حجت الاسلام عبدالحمید واسطی، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتگو با سرویس جهان اسلام خبرگزاری رضوی به مناسبت اربعین حسینی گفت: در زمان ظهور حضرت ولیعصر(ع)، وقتی ایشان میگویند که جد من حسین بود و با لب تشنه شهید شد، طبق قواعد امروزی و عادی عالم، این پیام به همه دنیا میرسد و حجم عظیمی از تحلیلها، تصاویر و نشستها منعکس میشود و تحلیلگران جهانی به آن میپردازند که موارد عینی و امروزی آن، راهپیمایی اربعین است.
حجت الاسلام واسطی افزود: چنین جمعیتی با محدودیت هایی که در سرزمین عراق هست با چنان رفتار درخشان انسانیِ میان فرهنگی را کدام حاکمیت با کدام منابع می تواند کنار هم قرار دهد و تمام کارشناسان عالم هر آنچه دارند جمع کنند، توان بازساری واقعه اربعین را با این حجم جمعینی و کیفیت بلوغ اخلاق و رفتار انسانی نخواهند داشت.
استادیار گروه منطق فهم دین پژوهشکده حکمت و دین پژوهی با اشاره به اینکه در هویت تمدن گفته میشود که زندگی جمعی در سیستمهای همافزای معرفتافزا است، افزود: اگر تمدن اسلام فقط همین تعریف باشد، چون در فضای جهانی انسانمحوری غلبه دارد تمام مسائل حول رفاه انسانی خواهد چرخید.
ارتقای اجتماع عزاداران به احتماع تمدن خواهان
حجت الاسلام واسطی گفت: اما چیزی که تمدن الهی را شکل میدهد، تولید، گسترش و ارتقای مستمر حس حضور خداوند است که در آیهٔ «یعبدوننی لایشرک بی شیئا» منعکس شده است و بهتعبیر علامه طباطبایی، این آیه یعنی عبودیت خالص الهی در فضای جهانی فراگیر میشود.
وی با بیان اینکه تمدن یک زندگی جمعی هم افزا و معرفت افزا است، گفت: جایی تمدن شکل می گیرد که سیستم ها تشکیل شده و هم افزایی داشته باشند و سطح درک را بالا ببرند.
حجت الاسلام واسطی سه راهبرد درباره اربعین و آینده حرکت اربعینی پیشنهاد کرد و خواستار جهت گیری تولیدات علمی و فرهنگی در حیطه رسانه ها در این مسیر شد.
استادیار گروه منطق فهم دین پژوهشکده حکمت و دین پژوهی گفت: پیشنهاد میشود که در اربعین ارتقای دید صورت گیرد از اجتماع عزاداران به اجتماع تمدنخواهان، از اجتماع حاجتخواهان به اجتماع جستوجوگران خداوند و نیز از اجتماع عظیم شیعه به معجزه قرن بیستویکم که نتیجه آن ارتقای جهتگیری این پیادهروی عظیم است.
اربعین؛ زمینه ساز تمدن و ظهور
این پژوهشگر دینی ابراز کرد: مساله ای که الان رویت می شود اجتماع عزاداران حاجت خواه است؛ گر چه همیشه در هر جمعی از عزاداران کسانی هستند که در حاجت های خود دنبال خدا بگردند.
وی به راهکار نهادی سازی این تغییر نگاه اشاره کرد و گفت: اولا تحلیل ها به عبارت سید الشهدا در لحظات آخر عمر و اشتیاق به الی الله باز گردد و دوما نمادهایی که در مسیر پیاده روی هست با رویکرد معرفتی با حس حضور خدا بازسازی شود.
حجتالاسلام واسطی در خصوص تمدن سازی اربعین عنوان کرد: اربعین زمینهساز تمدن اسلامی است و شاخصه این تمدن تولید، گسترش و ارتقای مستمر حس حضور خدا است.
وی ابراز کرد: خداوند در قرآن می فرماید «وَأَلَّفَ بَينَ قُلوبِهِم ۚ لَو أَنفَقتَ ما فِي الأَرضِ جَميعًا ما أَلَّفتَ بَينَ قُلوبِهِم وَلٰكِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَينَهُم ۚ إِنَّهُ عَزيزٌ حَكيمٌ، و دلهای آنها را با هم، الفت داد! اگر تمام آنچه را روی زمین است صرف میکردی که میان دلهای آنان الفت دهی، نمیتوانستی! ولی خداوند در میان آنها الفت ایجاد کرد! او توانا و حکیم است!»
وی با بیان اینکه اربعین را باید به عنوان معجزه قرن بیست و یكم غنیمت شمرد و به كل جهان ارائه دهیم، گفت: در واقع اربعین بلوغ رفتارهای انسانی را نشان میدهد و در هیچ كجای دنیا چنین بلوغ رفتاری در این تراكنش جمعیتی وجود ندارد.
استاد حوزه و دانشگاه عنوان کرد: اگر از زائر اربعین مصاحبه بگیریم كه برای چه به كربلا آمده، دنبال چه می گردد و در ذهنش چه می گذرد، احتمال اینكه زائر پاسخ دهد برای عزاداری و مصیبت امام حسین (ع) و رفع حاجات و صفا و معنویت بسیار زیاد است؛ در حالی که فضای اربعین باید به گونه ای ترسیم شود كه زائر در پاسخ به سؤال مطرح شده بگوید من برای زمینه سازی تمدن مهدوی آمده ام.
این پژوهشگر دینی ادامه داد: ارتباط اربعین با مهدویت بسیار خوشایند و خرسندکننده بوده و آنچه اربعین را برای آینده شگفتی ساز می کند آن است که دائم فرج حضرت را بخواهیم و کسی که در فضای اربعین قرار می گیرد باید با حس و حال مهدویت و ارتقا حس انتظار برگردد.
حجت الاسلام واسطی ابراز کرد: بنابراین كسی كه در فضای اربعین قرار میگیرد باید سرشار از حس و حال مهدویت و ارتقا حس انتظار باشد اگر مردم با هم متحد نباشند تحول در فضای تمدنی در راستای حركت به عصر ظهور اتفاق نمیافتد.
وی افزود: ماجرای سیدالشهداء و کربلا از موثرترین تعمیق دهنده های معرفت الهی است و باز هم طبق قواعد دنیوی راه پیمایی اربعین در زمان ظهور نیز برقرار خواهد بود و سطح ادراک و تفکر افراد مردم در زمان ظهور با سطح تفکر کنونی اصلا قابل مقایسه نخواهد بود.
این پژوهشگر حوزه دینی در پایان به حركت تولیدات رسانهای به سمت تمدنخواهی و تغییر جهت محتوایی تولیدات علمی فرهنگی، هنری و رسانهای به القای تمدن خواهی مهدوی در اربعین، خداجویی عرفانی در اربعین تاکید کرد.