خبرگزاری رضوی گزارش می دهد؛
افزایش سن ازدواج و جوانانی که مجرد باقی مانده اند
خبرگزاری رضوی- رضا پیری؛ "مطابق با آخرین سرشماری کشور، حدود ۳۶ درصد از جمعیت زنان جوان ۱۵ تا ۳۴ سال کشور را دخترانی تشکیل می دهند که هنوز ازدواج نکرده اند و حدود ۲.۳ درصد از زنان ۴۵ ساله و بیشتر در بازه سنی تجرد قطعی قرار دارند.در مقابل هر ۱۰۰ دختر در سن ازدواج ۱۹۱ پسر در سن ازدواج داریم و می‌توان گفت نسبت پسران ازدواج نکرده دو برابر دختران است."
این را امروز مشفق، جمعیت شناس گفت که نشان از بالا رفتن سن ازدواج دارد و اگر وضع به همین صورت پیش رود هرروز به جمعیت مجرد قطعی اضافه می شود و همین یک معضل اجتماعی به شمار می رود زیرا ارضا نیازها به شکل نابهنجار تامین می شود.
هرچقدر شکل جوامع پیشرفته تر میشود و نظام اجتماعی پیچیده تر می گردد، شرایط دست و‌پا کردن یک زندگی حتی معمولی به مراتب سخت تر و با بالا رفتن سن، دختر و‌پسر دچار وسواس در انتخاب میشوند و به راحتی نمی توانند ایده آل های خود را در فردی پیدا کنند. به این موارد اضطراب و‌نگرانی ناشی از مشکلات پرشمار اقتصادی را اضافه کنید.
ازدواج و تشکیل زندگی و فرزندآوری گرچه یکی از ضروریات حیات انسانی است اما از آنطرف در دسترس بودن و تسهیل شرایط برای تشکیل یک زندگی ساده حایز اهمیت است. و این مقوله نباید آنقدر دست یافتنی باشد که دست یابی به آن را غیر ممکن سازد.
ما در اطراف خود شاهدیم هرچقدر مشکلات اقتصادی بیشتر می شود میل و رغبت جوانان به ازدواج هم کاهش می یابد و این دیگر ارتباطی هم به سن و سال ندارد.
اسلام و توصیه به ازدواج
گرچه در اسلام سنّ مشخصى براى ازدواج مقرّر نگردیده است، اما احادیث منقول از پیامبر اکرمو امامان معصوم(علیهم السلام) و سیره عملى آن بزرگواران، شواهد گویایى بر اهتمام ایشان در تعجیل امر ازدواج است. از نظر قرآن، ازدواج مایه آرامش روح و روان آدمى است و خود از نشانه هاى رحمت و بزرگى خداوند است.
تشویق به ازدواج، بخصوص در سن جوانى و کراهت اسلام از تجرّد و رهبانیت، در بسیارى از سخنان معصومان(علیهم السلام)آمده است. آثارى همچون بزرگداشت سنّت پیامبر(صلى الله علیه وآله)، قرار گرفتن در ولایت و حمایت خداوند، به خشم آمدن شیطان، حفظ و کامل شدن ایمان جوانان، مضاعف شدن ثواب عبادت، زیاد شدن روزى، و مانند آن، در کلام معصومان(علیهم السلام) از برکات ازدواج شمرده، و از کسانى که اسباب ازدواج جوانان را فراهم مى کنند، تمجید شده است.
همچنین تجرّد و تأخیر در امر ازدواج در بعضى روایات مردود دانسته، و تأکید شده است که هیچ چیز نباید موجب تأخیر ازدواج شود، حتى فقر.
روایتى مردان بدون همسر را سرزنش مى کند، و تجرّد را سبب شرور شدن مى داند. در روایتى دیگر مى خوانیم: یکى ازحقوق فرزند بر پدر، آن است که پس از بالغ شدن، او را به ازدواج درآورد، و در روایت دیگر، به کسانى که صاحب دخترند سفارش مى کند در ازدواج دخترانشان تعجیل کنند: امام رضا(علیه السلام)مى فرماید: جبرئیل امین بر پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) نازل شد و عرض کرد: اى محمّد(صلى الله علیه وآله)پروردگارت به تو سلام مى رساند و مى فرماید: دختران باکره مانند میوه درختان هستند و همان گونه که میوه وقتى مى رسد، چاره اى جز چیدن ندارد، وگرنه تابش خورشید و وزش باد آن را فاسد مى کند، دختران باکره هم وقتى به سن بلوغ و ازدواج مى رسند، چاره اى جز ازدواج ندارند، وگرنه از گرفتار شدن به فتنه و انحراف، در امان نیستند. آن گاه رسول خدا(صلى الله علیه وآله)مردم را جمع کرد و به منبر رفت و پیام پروردگار عزیز و بلندمرتبه را به آنان ابلاغ نمود.همچنین روایت دیگرى بهترین سن ازدواج دختران را ابتداى سن بلوغ مى داند.
بنابراین، مى توان نتیجه گرفت: اسلام در الگوى مطلوب خود، پایین بودن سن ازدواج را اصل مى داند. در عین حال، مشکلات ناشى از ازدواج هاى زودهنگام را نادیده نمى گیرد و در جهت رفع آنها کوشش مى نماید. روشن است که با گسترش برنامه هاى آموزشى، بهداشتى و فرهنگى و نیز بهبود وضع اقتصادى مردم، بسیارى از این مشکلات مرتفع خواهند شد.
راهکارها چیست؟
برای مبارزه با معضل اجتماعی افزایش سن ازدواج، راه حل های زیادی وجود دارد که کمابیش از گذشته مطرح بوده و فراروی مسئولان و متصدیان کشور قرار داشته است. به نظر می رسد دیگر زمان دادن راه حل تمام شده و باید در مسیر عملی ساختن این راه حل ها قدم برداشت. تنها راه رهایی از این مشکل آن است که ملت و دولت دست به دست هم دهند و با برنامه ریزی های کلان فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، برای رفع این مشکل بزرگ تلاش کنند. شاید نقطه آغازین و در عین حال بسیار مهم حل مشکل این باشد که ابتدا سعی کنیم تفکر و شناخت جوانان را عوض کنیم و آنان را از مادی گرایی و سطحی نگری، به معنویت و توجه به خدا و دین باوری، سوق دهیم.
اگر در جامعه، ساده زیستی و استفاده از حداقل امکانات مادی ارزش شود و یا حداقل این که ضدارزش نباشد، سن ازدواج کاهش پیدا می کند؛ اما اگر داشتن خانه و اتومبیل مدل بالا و امکانات مادی، ارزش شود و چشم و هم چشمی های زیان آور گسترش یابد، جوان امروزی ما ناچار است در پی تهیه آن وسایل باشد و تا آن را تهیه نکرده ازدواج نکند. در نتیجه از داشتن خانواده در سن جوانی، محروم می ماند.
یکی از عوامل افزایش پیدا کردن سن ازدواج، تحصیل است. اگر طوری برنامه ریزی شود که دانشجویان قادر باشند در خلال تحصیل، ازدواج کنند، سن ازدواج در بین این قشر که مهم ترین و حساس ترین بخش جامعه هستند، کاهش پیدا می کند.
حمایت های دولت
اگر چه طی سال های گذشته افزایش میزان وام ازدواج اقدام پسندیده و به جایی توسط دولت بوده است، اما به دلیل شرایط اقتصادی کشور، تورم و گرانی اجناس، بازهم جوانان با مشکلات اقتصادی زیادی در تهیه مایحتاج زندگی و تهیه مسکن مواجه هستند که نیاز است دولت در این رابطه برنامه های حمایتی جدی را در دستور کار قرار دهد.
این را امروز مشفق، جمعیت شناس گفت که نشان از بالا رفتن سن ازدواج دارد و اگر وضع به همین صورت پیش رود هرروز به جمعیت مجرد قطعی اضافه می شود و همین یک معضل اجتماعی به شمار می رود زیرا ارضا نیازها به شکل نابهنجار تامین می شود.
هرچقدر شکل جوامع پیشرفته تر میشود و نظام اجتماعی پیچیده تر می گردد، شرایط دست و‌پا کردن یک زندگی حتی معمولی به مراتب سخت تر و با بالا رفتن سن، دختر و‌پسر دچار وسواس در انتخاب میشوند و به راحتی نمی توانند ایده آل های خود را در فردی پیدا کنند. به این موارد اضطراب و‌نگرانی ناشی از مشکلات پرشمار اقتصادی را اضافه کنید.
ازدواج و تشکیل زندگی و فرزندآوری گرچه یکی از ضروریات حیات انسانی است اما از آنطرف در دسترس بودن و تسهیل شرایط برای تشکیل یک زندگی ساده حایز اهمیت است. و این مقوله نباید آنقدر دست یافتنی باشد که دست یابی به آن را غیر ممکن سازد.
ما در اطراف خود شاهدیم هرچقدر مشکلات اقتصادی بیشتر می شود میل و رغبت جوانان به ازدواج هم کاهش می یابد و این دیگر ارتباطی هم به سن و سال ندارد.
اسلام و توصیه به ازدواج
گرچه در اسلام سنّ مشخصى براى ازدواج مقرّر نگردیده است، اما احادیث منقول از پیامبر اکرمو امامان معصوم(علیهم السلام) و سیره عملى آن بزرگواران، شواهد گویایى بر اهتمام ایشان در تعجیل امر ازدواج است. از نظر قرآن، ازدواج مایه آرامش روح و روان آدمى است و خود از نشانه هاى رحمت و بزرگى خداوند است.
تشویق به ازدواج، بخصوص در سن جوانى و کراهت اسلام از تجرّد و رهبانیت، در بسیارى از سخنان معصومان(علیهم السلام)آمده است. آثارى همچون بزرگداشت سنّت پیامبر(صلى الله علیه وآله)، قرار گرفتن در ولایت و حمایت خداوند، به خشم آمدن شیطان، حفظ و کامل شدن ایمان جوانان، مضاعف شدن ثواب عبادت، زیاد شدن روزى، و مانند آن، در کلام معصومان(علیهم السلام) از برکات ازدواج شمرده، و از کسانى که اسباب ازدواج جوانان را فراهم مى کنند، تمجید شده است.
همچنین تجرّد و تأخیر در امر ازدواج در بعضى روایات مردود دانسته، و تأکید شده است که هیچ چیز نباید موجب تأخیر ازدواج شود، حتى فقر.
روایتى مردان بدون همسر را سرزنش مى کند، و تجرّد را سبب شرور شدن مى داند. در روایتى دیگر مى خوانیم: یکى ازحقوق فرزند بر پدر، آن است که پس از بالغ شدن، او را به ازدواج درآورد، و در روایت دیگر، به کسانى که صاحب دخترند سفارش مى کند در ازدواج دخترانشان تعجیل کنند: امام رضا(علیه السلام)مى فرماید: جبرئیل امین بر پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) نازل شد و عرض کرد: اى محمّد(صلى الله علیه وآله)پروردگارت به تو سلام مى رساند و مى فرماید: دختران باکره مانند میوه درختان هستند و همان گونه که میوه وقتى مى رسد، چاره اى جز چیدن ندارد، وگرنه تابش خورشید و وزش باد آن را فاسد مى کند، دختران باکره هم وقتى به سن بلوغ و ازدواج مى رسند، چاره اى جز ازدواج ندارند، وگرنه از گرفتار شدن به فتنه و انحراف، در امان نیستند. آن گاه رسول خدا(صلى الله علیه وآله)مردم را جمع کرد و به منبر رفت و پیام پروردگار عزیز و بلندمرتبه را به آنان ابلاغ نمود.همچنین روایت دیگرى بهترین سن ازدواج دختران را ابتداى سن بلوغ مى داند.
بنابراین، مى توان نتیجه گرفت: اسلام در الگوى مطلوب خود، پایین بودن سن ازدواج را اصل مى داند. در عین حال، مشکلات ناشى از ازدواج هاى زودهنگام را نادیده نمى گیرد و در جهت رفع آنها کوشش مى نماید. روشن است که با گسترش برنامه هاى آموزشى، بهداشتى و فرهنگى و نیز بهبود وضع اقتصادى مردم، بسیارى از این مشکلات مرتفع خواهند شد.
راهکارها چیست؟
برای مبارزه با معضل اجتماعی افزایش سن ازدواج، راه حل های زیادی وجود دارد که کمابیش از گذشته مطرح بوده و فراروی مسئولان و متصدیان کشور قرار داشته است. به نظر می رسد دیگر زمان دادن راه حل تمام شده و باید در مسیر عملی ساختن این راه حل ها قدم برداشت. تنها راه رهایی از این مشکل آن است که ملت و دولت دست به دست هم دهند و با برنامه ریزی های کلان فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، برای رفع این مشکل بزرگ تلاش کنند. شاید نقطه آغازین و در عین حال بسیار مهم حل مشکل این باشد که ابتدا سعی کنیم تفکر و شناخت جوانان را عوض کنیم و آنان را از مادی گرایی و سطحی نگری، به معنویت و توجه به خدا و دین باوری، سوق دهیم.
اگر در جامعه، ساده زیستی و استفاده از حداقل امکانات مادی ارزش شود و یا حداقل این که ضدارزش نباشد، سن ازدواج کاهش پیدا می کند؛ اما اگر داشتن خانه و اتومبیل مدل بالا و امکانات مادی، ارزش شود و چشم و هم چشمی های زیان آور گسترش یابد، جوان امروزی ما ناچار است در پی تهیه آن وسایل باشد و تا آن را تهیه نکرده ازدواج نکند. در نتیجه از داشتن خانواده در سن جوانی، محروم می ماند.
یکی از عوامل افزایش پیدا کردن سن ازدواج، تحصیل است. اگر طوری برنامه ریزی شود که دانشجویان قادر باشند در خلال تحصیل، ازدواج کنند، سن ازدواج در بین این قشر که مهم ترین و حساس ترین بخش جامعه هستند، کاهش پیدا می کند.
حمایت های دولت
اگر چه طی سال های گذشته افزایش میزان وام ازدواج اقدام پسندیده و به جایی توسط دولت بوده است، اما به دلیل شرایط اقتصادی کشور، تورم و گرانی اجناس، بازهم جوانان با مشکلات اقتصادی زیادی در تهیه مایحتاج زندگی و تهیه مسکن مواجه هستند که نیاز است دولت در این رابطه برنامه های حمایتی جدی را در دستور کار قرار دهد.
