خبرنگار رضوی از بازار قدیمی مشهد گزارش می دهد؛
بازار امام رضا(ع)مشهد دیگر رونق ندارد/ کسبه چشم انتظار پایان «کرونا»
خبرگزاری رضوی- ملیحه رفیع طلب؛ موج چهارم کرونا در کشور بعد از طی شدن روزهای سخت و مرگ و میر بالا و عجیب و غریب بالاخره چند روزی می شود که فروکش کرده و به دنبال آن بازارها و مراکز خرید در شهرهای قرمز و نارنجی که حدودا سه هفته ای تعطیل شده بودند بازگشایی شد. بعد از تعطیلات عید نوروز بود که آمار کرونا به طور فاجعه باری بالا رفت و بیمارستانها گنجایش بیماران کرونایی را نداشتند و مسافرت ها و جمع های خانوادگی علت اصلی افزایش آمار بود که البته خبرگزاری رضوی همان روزها به واکاوی و چرایی این موضوع پرداخت. سه هفته تعطیلی برای اصناف و بازاریان آنهم در این شرایط سخت اقتصادی اوضاع را برایشان بسیار سخت تر از قبل کرد و گلایه های زیادی را مطرح کردند چرا که دولت هم حمایت کمی از آنها کرد. حالا که چند روزی است کسبه گروه های یک و دو به فعالیت مشغول شده اند خبرنگار رضوی به قدیمی ترین بازار مشهد سرزده و گفتگویی با فروشندگان داشته تا از روند کاری و فروش بازار مطلع شود.
بازاری که دیگر رونق ندارد
به بازار رضا مشهد سر میزنیم. قدیمی ترین بازار مشهد که چندی پیش از شروع انقلاب اسلامی طرح ساخت بازار رضا در مجلس تصویب شد و پس از تخریب بازار قدیم مشهد که در اطراف حرم ساخته شده بود، بازار رضا توسط معمار معروف داریوش بوبور طراحی گردید و ساخت آن سال 54 آغاز شد و در طول دوره ی 11 ماه و به صورت اجباری در سال 55 پایان و افتتاح گردید. به ورودی بازار که میرسیم برخلاف همیشه که مملو از جمعیت بود و تاکسی های خطی جلو بازار صف کشیده بودند چند نفر را میبینیم که مشخص می شود از کسبه قدیمی بازار هستندو باهم مشغول خوش و بش اند، و به قولی در انتظار مشتری.
اوستا حسن و دل پردردش
جلوتر می رویم و با یکی از فروشندگان نقره که به مرتب کردن ویترین کوچک و خاک خورده خود مشغول است هم صحبت می شویم. او که اوستا حسن نام دارد به خبرگزاری رضوی می گوید: اگر برای تحقیق و پرس و‌جو از وضعیت بازار آمدی باید بگویم همه چی کساد است و رونق قدیم را ندارد. اهالی قدیمی امثال من که برو و بیا این بازار را قد سن مان دیده ایم هرروز با دیدن این وضع دلمان میگیرد. چه روزهایی که آدم، آدم را نمی دید از همهمه، منی که سالهاست مخراج کاری نقره از پدر خدا بیامرزم به ارث رسیده مشتری هایم گاهی ماه ها منتظر می ماندند که سفارش شان آماده شود اما حالا خریداری نداریم. نه خریداری نه حمایتی از دولت.
وی که دل پردردی داشت ادامه می دهد: از کجای این زندگی که طاقتمان را طاق کرده می خواهی بشنوی؟ پسر بزرگم بنا است و از زمانی که کرونا شیوع پیدا کرد و به دنبال آن ساختمان سازی ها کساد شد کار او هم تعطیل شد، حالا من پیرمرد که هر چند ماه یک بار به بهانه افزایش مرگ و میرها مغازه ام و همین روزیِ بخور و نمیر را تعطیل می کنند باید خرج زندگی پسرم که اجاره خانه اش ماه هاست عقب مانده را هم بدهم. شما که خبرنگاری و صدایت به گوش مسئولان میرسد از برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان بپرس چرا در ازای اینکه هفته ها مغازه ما را میبندند نباید حمایت مالی از ما کنند؟ مگر کرونا فقط در بازار ها و مغازه های ماست؟ در سفر و جاده کرونا نیست؟ چرا امثال ما بازاری ها باید تاوان خوش گذرانی عده دیگر را بدهیم؟ ما در خانه خود بنشینیم عده ای به سفر بروند و بعد بازارها تعطیل شود؟ این منطقی است؟ اصلا خبر دارید از زمانی که این بیماری خانه برانداز آمد چه تعداد مغازه در راسته این بازار تعطیل شدند؟ چند نفر بیکار شدند و خانه نشین؟ چند جوان بیکار الان در شهر می چرخند؟ حواسمان به این مغازه های خالی از مشتری است؟
اوستاحسن دل پر دردی داشت و هیچ پاسخی برای سوال هایش نداشتیم و فقط با دلداری و اینکه حالا که واکسیناسیون آغاز شده به پایان این بیماری نزدیک‌می شویم با خرید انگشتری فیروزه از او خداحافظی می کنیم.
کاش این آشفته بازار تمام شود
جلوترمی رویم، اغلب فروشندگان بیرون مغازه ایستاده اند و تقاضا می کنند اجناسشان را ببینیم. به داخل مغازه لباس فروشی می رویم. فروشنده خود را محمد ۴۷ ساله معرفی می کند و با پسر ۱۰ سالا اش مشغول است و وقتی متوجه میشود خبرنگارم شروع به صحبت می کند: بنده سالهاست در این بازار به لباس فروشی بچگانه مشغولم. اگر مشهدی هستید و به اینجا آمده باشید حتما از این وضع ساکت تعجب کرده اید. البته امروز مثلا کمی شلوغ تر شده روزهایی که اعلام می شود مرگ و‌میر کرونا بالا رفته بازار هم به طبع خلوت تر می شود و گاهی آدم پر نمی زند. واقعا زندگی سخت شده. من سه بچه قد و نیم دارم. که هر سه هم مدرسه ای هستند. از زمانی که مدارس تعطیل شد و باید با اینترنت سروکله می زدیم توان خریدسه تبلت را برای بچه هایم نداشتم. آخر مگرما چقدردرآمد داریم؟ چرا حالا که اوضاع اقتصادی و فروش ما اینقدر کاهش یافته با این تعطیلی های پی در پی شرایط را برای ما سخت تر می کنند؟ ما که به جز همین‌بازار درآمد دیگری نداریم که به وقت تعطیلی خیالمان راحت باشد، مثلا اینجا مرکز شهراست و زوار خیز و امید ما هم همین ماه های گرم سال که مسافر زیاد به مشهدمی آید، اما هرچند وقت یک باری تعطیل می شویم. بله ما درک می کنیم که دولت به فکر سلامتی ماست که می خواهد جلوی شیوع کرونا را بگیرد، از این بابت از وزارت بهداشت تشکر می کنیم، اما باید فکری هم برای کسبه و بازاریان شود. هرروز می بینیم یکی از دوستانمان در بازار به دلیل اینکه نمی تواند اجاره بها خود را بدهد مجبور به تخلیه می شود. تا کی باید شرایط به این سختی پیش برود؟ در این اوضاع سخت هرروز هم به قیمت ها افزوده می شود. و هیچ نظارتی نیست. کی قراراست این آشفته بازار تمام شود؟
بازار رضا رونق قدیم را ندارد
یکی دیگر از مغازه داران که به قول خودش سالهاست در راسته بازار مشغول به فروش جانماز و مهر و تسبیح است به خبرگزاری رضوی می گوید: اوج کار ما زمان تعطیلی های مانند عید نوروز که مسافران خارجی و داخلی به مشهد می آیند بود، اما از زمان شیوع ویروس کرونا که سفرها به حالت کنسل درآمد فروش ما هم به شدت کاهش یافت. این بازار با برو بیا و بازدیدکنندگانش بازار است اما حالا ماه هاست بسیاری از مغازه ها خاک می خورد و خیلی از همکارانم تعطیل کرده و خانه نشین شدند و یا به شغل دیگری در جای دیگری روی آورده اند.
چرخی در بازار می زنیم. مغازه های اسباب بازی فروشی، تسبیحهای رنگارنگ و چادرنمازهای دوخته شده، مغازه های خواربار فروشی و کشک و کشمش و زعفران و انواع ادویه جات، هر بیننده ای را جذب می کند اما در کنارش بسیاری از کرکره های مغازه ها پایین است یا تخلیه شده و خیلی هاهم مجبور به تغییر شغل و یا ورشکستگی شده اند.
بسیاری از صنعتگران مجبور به تعطیلی شدند
رئیس اتحادیه صنایع‌دستی مشهد مقدس چندی پیش بابیان اینکه بسیاری از صنعتگران و هنرمندان مشغول به کار در بازار مجبور به تعطیلی کارگاه‌های صنایع‌دستی شدند گفته بود: حمایت‌های دولتی نیز در طی چند ماه گذشته به ارقام مختصر تسهیلات منحصر شد که به‌هیچ‌وجه برای صنعتگران گره‌گشا نبود و حتی بسیاری از افراد موفق به دریافت این تسهیلات هم نشدند. تعداد ۴۰۰ کارگاه و پروانه تولیدی در این اتحادیه عضو هستند و حدود ۷۰ درصد از این تعداد تعطیل و افراد بسیاری پروانه‌های خود را باطل کردند.
رئیس اتحادیه صنایع‌دستی مشهد مقدس بابیان اینکه مشکل به تعطیلی همین ۴۰۰ کارگاه ختم نمی‌شود گفته بود که افزون بر دو هزار نفر هنرمند و صنعتگر از اداره میراث فرهنگی و گردشگری کارت صنایع‌دستی دریافت کرده و در منزل مشغول به کار هستند که آمار دقیقی از بیکاری آنها در دسترس نیست!
بازاری که دیگر رونق ندارد
به بازار رضا مشهد سر میزنیم. قدیمی ترین بازار مشهد که چندی پیش از شروع انقلاب اسلامی طرح ساخت بازار رضا در مجلس تصویب شد و پس از تخریب بازار قدیم مشهد که در اطراف حرم ساخته شده بود، بازار رضا توسط معمار معروف داریوش بوبور طراحی گردید و ساخت آن سال 54 آغاز شد و در طول دوره ی 11 ماه و به صورت اجباری در سال 55 پایان و افتتاح گردید. به ورودی بازار که میرسیم برخلاف همیشه که مملو از جمعیت بود و تاکسی های خطی جلو بازار صف کشیده بودند چند نفر را میبینیم که مشخص می شود از کسبه قدیمی بازار هستندو باهم مشغول خوش و بش اند، و به قولی در انتظار مشتری.
اوستا حسن و دل پردردش
جلوتر می رویم و با یکی از فروشندگان نقره که به مرتب کردن ویترین کوچک و خاک خورده خود مشغول است هم صحبت می شویم. او که اوستا حسن نام دارد به خبرگزاری رضوی می گوید: اگر برای تحقیق و پرس و‌جو از وضعیت بازار آمدی باید بگویم همه چی کساد است و رونق قدیم را ندارد. اهالی قدیمی امثال من که برو و بیا این بازار را قد سن مان دیده ایم هرروز با دیدن این وضع دلمان میگیرد. چه روزهایی که آدم، آدم را نمی دید از همهمه، منی که سالهاست مخراج کاری نقره از پدر خدا بیامرزم به ارث رسیده مشتری هایم گاهی ماه ها منتظر می ماندند که سفارش شان آماده شود اما حالا خریداری نداریم. نه خریداری نه حمایتی از دولت.
وی که دل پردردی داشت ادامه می دهد: از کجای این زندگی که طاقتمان را طاق کرده می خواهی بشنوی؟ پسر بزرگم بنا است و از زمانی که کرونا شیوع پیدا کرد و به دنبال آن ساختمان سازی ها کساد شد کار او هم تعطیل شد، حالا من پیرمرد که هر چند ماه یک بار به بهانه افزایش مرگ و میرها مغازه ام و همین روزیِ بخور و نمیر را تعطیل می کنند باید خرج زندگی پسرم که اجاره خانه اش ماه هاست عقب مانده را هم بدهم. شما که خبرنگاری و صدایت به گوش مسئولان میرسد از برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان بپرس چرا در ازای اینکه هفته ها مغازه ما را میبندند نباید حمایت مالی از ما کنند؟ مگر کرونا فقط در بازار ها و مغازه های ماست؟ در سفر و جاده کرونا نیست؟ چرا امثال ما بازاری ها باید تاوان خوش گذرانی عده دیگر را بدهیم؟ ما در خانه خود بنشینیم عده ای به سفر بروند و بعد بازارها تعطیل شود؟ این منطقی است؟ اصلا خبر دارید از زمانی که این بیماری خانه برانداز آمد چه تعداد مغازه در راسته این بازار تعطیل شدند؟ چند نفر بیکار شدند و خانه نشین؟ چند جوان بیکار الان در شهر می چرخند؟ حواسمان به این مغازه های خالی از مشتری است؟
اوستاحسن دل پر دردی داشت و هیچ پاسخی برای سوال هایش نداشتیم و فقط با دلداری و اینکه حالا که واکسیناسیون آغاز شده به پایان این بیماری نزدیک‌می شویم با خرید انگشتری فیروزه از او خداحافظی می کنیم.
کاش این آشفته بازار تمام شود
جلوترمی رویم، اغلب فروشندگان بیرون مغازه ایستاده اند و تقاضا می کنند اجناسشان را ببینیم. به داخل مغازه لباس فروشی می رویم. فروشنده خود را محمد ۴۷ ساله معرفی می کند و با پسر ۱۰ سالا اش مشغول است و وقتی متوجه میشود خبرنگارم شروع به صحبت می کند: بنده سالهاست در این بازار به لباس فروشی بچگانه مشغولم. اگر مشهدی هستید و به اینجا آمده باشید حتما از این وضع ساکت تعجب کرده اید. البته امروز مثلا کمی شلوغ تر شده روزهایی که اعلام می شود مرگ و‌میر کرونا بالا رفته بازار هم به طبع خلوت تر می شود و گاهی آدم پر نمی زند. واقعا زندگی سخت شده. من سه بچه قد و نیم دارم. که هر سه هم مدرسه ای هستند. از زمانی که مدارس تعطیل شد و باید با اینترنت سروکله می زدیم توان خریدسه تبلت را برای بچه هایم نداشتم. آخر مگرما چقدردرآمد داریم؟ چرا حالا که اوضاع اقتصادی و فروش ما اینقدر کاهش یافته با این تعطیلی های پی در پی شرایط را برای ما سخت تر می کنند؟ ما که به جز همین‌بازار درآمد دیگری نداریم که به وقت تعطیلی خیالمان راحت باشد، مثلا اینجا مرکز شهراست و زوار خیز و امید ما هم همین ماه های گرم سال که مسافر زیاد به مشهدمی آید، اما هرچند وقت یک باری تعطیل می شویم. بله ما درک می کنیم که دولت به فکر سلامتی ماست که می خواهد جلوی شیوع کرونا را بگیرد، از این بابت از وزارت بهداشت تشکر می کنیم، اما باید فکری هم برای کسبه و بازاریان شود. هرروز می بینیم یکی از دوستانمان در بازار به دلیل اینکه نمی تواند اجاره بها خود را بدهد مجبور به تخلیه می شود. تا کی باید شرایط به این سختی پیش برود؟ در این اوضاع سخت هرروز هم به قیمت ها افزوده می شود. و هیچ نظارتی نیست. کی قراراست این آشفته بازار تمام شود؟
بازار رضا رونق قدیم را ندارد
یکی دیگر از مغازه داران که به قول خودش سالهاست در راسته بازار مشغول به فروش جانماز و مهر و تسبیح است به خبرگزاری رضوی می گوید: اوج کار ما زمان تعطیلی های مانند عید نوروز که مسافران خارجی و داخلی به مشهد می آیند بود، اما از زمان شیوع ویروس کرونا که سفرها به حالت کنسل درآمد فروش ما هم به شدت کاهش یافت. این بازار با برو بیا و بازدیدکنندگانش بازار است اما حالا ماه هاست بسیاری از مغازه ها خاک می خورد و خیلی از همکارانم تعطیل کرده و خانه نشین شدند و یا به شغل دیگری در جای دیگری روی آورده اند.
چرخی در بازار می زنیم. مغازه های اسباب بازی فروشی، تسبیحهای رنگارنگ و چادرنمازهای دوخته شده، مغازه های خواربار فروشی و کشک و کشمش و زعفران و انواع ادویه جات، هر بیننده ای را جذب می کند اما در کنارش بسیاری از کرکره های مغازه ها پایین است یا تخلیه شده و خیلی هاهم مجبور به تغییر شغل و یا ورشکستگی شده اند.
بسیاری از صنعتگران مجبور به تعطیلی شدند
رئیس اتحادیه صنایع‌دستی مشهد مقدس چندی پیش بابیان اینکه بسیاری از صنعتگران و هنرمندان مشغول به کار در بازار مجبور به تعطیلی کارگاه‌های صنایع‌دستی شدند گفته بود: حمایت‌های دولتی نیز در طی چند ماه گذشته به ارقام مختصر تسهیلات منحصر شد که به‌هیچ‌وجه برای صنعتگران گره‌گشا نبود و حتی بسیاری از افراد موفق به دریافت این تسهیلات هم نشدند. تعداد ۴۰۰ کارگاه و پروانه تولیدی در این اتحادیه عضو هستند و حدود ۷۰ درصد از این تعداد تعطیل و افراد بسیاری پروانه‌های خود را باطل کردند.
رئیس اتحادیه صنایع‌دستی مشهد مقدس بابیان اینکه مشکل به تعطیلی همین ۴۰۰ کارگاه ختم نمی‌شود گفته بود که افزون بر دو هزار نفر هنرمند و صنعتگر از اداره میراث فرهنگی و گردشگری کارت صنایع‌دستی دریافت کرده و در منزل مشغول به کار هستند که آمار دقیقی از بیکاری آنها در دسترس نیست!
