فعال دینی بین الملل در گفتگو با خبرگزاری رضوی:
جهان تشیع با ابتکار در مراسم عزاداری خود را با شرایط کرونا هماهنگ می کند
خبرگزاری رضوی. سرویس جهان اسلام. شرایط عالمگیری ویروس و بیماری کرونا امسال چگونگی برگزاری مراسم محرم، بزرگترین و مهم ترین آیین شیعیان جهان را با پرسش های جدی مواجه ساخته است. از هند و پاکستان تا عراق و لبنان و حتی اروپا و آمریکا حسینیه های پیروان اهل بیت(ع) هر ساله اقامه عزا داشته اند اما امسال نگرانی های فراوانی بروز کرده است. در این باره با حجت الاسلام سید رضا الشیرازی فعال دینی حوزه بین الملل گفتگو کرده ایم.
مراسم عزاداری نماد هویت شیعیان در جهان و آبروی محبان اهل بیت(ع) در کشورهای مختلف است. عربستان توانست مناسک حج را بدون حاشیه به پایان ببرد و اکنون نگاه ها به جوامع شیعه است. از هند تا لبنان عزاداری های مفصلی هر ساله برپا می شود اما امسال به خاطر کرونا نگرانی هایی وجود دارد، پیش بینی شما در این رابطه چیست؟
در قرآن کریم آمده است که «ذَٰلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ» در واقع مجالس اهل بیت(ع) و امام حسین(ع) مصداقی از مصادیق این آیه هستند که تعظیم شعائرند و در طول تاریخ با واکنش های متفاوت روبرو بوده است و در هر دوره با شرایط و مقتضیات آن دوره متناسب بوده است و در حقیقت سعی شده است که با شرایط منتطبق شود.
در زمان فعلی با شرایط امروز پیش بینی می شود همان طور که در طول تاریخ با شرایط مختلف این تعظیم شعائر و برگزاری مجالس در عین حال شور خود را از دست نداده است در شرایط فعلی این مراسمات خود را با شرایط جدید هماهنگ خواهند کرد. درست است که وضعیت دنیا بخاطر بیماری کرونا تغییر کرده است و الزامات جدیدی مطرح می شود اما شعائر حسینی در طول تاریخ و در نقاط مختلف جهان همواره خود را با مقتضیات جوامع هماهنگ کرده و به مسیر خود ادامه داده است.
در روایات اهل بیت(ع) آمده است که برای امام حسین(ع) در قلوب مومنان حرارتی است که سرد نمی شود و گرمای وجودی مومنان سبب برپایی اینگونه مجالس است و نگرانی در این باره وجود ندارد که این مجالس رونق کمتری داشته باشد و در برگزاری آنها کوتاهی صورت بگیرد.
آداب و رسوم جوامع شیعه در کشورهای مختلف متفاوت است؛ در برگزاری مراسمات محرم امسال در شرایط کرونا توجه به چه مواردی توسط شیعیان ضروری است؟
ببینید به «شعور» و «شور» این مجالس در ایام کرونایی باید اهتمام و توجه کافی صورت بگیرد تا به بهانه و یا کلمات به ظاهر درست به این اشتباه گرفتار نشویم که شور مجالس حسینی کم شود. در حقیقت مجلس امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) بزرگترین جلوه آن همان شوری است که این مجالس در دنیا و کشورهای مختلف دارد و نیاز است تا بر این شور با رعایت دستورالعمل های بهداشتی مواظبت شود.
در واقع مجالس حضوری شور خاصی دارد و راهپیمایی ها و سینه زنی ها و طبل زنی ها و مداحی ها شور ویژه ای دارند که سبب کشش می شود و با توجه به شرایط کرونایی و ضرورت حفظ فاصله اجتماعی امسال این سبک مراسم امکان برگزاری مانند سال های گذشته را ندارد و باید تلاش شود که سبک های جدیدی که با زمانه حاضر مطابقت دارد ابداع شود تا شوری که در مجالس سنتی و حضوری قبل از این وضعیت بوده است همچنان در شرایط کرونائی حفظ شود.
چگونه می توان از هجمه های و تبلیغات احتمالی بر ضد شیعیان بخاطر برگزاری آیین های محرم در شرایط ویژه امسال کاست؟
دغدغه کسانی که سخنان عجیب و غریبی در این باره می زنند مثل اینکه مراسم اهل بیت(ع) را با دفاع از حریم اهل بیت(ع) یکسان تلقی میکنند در حالی که تفاوت بسیاری بین این دو مقوله وجود دارد چرا که در دفاع از حریم طرف مقابل داعش بود اما در شرایط فعلی طرف مقابل ویروس است و نباید در زمین ویروس بازی کرد و به انتشار بدخواهان شیعه در جهان کمک کرد چرا که جنگ با ویروس به معنای از بین بردن ویروس است و این استدلاهای سطحی به دلیل نگرانی آنها برای شور اینگونه مراسم است و نباید در این شرایط شعور و عقل را کنار گذاشت در حالی که جامعه پزشکی استفاده از ماسک و فاصله اجتماعی را الزامی می داند.
به نظر جنابعالی چه قالب ها و مدل های تازه ای را در برگزاری عزاداری های محرم می توان در جهان تشیع پیشنهاد داد؟
در واقع می توان جنبه های پیشین مراسم محرم را در سبک های جدید و ابتکاری و متناسب با زمان حاضر در جوامع مختلف ارائه کرد که آن شور و شعور سابق را هم در خود داشته باشد. شیعیان همیشه در این حوزه نوآوری هایی داشته اند. آنچنان که مثلا ذاکران در ایران و عراق و جهان عرب هر ساله در سبک های خود تنوع و ابداع و سبک های نو دارند در حالی که سبک غربی و انحرافی هم محسوب نمی شود و یا قاریان قرآن سبک های جدید متناسب با شأن قرآن ارائه می دهند بدون اینکه به روش های مبتذل غربی روی آورند و همین ابداعات را می توان در روش های عزاداری نیز پیاده کرد و می توان این تهدید را به فرصت تبدیل کرد و در فضای مجازی این امکان وجود دارد که روش هایی نو برای عزاداری متناسب با حرمت اهل بیت(ع) ابداع کرد که این کار نیاز به اتاق فکر دارد.
مثلا برخی قالب ها مانند روضه و هیئت های خودرویی و حسینیه های مجازی و مجالس آنلاین وجود دارد و در عین حال می توان روش ها و سبک های جدید دیگری ابداع کرد که در آینده ای نه چندان دور برگزاری مراسمات شیعیان و پیروان اهل بیت(ع) در آن قالب ها اتفاق بیافتد.
مراسم عزاداری نماد هویت شیعیان در جهان و آبروی محبان اهل بیت(ع) در کشورهای مختلف است. عربستان توانست مناسک حج را بدون حاشیه به پایان ببرد و اکنون نگاه ها به جوامع شیعه است. از هند تا لبنان عزاداری های مفصلی هر ساله برپا می شود اما امسال به خاطر کرونا نگرانی هایی وجود دارد، پیش بینی شما در این رابطه چیست؟
در قرآن کریم آمده است که «ذَٰلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ» در واقع مجالس اهل بیت(ع) و امام حسین(ع) مصداقی از مصادیق این آیه هستند که تعظیم شعائرند و در طول تاریخ با واکنش های متفاوت روبرو بوده است و در هر دوره با شرایط و مقتضیات آن دوره متناسب بوده است و در حقیقت سعی شده است که با شرایط منتطبق شود.
در زمان فعلی با شرایط امروز پیش بینی می شود همان طور که در طول تاریخ با شرایط مختلف این تعظیم شعائر و برگزاری مجالس در عین حال شور خود را از دست نداده است در شرایط فعلی این مراسمات خود را با شرایط جدید هماهنگ خواهند کرد. درست است که وضعیت دنیا بخاطر بیماری کرونا تغییر کرده است و الزامات جدیدی مطرح می شود اما شعائر حسینی در طول تاریخ و در نقاط مختلف جهان همواره خود را با مقتضیات جوامع هماهنگ کرده و به مسیر خود ادامه داده است.
در روایات اهل بیت(ع) آمده است که برای امام حسین(ع) در قلوب مومنان حرارتی است که سرد نمی شود و گرمای وجودی مومنان سبب برپایی اینگونه مجالس است و نگرانی در این باره وجود ندارد که این مجالس رونق کمتری داشته باشد و در برگزاری آنها کوتاهی صورت بگیرد.
آداب و رسوم جوامع شیعه در کشورهای مختلف متفاوت است؛ در برگزاری مراسمات محرم امسال در شرایط کرونا توجه به چه مواردی توسط شیعیان ضروری است؟
ببینید به «شعور» و «شور» این مجالس در ایام کرونایی باید اهتمام و توجه کافی صورت بگیرد تا به بهانه و یا کلمات به ظاهر درست به این اشتباه گرفتار نشویم که شور مجالس حسینی کم شود. در حقیقت مجلس امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) بزرگترین جلوه آن همان شوری است که این مجالس در دنیا و کشورهای مختلف دارد و نیاز است تا بر این شور با رعایت دستورالعمل های بهداشتی مواظبت شود.
در واقع مجالس حضوری شور خاصی دارد و راهپیمایی ها و سینه زنی ها و طبل زنی ها و مداحی ها شور ویژه ای دارند که سبب کشش می شود و با توجه به شرایط کرونایی و ضرورت حفظ فاصله اجتماعی امسال این سبک مراسم امکان برگزاری مانند سال های گذشته را ندارد و باید تلاش شود که سبک های جدیدی که با زمانه حاضر مطابقت دارد ابداع شود تا شوری که در مجالس سنتی و حضوری قبل از این وضعیت بوده است همچنان در شرایط کرونائی حفظ شود.
چگونه می توان از هجمه های و تبلیغات احتمالی بر ضد شیعیان بخاطر برگزاری آیین های محرم در شرایط ویژه امسال کاست؟
دغدغه کسانی که سخنان عجیب و غریبی در این باره می زنند مثل اینکه مراسم اهل بیت(ع) را با دفاع از حریم اهل بیت(ع) یکسان تلقی میکنند در حالی که تفاوت بسیاری بین این دو مقوله وجود دارد چرا که در دفاع از حریم طرف مقابل داعش بود اما در شرایط فعلی طرف مقابل ویروس است و نباید در زمین ویروس بازی کرد و به انتشار بدخواهان شیعه در جهان کمک کرد چرا که جنگ با ویروس به معنای از بین بردن ویروس است و این استدلاهای سطحی به دلیل نگرانی آنها برای شور اینگونه مراسم است و نباید در این شرایط شعور و عقل را کنار گذاشت در حالی که جامعه پزشکی استفاده از ماسک و فاصله اجتماعی را الزامی می داند.
به نظر جنابعالی چه قالب ها و مدل های تازه ای را در برگزاری عزاداری های محرم می توان در جهان تشیع پیشنهاد داد؟
در واقع می توان جنبه های پیشین مراسم محرم را در سبک های جدید و ابتکاری و متناسب با زمان حاضر در جوامع مختلف ارائه کرد که آن شور و شعور سابق را هم در خود داشته باشد. شیعیان همیشه در این حوزه نوآوری هایی داشته اند. آنچنان که مثلا ذاکران در ایران و عراق و جهان عرب هر ساله در سبک های خود تنوع و ابداع و سبک های نو دارند در حالی که سبک غربی و انحرافی هم محسوب نمی شود و یا قاریان قرآن سبک های جدید متناسب با شأن قرآن ارائه می دهند بدون اینکه به روش های مبتذل غربی روی آورند و همین ابداعات را می توان در روش های عزاداری نیز پیاده کرد و می توان این تهدید را به فرصت تبدیل کرد و در فضای مجازی این امکان وجود دارد که روش هایی نو برای عزاداری متناسب با حرمت اهل بیت(ع) ابداع کرد که این کار نیاز به اتاق فکر دارد.
مثلا برخی قالب ها مانند روضه و هیئت های خودرویی و حسینیه های مجازی و مجالس آنلاین وجود دارد و در عین حال می توان روش ها و سبک های جدید دیگری ابداع کرد که در آینده ای نه چندان دور برگزاری مراسمات شیعیان و پیروان اهل بیت(ع) در آن قالب ها اتفاق بیافتد.
