۰
تاریخ انتشار
يکشنبه ۱۱ آبان ۱۳۹۹ ساعت ۱۳:۱۶
در گفتگو با خبرگزاری رضوی مطرح شد:

وحدت عینی در جهان اسلام با توجه به کارکردهای حیات بخش دینی محقق خواهد شد

وحدت عینی در جهان اسلام با توجه به کارکردهای حیات بخش دینی محقق خواهد شد
خبرگزاری رضوی- ساحل عباسی؛ هفته وحدت فرصتی برای بازخوانی نیازهای فکری و معرفتی جهان اسلام و بازیابی راهکارهای مورد نیاز برای رشد و پیشرفت مسلمانان است.  در این رابطه با آقای ابوالفضل ظهره وند کارشناس مسائل بین الملل و سفیر سابق ایران در افغانستان و ایتالیا گفتگو کرده ایم.

چرا با وجود تمام تلاش ها در جهان اسلام باز هم مقوله وحدت اسلامی از وضعیت مناسب و شایسته ای در بین کشورهای مسلمان برخوردار نیست؟
مسئله وحدت جهان اسلام یک واقعیت و یک اصل است که قاعدتا جهان اسلام می بایستی به عنوان یک امت در برابر سایر امت های دیگر هویت خود را حفظ کند. مساله این است که امروز در دنیا با امت های مختلفی مواجه هستیم که یکی از آنها امت اسلام است. اما کدام اسلام؟ و کدام قرائت؟ چرا که در طول تاریخ قرائت های متنوع و متفاوتی از امت اسلامی ارائه شده که ما را به صورت یک امت متکثر درآورده است، تکثری که در بسیاری از جاها خود را به صورت منازعه نشان می دهد، تکثری در شکل های اهل سنت و تشیع و حتی گروه های مانند القاعده و داعش نیز خود را منتسب به امت اسلام قلمداد می کنند.
شاخه ها و فرق مذهبی مختلفی که از اهل سنت در طی هزار و چهارصد سال گذشته ظهور کرده اند تا امروز نزدیک به ۳۶۰ فرقه را شکل داده است که از میان همه آنها تنها چهار شاخه آن فعلا وجود دارد، هر چند که در این روند وهابیت هم به این تکثر اضافه شده است.

این تکثر هویتی و فکری در جهان اسلام یک نقطه ظعف برای مسلمان است یا یک وضعیت طبیعی است؟
در هر شاخه یک طیف تند رو و میانه رو و متعادل داریم، حتی در خود ما به عنوان شیعیان هم عناوین و گروه هایی مانند شیعه انگلیسی داریم، هم شیعه آمریکایی، هم شیعه سازشکار و هم شیعه انقلابی و شیعه ولایتمدار، در حالی که همه ی ما یک راه بیشتر نداریم. وقتی با رویکرد قرآنی به دین و امت اسلامی نگاه می‌کنیم متوجه می شویم ریشه همه ی ادیان دین حنیف ابراهیمی است، یعنی خداوند همه جوره همه را  ارجاع می دهد به یک دین خالص که اشاره اش متوجه حضرت ابراهیم است.
یعنی خداوند متعال حضرت ابراهیم علیه السلام را سمبل خلوص ایمان می دانند و همه ی  پیامبران عظیم الشانی که در طول تاریخ مبعوث شدند همه بر مسلمان بودن و  اسلام آوردن خود، یعنی مسلمان بودن تسلیم ولایت و حضرت حق بودن، رهرو همان دین واحد بودن تاکید داشته اند، بنابراین ما دو دین بیشتر نداریم یک دین الهی و یک دین شیطانی است، آنچه که قرآن برای ما ترسیم می‌کند این است که در میان امت اسلامی دو جبهه بیشتر نداربم.

آیا این چالش معطوف به بنیان ها و ساختار فکری جهان اسلام می شود؟
اگر از زاویه و محوری کع گفتم به مشکلات جهان اسلام بنگریم متوجه می شویم که مشکل ما این است که فاقد یک تفکر پارادایمی هستیم، اگر قرآن را به عنوان زیستار فکری و معرفتی می پذیرفتیم و همه در چارچوب قرآن و سیره پیامبر که همان بعد عملیاتی شده قرآن است به آن متوسل شویم، همه این مسائل کنار گذاشته می‌شد. اما چون بحث منافع در میان است مساله متفاوت می شود، یعنی ظاهرا همه چیز در تعارض دین قرار می گیرد وقتی شعبه‌های مختلفی از دین رو نمایی می شود و قرائت‌های مختلفی از دین در بعد اجتماع می شود. در  جنبه‌های فردی در دین مشکلی وجود ندارد، آنچه که موجب منازعه در دین شده همین مسائل بعد  اجتماعی است که در ابعاد مربوط به توزیع منابع در نحوه اداره جامعه، حکمرانی و حکومت است. وقتی به این قسمت از بعد اجتماعی دین می رسیم دیدگاه ها چون با هم متفاوت می شوند موجب تفرقه می شوند. لذا  نکته ای که می‌تواند مسئله وحدت را عملیاتی کند، نگاه کارکردی به دین است، یعنی اگر  چنانچه جنبه های کارکردی دین مبنا قرار بگیرد و مورد توجه قرار بگیرد، می‌تواند گام عملی در حوزه وحدت برداشته شود. به این دلیل که در  حوزه  نظر و تئوریک نمی‌توانیم به وحدت برسیم حتی می توانیم متکثر تر هم شدیم.

رهیافتی که جنابعالی مطرح می کنید با چه چالش احتمالی در مسیر تحقق وحدت اسلامی مواجه خواهد بود و راه حل آن را در چه می دانید؟
آنچه که ما را از تکثر  دور خواهد کرد نگاه کارکردی به دین و به خود قرآن است کارکردگرایی یک اصل است حتی  در تمامی مکاتب بین‌المللی و سیاسی، یعنی این جنبه کارکردی را باید مهم بدانیم تا بتوانیم گام عملی برای وحدت برداریم و الا در غیر این صورت ما کماکان مشکل خواهیم داشت. کارکردگرایی به ما کمک می کند که بتوانیم مدل های معاصر در حیات اجتماعی را ارائه کنیم، اگر مدل سازی مناسبی داشته باشیم در این وضعیت باید دین کارکردی و غیر کارکردی را از هم تمیز دهیم  یا به عبارت دیگر دین هدایتگر و دین توجیه گر را از هم مشخص کنیم چرا که ، قرآن برای توجیه وضع موجود نیامده است، چرا غرب از کلیسا برید به خاطر اینکه هزار سال دین، دین توجیه گر بوده است شرایط کلیسا و حکومت و حکمرانی کشیش ها را توجیه می کرد این موضوع سبب ایجاد گسست شد، مردم فقط تعهدات خود را می شناختند، مردم فقط به تکالیف خود عمل می کردند، بنابراین به حقوق خود آشنا نبودند در حالی که قرآن آمده است که حقوقمان را به ما بگوید ، اگر تکلیف هم می گوید باز به دلیل تبیین حقوق عادلانه در جامعه است.
خداوند در قرآن می‌گوید من نیازی به قربانی کردن و عبادت شما ندارم، نیازی به ریختن خون ندارم اگر برای من قربانی می کنید آنچه که به سمت من می آید پرهیزگاری شماست، این عین  عبارت قرآن است یعنی پرهیزگاری ماست که به سمت خدا می رود، لذا اگر ابعاد کارکردی وحدت را در دستور کار قرار دهیم تمام مسائل بین امت های مسلمان حل می شود و از اینجا به بعد است که می توانیم وحدت را به صورت عینی و عملی در جهان اسلام جاری و ساری کنیم.
https://www.razavi.news/vdchv6n-.23niidftt2.html
razavi.news/vdchv6n-.23niidftt2.html
کد مطلب ۶۲۸۲۰
برچسب ها
هفته وحدت
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما