عضو اتحادیه بین المللی نویسندگان عرب در گفتگو با رضوی:
جهان اسلام برای مقابله با صهیونیسم نیازمند جبران ضعف های داخلی است
خبرگزاری رضوی- بهمن دهستانی؛ ماه رمضان جاری و روز قدس امسال، سرزمین های اشغالی خصوصا مسجدالأقصی شاهد صحنه های چشمگیری از اعتراضات و مقاومت فلسطینیان نسبت ممانعت و محدودیت های ایجاد شده توسط صهیونیست ها بود. حرکتی که بار دیگر در فضای روز جهانی قدس مسئله فلسطین را در صدر توجهات منطقه ای و بین المللی نشاند. در این فرصت با آقای دکتر علی سلیمان صاحبنظر فرهنگی اهل سوریه و عضو اتحادیه بین المللی نویسندگان عرب از تشکل های پرسابقه در جهان اسلام گفتگویی اختصاصی داشتیم.
قدس و فلسطین سرزمین ادیان ابراهیمی شمرده می شوند. آیا اتحاد ادیان آسمانی می تواند مانعی بر سر راه توسعه طلبی های رژیم صهیونیستی شود؟ چه راهکارهایی برای این مهم پیشنهاد می کنید و نقطه عزیمت شکل گیری اتحاد میان ادیان در برابر صهیونیسم را چه می دانید؟
حقیقتا قبل از پاسخ به این سؤال مهم لازم است که بر یک نقطه و مسئله بنیادین تأکید کنیم و آن اینکه شرایط و فضای عینی دشوار امروز در جهان عرب و دنیای اسلام آمیخته با انواع گرفتاری ها و مشکلات و امراض مزمن است و چه بسا آخرین امید باقی مانده همین چنگ زدن به ریسمان ادیان آسمانی باشد زیرا چگونه برای یک فرد مسلمان ممکن است که از خود و از مسائل و دغدغه های بزرگی مانند مسئله قدس و فلسطین دفاع کند بدون آنکه بر آنچه کتب آسمانی می گویند تکیه زند؟ اما اگر قرار باشد جامعه را بدون چنین پشتوانه و اتکایی به حال خود رها کنیم تبدیل به یک جسد پر از امراض و آفات کشنده می شود که حقوق او سلب شده است و محروم مانده است؛ اما معتقدیم یک بدن سالم و قوی و سرشار از عافیت که همان یک فرد- شهروند برخوردار از حقوق و کرامت می باشد، می تواند در برابر هر جنگ و کارزار و فشار و تحول سیاسی و نظامی موفق و پیروز بیرون آید و این همان امکانی است که ادیان آسمانی می توانند نسبت به تأمین آن اقدام کنند.
برای من واضح است که حجم و عمق گرفتاری ها و اختلالات و چالش های موجود در بخش های مختلف زندگی جهان اسلام و عرب آنقدر بزرگتر از کلمات و عبارات پردازی های زیباگونه و طرح های ایدئولوژیک صرفا نظری است که این موارد فقط به کار خطابه و سخنرانی میخورد که اتفاقا دیدگاه ها و طرح هایی است که ظرفیت و تحمل اندکی هم در برابر باورها و نیازهای حقیقی ما دارند و این جا است که نقش دینی که دیگران متفاوت از ما را به رسمیت می شناسد به میدان می آید و این همانی است که ادیان آسمانی می توانند در این زمینه برای ما فراهم و تأمین کنند.
یعنی معتقد هستید یکی از دلایل ناکامی ما در حمایت مؤثر از قدس، عقب ماندگی های داخلی است؟
باید اذعان کنیم که جوامع بشری متعددی در جهان هستند که با گام های بلند و فاصله زیاد از ما مسلمانان در عرصه های علمی و معرفتی و ساختن عینیت محکم و پایدار، جلو افتاده اند و ما را پشت سر گذاشته اند؛ جوامعی که قدرت و توانمندی خود را از وجود همزیستی مسالمت آمیز میان اقشار و طیف ها اخذ می کنند و آحاد و افراد جامعه را برای تأثیرگذاری بر جهان پیرامون توانا می سازند و این منزلت را بعد از اعطای حقوق و کرامت و سعادت و معیشت گوارا محقق ساخته اند و تبدیل به بنیان های تولید قدرت در تمامی حوزه های زندگی مادی شده است.
اما ما مسلمانان در جهان اسلام تا به امروز - به جز چند نمونه نادر - با وجود بهره مندی از پیام ها و رسالت های انسانی که جهان را به خیر و حق و عدالت فرا می خواند نتوانسته ایم انسان برخودار از حقوق فردی و رشد یافته را معرفی و تضمین نماییم این در حالی است که کشورهای اسلامی و عربی عموما در فساد و خرابی و ضعف زیرساخت ها غوطه ورند و در داخل این کشورها به ارزش های ملی و انسانی عمل نمی شود و تنها ادعاهای پرطمطراق است که دائم تکرار می گردد.
و از این رو در مثل روز جهانی قدس، ما پیش از هر زمان دیگری نیازمند بهره مندی و استفاده از تاریخ تمدن خود و از سرگیری مقاومت در برابر توسعه طلبی رژیم صهیونیستی در شهر قدس هستیم تا مانع از سوارشدن بدخواهان بر سرنوشت این شهر مقدس شویم و اینجا لازم است تأکید کنم این تنها اسلام نیست که به قدس اهتمام دارد بلکه تمامی ادیان آسمانی قدس را مورد توجه قرار داده اند و بر تمامی ادیان واجب است که از این سرزمین در برابر گسترش صهیونیسم دفاع کنند.
ارزیابی شما از اهمیت و کارکرد روز قدس چیست؟ چه فرصت هایی را در بر دارد و چگونه باید از آنها بهره گرفت؟
در واقع روز قدس همان چیزی است که امروز امت اسلامی به آن نیاز دارد. ما در جهان عرب خویش نیازمند کار و تلاش سخت و مستمر و جبران کننده و همچنین نظام های فعال و باورمند هستیم که بتواند انسان توانمند و پویا تربیت کند. ما نیازمند یک جهاد اکبر درونی هستیم که بتواند ضعف ها و عقب ماندگی و استضعاف ما را جبران کند و روز قدس با توجه به جایگاهی که دارد می تواند نماد آنچه امت به آن نیاز دارد باشد. روز جهانی قدس می تواند همت ها را در این راه برانگیزد و بر مقدساتی که در معرض خطر قرار گرفته تأکید کند.
حال زمانی که از اهمیت فرهنگی و تاریخی این روز مبارک سخن می گوییم در واقع مسیری را نشان می دهیم که از رهگذر آن می توانیم به یک بازسازی درونی و داخلی در جهان اسلام دست یابیم و تا بر اساس آن زمینه ها و مؤلفه های لازم برای تربیت فرد معتقد به منزلت و اهمیت قدس در اسلام و دیگر ادیان بوجود آید و بعد در این صورت است که هر فردی در جامعه ما می تواند در مقابل بزرگترین چالش ها و تهدیدهای موجود که همان تهدید حضور اسرائیل غاصب بر روی سرزمنی فلسطین اشغالی است بیاستد.
دیدگاه شما درباره نقش امام خمینی و انقلاب ایران در احیای مسئله قدس و فلسطین در جهان اسلام چیست؟
روز جهانی قدس که امام خمینی از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ایران در سال 1979 م اعلام کرد از برجسته ترین و مهم ترین پدیده های سیاسی و فرهنگی است که از همین افق فرهنگی و سیاسی یعنی احیاء و بازسازی درونی و داخلی جهان اسلام به عنوان زمینه آزادی قدس شریف و فلسطین اشغالی حکایت می کند.
و امام خمینی بر این مبنا بر حفظ و زنده نگاه داشتن مسئله فلسطین در وجدان و عقول و قلوب و در ذهنیت امت تأکید میکرد و دائما بر ابراز مخالفت با هیمنه صهیونیسم بر فلسطین اشغالی در قالب اعتراضات و گردهمآیی ها و اجتماعات رهنمون می شد و روز جهانی قدس را می توان قله تمامی اقدامات برای قضیه فلسطین برشمرد.
قدس و فلسطین سرزمین ادیان ابراهیمی شمرده می شوند. آیا اتحاد ادیان آسمانی می تواند مانعی بر سر راه توسعه طلبی های رژیم صهیونیستی شود؟ چه راهکارهایی برای این مهم پیشنهاد می کنید و نقطه عزیمت شکل گیری اتحاد میان ادیان در برابر صهیونیسم را چه می دانید؟
حقیقتا قبل از پاسخ به این سؤال مهم لازم است که بر یک نقطه و مسئله بنیادین تأکید کنیم و آن اینکه شرایط و فضای عینی دشوار امروز در جهان عرب و دنیای اسلام آمیخته با انواع گرفتاری ها و مشکلات و امراض مزمن است و چه بسا آخرین امید باقی مانده همین چنگ زدن به ریسمان ادیان آسمانی باشد زیرا چگونه برای یک فرد مسلمان ممکن است که از خود و از مسائل و دغدغه های بزرگی مانند مسئله قدس و فلسطین دفاع کند بدون آنکه بر آنچه کتب آسمانی می گویند تکیه زند؟ اما اگر قرار باشد جامعه را بدون چنین پشتوانه و اتکایی به حال خود رها کنیم تبدیل به یک جسد پر از امراض و آفات کشنده می شود که حقوق او سلب شده است و محروم مانده است؛ اما معتقدیم یک بدن سالم و قوی و سرشار از عافیت که همان یک فرد- شهروند برخوردار از حقوق و کرامت می باشد، می تواند در برابر هر جنگ و کارزار و فشار و تحول سیاسی و نظامی موفق و پیروز بیرون آید و این همان امکانی است که ادیان آسمانی می توانند نسبت به تأمین آن اقدام کنند.
برای من واضح است که حجم و عمق گرفتاری ها و اختلالات و چالش های موجود در بخش های مختلف زندگی جهان اسلام و عرب آنقدر بزرگتر از کلمات و عبارات پردازی های زیباگونه و طرح های ایدئولوژیک صرفا نظری است که این موارد فقط به کار خطابه و سخنرانی میخورد که اتفاقا دیدگاه ها و طرح هایی است که ظرفیت و تحمل اندکی هم در برابر باورها و نیازهای حقیقی ما دارند و این جا است که نقش دینی که دیگران متفاوت از ما را به رسمیت می شناسد به میدان می آید و این همانی است که ادیان آسمانی می توانند در این زمینه برای ما فراهم و تأمین کنند.
یعنی معتقد هستید یکی از دلایل ناکامی ما در حمایت مؤثر از قدس، عقب ماندگی های داخلی است؟
باید اذعان کنیم که جوامع بشری متعددی در جهان هستند که با گام های بلند و فاصله زیاد از ما مسلمانان در عرصه های علمی و معرفتی و ساختن عینیت محکم و پایدار، جلو افتاده اند و ما را پشت سر گذاشته اند؛ جوامعی که قدرت و توانمندی خود را از وجود همزیستی مسالمت آمیز میان اقشار و طیف ها اخذ می کنند و آحاد و افراد جامعه را برای تأثیرگذاری بر جهان پیرامون توانا می سازند و این منزلت را بعد از اعطای حقوق و کرامت و سعادت و معیشت گوارا محقق ساخته اند و تبدیل به بنیان های تولید قدرت در تمامی حوزه های زندگی مادی شده است.
اما ما مسلمانان در جهان اسلام تا به امروز - به جز چند نمونه نادر - با وجود بهره مندی از پیام ها و رسالت های انسانی که جهان را به خیر و حق و عدالت فرا می خواند نتوانسته ایم انسان برخودار از حقوق فردی و رشد یافته را معرفی و تضمین نماییم این در حالی است که کشورهای اسلامی و عربی عموما در فساد و خرابی و ضعف زیرساخت ها غوطه ورند و در داخل این کشورها به ارزش های ملی و انسانی عمل نمی شود و تنها ادعاهای پرطمطراق است که دائم تکرار می گردد.
و از این رو در مثل روز جهانی قدس، ما پیش از هر زمان دیگری نیازمند بهره مندی و استفاده از تاریخ تمدن خود و از سرگیری مقاومت در برابر توسعه طلبی رژیم صهیونیستی در شهر قدس هستیم تا مانع از سوارشدن بدخواهان بر سرنوشت این شهر مقدس شویم و اینجا لازم است تأکید کنم این تنها اسلام نیست که به قدس اهتمام دارد بلکه تمامی ادیان آسمانی قدس را مورد توجه قرار داده اند و بر تمامی ادیان واجب است که از این سرزمین در برابر گسترش صهیونیسم دفاع کنند.
ارزیابی شما از اهمیت و کارکرد روز قدس چیست؟ چه فرصت هایی را در بر دارد و چگونه باید از آنها بهره گرفت؟
در واقع روز قدس همان چیزی است که امروز امت اسلامی به آن نیاز دارد. ما در جهان عرب خویش نیازمند کار و تلاش سخت و مستمر و جبران کننده و همچنین نظام های فعال و باورمند هستیم که بتواند انسان توانمند و پویا تربیت کند. ما نیازمند یک جهاد اکبر درونی هستیم که بتواند ضعف ها و عقب ماندگی و استضعاف ما را جبران کند و روز قدس با توجه به جایگاهی که دارد می تواند نماد آنچه امت به آن نیاز دارد باشد. روز جهانی قدس می تواند همت ها را در این راه برانگیزد و بر مقدساتی که در معرض خطر قرار گرفته تأکید کند.
حال زمانی که از اهمیت فرهنگی و تاریخی این روز مبارک سخن می گوییم در واقع مسیری را نشان می دهیم که از رهگذر آن می توانیم به یک بازسازی درونی و داخلی در جهان اسلام دست یابیم و تا بر اساس آن زمینه ها و مؤلفه های لازم برای تربیت فرد معتقد به منزلت و اهمیت قدس در اسلام و دیگر ادیان بوجود آید و بعد در این صورت است که هر فردی در جامعه ما می تواند در مقابل بزرگترین چالش ها و تهدیدهای موجود که همان تهدید حضور اسرائیل غاصب بر روی سرزمنی فلسطین اشغالی است بیاستد.
دیدگاه شما درباره نقش امام خمینی و انقلاب ایران در احیای مسئله قدس و فلسطین در جهان اسلام چیست؟
روز جهانی قدس که امام خمینی از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ایران در سال 1979 م اعلام کرد از برجسته ترین و مهم ترین پدیده های سیاسی و فرهنگی است که از همین افق فرهنگی و سیاسی یعنی احیاء و بازسازی درونی و داخلی جهان اسلام به عنوان زمینه آزادی قدس شریف و فلسطین اشغالی حکایت می کند.
و امام خمینی بر این مبنا بر حفظ و زنده نگاه داشتن مسئله فلسطین در وجدان و عقول و قلوب و در ذهنیت امت تأکید میکرد و دائما بر ابراز مخالفت با هیمنه صهیونیسم بر فلسطین اشغالی در قالب اعتراضات و گردهمآیی ها و اجتماعات رهنمون می شد و روز جهانی قدس را می توان قله تمامی اقدامات برای قضیه فلسطین برشمرد.
