خبرگزاری رضوی گزارش می دهد؛
طرح تابستانه کتاب گامی در جهت ترویج مطالعه در کشور
خبرگزاری رضوی- رضا پیری؛ تقریبا اواسط تابستان هرسال مصادف می شود با طرح تابستانه فروش کتاب. طرحی که به منظور فرهنگ سازی و ترویج مطالعه کتاب و کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه کتاب چند سالی است باب شده است و اتفاقا مفید هم بوده و مورد استقبال مردم قرار گرفته است.
امسال نیز این طرح به قوت خود باقی است. در واقع در مورد جزییات این طرح باید بگوییم که معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور رونق بخشیدن به بازار کتاب و ترویج کتابخوانی، تسهیلاتی را در قالب یارانه خرید کتاب از طریق کتابفروشی های سراسر کشور، مستقیماً به خریداران کتاب پرداخت می کند. در این طرح کتابفروشی هایی که شرایط لازم را دارا باشند، پس از ثبت نام، می توانند کتاب های خود را که با شرایط تعیین شده مطابقت داشته باشند به خریداران بفروشند. موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران به نمایندگی از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور فرهنگی؛ مبلغ یارانه خرید کتاب را به کتابفروش ها پرداخت خواهد کرد.
به بیان دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال نود و چهار برای تشویق مردم به کتاب و کتابخوانی در اعطای یارانه نشر تغییراتی داد تا به‌جای اینکه یارانه به ناشران تعلق گیرد، تخفیفی به کتابفروشیها اعطا کرد و نام این تغییر با طرح تابستانه، عیدانه، پاییزه کتاب در هر فصل اجرایی شد.
مشارکت ۹۵۸ کتابفروشی از سراسر کشور کار خود را آغاز می‌کند.
حالا هجدهمین دوره از طرح‌های توزیع یارانه کتاب از طریق کتابفروشیها با افزایش ۵۰ درصدی اعتبار همراه است؛ بر همین اساس نیز سقف مجاز خرید برای هر خریدار که در طرح‌های پیشین ۲۰۰ هزار تومان بود، در «تابستانه کتاب ۱۴۰۰» به مبلغ ۳۰۰ هزارتومان افزایش یافت.
در طرح «تابستانه کتاب ۱۴۰۰»، خریداران می‌توانند تا ۱۵ مرداد با مراجعه به کتابفروشی‌های عضو طرح، کتاب‌های عمومی، کودک و نوجوان و دانشگاهی را با یارانه ۲۰ درصدی خریداری کنند.
به کدام سایت مراجعه کنیم؟
از مجموع حدود ۹۶۰ کتابفروشی عضو طرح «تابستانه کتاب ۱۴۰۰»، ۱۵۷ کتابفروشی در استان تهران و ۸۰۱ کتابفروشی در سایر استان‌ها هستند.
اسامی و مشخصات کتابفروشی‌های عضو طرح به تفکیک هر استان بر روی سایت tarh.ketab.ir قابل مشاهده است.
ارائه یارانه در طرح تابستانه‌کتاب ۱۴۰۰ تنها شامل کتاب‌های چاپی است و سایر اقلام و کالاهای فرهنگی عرضه شده در کتابفروشی را شامل نمی‌شود. و نیز کتاب‌های آموزشی و کمک آموزشی، افست، فاقد شماره شابک و دارای شابک غلط و هم‌چنین کتاب‌هایی که در بانک اطلاعاتی خانه کتاب و ادبیات ایران ثبت نشده‌اند، مشمول طرح تابستانه کتاب نمی‌شود.
در طرح تابستانه کتاب ۱۴۰۰ امکان ثبت خریدهای غیرحضوری نیز فراهم شده است و با گذشت یک روز از اجرای طرح «تابستانه کتاب ۱۴۰۰»، ٧٠ هزار و ٩۶ نسخه کتاب به ارزش ۴۰ میلیارد و ٣۵ میلیون ریال به فروش رسید.
وضعیت نشر در سال جاری
در ادامه نگاهی به وضعیت نشر در ماه های ابتدایی سال جاری می اندازیم.
بر اساس آمار دو ماهه ابتدای سال ۱۴۰۰ مجموعا ۷ هزار و ۵۹۱ کتاب در حوزه‌های مختلف منتشر شده است که سهم ناشران تهرانی ۶ هزار و ۲۰۲ کتاب و سهم شهرستانی‌ها هزار و ۳۸۹ کتاب بوده است. تعداد کتاب‌های چاپ اول در دوماهه ابتدای سال جاری ۴ هزار و ۷۹۲ عنوان و تجدید چاپ حدود دو هزار و ۷۹۹ کتاب بوده است. در حالی که در سال ۹۹ تعداد کل عناوین دوماهه نخست (تا اردیبهشت ماه) ۸ هزار و ۶۸ عنوان بود، سهم تهرانی‌ها ۶ هزار و ۶۲۲ کتاب و سهم شهرستانی‌ها هزار و ۴۴۶ کتاب بود.
گرانی کاغذ بازهم دردسر شد
با این حساب، در مجموع کتاب‌های چاپ اول ۳.۸ درصد افزایش و تجدید چاپی‌ها ۱۸.۹ درصد کاهش داشته است.
سال گذشته تعداد آثار چاپ اول تا اردیبهشت ماه ۴ هزار و ۶۱۴ کتاب و ۳ هزار و ۴۵۴ کتاب تجدید چاپی منتشر شد. جالب اینکه شمارگان کتاب در دوماهه ابتدای سال ۱۴۰۰ طبق آمار ۹ میلیون و ۷۷۰ هزار و ۹۹۶ نسخه بوده است در حالی که در سال ۹۹ شمارگان حدود ۱۰ میلیون و ۱۷۵ هزار و ۷۴۰ نسخه بود و ما در سال جاری کاهش را در این بخش شاهدیم. با این حساب شمارگان کتاب هم ۴ درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.
در سال ۹۹، یک میلیون و ۷۶۴ هزار و ۴۴۳ صفحه کتاب طی دو ماه ابتدایی روانه بازار شد، اما در سال ۱۴۰۰ تعداد صفحات منتشر شده یک میلیون و ۵۱۰ هزار و ۱۱۱ بوده است که در میزان صفحه هم شاهد سیر نزولی در سال جاری هستیم. میانگین صفحه در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۰۷ بوده و در سال جاری ۱۸۲ صفحه ثبت شده است.
آمار نشر در تیرماه
بر اساس آمارهای نشر موجود در خانه کتاب در تیرماه سال جاری هشت هزار و 448 عنوان کتاب منتشر شده است که از این میان شش هزار و 179 عنوان ترجمه بوده است.
ناشران تهرانی شش هزار و 51 عنوان و ناشران شهرستانی دو هزار و 397 عنوان کتاب منتشر کرده‌اند، شمار کتاب‌های چاپ اول پنج هزار و 319 عنوان و تجدید چاپی‌ها سه هزار و 129 عنوان بوده است.
متوسط شمارگان اعلامی از سوی ناشران در تیرماه هزار نسخه بوده است. امروز دیگر روشن است که شمارگان اعلامی از سوی ناشران با شمارگان اصلی کتاب مغایر است. متوسط قیمت کتاب در تیرماه سال جاری نیز 54 هزار و 600 تومان بوده است.
اما نکته جالب توجه در آمار نشر تیرماه افزایش تعداد عناوین کتاب‌های کمک آموزشی است، کتاب‌های این حوزه با هزار و 449 عنوان در رده نخست قرار دارند. ادبیات، پس از آن با هزار و 425 عنوان و علوم عملی با 1210 عنوان در رده‌های بعدی قرار دارند.
دیگر نکته قابل توجه در آمار نشر کاهش 50 درصدی تعداد عناوین در تیرماه در مقایسه با خرداد است، در حالیکه خرداد گذشته 1500 عنوان کتاب کودک و نوجوان منتشر شده است، در تیرماه این رقم به نصف کاهش پیدا کرده و با 809 عنوان که 365 عنوان تالیفی و 444 عنوان ترجمه هستند، خودنمایی می‌کند.
امسال نیز این طرح به قوت خود باقی است. در واقع در مورد جزییات این طرح باید بگوییم که معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور رونق بخشیدن به بازار کتاب و ترویج کتابخوانی، تسهیلاتی را در قالب یارانه خرید کتاب از طریق کتابفروشی های سراسر کشور، مستقیماً به خریداران کتاب پرداخت می کند. در این طرح کتابفروشی هایی که شرایط لازم را دارا باشند، پس از ثبت نام، می توانند کتاب های خود را که با شرایط تعیین شده مطابقت داشته باشند به خریداران بفروشند. موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران به نمایندگی از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور فرهنگی؛ مبلغ یارانه خرید کتاب را به کتابفروش ها پرداخت خواهد کرد.
به بیان دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال نود و چهار برای تشویق مردم به کتاب و کتابخوانی در اعطای یارانه نشر تغییراتی داد تا به‌جای اینکه یارانه به ناشران تعلق گیرد، تخفیفی به کتابفروشیها اعطا کرد و نام این تغییر با طرح تابستانه، عیدانه، پاییزه کتاب در هر فصل اجرایی شد.
مشارکت ۹۵۸ کتابفروشی از سراسر کشور کار خود را آغاز می‌کند.
حالا هجدهمین دوره از طرح‌های توزیع یارانه کتاب از طریق کتابفروشیها با افزایش ۵۰ درصدی اعتبار همراه است؛ بر همین اساس نیز سقف مجاز خرید برای هر خریدار که در طرح‌های پیشین ۲۰۰ هزار تومان بود، در «تابستانه کتاب ۱۴۰۰» به مبلغ ۳۰۰ هزارتومان افزایش یافت.
در طرح «تابستانه کتاب ۱۴۰۰»، خریداران می‌توانند تا ۱۵ مرداد با مراجعه به کتابفروشی‌های عضو طرح، کتاب‌های عمومی، کودک و نوجوان و دانشگاهی را با یارانه
به کدام سایت مراجعه کنیم؟
از مجموع حدود ۹۶۰ کتابفروشی عضو طرح «تابستانه کتاب ۱۴۰۰»، ۱۵۷ کتابفروشی در استان تهران و ۸۰۱ کتابفروشی در سایر استان‌ها هستند.
اسامی و مشخصات کتابفروشی‌های عضو طرح به تفکیک هر استان بر روی سایت tarh.ketab.ir قابل مشاهده است.
ارائه یارانه در طرح تابستانه‌کتاب ۱۴۰۰ تنها شامل کتاب‌های چاپی است و سایر اقلام و کالاهای فرهنگی عرضه شده در کتابفروشی را شامل نمی‌شود. و نیز کتاب‌های آموزشی و کمک آموزشی، افست، فاقد شماره شابک و دارای شابک غلط و هم‌چنین کتاب‌هایی که در بانک اطلاعاتی خانه کتاب و ادبیات ایران ثبت نشده‌اند، مشمول طرح تابستانه کتاب نمی‌شود.
در طرح تابستانه کتاب ۱۴۰۰ امکان ثبت خریدهای غیرحضوری نیز فراهم شده است و با گذشت یک روز از اجرای طرح «تابستانه کتاب ۱۴۰۰»، ٧٠ هزار و ٩۶ نسخه کتاب به ارزش ۴۰ میلیارد و ٣۵ میلیون ریال به فروش رسید.
وضعیت نشر در سال جاری
در ادامه نگاهی به وضعیت نشر در ماه های ابتدایی سال جاری می اندازیم.
بر اساس آمار دو ماهه ابتدای سال ۱۴۰۰ مجموعا ۷ هزار و ۵۹۱ کتاب در حوزه‌های مختلف منتشر شده است که سهم ناشران تهرانی ۶ هزار و ۲۰۲ کتاب و سهم شهرستانی‌ها هزار و ۳۸۹ کتاب بوده است. تعداد کتاب‌های چاپ اول در دوماهه ابتدای سال جاری ۴ هزار و ۷۹۲ عنوان و تجدید چاپ حدود دو هزار و ۷۹۹ کتاب بوده است. در حالی که در سال ۹۹ تعداد کل عناوین دوماهه نخست (تا اردیبهشت ماه) ۸ هزار و ۶۸ عنوان بود، سهم تهرانی‌ها ۶ هزار و ۶۲۲ کتاب و سهم شهرستانی‌ها هزار و ۴۴۶ کتاب بود.
گرانی کاغذ بازهم دردسر شد
با این حساب، در مجموع کتاب‌های چاپ اول ۳.۸ درصد افزایش و تجدید چاپی‌ها ۱۸.۹ درصد کاهش داشته است.
سال گذشته تعداد آثار چاپ اول تا اردیبهشت ماه ۴ هزار و ۶۱۴ کتاب و ۳ هزار و ۴۵۴ کتاب تجدید چاپی منتشر شد. جالب اینکه شمارگان کتاب در دوماهه
در سال ۹۹، یک میلیون و ۷۶۴ هزار و ۴۴۳ صفحه کتاب طی دو ماه ابتدایی روانه بازار شد، اما در سال ۱۴۰۰ تعداد صفحات منتشر شده یک میلیون و ۵۱۰ هزار و ۱۱۱ بوده است که در میزان صفحه هم شاهد سیر نزولی در سال جاری هستیم. میانگین صفحه در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۰۷ بوده و در سال جاری ۱۸۲ صفحه ثبت شده است.
آمار نشر در تیرماه
بر اساس آمارهای نشر موجود در خانه کتاب در تیرماه سال جاری هشت هزار و 448 عنوان کتاب منتشر شده است که از این میان شش هزار و 179 عنوان ترجمه بوده است.
ناشران تهرانی شش هزار و 51 عنوان و ناشران شهرستانی دو هزار و 397 عنوان کتاب منتشر کرده‌اند، شمار کتاب‌های چاپ اول پنج هزار و 319 عنوان و تجدید چاپی‌ها سه هزار و 129 عنوان بوده است.
متوسط شمارگان اعلامی از سوی ناشران در تیرماه هزار نسخه بوده است. امروز دیگر روشن است که شمارگان اعلامی از سوی ناشران با شمارگان اصلی کتاب مغایر است. متوسط قیمت کتاب در تیرماه سال جاری نیز 54 هزار و 600 تومان بوده است.
اما نکته جالب توجه در آمار نشر تیرماه افزایش تعداد عناوین کتاب‌های کمک آموزشی است، کتاب‌های این حوزه با هزار و 449 عنوان در رده نخست قرار دارند. ادبیات، پس از آن با هزار و 425 عنوان و علوم عملی با 1210 عنوان در رده‌های بعدی قرار دارند.
دیگر نکته قابل توجه در آمار نشر کاهش 50 درصدی تعداد عناوین در تیرماه در مقایسه با خرداد است، در حالیکه خرداد گذشته 1500 عنوان کتاب کودک و نوجوان منتشر شده است، در تیرماه این رقم به نصف کاهش پیدا کرده و با 809 عنوان که 365 عنوان تالیفی و 444 عنوان ترجمه هستند، خودنمایی می‌کند.
