باید انجام دهند که این دو مورد برای بچه‌ها به وجود بیاید؟
همه کائنات رو به سوی خداوند متعال دارند و به او نگاه می‌کنند حال اگر خداوند به مخلوقی از مخلوقات خود توجه ویژه داشته باشد نگاه‌ها به سمت آن مخلوق متمایل می‌شود حضرت زهرا (س) به عنوان یگانه هستی، کانون توجه خداوند متعال است بنابراین تمام جهان بر مدار محبت او می‌چرخد اما برای اینکه بتوانیم فرزندان صالح و شایسته تربیت کنیم باید آنها را با وجود مقدس حضرت زهرای مرضیه (س) آشنا کنیم از او بگویم و از او بسرایم و همه توجه فرزندانمان را به سمت اهل بیت متمرکز کنیم تا بتوانیم فرزندانی مانند فرزندان حضرت فاطمه و در راه اهل بیت علیهم السلام تربیت کنیم.
ایرنا. با توجه سالروز شهادت حضرت زهرا (س) مهمترین الگوهای رفتاری حضرت برای ما چیست و چطور آنها را باید پیاده کنیم که رفتارهای فرزندان حضرت زهرا (س) در جامعه نهادینه شود؟
ولایتمداری و دفاع از حریم امامت از مهمترین الگوهایی است که می‌توانیم در زندگی حضرت زهرا (س) برای خود داشته باشیم، گاه ولایت مداری در خانه و خانواده شکل می‌گیرد و زن باید مطیع همسر باشد، گاه در اداره شکل می‌گیرد و فرد باید مطیع مدیر خود باشد،گاه در نگاه در جامعه شکل می‌گیرد که فرد باید مطیع ولی امر مسلمین باشد و گاه در مباحث فردی و اعتقادی اتفاق می‌افتد که فرد باید مطیع خداوند متعال باشد.
اگر هر یک از ما در هر نقشی که قرار می‌گیریم ولی خود را بشناسیم و مسوولیت خود را نسبت به او به طور کامل انجام دهیم مشکلی پیش نمی‌آید، البته پیش زمینه ولایت مداری توحید و یگانه پرستی است، اینکه فقط بنده خدا باشیم نه بنده مباحث مادی و افراد جامعه، باید مورد تاکید باشد.
ایرنا. برخی معتقد هستند، شرایط آن زمان با الان متفاوت است و در حال حاضر می‌طلبد که الگوهای رفتاری ما با توجه به زمان پیش برود؟
هر فردی بسته به زمان و مکانی که در آن قرار دارد دارای نیازها و خواسته‌هایی است که تلاش می‌کند آنها را برآورده کند، حضرت زهرا (س) در زمان خود با وجود اینکه از همه امکانات می‌توانست به نفع خود استفاده کند اما در سیره زندگی ایشان می‌بینیم که در سطح پایین‌ترین افراد جامعه زندگی می‌کنند در عین حال بالاترین سطح کارایی را در زندگی دارد به گونه‌ای که سرور زنان عالم شناخته می‌شود.
برای پیاده سازی سیره عملی و رفتاری حضرت زهرا (س)، باید سبک زندگی فاطمی به صورت گفتمانی در زندگی‌ها ورود پیدا کند و به عنوان یک شاخص برای تصمیمات قرار داده شود، توسل و استعانت از خداوند متعال نیز می‌تواند در کنار تحقیق و پژوهش کمک حال باشد.
ایرنا. سبک زندگی همسرداری حضرت زهرا (س) چگونه بود و در چه موارد همراه و مطیع همسر بودند؟
در سبک زندگی همسرداری حضرت زهرا (س) همین بس که ایشان هیچ وقت تقاضایی را که امیرالمؤمنین علی (ع) نمی‌توانستند برآورده کنند از ایشان نداشتند و در ماجرای مجروح شدن و آسیب دیدن خودشان همانطور که در مقتل نوشته شده است ایشان برای اینکه همسرشان ناراحت نشوند سعی می‌کردند بیماری خود را مخفی کند.
ایرنا. متأسفانه مسائلی که در جامعه وجود دارد، نشان می‌دهد که برخی زنان جامعه آن‌چنان که باید حضرت زهرا (س) را به عنوان الگوی عملی برای خود نمی‌شناسند و انتظار بیشتری از زنان در یک جامعه اسلامی می‌رود، دلیل این امر چه می‌تواند باشد؟
اگر برخی زنان جامعه حضرت زهرا (س) را الگوی خود قرار نمی‌دهند به این دلیل است که حضرت را نمی‌شناسند و از میزان تأثیر خلقت حضرت زهرا (س) بر عالم ناآگاه هستند آنچه به عنوان مراسم مذهبی در ایام شهادت حضرت برگزار می‌شود تشریفاتی است که اگر همراه با عمل نباشد تأثیر چندانی نخواهد داشت.
ایرنا. به نظر شما چه باید کرد تا الگوی همه مردم، فاطمی باشد و سبک زندگی اهل بیت (ع) از جمله حضرت فاطمه (ع) در زندگی مردم وارد شود؟
اگر بخواهیم همه مردم فاطمی باشند و سبک زندگی اهل بیت در زندگی مردم وارد شود باید توجه به اهل بیت علیهم السلام و سیره ایشان از ابتدای زندگی به صورت فرهنگ عمومی به افراد جامعه القاء شود تا خانواده‌ها نسبت به ایام ولادت و شهادت اهل بیت (ع) حساسیت بیشتری داشته باشند و در این ایام معارف را به فرزندان خود منتقل نمایند البته رفتار خود والدین تأثیر بسزایی در شکل گیری شخصیت فرزندان خواهد داشت.
ایرنا. آیا حجاب با برنامه‌های کلیشه‌ای نهادینه می‌شود؟
مساله حجاب از مهمترین مسائلی است که نقش مستقیم در بحث حیا و عفت عمومی دارد و نیاز به کار فرهنگی و زیرساخت‌های اعتقادی برای آن می باشد و با طرح و برنامه‌های کلیشه‌ای حجاب نهادینه نمی‌شود.
برای نهادینه کردن یک امر باید باور، اعتقاد و سبک زندگی ملت را تغییر داد و برای نهادینه کردن عفاف و حجاب باید ابتدا قوانین پیشگیرانه داشت.
توجه به محیط زندگی و رشد فرزندان، توجه به انتخاب مهد کودک مناسب و توجه به انتخاب دوست مناسب در سن کودکی برای فرزندان از جمله امور پیشگیرانه‌ای است که می‌تواند در آینده فرد را نسبت به عفاف و حجاب ترغیب کند یا سدی برای پذیرش حجاب برای افراد جامعه باشد.
ایرنا.چند کتاب در مورد سیره تربیتی حضرت زهرا (س) معرفی بفرمایید؟
فرهنگ فاطمیه نوشته مهدی نیلی پور، کتاب سیره فاطمی نوشته جواد محدثی و کتاب سیره فاطمی نوشته سید احمد خاتمی کتاب‌هایی هستند که می‌توانند ما را با سیره و روش و سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) بیشتر آشنا کند.
کلام آخر:
سیره حضرت زهرا (ص) در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی به صورت اندک در تاریخ آمده است، با این حال با توجه به هر یک از وقایع نقل شده، از زاویه‌های مختلف اعتقادی، اخلاقی و عملی، ابعاد مختلفی از زندگی این شخصیت برای ما آشکار می‌شود.
امام حسن عسکری (ع) فرمودند "ما حجت خداوند بر مردم هستیم و مادرمان فاطمه حجت خدا بر ما است" که این حدیث الگو بودن حضرت زهرا (س) در تمام مراحل زندگی و برای همه اقشار جامعه را یادآور می‌شود.
در دین مبین اسلام خانواده از منزلت و قداست خاصی برخوردار است و زنان علاوه بر وجهه انسانی خویش و نیز نقش اجتماعی در سطح جامعه مهمترین نقش را در مدیریت کانون خانواده ایفا می‌کنند.
همان گونه که خداوند در دین اسلام هدف از خلقت را برای مسلمانان معین کرده و مسیر رسیدن به هدف را با کتاب آسمانی، پیامبر و ائمه اطهار نشان داده است، اسلام هم انتظاراتی از زن‌ها در بحث همسرداری و تربیت صحیح فرزندان و نهایتاً ایجاد آرامش و محبت در کانون خانواده دارد.
حضرت فاطمه (س) تربیت شده مکتب پیامبر (ص) و یک اسوه تمام معنا در عرصه عشق و عبادت به خدا، خدمت به مردم، عفاف و پاکدامنی، خانه داری، تربیت صحیح فرزند و نقش‌های سیاسی و اجتماعی در جامعه است.
به گفته کارشناسان مذهبی حضرت زهرا (س) الگوی کامل انسانی برای زنان جهان است و ما باید با شناخت کامل و همه جانبه از این شخصیت والای انسانی، ایشان را الگوی زندگانی خود قرار دهیم.
خبرنگار خبرگزاری ایرنا قزوین، به مناسبت سالروز شهادت حضرت زهرا (س) با متین قورچی بیگی کارشناس مسائل مذهبی و استاد حوزه علمیه در قزوین پیرامون سیره تربیتی و سبک زندگی حضرت زهرا (س) به گفت و گو نشسته است.
قورچی بیگی با بیان اینکه پرداختن به نقش اجتماعی و سیاسی حضرت زهرا (س) نیاز جدی زنان جامعه است، افزود: زندگی آن حضرت مصداق بارز مهر و عطوفت در خانواده است که بستر مناسبی برای تربیت فرزندان صالح فراهم می‌کند.
ایرنا. سیره تربیتی حضرت زهرا (س) چگونه بوده است و بارزترین ویژگی‌های سبک زندگی ایشان چیست؟
توجه ویژه به عبودیت در مقابل خداوند متعال از جمله ویژگی‌های حضرت زهرا (س) در زندگی بوده است که در تمام مراحل زندگی ایشان به چشم می‌خورد.
همچنین محبت در تربیت فرزندان در مواجهه با افراد جامعه و در تعامل با همسر در سیره حضرت زهرا (س)مشاهده می شود که بر اساس توحید شکل گرفته و در راستای محبت الهی قرار دارد و مخاطبش را به توحید می‌رساند.
بارزترین ویژگی در سبک زندگی فاطمی، توجه به همنوع است، بخشش لباس عروسی، بخشش افطار در سه روز به صورت پشت سر هم، خانوادگی دعا کردن برای همسایه و توجه به کسی که از حضرت سؤال می‌پرسد و سوالاتش طولانی می‌شود همه اینها نشان از این دارد که حضرت زهرا (س) برای رساندن افراد جامعه به خداوند متعال توجه ویژه داشته‌اند و ارتباط مستقیم با فرزندان و به عهده گرفتن مسوولیت بازی با فرزندان، نشان از توجه ویژه حضرت زهرا (س) به تربیت دارد.
ایرنا. حضرت زهرا (س) در تربیت فرزندانشان به چه مسائلی توجه داشتند و در مسائل اعتقادی چگونه فرزندان خود را تربیت می‌کردند؟
اصولاً برای اینکه بخواهیم درباره یک خانواده قضاوت بکنیم ابتدا تربیت فرزندان خانواده را مورد بررسی قرار می‌دهیم تربیت دختری مانند زینب کبری (س) تنها در مکتب حضرت زهرا (س) امکان پذیر است، تربیتی که توحید و خدا پرستی، ایثار و گذشت در آن به چشم می‌خورد و صبوری زینب کبری (س) نشأت گرفته از وفاداری حضرت نسبت به امیرالمؤمنین علی (ع) است همانطور که حضرت زهرا با خواندن خطبه فدکیه از حق امامت امیرالمؤمنین دفاع کرد حضرت زینب نیز در کاخ یزید از حق ولایت و امامت امام حسین (ع) و امام سجاد (ع) دفاع کرد.
ایرنا. این محبوبیت و مقبولیت چگونه اتفاق می افتد و پدر و مادر چه کاری باید انجام دهند که این دو مورد برای بچه‌ها به وجود بیاید؟
همه کائنات رو به سوی خداوند متعال دارند و به او نگاه می‌کنند حال اگر خداوند به مخلوقی از مخلوقات خود توجه ویژه داشته باشد نگاه‌ها به سمت آن مخلوق متمایل می‌شود حضرت زهرا (س) به عنوان یگانه هستی، کانون توجه خداوند متعال است بنابراین تمام جهان بر مدار محبت او می‌چرخد اما برای اینکه بتوانیم فرزندان صالح و شایسته تربیت کنیم باید آنها را با وجود مقدس حضرت زهرای مرضیه (س) آشنا کنیم از او بگویم و از او بسرایم و همه توجه فرزندانمان را به سمت اهل بیت متمرکز کنیم تا بتوانیم فرزندانی مانند فرزندان حضرت فاطمه و در راه اهل بیت علیهم السلام تربیت کنیم.
ایرنا. با توجه سالروز شهادت حضرت زهرا (س) مهمترین الگوهای رفتاری حضرت برای ما چیست و چطور آنها را باید پیاده کنیم که رفتارهای فرزندان حضرت زهرا (س) در جامعه نهادینه شود؟
ولایتمداری و دفاع از حریم امامت از مهمترین الگوهایی است که می‌توانیم در زندگی حضرت زهرا (س) برای خود داشته باشیم، گاه ولایت مداری در خانه و خانواده شکل می‌گیرد و زن باید مطیع همسر باشد، گاه در اداره شکل می‌گیرد و فرد باید مطیع مدیر خود باشد،گاه در نگاه در جامعه شکل می‌گیرد که فرد باید مطیع ولی امر مسلمین باشد و گاه در مباحث فردی و اعتقادی اتفاق می‌افتد که فرد باید مطیع خداوند متعال باشد.
اگر هر یک از ما در هر نقشی که قرار می‌گیریم ولی خود را بشناسیم و مسوولیت خود را نسبت به او به طور کامل انجام دهیم مشکلی پیش نمی‌آید، البته پیش زمینه ولایت مداری توحید و یگانه پرستی است، اینکه فقط بنده خدا باشیم نه بنده مباحث مادی و افراد جامعه، باید مورد تاکید باشد.
ایرنا. برخی معتقد هستند، شرایط آن زمان با الان متفاوت است و در حال حاضر می‌طلبد که الگوهای رفتاری ما با توجه به زمان پیش برود؟
هر فردی بسته به زمان و مکانی که در آن قرار دارد دارای نیازها و خواسته‌هایی است که تلاش می‌کند آنها را برآورده کند، حضرت زهرا (س) در زمان خود با وجود اینکه از همه امکانات می‌توانست به نفع خود استفاده کند اما در سیره زندگی ایشان می‌بینیم که در سطح پایین‌ترین افراد جامعه زندگی می‌کنند در عین حال بالاترین سطح کارایی را در زندگی دارد به گونه‌ای که سرور زنان عالم شناخته می‌شود.
برای پیاده سازی سیره عملی و رفتاری حضرت زهرا (س)، باید سبک زندگی فاطمی به صورت گفتمانی در زندگی‌ها ورود پیدا کند و به عنوان یک شاخص برای تصمیمات قرار داده شود، توسل و استعانت از خداوند متعال نیز می‌تواند در کنار تحقیق و پژوهش کمک حال باشد.
ایرنا. سبک زندگی همسرداری حضرت زهرا (س) چگونه بود و در چه موارد همراه و مطیع همسر بودند؟
در سبک زندگی همسرداری حضرت زهرا (س) همین بس که ایشان هیچ وقت تقاضایی را که امیرالمؤمنین علی (ع) نمی‌توانستند برآورده کنند از ایشان نداشتند و در ماجرای مجروح شدن و آسیب دیدن خودشان همانطور که در مقتل نوشته شده است ایشان برای اینکه همسرشان ناراحت نشوند سعی می‌کردند بیماری خود را مخفی کند.
ایرنا. متأسفانه مسائلی که در جامعه وجود دارد، نشان می‌دهد که برخی زنان جامعه آن‌چنان که باید حضرت زهرا (س) را به عنوان الگوی عملی برای خود نمی‌شناسند و انتظار بیشتری از زنان در یک جامعه اسلامی می‌رود، دلیل این امر چه می‌تواند باشد؟
اگر برخی زنان جامعه حضرت زهرا (س) را الگوی خود قرار نمی‌دهند به این دلیل است که حضرت را نمی‌شناسند و از میزان تأثیر خلقت حضرت زهرا (س) بر عالم ناآگاه هستند آنچه به عنوان مراسم مذهبی در ایام شهادت حضرت برگزار می‌شود تشریفاتی است که اگر همراه با عمل نباشد تأثیر چندانی نخواهد داشت.
ایرنا. به نظر شما چه باید کرد تا الگوی همه مردم، فاطمی باشد و سبک زندگی اهل بیت (ع) از جمله حضرت فاطمه (ع) در زندگی مردم وارد شود؟
اگر بخواهیم همه مردم فاطمی باشند و سبک زندگی اهل بیت در زندگی مردم وارد شود باید توجه به اهل بیت علیهم السلام و سیره ایشان از ابتدای زندگی به صورت فرهنگ عمومی به افراد جامعه القاء شود تا خانواده‌ها نسبت به ایام ولادت و شهادت اهل بیت (ع) حساسیت بیشتری داشته باشند و در این ایام معارف را به فرزندان خود منتقل نمایند البته رفتار خود والدین تأثیر بسزایی در شکل گیری شخصیت فرزندان خواهد داشت.
ایرنا. آیا حجاب با برنامه‌های کلیشه‌ای نهادینه می‌شود؟
مساله حجاب از مهمترین مسائلی است که نقش مستقیم در بحث حیا و عفت عمومی دارد و نیاز به کار فرهنگی و زیرساخت‌های اعتقادی برای آن می باشد و با طرح و برنامه‌های کلیشه‌ای حجاب نهادینه نمی‌شود.
برای نهادینه کردن یک امر باید باور، اعتقاد و سبک زندگی ملت را تغییر داد و برای نهادینه کردن عفاف و حجاب باید ابتدا قوانین پیشگیرانه داشت.
توجه به محیط زندگی و رشد فرزندان، توجه به انتخاب مهد کودک مناسب و توجه به انتخاب دوست مناسب در سن کودکی برای فرزندان از جمله امور پیشگیرانه‌ای است که می‌تواند در آینده فرد را نسبت به عفاف و حجاب ترغیب کند یا سدی برای پذیرش حجاب برای افراد جامعه باشد.
ایرنا.چند کتاب در مورد سیره تربیتی حضرت زهرا (س) معرفی بفرمایید؟
فرهنگ فاطمیه نوشته مهدی نیلی پور، کتاب سیره فاطمی نوشته جواد محدثی و کتاب سیره فاطمی نوشته سید احمد خاتمی کتاب‌هایی هستند که می‌توانند ما را با سیره و روش و سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) بیشتر آشنا کند.
کلام آخر:
سیره حضرت زهرا (ص) در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی به صورت اندک در تاریخ آمده است، با این حال با توجه به هر یک از وقایع نقل شده، از زاویه‌های مختلف اعتقادی، اخلاقی و عملی، ابعاد مختلفی از زندگی این شخصیت برای ما آشکار می‌شود.
امام حسن عسکری (ع) فرمودند "ما حجت خداوند بر مردم هستیم و مادرمان فاطمه حجت خدا بر ما است" که این حدیث الگو بودن حضرت زهرا (س) در تمام مراحل زندگی و برای همه اقشار جامعه را یادآور می‌شود.
