در گفتگو با خبرگزاری رضوی مطرح کرد:
شیعیان افغانستان برای دفاع از خود باید مقتدر شوند
خبرگزاری رضوی- ساحل عباسی، انفجار در مدرسه دخترانه سیدالشهدای کابل و شهادت بیش از 50 دانش آموز بی گناه شیعه موجی از غم و محکومیت جهانی را در پی داشت. جنایتی که حکایت از استمرار نقشه های شوم محلی و منطقه ای برای مردم افغانستان دارد. درباره ابعاد این جنایت هولناک با آقای بشیر اسماعیلی، کارشناس و تحلیلگر مسائل منطقه گفتگو کرده ایم.
آیا هدف قرار دادن جوامع شیعه در افغانستان نوعی اقدامات کور است یا برنامه ای سازمان دهی شده و هدفمند است؟
در افغانستان از سالیان گذشته، ناآرامی و فقدان امنیت در شهرها و روستاها به طور فزاینده ای ادامه داشته است . در واقع پس از ساقط شدن حکومت ظاهر شاه در افغانستان ، دوره ای طولانی از جنگ داخلی و نابسامانی این کشور را فرا گرفت که دخالت نیرو های خارجی نیز در برهه هایی به آن دامن زد.
بدین روی می توان گفت که انفجار های اخیر در کابل که موجب شهادت جمعی از شیعیان افغان و زخمی شدن عده کثیر دیگری شد امری نوظهور و غیر منتظره به نظر نمی رسد اما در تحلیل این مسأله که چرا این مرتبه شیعیان مورد حمله قرار گرفته اند و این مسأله که حمله مذکور به صورت هدفمند صورت پذیرفته یا صرفا عملیاتی کور بوده است هنوز نمی‌توان نظر قطعی در این رابطه داشت و بایستی منتظر تکمیل اخبار و اطلاعات پیرامون انفجار کابل بود. اما می توان گفت که در پیوند با ناآرامی های افغانستان ، همواره هر دو نمونه از عملیات های تروریستی یعنی کور و هدفمند دنبال می شده است. بعضی اوقات طالبان یا داعش با بمب گذاری در مراکز مهم دیپلماتیک، دانشگاه ها و آموزشگاه ها، بازار، بیمارستان ها و ... درصدد کمک به ادامه یافتن فضای ناامنی در افغانستان و به طبع تامین منافع گروهی خود بوده اند.
آیا می توان گفت این انفجارها و حملات برای تحت فشار قرار دادن دولت افغانستان توسط طالبان یا داعش دنبال می شود؟
در پاره ای از موارد طالبان با ترتیب دادن انفجار های کور کوشیده اند تا از سامان سیاسی و ثبات امنیتی در کشور ممانعت کنند تا نیاز به مذاکره، سازش و امتیاز دهی با آنها جهت حفظ امنیت کشور اجتناب ناپذیر گردد. داعش هم در عین حال به دنبال نیل به اهداف خود در افغانستان است. آنها از ضعف دولت مرکزی، موقعیت ژئوپولیتیک افغانستان و تناسب اقلیمی آن با جنگ های نا متقارن آگاه هستند و این کشور را مرکز جدید و مناسبی برای فعالیت های تروریستی خود تشخیص داده اند.
چه تبعاتی می توان برای افزوده شدن داعش به صحنه افغانستان برشمرد؟
استقرار داعش و تثبیت آن در افغانستان می تواند با بسط ناامنی و تضعیف حاکمیت ملی این کشور حاصل گردد امری که انفجارهای کور یا هدفمند یکی از طرق کلاسیک نیل به آن خواهد بود.
بنابراین هم طالبان و هم داعش می‌توانند از انفجار های اخیر کابل سود برده و پشت پرده این ماجرا باشند . ظن دولت افغانستان در حال حاضر بیشتر به گروه طالبان است ، اگر چه این گروه هم مثل داعش مسئولیت انفجار ها را بر عهده نگرفته است. به هر روی چنانچه گفته شد برای تحلیل دقیق تر بایستی منتظر تحولات بعدی در این راستا بود.
آیا بزودی و با توجه به آغاز خروج نظامیان آمریکایی و تصریح فرمانده ارتش امریکا در منطقه مبنی بر نامعلومی وضعیت افغانستان بعد از خروج آمریکا؛ شاهد موج تازه ای از ناآرامی ها با محوریت ضربه به شیعیان هستیم؟
نظامیان آمریکا به طور جدی عزم خروج از افغانستان را دارند. به صراحت این مسأله در سند استراتژی امنیت ملی آمریکا چه در زمان اوباما و چه در دوره ترامپ ذکر شده بود. در واقع آمریکا درصدد است که تمرکز استراتژیک خود را از غرب آسیا به شرق آسیا و به ویژه برای مهار بسط نفوذ چین در آن منطقه تغییر دهد. این امر مستلزم انتقال نیرو و تجهیزات به مناطق مورد مناقشه با چین به خصوص تایوان خواهد بود.
با توجه به این مسأله، احتمال اینکه پس از خروج آمریکایی ها از افغانستان، در خلا قدرت بوجود آمده، گروه هایی بتوانند قدرت را قبضه کنند وجود دارد کما اینکه نمونه این مسأله در عراق اتفاق افتاد پس از خروج نظامیان آمریکایی از شهرها و استقرار آنها در پایگاه های عراق، نظامیان شیعه ابتکار عمل را در این کشور بدست گرفتند و حوادث بعدی همچون حمله داعش به بسط فعالیت های آنها در عراق افزود.
بنابراین یک احتمال می تواند این باشد که انفجار کابل که مقابل مدرسه شیعیان این کشور رخ داد هشداری به جمعیت شیعه باشد که عزم و انگیزه آنها را برای ورود به تحولات آینده افغانستان منکوب سازد.
هر چند قدرت و نفوذ شیعیان در افغانستان با عراق چندان قابل قیاس نیست اما آنها قادر خواهند بود با گسترش پیوند های خود با جمهوری اسلامی ایران و جلب حمایت آن به نیرویی مهم در افغانستان بدل شده و با سازماندهی نظامی و اداری، تشکیلاتی همچون حزب الله لبنان یا مانند آن را پدید آوردند.
بنابراین محتمل است که نیروهای معارض با شیعیان در افغانستان از هم اکنون به دنبال مهار انرژی و ظرفیت های جمعیت شیعه این کشور باشند تا مبادا به قدرتی مهم در افغانستان بدل شده و موقعیت دیگر گروه ها را به چالش بکشند.
آیا هدف قرار دادن جوامع شیعه در افغانستان نوعی اقدامات کور است یا برنامه ای سازمان دهی شده و هدفمند است؟
در افغانستان از سالیان گذشته، ناآرامی و فقدان امنیت در شهرها و روستاها به طور فزاینده ای ادامه داشته است . در واقع پس از ساقط شدن حکومت ظاهر شاه در افغانستان ، دوره ای طولانی از جنگ داخلی و نابسامانی این کشور را فرا گرفت که دخالت نیرو های خارجی نیز در برهه هایی به آن دامن زد.
بدین روی می توان گفت که انفجار های اخیر در کابل که موجب شهادت جمعی از شیعیان افغان و زخمی شدن عده کثیر دیگری شد امری نوظهور و غیر منتظره به نظر نمی رسد اما در تحلیل این مسأله که چرا این مرتبه شیعیان مورد حمله قرار گرفته اند و این مسأله که حمله مذکور به صورت هدفمند صورت پذیرفته یا صرفا عملیاتی کور بوده است هنوز نمی‌توان نظر قطعی در این رابطه داشت و بایستی منتظر تکمیل اخبار و اطلاعات پیرامون انفجار کابل بود. اما می توان گفت که در پیوند با ناآرامی های افغانستان ، همواره هر دو نمونه از عملیات های تروریستی یعنی کور و هدفمند دنبال می شده است. بعضی اوقات طالبان یا داعش با بمب گذاری در مراکز مهم دیپلماتیک، دانشگاه ها و آموزشگاه ها، بازار، بیمارستان ها و ... درصدد کمک به ادامه یافتن فضای ناامنی در افغانستان و به طبع تامین منافع گروهی خود بوده اند.
آیا می توان گفت این انفجارها و حملات برای تحت فشار قرار دادن دولت افغانستان توسط طالبان یا داعش دنبال می شود؟
در پاره ای از موارد طالبان با ترتیب دادن انفجار های کور کوشیده اند تا از سامان سیاسی و ثبات امنیتی در کشور ممانعت کنند تا نیاز به مذاکره، سازش و امتیاز دهی با آنها جهت حفظ امنیت کشور اجتناب ناپذیر گردد. داعش هم در عین حال به دنبال نیل به اهداف خود در افغانستان است. آنها از ضعف دولت مرکزی، موقعیت ژئوپولیتیک افغانستان و تناسب اقلیمی آن با جنگ های نا متقارن آگاه هستند و این کشور را مرکز جدید و مناسبی برای فعالیت های تروریستی خود تشخیص داده اند.
چه تبعاتی می توان برای افزوده شدن داعش به صحنه افغانستان برشمرد؟
استقرار داعش و تثبیت آن در افغانستان می تواند با بسط ناامنی و تضعیف حاکمیت ملی این کشور حاصل گردد امری که انفجارهای کور یا هدفمند یکی از طرق کلاسیک نیل به آن خواهد بود.
بنابراین هم طالبان و هم داعش می‌توانند از انفجار های اخیر کابل سود برده و پشت پرده این ماجرا باشند . ظن دولت افغانستان در حال حاضر بیشتر به گروه طالبان است ، اگر چه این گروه هم مثل داعش مسئولیت انفجار ها را بر عهده نگرفته است. به هر روی چنانچه گفته شد برای تحلیل دقیق تر بایستی منتظر تحولات بعدی در این راستا بود.
آیا بزودی و با توجه به آغاز خروج نظامیان آمریکایی و تصریح فرمانده ارتش امریکا در منطقه مبنی بر نامعلومی وضعیت افغانستان بعد از خروج آمریکا؛ شاهد موج تازه ای از ناآرامی ها با محوریت ضربه به شیعیان هستیم؟
نظامیان آمریکا به طور جدی عزم خروج از افغانستان را دارند. به صراحت این مسأله در سند استراتژی امنیت ملی آمریکا چه در زمان اوباما و چه در دوره ترامپ ذکر شده بود. در واقع آمریکا درصدد است که تمرکز استراتژیک خود را از غرب آسیا به شرق آسیا و به ویژه برای مهار بسط نفوذ چین در آن منطقه تغییر دهد. این امر مستلزم انتقال نیرو و تجهیزات به مناطق مورد مناقشه با چین به خصوص تایوان خواهد بود.
با توجه به این مسأله، احتمال اینکه پس از خروج آمریکایی ها از افغانستان، در خلا قدرت بوجود آمده، گروه هایی بتوانند قدرت را قبضه کنند وجود دارد کما اینکه نمونه این مسأله در عراق اتفاق افتاد پس از خروج نظامیان آمریکایی از شهرها و استقرار آنها در پایگاه های عراق، نظامیان شیعه ابتکار عمل را در این کشور بدست گرفتند و حوادث بعدی همچون حمله داعش به بسط فعالیت های آنها در عراق افزود.
بنابراین یک احتمال می تواند این باشد که انفجار کابل که مقابل مدرسه شیعیان این کشور رخ داد هشداری به جمعیت شیعه باشد که عزم و انگیزه آنها را برای ورود به تحولات آینده افغانستان منکوب سازد.
هر چند قدرت و نفوذ شیعیان در افغانستان با عراق چندان قابل قیاس نیست اما آنها قادر خواهند بود با گسترش پیوند های خود با جمهوری اسلامی ایران و جلب حمایت آن به نیرویی مهم در افغانستان بدل شده و با سازماندهی نظامی و اداری، تشکیلاتی همچون حزب الله لبنان یا مانند آن را پدید آوردند.
بنابراین محتمل است که نیروهای معارض با شیعیان در افغانستان از هم اکنون به دنبال مهار انرژی و ظرفیت های جمعیت شیعه این کشور باشند تا مبادا به قدرتی مهم در افغانستان بدل شده و موقعیت دیگر گروه ها را به چالش بکشند.
