ضرورت تبیین اهداف برگزاری شعائر اسلامی برای افکار عمومی جهان

خبرگزاری رضوی- ساحل عباسی؛ جهان تشیع یکی از بزرگترین گردهمآیی های دینی خود را با نام اربعین حسینی پشت سر گذاشت و برای بزرگداشت مقام رسول اعظم اسلام(ص) در سالروز رحلت ایشان در پایان ماه صفر آماده می شود. حرکت های دینی شیعیان در دنیای معاصر دارای ابعاد و تأثیرات مختلف و متنوعی است که نیازمند مطالعات و بررسی های میان رشته ای و حضور متخصصان و بیان صاحبنظران است. برای ارزیابی بیشتر این رویدادها و مناسبت های از نگاهی بین المللی با آقای حسن لاسجردی کارشناس مسائل سیاسی جهان اسلام گفتگو کرده ایم.

ارزیابی جنابعالی از حرکت و آیین و زیارت میلیونی اربعین به عنوان بزرگترین گردهمآیی سالانه شیعیان جهان چه بود و چه عناصری را در آن برجسته تر دیدید؟
به نظر نمی رسید در برگزاری مراسم اربعین حسینی خصوصا از لحاظ کمی تفاوت چندانی ایجاد شده باشد چرا که نفس برگزاری اربعین به عنوان یک میراث بازمانده از آموزه های اسلامی و شیعی همچنان برجا و برقرار است و به حرکت خود ادامه می دهد. البته امسال و سال گذشته به دلیل بیماری کرونا حساسیت هایی آن هم در کاهش میزان زوار برای تامین سلامتی مردم کشورهای مختلف ایجاد شد.
همانگونه که مستحضر هستید تفاوت این اربعین با اربعین سال های گذشته، کاهش حضور برخی از زوار کشورهای مختلف مثل ایران است اما خود مردم عراق در حقیقت همه جوره پای کار بودند و همچنان کاروان های مختلف از شهرهای عراق وارد کربلا می شدند، بنابراین اربعین حسینی آنچنان تحت تاثیر قرار نگرفت. ضمن اینکه همانگونه که مستحضر هستید جریان رسانه ای بین المللی آنچنان که باید و شاید و شاید اصلا مراسم اربعین حسینی را پوشش خبری نمی دهند و ندادند، حتی تلاش می کنند این مراسم به اطلاع افکار عمومی جهان نرسد بنابراین بخش مهمی از اطلاع رسانی و تبلیغات خبری برگزاری مراسم اربعین حسینی بر عهده جهان اسلام و خود مسلمانان و شیعیان است. البته در این موضوع هم شاهد کارشکنی هایی از سوی جریان های خبری بین المللی هستیم تا اخبار اربعین حسینی به درستی منتشر نشود.

این کارشکنی ها و موانع چه ریشه ها و ابعادی دارد و چرا تا این اندازه اصرار به بایکوت شعائر آگاهی بخش و بیداری آفرین در منطقه و جهان وجود دارد؟
در بحث های مربوط به کارشکنی با توجه به اینکه در اربعین حسینی تجمع های چند ده میلیونی شیعیان تشکیل می شود و نیروهای شیعه از همه کشورهای اسلامی در مراسم اربعین حضور به هم می رسانند چه بخواهیم چه نخواهیم برخی بر آن هستند تا کارشکنی هایی در مراسم اربعین حسینی ایجاد کنند به این نحو که آنها هر ساله به اشکال مختلف مراسم و زوار و برگزار کنندگان اربعین حسینی را تخریب می کنند.
حتی در سال‌های گذشته با اشکال دیگری در قالب نیروهای تکفیری و تروریستی با تهدید و بمب‌گذاری به دنبال ایجاد اخلال در مراسم و کاهش حضور مسلمانان و آزادگان جهان بودند اما به هر حال هر ساله مراسم اربعین حسینی در عراق برگزار شده و طبعا کشورها و محافلی در منطقه و شاید دنیا این موضوع را بر نمی تابند و حتی این مراسم در ارتباط آنها با کشور عراق به یک چالش تبدیل شده است.
با توجه به اینکه اربعین عملا یکی از میادین مانور حضور شیعیان به شمار می‌رود بقیه کشورها به دلایل مختلف اعتقادی و ایدئولوژیک و یا امنیتی روی این مسئله حساسیت دارند. مثلا حاکمان کشوری مثل بحرین بر این باور هستند که  تجمعات اربعینی موجب جسارت آفرینی در مخالفین با دولت بحرین می شود و آنها را برای مخالفت با حاکمان خود ترغیب می کند. برخی از کشورها معتقد هستند که شیعیان، مطالبات خود را با استفاده از این فرصت پیگیری می کنند و آنها را به عنوان نیروهای معارض سیاسی می شناسند لذا برخی کشورها به این دلایل و نمونه ها با اربعین حسینی مشکلاتی دارند. به عبارت دیگر آنها نگران تاثیرات آزادی خواهانه اربعین حسینی بر جوامع و مردم خود هستند.

گردهمآیی ها و آیین های پیروان اهل بیت(ع) خصوصا در مناسبت های ماه صفر مانند اربعین یا رحلت رسول اکرم(ص) و یا شهادت امام رضا(ع) چه ظرفیت هایی برای همبستگی بیشتر  دارند؟
با توجه به اینکه غالب آیین ها و عزاداری های اهل بیت(ع) و مناسبت های ماه صفر مانند اربعین حسینی یک حرکت داوطلبانه، جوششی و مردمی است، قطعا با کاهش بیماری کرونا و تسریع واکسیناسیون در سال‌های آینده این روند با شتاب بیشتری دنبال خواهد شد.
از سوی دیگر همه جوامعی که با تفکر آزادیخواهی نه فقط تفکر حسینی و عاشورایی آشنا هستند و به ترویج تفکر آزادمنشی در کشور خود بها می دهند مایل هستند از اربعین حسینی حمایت کنند بنابراین با پایان یافتن کرونا قطعا سال به سال شاهد افزایش جمعیت شرکت کنندگان اربعین و برگزاری با شکوه آن خواهیم بود.
بنابراین بهترین راهکار در حال حاضر تبلیغات درست برای اربعین و دیگر آیین های دینی و شناساندن اهداف برگزاری آنها در طول سال برای مردم جهان است که چرا اربعین گرامی داشته می شود؟ جایگاه اربعین در تفکر اسلامی و شیعی چیست؟ بنابراین این موضوع باید نهادینه شود ضمن اینکه مسئولین باید زمینه را برای افزایش امنیت و رفاه زائران ایجاد کنند تا زائران همراه با آرامش و طمانینه در سال های بعد در مراسم اربعین حسینی شرکت کنند.