استاد سطح چهار حوزه علمیه قم:
مهم ترین راه رسیدن به باب الحسین(ع) زیارت پیاده است
حجت الاسلام محمد رضایی، پژوهشگر و استاد سطح چهار حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرگزاری رضوی با بیان اینکه زیارت امام حسین(ع) موکدترین مستحب در فرهنگ شیعی است، افزود: امامان شیعه پس از عاشورا به موازات مکتب سازی تدریجی، ابتدا میراث شفاهی زیارت را به جامعه شیعی ارائه کردند.
وی افزود: این بزرگواران زیارات مطلقه و زیارات خاص برای مناسبت های معنوی و تاریخی خاص و آنگاه که پیچ تاریخی خلافت صورت گرفت، زیارت رفتاری و حضوری را مورد فرهنگ سازی گستره قرار دادند و اندک حضورهای تاریخی امامان در عراق تبدیل به مدرسه آموزشی زیارت برای خواص اصحاب شد.
حجت الاسلام رضایی به نقش محوری امام صادق(ع) در فرهنگ سازی شفاهی و حضوری برای زیارت امام حسین(ع) اشاره کرد و گفت: پس از عاشورا، در دوران امامت امام صادق(ع) زیارت اربعین توسط ایشان به جامعه نوپای شیعه ارائه شد تا در کنار دیگر زیارت ها به شیعه هویتی بدهد و چون در آستانه غیبت این جامعه به ثبات و بالندگی رسید امام عسگری(ع) با توصیه رفتن به زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین، شناسنامه فرهنگی معنوی را به شیعه داد.
نقش و تاثیر سیر و سلوک های حسینی از محرم تا اربعین
حجت الاسلام رضایی به نقش و تاثیر سیر و سلوک های حسینی از محرم تا اربعین اشاره کرد و گفت: دهه محرم، دهه گذار از روزمرگی زندگی تا الگو گیری از اصحاب الحسین برای حسینی شدن و روز عاشورا حضور نمادین در جبهه روزآمد حسینی؛ کل یوم عاشورا و کل ارض کربلاست.
این پژوهشگر دینی ابراز کرد: چله اربعینی، تلاش برای حسینی ماندن و رشد حسینی زیستی و حسینی یاوری متناسب زمانه خود با نگاه به کاروان اسارت و اربعین، اجتماع عظیم حسینی یاوران در جریان پیوسته تاریخ، برای جهانی سازی پیام عاشورا با چشم انداز رسیدن به عاشورای ظهور است.
وی با اشاره به اینکه در اربعین سال 61 هجری قمری رویدادهایی رخ داد تا در تاریخ، این روز در امتداد عاشورا برای همیشه روز حزن و ماتم باشد، افزود: حماسه افرینی یک هفته ای اهل بیت در شام، موجب آزادی از اسارت و فراهم شدن زیارت کربلا برای آنان شد. آنان کمتر از ده روز مصادف با روز اربعین به کربلا رسیدند و بازگشت به کربلا مهم ترین دستاورد کاروان اسارت در مقام طراحی و پی ریزی فرهنگ زیارتی حسینی است.
فلسفه و هدف عاشورا در زیارت اربعین
حجت الاسلام رضایی با اشاره به این فراز از زیارت اربعین «بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهاله و حیره الضلاله » گفت: سید الشهدا(ع) نه تنها خود ایثار جان نمود، بلکه فراخوان عام هم داشت. هنگام خروج از مکه فرمود: «من کان باذلا فینا مهجته فلیرحل معنا، و آنان که یاوری کردند به مرتبه اوفی الاصحاب رسیدند.
وی افزود: جهالت یعنی تعطیلی عقل و عقلانیت و افراد با نهادینه و اجتماعی شدن جهالت وارد دوران جاهلیت می گردند؛ پس جامعه ای که از جهت بینش جاهلی شود، رفتارها و کنش هایش هم سراسر ضلالت و گمراهی گردد. دو گانه جاهلیت و ضلالت وقتی فراگیر شود، در نهایت منجر به وضعیت حیرت می شود، حیرت در گمراهی از گمراهی بدتر است و امام چون ترکیب عصمت و علم غیب است اگر حماسه آفرین هم گردد. ظرفیت نجات گر انسان ها از فرایند جاهلیت و ضلالت و حیرت ضلالت به وسعت همه زمان ها و مکان ها می شود.
سلوک عرفانی اربعین
حجت الاسلام رضایی ابراز کرد: حماسه اربعین بر پیاده روی زیارت استوار است. پیاده روی زائر به مثابه گام های سیر و سلوک های عرفانی بر بستر اربعین است تا با همراهی با سلوک حسینی؛ آماده پذیرفته شدن در انصار المهدی در دوران غیبت آخر الزمان را بیابد و جزو پیشگامان مهدی یاوری در منطقه و جامعه خود گردد.
استاد سطح 4 حوزه علمیه قم گفت: ممکن است تصور شود در زیارت پیاده، باید عجله کرد تا سربع به مقصد(حرم) رسید ولی زیارت پیاده از معدود اعمال مقدس و نورانی است که در لحظه لحظه خود و از نقطه شروع خود و بلکه از زمان اراده و قصد آدمی را در فضای مقدس زیارت و برکت های آن قرار می دهد تا زائر بداند که در زیارت پیاده، هدف در مسیر زیارت بودن است نه زود رسیدن.
تاثیرگذاری و جایگاه عدد چهل در عالم ملکوت
حجت الاسلام رضایی در پایان به تاثیر گذاری عدد چهل اشاره کرد و گفت: گستردگی استفاده از عدد چهل در تعالیم و آموزه های دینی و حتی در رویدادهای تاریخی مقدس، نشان از توجه به جایگاه عدد چهل در به فعلیت رساندن استعدادها و شکوفا سازی صفات نیک است تا آدمی آماده دریافت فیوضات و انوار الهی گردد.
این استاد سطح 4 حوزه علمیه قم گفت: دامنه عدد چهل در فرهنگی دینی از بسترهای پیدایش طبیعی و تکوینی انسان، تا رویدادهای تاریخ ساز و سیر و سلوک های اخلاقی و تربیت دینی و بازتاب آثار نیک و بد اعمال را شامل می شود.
وی به اربعین تاریخ پیامبران اشاره کرد و گفت: حضرت داوود 40 روز گریه و توبه پس از ترک اولی داشت، حضرت موسی(ع) 40 شب معراج در کوه طور و حضرت یونس(ع) نیز 40 روزه در شکم ماهی بود و توبه حضرت آدم(ع) 40 روزه پس از هبوط ادامه داشت و بعثت بیشتر پیامبران در 40 سالگی اتفاق افتاده است.
حجت الاسلام رضاییدر روایات توسل به عدد چهل به قرآن را می بینیم که پیامبر اکرم(ص) می فرمایند هر کس سوره مزمل را تا چهل روز بخواند وسعت رزق برایش پیدا می شود و امام صادق(ع) می فرمایند: هر کس سوره حشر را برای حوائج مهم، 40 روز بخواند حاجت او براورده شود اگر یک روز فوت شود از سر گیرد.
آثار و برکات پیاده روی اربعین در عالم وجود
وی گفت: باب الحسین نزدیک ترین درب بهشت به انسان ها، محبان اهل بیت و شیعیان است. مهم ترین راه رسیدن به این باب، زیارت پیاده است؛ چرا که بهترین سلوک تعالی بخش برای قرب و وصل به حسین(ع) قدم هایی است که یک به یک ما را به حسین نزدیک می سازد. قدم هایی که به جای وصل شتاب زده در هر گام خود فرصت های قدسی و نورانی متنوعی برای آدمی ایجاد می کند.
حجت الاسلام رضایی ابراز کرد: آمرزش گناهان، آمرزش لغزش های آینده، دفع بدی ها و شرها، آمرزش کامل در آخر سفر را از آثار تربیتی؛ روزی فراوان، عمر بلند، اجابت دعاها، پاداش دنیوی، دفع غم و اندوه، در امان و امنیت و آسمانی تا پایان سفر را از آثار برکات دنیوی، باز شدن دری از بهشت به قبر، امان از خوف و وحشت قبر، یاری فرشتگان به هنگام رحلت را از آثار برزخی و مقام شفاعت 100 نفر، دوری از آتش جهنم، امان در قیامت، ثواب هزار شهید بدر واحد، هر قدم ثواب یک حج و عمره،ثبت افضل الاعمال را از آثار قیامت پیاده روی اربعین دانست.
این پژوهشگر دینی با خاطر نشان کردن اینکه کسی که در پیاده روی اربعین شرکت می کند گویا در اعلی علیین به زیارت حق تعالی در عرش نائل شده است، گفت: هر قدم او درجه بهشتی دارد و جزو اولین وارد شوندگان به بهشت است. همسفره پیامبر و اهل بیت، همسایه پیامبر و اهل بیت و در گروه فائرین قرار دارد.
وی افزود: این بزرگواران زیارات مطلقه و زیارات خاص برای مناسبت های معنوی و تاریخی خاص و آنگاه که پیچ تاریخی خلافت صورت گرفت، زیارت رفتاری و حضوری را مورد فرهنگ سازی گستره قرار دادند و اندک حضورهای تاریخی امامان در عراق تبدیل به مدرسه آموزشی زیارت برای خواص اصحاب شد.
حجت الاسلام رضایی به نقش محوری امام صادق(ع) در فرهنگ سازی شفاهی و حضوری برای زیارت امام حسین(ع) اشاره کرد و گفت: پس از عاشورا، در دوران امامت امام صادق(ع) زیارت اربعین توسط ایشان به جامعه نوپای شیعه ارائه شد تا در کنار دیگر زیارت ها به شیعه هویتی بدهد و چون در آستانه غیبت این جامعه به ثبات و بالندگی رسید امام عسگری(ع) با توصیه رفتن به زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین، شناسنامه فرهنگی معنوی را به شیعه داد.
نقش و تاثیر سیر و سلوک های حسینی از محرم تا اربعین
حجت الاسلام رضایی به نقش و تاثیر سیر و سلوک های حسینی از محرم تا اربعین اشاره کرد و گفت: دهه محرم، دهه گذار از روزمرگی زندگی تا الگو گیری از اصحاب الحسین برای حسینی شدن و روز عاشورا حضور نمادین در جبهه روزآمد حسینی؛ کل یوم عاشورا و کل ارض کربلاست.
این پژوهشگر دینی ابراز کرد: چله اربعینی، تلاش برای حسینی ماندن و رشد حسینی زیستی و حسینی یاوری متناسب زمانه خود با نگاه به کاروان اسارت و اربعین، اجتماع عظیم حسینی یاوران در جریان پیوسته تاریخ، برای جهانی سازی پیام عاشورا با چشم انداز رسیدن به عاشورای ظهور است.
وی با اشاره به اینکه در اربعین سال 61 هجری قمری رویدادهایی رخ داد تا در تاریخ، این روز در امتداد عاشورا برای همیشه روز حزن و ماتم باشد، افزود: حماسه افرینی یک هفته ای اهل بیت در شام، موجب آزادی از اسارت و فراهم شدن زیارت کربلا برای آنان شد. آنان کمتر از ده روز مصادف با روز اربعین به کربلا رسیدند و بازگشت به کربلا مهم ترین دستاورد کاروان اسارت در مقام طراحی و پی ریزی فرهنگ زیارتی حسینی است.
فلسفه و هدف عاشورا در زیارت اربعین
حجت الاسلام رضایی با اشاره به این فراز از زیارت اربعین «بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهاله و حیره الضلاله » گفت: سید الشهدا(ع) نه تنها خود ایثار جان نمود، بلکه فراخوان عام هم داشت. هنگام خروج از مکه فرمود: «من کان باذلا فینا مهجته فلیرحل معنا، و آنان که یاوری کردند به مرتبه اوفی الاصحاب رسیدند.
وی افزود: جهالت یعنی تعطیلی عقل و عقلانیت و افراد با نهادینه و اجتماعی شدن جهالت وارد دوران جاهلیت می گردند؛ پس جامعه ای که از جهت بینش جاهلی شود، رفتارها و کنش هایش هم سراسر ضلالت و گمراهی گردد. دو گانه جاهلیت و ضلالت وقتی فراگیر شود، در نهایت منجر به وضعیت حیرت می شود، حیرت در گمراهی از گمراهی بدتر است و امام چون ترکیب عصمت و علم غیب است اگر حماسه آفرین هم گردد. ظرفیت نجات گر انسان ها از فرایند جاهلیت و ضلالت و حیرت ضلالت به وسعت همه زمان ها و مکان ها می شود.
سلوک عرفانی اربعین
حجت الاسلام رضایی ابراز کرد: حماسه اربعین بر پیاده روی زیارت استوار است. پیاده روی زائر به مثابه گام های سیر و سلوک های عرفانی بر بستر اربعین است تا با همراهی با سلوک حسینی؛ آماده پذیرفته شدن در انصار المهدی در دوران غیبت آخر الزمان را بیابد و جزو پیشگامان مهدی یاوری در منطقه و جامعه خود گردد.
استاد سطح 4 حوزه علمیه قم گفت: ممکن است تصور شود در زیارت پیاده، باید عجله کرد تا سربع به مقصد(حرم) رسید ولی زیارت پیاده از معدود اعمال مقدس و نورانی است که در لحظه لحظه خود و از نقطه شروع خود و بلکه از زمان اراده و قصد آدمی را در فضای مقدس زیارت و برکت های آن قرار می دهد تا زائر بداند که در زیارت پیاده، هدف در مسیر زیارت بودن است نه زود رسیدن.
تاثیرگذاری و جایگاه عدد چهل در عالم ملکوت
حجت الاسلام رضایی در پایان به تاثیر گذاری عدد چهل اشاره کرد و گفت: گستردگی استفاده از عدد چهل در تعالیم و آموزه های دینی و حتی در رویدادهای تاریخی مقدس، نشان از توجه به جایگاه عدد چهل در به فعلیت رساندن استعدادها و شکوفا سازی صفات نیک است تا آدمی آماده دریافت فیوضات و انوار الهی گردد.
این استاد سطح 4 حوزه علمیه قم گفت: دامنه عدد چهل در فرهنگی دینی از بسترهای پیدایش طبیعی و تکوینی انسان، تا رویدادهای تاریخ ساز و سیر و سلوک های اخلاقی و تربیت دینی و بازتاب آثار نیک و بد اعمال را شامل می شود.
وی به اربعین تاریخ پیامبران اشاره کرد و گفت: حضرت داوود 40 روز گریه و توبه پس از ترک اولی داشت، حضرت موسی(ع) 40 شب معراج در کوه طور و حضرت یونس(ع) نیز 40 روزه در شکم ماهی بود و توبه حضرت آدم(ع) 40 روزه پس از هبوط ادامه داشت و بعثت بیشتر پیامبران در 40 سالگی اتفاق افتاده است.
حجت الاسلام رضاییدر روایات توسل به عدد چهل به قرآن را می بینیم که پیامبر اکرم(ص) می فرمایند هر کس سوره مزمل را تا چهل روز بخواند وسعت رزق برایش پیدا می شود و امام صادق(ع) می فرمایند: هر کس سوره حشر را برای حوائج مهم، 40 روز بخواند حاجت او براورده شود اگر یک روز فوت شود از سر گیرد.
آثار و برکات پیاده روی اربعین در عالم وجود
وی گفت: باب الحسین نزدیک ترین درب بهشت به انسان ها، محبان اهل بیت و شیعیان است. مهم ترین راه رسیدن به این باب، زیارت پیاده است؛ چرا که بهترین سلوک تعالی بخش برای قرب و وصل به حسین(ع) قدم هایی است که یک به یک ما را به حسین نزدیک می سازد. قدم هایی که به جای وصل شتاب زده در هر گام خود فرصت های قدسی و نورانی متنوعی برای آدمی ایجاد می کند.
حجت الاسلام رضایی ابراز کرد: آمرزش گناهان، آمرزش لغزش های آینده، دفع بدی ها و شرها، آمرزش کامل در آخر سفر را از آثار تربیتی؛ روزی فراوان، عمر بلند، اجابت دعاها، پاداش دنیوی، دفع غم و اندوه، در امان و امنیت و آسمانی تا پایان سفر را از آثار برکات دنیوی، باز شدن دری از بهشت به قبر، امان از خوف و وحشت قبر، یاری فرشتگان به هنگام رحلت را از آثار برزخی و مقام شفاعت 100 نفر، دوری از آتش جهنم، امان در قیامت، ثواب هزار شهید بدر واحد، هر قدم ثواب یک حج و عمره،ثبت افضل الاعمال را از آثار قیامت پیاده روی اربعین دانست.
این پژوهشگر دینی با خاطر نشان کردن اینکه کسی که در پیاده روی اربعین شرکت می کند گویا در اعلی علیین به زیارت حق تعالی در عرش نائل شده است، گفت: هر قدم او درجه بهشتی دارد و جزو اولین وارد شوندگان به بهشت است. همسفره پیامبر و اهل بیت، همسایه پیامبر و اهل بیت و در گروه فائرین قرار دارد.
