کارشناس دینی تببین کرد:
معرفت قرآن منجر به معرفت اهل‌بیت(ع) می‌شود
وی ادامه داد: همانگونه که قرآن دارای لایه‌های گوناگونی است ماه مبارک رمضان نیز دارای لایه‌های گوناگونی است و هرکدام در رتبه، طبقه و لایه خود از این ماه بهره می‌برند. ما در آیه مباهله در لایه‌ای که به آن ظواهر قرآن است حرکت می‌کنیم که ماجرایی در صدر سلام رخ داده است که در آن مباهله افرادی شرکت کردند.
چیستی آیه مباهله
عضو هیئت علمی دانشگاه فارابی تهران در ادامه به تشریح واقعه مباهله پرداخت و گفت: آیه مباهله بین مسیحیان نجران و پیامبر(ص) بوده است که در سال آخر عمر پیامبر اکرم(ص) در مدینه رخ داده است. وقتی پیامبر(ص) آیه مباهله را ابلاغ کردند، مسیحیان برای مباهله سرباز زدند و پذیرفتند که با نبی خدا(ص) مصالحه کنند. این رخداد را از ابعاد گوناگون می‌شود بررسی کرد؛ دلیل محکمی نداریم که قبل از اسم رسمی به نام مباهله وجود داشته است یا خیر اما بعد از اسلام گفته می‌شود که اگر در بحث‌های اصولی به مناظره رفتیم و بعد از بیان ادله و برهان به نتیجه نرسیدیم می‌توانیم وارد مباهله شویم و این امر اختصاص به صدر اسلام ندارد و می‌تواند تداوم داشته باشد که نمونه‌هایی از مباهله در طول تاریخ نقل شده است.
نجارزادگان اظهار کرد: سؤالی که پیش می‌آید این است؛ با اینکه شرط مباهله حضور جمع نیست چرا خداوند در مباهله پیامبر(ص) با مسیحیان، جمعی را دعوت می‌کند که حضور پیدا کنند؟ برای پاسخ به این سؤال باید گفت که خداوند می‌خواهد جایگاه اهل‌بیت(ع) را به هم به مسیحیان نجرانی و هم به امت نشان دهد تا بدانند آنها به عنوان اهل‌بیت عصمت، طهارت، برگزیده و نبوت جایگاهی دارند که احدی به جایگاه آنها نمی‌رسد.
مصادیق آیه مباهله
وی با بیان اینکه در روز مباهله فقط امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) و خود پیامبر(ص) حضور داشتند و هیچ یک از زنان پیغمبر(ص) حضور نداشتند گفت: مصداق «انفسنا» با اینکه عبارت جمع است فقط شامل حضرت علی(ع) و مصداق «أَبْنَاءَنَا» امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و «نِسَاءَنَا» هم شامل حضرت فاطمه(س) می‌شود. باید توجه کرد که همه افرادی که در آیه مباهله حضور دارند در آیه تطهیر هم حضور دارند که بدون شک آیه تطهیر فقط درباره این پنج نفر است.
عضو هیئت علمی دانشگاه فارابی تهران اظهار کرد: باید بیاموزیم همانطور که در حدیث ثقلین هیچگاه کتاب خدا و اهل‌بیت(ع) از هم جدا نمی‌شوند باید بپذیریم که حضور اهل‌بیت(ع) را در آیات گوناگون قرآن می‌توانیم بیابیم که آنها را به عنوان «اولی‌الامر»، «قربی»، «اهل ذکر»، «بندگان برگزیده»، «آل‌ابراهیم»، «الصادقین»، «اوتوالعلم» معرفی می‌کند که نشان می‌دهد که معرفت به کتاب خدا در بخش‌های مهمی به معرفت اهل‌بیت(ع) می‌انجامد و هرچه در آیات قرآن تأمل کنیم معرفت ما نسبت به اهل‌بیت(ع) افزوده می‌شود. اکنون که بهار قرآن است می‌توانیم بگوییم که بهار اهل‌البیت(ع) نیز هست.
علت مصداق امیرالمؤمنین علی(ع) به عنوان «انفسنا»
نجارزادگان با بیان اینکه هرچه معرفت ما نسبت به اهل‌بیت(ع) بیشتر شود بهار قرآن، بهار دل و حیات روحی و معنوی ما پرفروغ‌تر می‌شود گفت: سؤال پیش می‌آید که چرا خداوند از امیرالمؤمنین علی(ع) با عنوان «انفسنا» ذکر کرده است؟ در شیعه از ۱۲ نفر از صحابه و اهل‌بیت(ع) حضور این پنج نور مقدس را در آیه مباهله نقل کرده‌اند و در اهل سنت نیز ۹ نفر از صحابه حضور اهل‌بیت(ع) را در آیه مباهله نقل کرده‌اند؛ یعنی کسی درباره حضور اهل‌بیت(ع) در آیه مباهله شک نکرده است. از نظر ما امامیه «انفسنا» در چهار چیز قطعی است؛ اول علی‌ابن‌ابی‌طالب(ع)، دوم فقط شامل ایشان می‌شود و هیچ‌کس دیگری نیست، سوم «انفسنا» به معنای «جان ما» و به منزله «خود ما» است و چهارم اینکه وقتی امیرالمؤمنین جان پیغمبر هستند پس از همه اصحاب افضل و برترند و هیچ‌کس به پای ایشان نمی‌رسد.
وی ادامه داد: برخی نتایج دیگری هم گرفته‌اند که وقتی حضرت علی(ع) از همه برتر هستند به ولایت و خلافت سزاوارترند و هرآنچه که دراز اوصاف و ویژگی‌ها در وجود پیامبر است در وجود حضرت علی(ع) است مگر مواردی که به خود پیامبر(ص) اختصاص دارد. پس کسی که جام پیامبر(ص) بر مسلمانان ولایت دارد و هیچ‌کس هم ردیف او نیست و اینها نتایجی است که می‌توان از «انفسنا» دریافت کرد. حداقل ۶۰ نفر از مفسران امامیه در این‌باره بحث کردند و همگی بر این موضوع اتفاق نظر دارند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه فارابی تهران گفت: ما روایات بسیاری داریم که پیامبر(ص) فرمودند که علی(ع) جان من است مانند حدیث «عَلِیٌ مِنّی و أنا مِنه» که اهل‌سنت نیز آن را قبول دارد. امام رضا(ع) نیز در مناظره با مأمون نکاتی را در رابطه با آیه مباهله بیان کردند و مواردی را بر شمردند.
تعدد معنای «انفسنا» نزد اهل‌سنت
نجارزادگان افزود: وقتی از اهل‌سنت می‌پرسیم که اگر «انفسنا» اشاره به حضرت علی(ع) ندارد پس به چه معنا است آنها آن را ۱۲ معنی میکنند. تعدد معانی سبب تردید است که اگر موضوعی پایه و اساس دارد چرا باید ۱۲ معنا را در نظر گرفت؟ اگر یکی از این معانی درست بود و پایه داشت در آن اختلاف نمی‌کردند مثل ما شیعیان که همگی می‌گوییم «انفسنا» به معنای جان پیامبر(ص) و مصداق حضرت علی(ع) است. علت نپذیرفتن حضرت علی(ع) به عنوان مصداق «انفسنا» چالش خلافت است که اگر پذیرفته شود اینگونه است پذیرش خلافت دچار اشکال می‌شود.
وی در پایان تصریح کرد: محبت، ارادت، توسل و شفاعت طلبی به «انفسنا» که جان پیامبر(ص) است سکوی پرشی برای ما است؛ چراکه ایشان افضل از همه است و رمضان و حیات معنوی ما را بیش از پیش نورانی، عمیق‌تر و ژرف‌تر می‌کند.
منبع: ایکنا
