تحلیلگر عراقی در گفتگو با رضوی عنوان کرد:
برگزاری زیارت بین المللی اربعین، نیازمند اراده جدی دولت ها است
خبرگزاری رضوی- بهمن دهستانی؛ سفر آقای مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق به تهران به عنوان اولین میهمان خارجی رئیس جمهور جدید ایران دارای ابعاد مهم و قابل توجهی است که می تواند وضعیت روابط دو کشور را متحول کند. همانطور که انتظار می رفت مسئله زیارت اربعین نیز در دستور کار گفتگوی مقامات دو کشور بوده است. در این رابطه با نویسنده و تحلیلگر عراقی در بغداد آقای دکتر فراس الیاس گفتگو کرده ایم.
با تشکر از قبول گفتگو؛ ابتدا بفرمایید اهداف سفر آقای الکاظمی به تهران چیست و مهم ترین دستور کار دولت عراق از این سفر چه می باشد؟
من هم متشکرم. روابط عراق با ایران را شاید نتوان به هیچ کشور دیگری مقایسه کرد. علاقات دو کشور بسیار بیشتر از موارد مشابه در میان دیگر همسایگان است. تمامی همسایگان عراق را دولت های اسلامی تشکیل می دهند و عراق در قلب جهان عرب و اسلام واقع شده است و به دنبال توسعه روابط با تمامی همسایگان است و اما روابط با جمهوری اسلامی ایران وضعیت متفاوتی دارد چرا که اعتقادات دو ملت بر همه چیز اثر میگذارد و ماهیت حتی روابط سیاسی و اقتصادی را هم تغییر می دهد. این یک پدیده متمایز است و من وقتی به آن فکر می کنم خودم نیز متعجب می شوم چرا که ریشه های عمیقی دارد و فراتر از عرف های موجود در روابط بین الملل است از این رو دولت عراق هرگز نمی تواند نسبت به توسعه روابط خود با مهم ترین همسایه اش بی تفاوت باشد. در ایران دولت جدیدی روی کار آمده است و نخست وزیر آقای الکاظمی در پیام تبریک خود به آقای رئیس جمهور ایران دکتر رئیسی گفته بود که به زودی به ایران سفر خواهد کرد.
آقای الکاظمی بعد از انتخاب به عنوان نخست وزیر عراق هم ابتدا راهی ایران شد و با قائد و رهبر انقلاب اسلامی دیدار کرد در حالی که بخاطر وضعیت کرونا ایشان هیچ مقام خارجی را به حضور نمی پذیرفت اما به دلیل جایگاه عراق و اهمیت تماس دو ملت از آقای الکاظمی به خوبی میزبانی کردند و این مسئله برای دولت عراق که در آن زمان تازه شکل گرفته بود بسیار مهم بود. در آن زمان قرار بود آقای الکاظمی بعد از سفر به تهران به ریاض برود اما عربستان تا یکسال به بهانه های مختلف با آن موافقت نکرد. سفر فعلی علاوه بر تحکیم روابط چند هدف اقتصادی کلان هم دارد مانند افزایش تجارت و همچنین مسئله انرژی و آب های مشترک.
انتخابات عراق نزدیک است آیا آقای الکاظمی به حمایت ایران نیاز دارد؟
باید بگویم نمی دانم اما ایران همیشه از ثبات در عراق حمایت کرده است و روابط خوبی با همه احزاب و جریان ها داشته است. ببینید همه گروه های عراقی علاقه مند هستند با جمهوری اسلامی رابطه و مشورت داشته باشند. حتی احزاب کرد و سنی رفت و آمدهای خوبی دارند. همیشه در مراسم سفارت ایران شرکت می کنند.
شهادت سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس چه تأثیری بر روابط ایران و عراق و منطقه گذاشته است؟
به اعتقاد من آن اتفاق و ضایعه جبران نمی شود. نمی توانیم بگوییم تأثیر نداشته است. اصلا آمریکا دست به آن ترور و جنایت زد تا روابط ایران و عراق را قطع و مقاومت را تضعیف کند. جای ابومهدی المهندس هنوز در عراق خالی است و کسی نتوانسته مثل او وارد میدان شود. آمریکا فرماندهان پیروزی و مقاومت را از میان برداشت تا ترس را در فرماندهی گروه های مقاومت غالب کند و آنان را وادار به عقب نشینی نماید گرچه دیدیم که ضربات به منافع آمریکا در عراق بیشتر شد. به هر حال با شهادت فرماندهان پیروزی بر داعش خسارت بزرگی به جهان اسلام و منطقه وارد شد.
مهم ترین بحث این روزها در ایران سرنوشت زیارت اربعین است. چرا دولت عراق زمینه پذیرش زائران دیگر کشورها را فراهم و آسان نمی کند؟
احیای زیارت اربعین در مقیاس بین المللی به اراده دولت های ایران و عراق بستگی دارد اما متأسفانه برخی جریان ها از پیوند جهان تشیع نگران هستند البته کرونا مانع بزرگی است و دولت ها نمی توانند خطر و ریسک کنند و ممکن است اوضاع تغییر کند اما همه باید برای برگزاری زیارت اربعین برنامه ریزی می کردند.
آیا ممکن است نوعی کارشکنی برای کاهش مشارکت زائران کشورهای اسلامی در زیارت اربعین در میان باشد؟
زیارت اربعین قدرت زیادی به شیعه و مقاومت داد و مخالفان زیادی در داخل و خارج از عراق داشت اما مردم عراق از آن راضی بودند و ان شاء الله به حالت سابق باز خواهد گشت.
پیشنهادات شما برای احیاء و تقویت زیارت اربعین و توسعه روابط بین شیعی و بین اسلامی چیست؟
باید همفکری کرد. دولت های ایران و عراق می توانند نمایندگان ویژه ای تعیین کنند. الآن درباره مسائل زیست محیطی و آب مذاکرات مهم و جدی در جریان است. درباره اربعین هم باید عتبات مقدسات که محور هستند بیشتر اقدام کنند.
به نظرم فراخوان هایی توسط عتبه مقدسه حسینی در کربلاء برای نظرخواهی از صاحبنظران کشورهای اسلامی در ماه های گذشته صورت گرفت و نشست هایی برگزار خواهد شد. این ها خیلی می تواند راهکارهای خوبی بوجود آورد. ما باید از تمام نخبگان شیعه کمک بگیریم و در عین آنکه حق حاکمیت ملی عراق محفوظ بماند از تمامی پیشنهادات استفاده کنیم.
با تشکر از قبول گفتگو؛ ابتدا بفرمایید اهداف سفر آقای الکاظمی به تهران چیست و مهم ترین دستور کار دولت عراق از این سفر چه می باشد؟
من هم متشکرم. روابط عراق با ایران را شاید نتوان به هیچ کشور دیگری مقایسه کرد. علاقات دو کشور بسیار بیشتر از موارد مشابه در میان دیگر همسایگان است. تمامی همسایگان عراق را دولت های اسلامی تشکیل می دهند و عراق در قلب جهان عرب و اسلام واقع شده است و به دنبال توسعه روابط با تمامی همسایگان است و اما روابط با جمهوری اسلامی ایران وضعیت متفاوتی دارد چرا که اعتقادات دو ملت بر همه چیز اثر میگذارد و ماهیت حتی روابط سیاسی و اقتصادی را هم تغییر می دهد. این یک پدیده متمایز است و من وقتی به آن فکر می کنم خودم نیز متعجب می شوم چرا که ریشه های عمیقی دارد و فراتر از عرف های موجود در روابط بین الملل است از این رو دولت عراق هرگز نمی تواند نسبت به توسعه روابط خود با مهم ترین همسایه اش بی تفاوت باشد. در ایران دولت جدیدی روی کار آمده است و نخست وزیر آقای الکاظمی در پیام تبریک خود به آقای رئیس جمهور ایران دکتر رئیسی گفته بود که به زودی به ایران سفر خواهد کرد.
آقای الکاظمی بعد از انتخاب به عنوان نخست وزیر عراق هم ابتدا راهی ایران شد و با قائد و رهبر انقلاب اسلامی دیدار کرد در حالی که بخاطر وضعیت کرونا ایشان هیچ مقام خارجی را به حضور نمی پذیرفت اما به دلیل جایگاه عراق و اهمیت تماس دو ملت از آقای الکاظمی به خوبی میزبانی کردند و این مسئله برای دولت عراق که در آن زمان تازه شکل گرفته بود بسیار مهم بود. در آن زمان قرار بود آقای الکاظمی بعد از سفر به تهران به ریاض برود اما عربستان تا یکسال به بهانه های مختلف با آن موافقت نکرد. سفر فعلی علاوه بر تحکیم روابط چند هدف اقتصادی کلان هم دارد مانند افزایش تجارت و همچنین مسئله انرژی و آب های مشترک.
انتخابات عراق نزدیک است آیا آقای الکاظمی به حمایت ایران نیاز دارد؟
باید بگویم نمی دانم اما ایران همیشه از ثبات در عراق حمایت کرده است و روابط خوبی با همه احزاب و جریان ها داشته است. ببینید همه گروه های عراقی علاقه مند هستند با جمهوری اسلامی رابطه و مشورت داشته باشند. حتی احزاب کرد و سنی رفت و آمدهای خوبی دارند. همیشه در مراسم سفارت ایران شرکت می کنند.
شهادت سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس چه تأثیری بر روابط ایران و عراق و منطقه گذاشته است؟
به اعتقاد من آن اتفاق و ضایعه جبران نمی شود. نمی توانیم بگوییم تأثیر نداشته است. اصلا آمریکا دست به آن ترور و جنایت زد تا روابط ایران و عراق را قطع و مقاومت را تضعیف کند. جای ابومهدی المهندس هنوز در عراق خالی است و کسی نتوانسته مثل او وارد میدان شود. آمریکا فرماندهان پیروزی و مقاومت را از میان برداشت تا ترس را در فرماندهی گروه های مقاومت غالب کند و آنان را وادار به عقب نشینی نماید گرچه دیدیم که ضربات به منافع آمریکا در عراق بیشتر شد. به هر حال با شهادت فرماندهان پیروزی بر داعش خسارت بزرگی به جهان اسلام و منطقه وارد شد.
مهم ترین بحث این روزها در ایران سرنوشت زیارت اربعین است. چرا دولت عراق زمینه پذیرش زائران دیگر کشورها را فراهم و آسان نمی کند؟
احیای زیارت اربعین در مقیاس بین المللی به اراده دولت های ایران و عراق بستگی دارد اما متأسفانه برخی جریان ها از پیوند جهان تشیع نگران هستند البته کرونا مانع بزرگی است و دولت ها نمی توانند خطر و ریسک کنند و ممکن است اوضاع تغییر کند اما همه باید برای برگزاری زیارت اربعین برنامه ریزی می کردند.
آیا ممکن است نوعی کارشکنی برای کاهش مشارکت زائران کشورهای اسلامی در زیارت اربعین در میان باشد؟
زیارت اربعین قدرت زیادی به شیعه و مقاومت داد و مخالفان زیادی در داخل و خارج از عراق داشت اما مردم عراق از آن راضی بودند و ان شاء الله به حالت سابق باز خواهد گشت.
پیشنهادات شما برای احیاء و تقویت زیارت اربعین و توسعه روابط بین شیعی و بین اسلامی چیست؟
باید همفکری کرد. دولت های ایران و عراق می توانند نمایندگان ویژه ای تعیین کنند. الآن درباره مسائل زیست محیطی و آب مذاکرات مهم و جدی در جریان است. درباره اربعین هم باید عتبات مقدسات که محور هستند بیشتر اقدام کنند.
به نظرم فراخوان هایی توسط عتبه مقدسه حسینی در کربلاء برای نظرخواهی از صاحبنظران کشورهای اسلامی در ماه های گذشته صورت گرفت و نشست هایی برگزار خواهد شد. این ها خیلی می تواند راهکارهای خوبی بوجود آورد. ما باید از تمام نخبگان شیعه کمک بگیریم و در عین آنکه حق حاکمیت ملی عراق محفوظ بماند از تمامی پیشنهادات استفاده کنیم.
