کارشناس امور دینی:
پیامبر اسلام، شخصیتی که در عالم نظیر ندارد/ جامعه اسلامی نیازمند بهره گیری از اخلاق پیامبر (ص)
خبرگزاری رضوی- مرضیه وحدت؛ انتقال باورها و اعتقادات نیازمند اخلاق آن هم مکارم اخلاق است ، اگر بخواهیم در باره مکارم اخلاق توضیح دهیم به حدیثی از پیامبر (ص) اشاره می کنم که فرمود: من مبعوث شدم تا مکارم اخلاق را تمام کنم". مکارم اخلاق آن قله های اخلاق و نقاط اوج اخلاق را می گویند، لذا پیامبر برای اتمام اخلاق مبعوث نشد بلکه برای تمام کردن مکارم اخلاق مبعوث شد. متن بالا برشی از گفتگوی خبرگزاری رضوی با حجت الاسلام سيد مهدی واعظ موسوی مشاور خانواده و کارشناس امور دینی به مناسبت میلاد پیامبر اکرم (ص) است که در ادامه تقدیم می شود:
در خصوص نقش اخلاق و رفتار پیامبر اکرم (ص) در ترویج دین اسلام توضیح بفرمایید؟
انتقال یک باور و اعتقاد به دیگران قطعا با زور، تهدید و جبر امکان پذیر نیست چون جنس عقاید و اعتقادات لطیف است لذا این باورها باید با جنسی مشابه خود منتقل شود که همان اخلاق و فرهنگ است، پیامبر (ص) نیز حامل وحی و یک سری باورهای اعتقادی مانند توحید و معاد بودند ، حضرت این باورها را قطعا با جبر و سرنیزه نمی توانستند به دیگران منتقل کنند لذا برای انتقال باید از جنس همان باور و اعتقاد استفاده می کردند. در واقع خشونت با فرهنگ هم جنس نیست بلکه فرهنگ هم جنس فرهنگ است و اخلاق هم جنس اخلاق ، شما نمی توانید با ترس و تهدید فرزند خود را تربیت کنید .
انتقال باورها و اعتقادات نیازمند اخلاق آن هم مکارم اخلاق است، اگر بخواهیم در باره مکارم اخلاق توضیح دهیم به حدیثی از پیامبر (ص) اشاره می کنم که فرمود: من مبعوث شدم تا مکارم اخلاق را تمام کنم". ما یک اخلاق و یک مکارم اخلاق داریم، اخلاق معمولا عمومی است اما مکارم اخلاق آن قله های اخلاق و نقاط اوج اخلاق را می گویند، لذا پیامبر برای اتمام اخلاق مبعوث نشد بلکه برای تمام کردن مکارم اخلاق مبعوث شدند. از اینرو حضرت به مردم و پیروان خود آموخت: "کسی که با تو قطع رابطه کرد با او وصل باش ، به کسی که به تو بدی کرده خوبی کن و کسی که تو را محروم کرده تو به او عطا و بخشش کن" این حدیث پیامبر اسلام (ص) یک اخلاق ساده نیست بلکه جزو مکارم اخلاقی و اخلاق رفیع است.
ما دو نوع زندگی حقوقی و زندگی حقیقی داریم، پیامبر اکرم (ص) مبعوث شد تا به مردم زندگی حقیقی را بیاموزد اگر چه زندگی حقوقی نیز جزو آموزه های پیامبر (ص) است اما زندگی حقیقی همان مکارم اخلاق است. در حال حاضر مردم عادی زندگی حقوقی می کنند اما پیامبر اکرم (ص) در قالب زندگی حقیقی شخصیت هایی چون حضرت علی (ع) را تربیت کرد که زندگی حقیقی فراتر از زندگی حقوقی دارند به گونه ای که خانواده حضرت علی (ع) غذایی که به آن نیاز داشتند در سه شب متوالی در حالی که روزه بودند به مسکین، یتیم و اسیر دادند و خود گرسنه خوابیدند و با آب افطار کردند و حتی طلب پاداش هم نمی کنند. چنین انسان های را مکتب پیامبر (ص) تربیت می کند انسان هایی که در اوج مکارم اخلاق هستند و حتی در مورد خود پیامبر (ص) قران می فرماید: انک علی خلق عظیم یعنی پیامبر تو دارای خلقی عظیم هستی و به تعبیر من یعنی ای پیامبر تو بر مرکب راهوار اخلاق سوار هستی و به پیش می رانی و مهار اخلاق در دست تو است.
این کلمه تفاوت بسیاری دارد با فردی که خوش اخلاق است، برخی از افراد خوش برخورد هستند ولی خوش اخلاق نیستند برخی خوش برخورد و خوش اخلاق هستند اما برخی بر اخلاق چیره هستند یعنی مهار اخلاق در دستشان است . در مورد پیامبر اکرم (ص) نیز به همین صورت است، حضرت بر خود اخلاق سوار هستند.
چرا خداوند در قرآن پیامبر را «رحمه للعالمین» معرفی می کند؟
خداوند در آیه 107 سوره انبیا می فرماید: «وَمَا أَرْسَلْنَاک إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ» یعنى تو رحمتى هستى که به سوى همه جماعتهاى بشرى فرستاده شده‌اى و به عبارتی یعنی ای پیامبر تو رحمتی برای هستی می باشی و رحمت پیامبر (ص) فقط شامل انسان ها نیست بلکه همه هستی از جمله حیوانات ، طبیعت و ... را شامل می شود. اکنون به دلیل عدم وجود پیامبر (ص) محیط زیست از دست بشر در امان نیست دریاها آلوده شده و لایه ازون پاره شده و ... این بشر وقتی از پیامبران دور می شود به طبیعت هم آسیب می زند لذا در زمان ظهور ولی عصر طبیعت متفاوت خواهد شد، همه چیز در جای خود قرار خواهد گرفت ، چهره حقیقی خود را پیدا می کند و طبیعت هم از عدالت مهدوی بهره مند خواهد شد.
اگر بخواهیم بین جامعه خودمان و اخلاق پیامبر اسلام (ص) مقایسه ای کنیم جامعه ما چه چیزهایی کم دارد؟
پیامبر اکرم (ص) به محمد امین معروف هستند و این لقب را قریش و کسانی که با او در چنگ بودند و باورها و توحید او را نپذیرفتند به او دادند، آنها معترف اخلاق فوق العاده پیامبر (ص) بودند الان متاسفانه زن به همسر خود خیانت می کند و مرد به همسرش بی وفایی می کند، به یکدیگر دروغ می گوییم در حالی که پیامبر اسلام (ص) راستگو ترین ، درستکارترین و راست گفتارترین بود و حتی اندیشه های حضرت راست بود . اینها چیزهایی است که جای آن در جامعه ما خالی است امروز مردم نماز می خوانند، روزه می گیرند و حج می روند اما دروغ می گویند، خیانت و پیمان شکنی هم می کنند و اینها جامعه مسلمانان را دچار مشکل کرده است. وقتی رفتارهای ناپسند در جامعه زیاد شود، جامعه بی قرار می شود، آمار طلاق افزایش پیدا می کند، آمار ازدواج کاهش پیدا می کند و هزاران مشکل دیگر در جامعه هویدا می شود.
پیامبر اسلام (ص) مسلمانی را به نماز و روزه معرفی نکردند در روایات ما آمده است که حضرت مسلمانی را به صداقت و امانت داری معرفی کردند و فرمودند: "به سجده ها و رکوع طولانی فرد نگاه نکنید، شاید برای او عادت شده باشد ، ببینید راستگو و امانت دار است و خیانت نمی کند، اگر این گونه بود او مسلمان است". جامعه اسلامی ما باید نسبت به رعایت این موارد توجه داشته باشد و سعی در اصلاح رفتار و گفتار نادرست خود باشد.
در روایات داریم:" اگر همه بدی ها را در خانه ای کنید و درب آن را ببندید کلید همه این بدی ها دروغ است". این روایت نشان دهنده اهمیت راستگویی در اسلام است اگر فردی دروغگو باشد قطعا خیانت می کند، اختلاس می کند، مال مردم می خورد. اگر دروغ در جامعه اسلامی باشد اعتمادها سلب می شود و اعتماد که از بین برود موجب فروپاشی جامعه می شود، اگر می خواهیم به فروپاشی نرسیم باید به یکدیگر اعتماد کنیم و لازمه اعتماد راست گو بودن است یعنی دروغ بی اعتمادی می آورد و بی اعتمادی موجب فروپاشی می شود.
در برخی از آیات قرآن به ظلم و توهین به پیامبر (ص) اشاره شده است، هدف قرآن از بیان این که پیامبر مظلوم واقع شده چه بوده است؟
در واقع قرآن از یک نگاه راویتگر و گزارش دهنده اتفاقاتی است که در گذشته رخ داده است و می خواهد از یک طرف به مسلمانان بفهماند که اگر به تو توهین می شود ناراحت نشو که چرا به من توهین شد مگر تو از پیامبر (ص) مهم تر و بالاتر هستی، انسان های نادان به پیامبر توهین کردند اما پیامبر اسلام (ص) با آنها خوش رفتاری کرد.
در جلسات مشاوره ، افرادی به بنده مراجعه می کنند که عروسم، خواهر شوهرم و .. به من توهین کرده است و من ناراحت و مضطرب هستم، در حالی که اگر ما با قرآن مانوس باشیم و داستان های آن را بخوانیم می بینیم پیامبر (ص) ما و پیامبران دیگر نیز به شدت مورد آزار قرار می گرفتند به گونه ای که به پیامبر (ص) لقب ساحر دادند . اینها همه نشان دهنده جهل و نادانی افراد است.
وقتی قرآن یتیمی پیامبر (ص) را ذکر می کند که این همه به حضرت عظمت داد، یک درس است و می خواهد به ما یاد بدهد که اگر فرزند شما هم یتیم شد نگران این نباشد که چه اتفاقی برسر او خواهد آمد خداحافظ و نگهدار او است. در واقع بیان این وقایع از یک نظر مفید است که انسان ها از این وقایع درس بگیرند. بیان این وقایع در قرآن که بخشی از آن در تاریخ آمده است بدین معناست که شما ای آدمیان مانند پیامبران صبور باشید آینده دست خداست و حافظ، اوست.
مهمترین نکته ای که پیامبر اسلام (ص) در زندگی با حضرت خدیجه (س) مد نظر داشتند چه بوده است؟
مهمترین نکته پررنگ در زندگی پیامبر (ص) با حضرت خدیجه (س)، فداکاری حضرت خدیجه (س) بود ، ایشان برای پیامبر (ص) فداکاری زیادی کردند و این نشان می دهد پیامبر (ص) برای خدیجه (س) بسیار جذاب بود. پیامبر (ص) راستگو، امین، صادق و خوش اخلاق و دارای همه صفات عالیه بودند از این جهت حضرت خدیجه (س) یه پیامبر (ص) علاقه مند شدند. در زندگی نیز ایشان نهایت فداکاری را برای دین و اعتقادات پیامبر (ص)کرد.
در خواستگاری پیامبر اسلام (ص) از حضرت خدیجه (س) وقتی صحبت از مهریه شد حضرت خدیجه (س) گفت: "مهریه خودم را خودم می دهم". اقوام حضرت خدیجه (س) بسیار ناراحت شدند که چرا زنی مثل خدیجه با این همه ثروت باید همسر فردی شود که به یتیمی بزرگ شده و فقیر است و حتی مهریه را خود پرداخت کند. ابوطالب رو به اقوام حضرت خدیجه (س) گفت: اگر داماد مثل پسر برادر من با این ویژگی های اخلاقی باشد هزاران دختر حاضر به ازدواج با او هستند و مهریه خود را خود می دهند.
این یک درس برای ما است که اگر چه پیامبر (ص) فقیر و با یتیمی بزرگ شده بودند اما به قدری با شخصیت و انسانی ریشه دار و بااصالت بودند که فقیری و یتیمی در این بین دیده نمی شد. این شخصیت پیامبر (ص) فوق العاده است قبل از اینکه مبعوث شود به فکر نیازمندان است و با جوانان پیمان می بندند که اگر به کسی ظلم شود به داد او برسند مانند حضرت موسی که قبل از اینکه پیامبر شود نسبت به جامعه خود احساس مسئولیت می کند. امام حسین (ع) روز عاشورا در حالی که از زره شان خون می چکید به امام سجاد (ع) فرمودند: "دشمن ظالم و یاری کننده مظلوم باش".
لذا این ها ویژگی هایی است که حضرت خدیجه (س) در وجود پیامبر (ص) می بیند و برای حضرت فداکاری می کند و اینها یک طرفه نبوده است.برخی فکر می کنند پیامبر (ص) تمایل به ازدواج داشتند در حالی که خانم ها آرزو داشتند برای اندک زمانی همسر ایشان شوند. پیامبر (ص) قبل از بعثت با حضرت خدیجه اردواج کردند و بعد از بعثت نیز همسرشان فقط خدیجه بودند تا زمانی که حضرت خدیجه وفات کردند بعد از وفات خدیجه افراد زیادی مشتاق ازدواج با پیامبر (ص) بودند و در واقع پیامبر (ص) مطلوب، محبوب و معشوق و آنها طالب، محب و عاشق بودند این گونه نبود که پیامبر دوستدار و علاقه مند آنها شود.
شخصیت های محبوب اجتماعی افراد زیادی علاقه مند به آنها هستند و هوادار دارند و اینها جذابیت های شان ظاهری و تصویری است و قابل مقایسه با پیامبر (ص) نیست پیامبر ما علاوه بر ظاهر در باطن نیز جذاب بودند و وجود حضرت در عالم نظیر ندارد.
در خصوص نقش اخلاق و رفتار پیامبر اکرم (ص) در ترویج دین اسلام توضیح بفرمایید؟
انتقال یک باور و اعتقاد به دیگران قطعا با زور، تهدید و جبر امکان پذیر نیست چون جنس عقاید و اعتقادات لطیف است لذا این باورها باید با جنسی مشابه خود منتقل شود که همان اخلاق و فرهنگ است، پیامبر (ص) نیز حامل وحی و یک سری باورهای اعتقادی مانند توحید و معاد بودند ، حضرت این باورها را قطعا با جبر و سرنیزه نمی توانستند به دیگران منتقل کنند لذا برای انتقال باید از جنس همان باور و اعتقاد استفاده می کردند. در واقع خشونت با فرهنگ هم جنس نیست بلکه فرهنگ هم جنس فرهنگ است و اخلاق هم جنس اخلاق ، شما نمی توانید با ترس و تهدید فرزند خود را تربیت کنید .
انتقال باورها و اعتقادات نیازمند اخلاق آن هم مکارم اخلاق است، اگر بخواهیم در باره مکارم اخلاق توضیح دهیم به حدیثی از پیامبر (ص) اشاره می کنم که فرمود: من مبعوث شدم تا مکارم اخلاق را تمام کنم". ما یک اخلاق و یک مکارم اخلاق داریم، اخلاق معمولا عمومی است اما مکارم اخلاق آن قله های اخلاق و نقاط اوج اخلاق را می گویند، لذا پیامبر برای اتمام اخلاق مبعوث نشد بلکه برای تمام کردن مکارم اخلاق مبعوث شدند. از اینرو حضرت به مردم و پیروان خود آموخت: "کسی که با تو قطع رابطه کرد با او وصل باش ، به کسی که به تو بدی کرده خوبی کن و کسی که تو را محروم کرده تو به او عطا و بخشش کن" این حدیث پیامبر اسلام (ص) یک اخلاق ساده نیست بلکه جزو مکارم اخلاقی و اخلاق رفیع است.
ما دو نوع زندگی حقوقی و زندگی حقیقی داریم، پیامبر اکرم (ص) مبعوث شد تا به مردم زندگی حقیقی را بیاموزد اگر چه زندگی حقوقی نیز جزو آموزه های پیامبر (ص) است اما زندگی حقیقی همان مکارم اخلاق است. در حال حاضر مردم عادی زندگی حقوقی می کنند اما پیامبر اکرم (ص) در قالب زندگی حقیقی شخصیت هایی چون حضرت علی (ع) را تربیت کرد که زندگی حقیقی فراتر از زندگی حقوقی دارند به گونه ای که خانواده حضرت علی (ع) غذایی که به آن نیاز داشتند در سه شب متوالی در حالی که روزه بودند به مسکین، یتیم و اسیر دادند و خود گرسنه خوابیدند و با آب افطار کردند و حتی طلب پاداش هم نمی کنند. چنین انسان های را مکتب پیامبر (ص) تربیت می کند انسان هایی که در اوج مکارم اخلاق هستند و حتی در مورد خود پیامبر (ص) قران می فرماید: انک علی خلق عظیم یعنی پیامبر تو دارای خلقی عظیم هستی و به تعبیر من یعنی ای پیامبر تو بر مرکب راهوار اخلاق سوار هستی و به پیش می رانی و مهار اخلاق در دست تو است.
این کلمه تفاوت بسیاری دارد با فردی که خوش اخلاق است، برخی از افراد خوش برخورد هستند ولی خوش اخلاق نیستند برخی خوش برخورد و خوش اخلاق هستند اما برخی بر اخلاق چیره هستند یعنی مهار اخلاق در دستشان است . در مورد پیامبر اکرم (ص) نیز به همین صورت است، حضرت بر خود اخلاق سوار هستند.
چرا خداوند در قرآن پیامبر را «رحمه للعالمین» معرفی می کند؟
خداوند در آیه 107 سوره انبیا می فرماید: «وَمَا أَرْسَلْنَاک إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ» یعنى تو رحمتى هستى که به سوى همه جماعتهاى بشرى فرستاده شده‌اى و به عبارتی یعنی ای پیامبر تو رحمتی برای هستی می باشی و رحمت پیامبر (ص) فقط شامل انسان ها نیست بلکه همه هستی از جمله حیوانات ، طبیعت و ... را شامل می شود. اکنون به دلیل عدم وجود پیامبر (ص) محیط زیست از دست بشر در امان نیست دریاها آلوده شده و لایه ازون پاره شده و ... این بشر وقتی از پیامبران دور می شود به طبیعت هم آسیب می زند لذا در زمان ظهور ولی عصر طبیعت متفاوت خواهد شد، همه چیز در جای خود قرار خواهد گرفت ، چهره حقیقی خود را پیدا می کند و طبیعت هم از عدالت مهدوی بهره مند خواهد شد.
اگر بخواهیم بین جامعه خودمان و اخلاق پیامبر اسلام (ص) مقایسه ای کنیم جامعه ما چه چیزهایی کم دارد؟
پیامبر اکرم (ص) به محمد امین معروف هستند و این لقب را قریش و کسانی که با او در چنگ بودند و باورها و توحید او را نپذیرفتند به او دادند، آنها معترف اخلاق فوق العاده پیامبر (ص) بودند الان متاسفانه زن به همسر خود خیانت می کند و مرد به همسرش بی وفایی می کند، به یکدیگر دروغ می گوییم در حالی که پیامبر اسلام (ص) راستگو ترین ، درستکارترین و راست گفتارترین بود و حتی اندیشه های حضرت راست بود . اینها چیزهایی است که جای آن در جامعه ما خالی است امروز مردم نماز می خوانند، روزه می گیرند و حج می روند اما دروغ می گویند، خیانت و پیمان شکنی هم می کنند و اینها جامعه مسلمانان را دچار مشکل کرده است. وقتی رفتارهای ناپسند در جامعه زیاد شود، جامعه بی قرار می شود، آمار طلاق افزایش پیدا می کند، آمار ازدواج کاهش پیدا می کند و هزاران مشکل دیگر در جامعه هویدا می شود.
پیامبر اسلام (ص) مسلمانی را به نماز و روزه معرفی نکردند در روایات ما آمده است که حضرت مسلمانی را به صداقت و امانت داری معرفی کردند و فرمودند: "به سجده ها و رکوع طولانی فرد نگاه نکنید، شاید برای او عادت شده باشد ، ببینید راستگو و امانت دار است و خیانت نمی کند، اگر این گونه بود او مسلمان است". جامعه اسلامی ما باید نسبت به رعایت این موارد توجه داشته باشد و سعی در اصلاح رفتار و گفتار نادرست خود باشد.
در روایات داریم:" اگر همه بدی ها را در خانه ای کنید و درب آن را ببندید کلید همه این بدی ها دروغ است". این روایت نشان دهنده اهمیت راستگویی در اسلام است اگر فردی دروغگو باشد قطعا خیانت می کند، اختلاس می کند، مال مردم می خورد. اگر دروغ در جامعه اسلامی باشد اعتمادها سلب می شود و اعتماد که از بین برود موجب فروپاشی جامعه می شود، اگر می خواهیم به فروپاشی نرسیم باید به یکدیگر اعتماد کنیم و لازمه اعتماد راست گو بودن است یعنی دروغ بی اعتمادی می آورد و بی اعتمادی موجب فروپاشی می شود.
در برخی از آیات قرآن به ظلم و توهین به پیامبر (ص) اشاره شده است، هدف قرآن از بیان این که پیامبر مظلوم واقع شده چه بوده است؟
در واقع قرآن از یک نگاه راویتگر و گزارش دهنده اتفاقاتی است که در گذشته رخ داده است و می خواهد از یک طرف به مسلمانان بفهماند که اگر به تو توهین می شود ناراحت نشو که چرا به من توهین شد مگر تو از پیامبر (ص) مهم تر و بالاتر هستی، انسان های نادان به پیامبر توهین کردند اما پیامبر اسلام (ص) با آنها خوش رفتاری کرد.
در جلسات مشاوره ، افرادی به بنده مراجعه می کنند که عروسم، خواهر شوهرم و .. به من توهین کرده است و من ناراحت و مضطرب هستم، در حالی که اگر ما با قرآن مانوس باشیم و داستان های آن را بخوانیم می بینیم پیامبر (ص) ما و پیامبران دیگر نیز به شدت مورد آزار قرار می گرفتند به گونه ای که به پیامبر (ص) لقب ساحر دادند . اینها همه نشان دهنده جهل و نادانی افراد است.
وقتی قرآن یتیمی پیامبر (ص) را ذکر می کند که این همه به حضرت عظمت داد، یک درس است و می خواهد به ما یاد بدهد که اگر فرزند شما هم یتیم شد نگران این نباشد که چه اتفاقی برسر او خواهد آمد خداحافظ و نگهدار او است. در واقع بیان این وقایع از یک نظر مفید است که انسان ها از این وقایع درس بگیرند. بیان این وقایع در قرآن که بخشی از آن در تاریخ آمده است بدین معناست که شما ای آدمیان مانند پیامبران صبور باشید آینده دست خداست و حافظ، اوست.
مهمترین نکته ای که پیامبر اسلام (ص) در زندگی با حضرت خدیجه (س) مد نظر داشتند چه بوده است؟
مهمترین نکته پررنگ در زندگی پیامبر (ص) با حضرت خدیجه (س)، فداکاری حضرت خدیجه (س) بود ، ایشان برای پیامبر (ص) فداکاری زیادی کردند و این نشان می دهد پیامبر (ص) برای خدیجه (س) بسیار جذاب بود. پیامبر (ص) راستگو، امین، صادق و خوش اخلاق و دارای همه صفات عالیه بودند از این جهت حضرت خدیجه (س) یه پیامبر (ص) علاقه مند شدند. در زندگی نیز ایشان نهایت فداکاری را برای دین و اعتقادات پیامبر (ص)کرد.
در خواستگاری پیامبر اسلام (ص) از حضرت خدیجه (س) وقتی صحبت از مهریه شد حضرت خدیجه (س) گفت: "مهریه خودم را خودم می دهم". اقوام حضرت خدیجه (س) بسیار ناراحت شدند که چرا زنی مثل خدیجه با این همه ثروت باید همسر فردی شود که به یتیمی بزرگ شده و فقیر است و حتی مهریه را خود پرداخت کند. ابوطالب رو به اقوام حضرت خدیجه (س) گفت: اگر داماد مثل پسر برادر من با این ویژگی های اخلاقی باشد هزاران دختر حاضر به ازدواج با او هستند و مهریه خود را خود می دهند.
این یک درس برای ما است که اگر چه پیامبر (ص) فقیر و با یتیمی بزرگ شده بودند اما به قدری با شخصیت و انسانی ریشه دار و بااصالت بودند که فقیری و یتیمی در این بین دیده نمی شد. این شخصیت پیامبر (ص) فوق العاده است قبل از اینکه مبعوث شود به فکر نیازمندان است و با جوانان پیمان می بندند که اگر به کسی ظلم شود به داد او برسند مانند حضرت موسی که قبل از اینکه پیامبر شود نسبت به جامعه خود احساس مسئولیت می کند. امام حسین (ع) روز عاشورا در حالی که از زره شان خون می چکید به امام سجاد (ع) فرمودند: "دشمن ظالم و یاری کننده مظلوم باش".
لذا این ها ویژگی هایی است که حضرت خدیجه (س) در وجود پیامبر (ص) می بیند و برای حضرت فداکاری می کند و اینها یک طرفه نبوده است.برخی فکر می کنند پیامبر (ص) تمایل به ازدواج داشتند در حالی که خانم ها آرزو داشتند برای اندک زمانی همسر ایشان شوند. پیامبر (ص) قبل از بعثت با حضرت خدیجه اردواج کردند و بعد از بعثت نیز همسرشان فقط خدیجه بودند تا زمانی که حضرت خدیجه وفات کردند بعد از وفات خدیجه افراد زیادی مشتاق ازدواج با پیامبر (ص) بودند و در واقع پیامبر (ص) مطلوب، محبوب و معشوق و آنها طالب، محب و عاشق بودند این گونه نبود که پیامبر دوستدار و علاقه مند آنها شود.
شخصیت های محبوب اجتماعی افراد زیادی علاقه مند به آنها هستند و هوادار دارند و اینها جذابیت های شان ظاهری و تصویری است و قابل مقایسه با پیامبر (ص) نیست پیامبر ما علاوه بر ظاهر در باطن نیز جذاب بودند و وجود حضرت در عالم نظیر ندارد.
