۰
تاریخ انتشار
چهارشنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۹ ساعت ۰۷:۴۳
بررسی فلسفه قرائت زیارت نامه امام رضا(ع) در گفتگو با استاد حوزه؛

خواندن زیارت نامه بستری برای خلاصی از درگیری های روزمره است

خواندن زیارت نامه بستری برای خلاصی از درگیری های روزمره است
وقتی مشکلات و مصائب دنیا بر ما سنگینی می کند به حرم امام رضا(ع) پناه می بریم و با درد و دل کردن با امام و خواندن زیارت نامه آرام می شویم. زیارت ائمه اطهار(ع) و خواندن زیارت نامه فلسفه های شنیدنی و بسیاری دارد که در همین زمینه با خانم بتول عزیزی، استاد حوزه و حلقه های معرفت حرم مطهر رضوی گفت و گویی داشتیم که بسیاری از ابعاد زیارت خواندن را روشن می کند.

زیارت ائمه اطهار(ع) سیستم تربیتی است
از او درباره جایگاه و منزلت زیارت چه ائمه اطهار(ع) می پرسم و می گوید: در آموزه ها و معارف اسلام نکته های ظریفی نهفته است و دین اسلام و ائمه اطهار(ع) برای رشد و تعالی ما از هر موقعیت و فرصتی استفاده کردند، از جمله می توان به بحث زیارت اشاره کرد. زیارت در نظر ما تنها به این خلاصه نشود که وارد یکی از حرم های اهل بیت(ع) و فضای زیارتی بشویم و برگردیم و بگوییم زیارت انجام شد.
وی با بیان اینکه چه در زیارت نزدیک و چه زیارت از راه دور نباید نگاهمان اینگونه باشد که قرآن، دعایی و نمازی بخوانیم و برگردیم و بگوییم زیارت انجام شد می افزاید: بلکه باید اینگونه نگاه کنیم که زیارت یک سیستم تربیتی است. به طور نمونه زیارت نامه خواندن مجموعه ای از معارف را به من و شما آموزش می دهد و کمک می کند تا با ورود به حریم زیارتی اهل بیت(ع) مسائلی را آموزش ببینیم. همانگونه که درباره نماز می گوییم صرفا خم و راست شدن نیست و به محتوای عمیقی که در نماز هست باید توجه کنیم، زیارت نیز به همین شکل است و صرفا یک رفت و آمد نیست. یکسری نکات را در این سیستم تربیتی یاد آوری می کنم.

خواندن زیارت نامه؛ بستری برای خلاصی از درگیری های روزمره و ورود به فضای معنوی
وی با طرح این سوال که چرا ما باید زیارت نامه بخوانیم تصریح می کند: یک علت این است که وقتی انسان زیارت نامه می خواند روح، قلب و روانش آمادگی حضور در یک فضای معنوی را پیدا می کند. هر کدام از ما در طول روز درگیر یکسری روزمرگی ها، مشکلات خانوادگی و کاری هستیم و برای اینکه از آنها جدا شویم و وارد فضای معنوی شویم، یکی از راه ها خواندن زیارت نامه است.  نکته بعدی این است که وقتی زیارت نامه می خوانیم سطح معرفت و شناخت ما مقداری از آنی که هست، نسبت به ائمه اطهار(ع) بالاتر می رود.یعنی جدای از اینکه فضای ذهنی و روحی ما آماده تر می شود و در فضای جدید قرار می گیریم، سطح معرفتی ما نیز بالاتر می رود و به رسیدن به یک زیارت با معرفت نزدیک می شویم.
وی با بیان اینکه در روایات به زیارت با معرفت تاکید شده است ادامه می دهد: من مثالی برای شما می زنم تا برای شما روشن تر شود. وقتی گوشی ما زنگ می خورد و گوشی را برمی داریم و متوجه می شویم فردی نا آشناست، سنگین سلام می کنیم. به محض اینکه می پرسیم شما و می گوید من خانم فلان یا اقای فلان هستم و ایشان را می شناسیم. نحوه ارتباط من متفاوت می شود و تازه آنجا می گوییم به به احوال شما. چه عجب دلتنگ بودیم و خوشحال شدیم.
بنابراین زمانی که متوجه می شویم پشت تلفن کیست، عرض ارادت ها و مانوس شدن ها فضایش فراهم می شود بلا تشبیه در بحث زیارت این گونه است؛ وقتی زیارت نامه می خوانیم، توجه به جایگاه امامی داریم که به دیدارش آمده ایم. در زیارت نامه امام رضا(ع) مخصوصا در اذن دخول می خوانیم که من به دیدار کسی آمده ام که من را می بیند. 

جایگاه امام رضا(ع) همچون دوربین الهی است
وی ادامه می دهد: یعنی جایگاه امام(ع) مانند دوربین الهی و مانند فردی است که نظارت و توجه می کند. این قلب انسان را از جهتی آرام می کند و از طرفی یک تلاطمی در درون او ایجاد می شود که این امامی که اینجا من را می بیند، آیا در فلان محیط خانوادگی، مهمانی و خیابان نیز من را نمی بیند؟ در پاسخ باید گفت قطعا می بیند.این خود کمک می کند به اینکه معرفت من نسبت به امام(ع) بیشتر شود، یکی از مولفه ها در بحث زیارت با معرفت این است که ما هر لحظه امام(ع) را حاضر و ناظر در افکار، رفتار و عملکرد خودمان ببینیم و زیارت نامه استارتی است که این فضا را برای ما رقم می زند.
از او سوال می کنم برخی افراد می گویند ما زیارت نامه نمی خوانیم و تنها با امام صحبت می کنیم، چه تفاوتی بین خواندن زیارت نامه و صحبت کردن معمولی با امام است؟ می گوید: وقتی زیارت نامه می خوانیم، الفاظی را در قالبی که خود اهل بیت(ع) به ما یاد دادند، استفاده می کنیم. ما خیلی راحت با زبان فارسی می توانیم با اهل بیت(ع) صحبت کنیم روبری حرم می ایستیم و با امام گفت و گو کنیم. هیچ منعی هم وجود ندارد، اما مساله مهم این است که ما وقتی زیارت می خوانیم کلام خود اهل بیت(ع) را می خوانیم و چیزی است که خودشان به ما یاد دادند.عین کلام معصوم(ع) است و این نورانیت دارد چرا کلام یک فرد معمولی نیست و کلام حجت خداست که به ما منتقل شده است و آن نورانیت قلب ما را آرام می کند و فضای معنوی را برای ما فراهم تر می کند.

زیارت پلی است برای رسیدن ما به خدا
عزیزی ادامه می دهد: نکته ای که باید دقت داشته باشیم این است که من به زائرین در موقعیت های مختلف می گویم که زیارت یک وسیله است، به عنوان هدف به آن نگاه نکنیم، این گونه نکاه نکنیم که من از راه دور و نزدیک با سختی و هوای سرد و گرم مشهد رفتم و زیارت کردم و تمام شد و آمدم. خود امام و زیارت امام و ارتباط با امام وسیله است و اگر به عنوان هدف نگاه کنیم می گوییم به زیارت آمده ایم و تمام شد و رفت.
زیارت یک وسیله است برای اینکه ما را به آن جایگاهی که خداوند تعریف کرده است، به آن قرب الی الله برساند یعنی یک پلی است برای رسیدن من و شما به خدا.طبق آیه قران که خداوند می فرماید «یا ایها الذین امنو اتقو الله و ابتغو الیه الوسیله، ای کسانی که ایمان آوردید تقوای الهی پیشه کنید، و برای اینکه به خدا برسید، دنبال وسیله باشید، خوب یکی از این وسائل وجود نازنین حجت خداست، من اینجا در محضر امام رضا(ع) قرار گرفتم، وسیله و راه ارتباطی است بین من و خدا. از این غافل نشویم تا بعد تربیتی زیارت برای ما محفوظ بماند.
این کارشناس دینی به توصیه اذن ورود گرفتن به حرم مطهر رضوی اشاره می کند و می افزاید: در بحث زیارتنامه به ما گفتند، اذن ورود بگیرید و برای وارد و داخل شدن در حریم مطهر اهل بیت(ع) اجازه بگیرید. هر اندازه دیدار فردی که می خواهیم برویم، شخصیت بالاتر، با عظمت تر و والاتر باشد، نوع اجازه گرفتن ما هم دقیق تر و مودبانه تر می شود، وقتی ما می خواهیم وارد حرم اهل بیت(ع) بشویم ادب ایجاب می کند که من اجازه بگیرم.خود فلسفه اذن ورود خواندن را در متن زیارت نامه داریم. آنجا می گوید که خدا من در کنار دری از درهای خانه پیامبرت ایستادم که خودت در قرآن می فرمایی «یا ایها الذین امنوا لا تدخلو بیوت النبی الا ان یوذن لکم؛ ای کسانی که ایمان اوردید، وارد خانه پیامبر اکرم(ص) نشوید مگر اینکه به شما اجازه بدهند. اجازه بگیرید و  وارد شوید.».می گویید من اعتقادم این است که وقتی وارد حرم امام رضا(ع) می شوم، اینجا دری از درهای خانه پیامبر اکرم(ص) است. چون اهل بیت(ع) کلهم نور واحد هستند. من به دیدار امام رضا(ع) آمدم، یعنی به دیدار پیامبر اکرم(ص) و بقیه معصومین(ع) رفتم.

ورود به حرم امام رضا(ع)، مانند ورود به خانه پیامبر اکرم است
وی با بیان اینکه حرم مطهر رضوی، این مکان مقدس یکی از درهای خانه پیامبر است تصریح می کند: خداوند در قرآن فرموده است که اجازه بگیرید و من اجازه می گیرم، پس خواندن اذن ورود یعنی عمل به این آیه قران که یعنی من با اجازه بیایم. یعنی نشان دادن ادب تواضع و ارادت خودمان به صاحب این جایگاه.فلسفه و نکته دیگر، باز در همین متن اذن ورود است.
می فرماید من به حرمت صاحب این مکان شریف همانطور که در حضورش معتقد هستم، در غیبتش نیز معتقد هستم.در گذشته ائمه اطهار(ع) حضور داشتند و افراد دَرِ خانه امام را می زدند و اجازه می گرفتند و وارد می شدند، اما اکنون امام رضا(ع) ظاهرا بین ما نیستند و ما در زیارت نامه می گوییم همانطور که من در زمان حضورش حرمت صاحب این مکان مقدس را قائل بودم، در زمان غیبتش نیز به همین گونه است؛ بنابراین اکنون که امام رضا(ع) نیستند، باز هم همین حرمت را برای ما دارند. اعتقاد به حرمت صاحب این مکان شریف ایجاب می کند که من الان هم اجازه بگیرم و این نشان دهنده ادب انسان است، جدای از اینکه عرض کردم زمینه روحی و قلبی و آمادگی ذهنی را فراهم می کند تا ما کم کم بتوانیم وارد فضای زیارتی بشویم.
موضوع فلسفه غسل زیارت را از عزیزی می پرسم و می گوید: بُعد دیگر در واقع تربیتی زیارت است و گفتیم زیارت یک سیستم تربیتی است. مولفه دیگر این است که در هر جا که بحث زیارت، نماز جمعه و نماز عید مطرح می شود و هر جا که اجتماعی از مسلمانان می خواهند دور هم جمع شوند، یکی از امور مستحبی که تاکید شده است، غسل است.در زیارت هم داریم که می فرماید غسل زیارت کنید، این یعنی چی؟ چه در زیارت و چه در هر جای دیگری بنای اسلام بر آراستگی، پاکیزگی و نظافت است. می فرماید هر جا مسلمانان می خواهند جمع شوند، قبل از آن غسل مستحبی به جا بیاورند که جمع مسلمانان جمع با نشاط و پاکیزه و جمع در واقع خوب باشد.متاسفانه ما در برخی مواقع می بینیم افراد این را رعایت نمی کنند، وارد حرم اهل بیت(ع) و فضاهای عزاداری و مجلس مولودی می شوند و این ادب رعایت نمی شود در حالیکه این مساله بسیار مهم است.جدای از بعد اینکه من به عنوان انسان باید رعایت کنم، بحث اسلام و مسلمان بودن نیز مطرح است. اسلام به این دلیل تاکید می کند، چون می خواهد نظام اسلام و جمع مسلمانان یک جمع خوبی باشد و از آلودگی که فردی دارد، دیگران اذیت نشوند؛ بنابراین وقتی می خواهید وارد جمع شوید، باید این پاکیزگی را رعایت کنید.

تمام شهر حریم امام رضاست
وی تاکید می کند: در بحث نظافت وپاکیزگی درون و برون که گفتیم، این نکته را تاکید کنم که ما در اذن ورود می گوییم من به دیدار کسی آمده ام که من را می بیند، صدای من را می شوند و سلام من را جواب می دهد.
یعنی امام حی و حاضر است، خوب من این سوال را از خودم می پرسم آیا امام رضا(ع) که اکنون به دیدارشان در حرم آمده ام آیا محدود در همین چهار دیواری حرم هستند، مسلما خیر.
پس وقتی اینجا از من خواسته شده است که این پاکیزگی را رعایت کنم، این آراستگی را در درون و برون حفظ کنم، صرفا برای حرم نیست؛ بلکه تمام شهر حریم امام رضاست و تمام کشور ما حریم امام رضاست. وقتی نگاه را دقیق و عمیق کنیم، می بینم تمام زندگی من و شما در معرض نگاه و دید امام است.
بر این اساس  رعایت کردن چه در ظاهر که مربوط به پاکیزگی شهر، محل زندگی و خیابان هاست و چه پاکیزگی درونی مدنظر است. یعنی من در هر موقعیتی قرار بگیرم امام من را می بینند و مسلما من نمی خوام جلوی چشم امام کار خطایی انجام بدهم که باعث فاصله بین من و امام شود.
این کارشناس مذهبی حرم مطهر رضوی به  اهمیت و فلسفه ذکر استغفار در حرم مطهر ائمه اطهار(ع) اشاره می کند و می افزاید: در روایتی از امام رضا(ع) داریم که فردی محضر امام(ع) می رسد و می فرماید راهی به من یاد بدهید که در دنیا  و آخرت همراه شما باشم. امام آنجا دونکته می فرمایند، یکی اینکه همیشه سوره قدر و انا انزلناه را تلاوت کنید و نکته دوم اینکه همیشه بر لبانت ذکر استغفار باشد.
https://www.razavi.news/vdchkin-.23nikdftt2.html
razavi.news/vdchkin-.23nikdftt2.html
کد مطلب ۶۲۲۴۴
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما