عضو شورای استفتائات دفتر مقام معظم رهبری در گفتگو با رضوی:
فضای مجازی بهترین ظرفیت نشر سیره و آموزه های رضوی در جهان اسلام است
حجت الاسلام و المسلمین محمد حسین فلاح زاده رئیس مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی حوزه علمیه قم و رئیس ستاد احکام ترویج دین در گفتگو با خبرنگار سرویس جهان اسلام خبرگزاری رضوی به بیان چگونگی راهکارهای انتشار معارف اهل بیت و معارف رضوی در جهان اسلام پرداخته است که در ادامه می خوانیم.
آیا می توان در راستای انتشار معارف و آموزه های اهل بیت(ع) در اولین گام الگو سازی در داخل ایران و سپس تعمیم آن به سایر قسمت های جهان اسلام را مد نظر قرار داد؟
موضوع شیوه نشر سیره معصومین در جهان اسلام بسیار با اهمیت و از زوایای مختلفی باید مورد بررسی قرار بگیرد؛ برخورداری از الگوی مطلوب در زندگی افراد می تواند مسیر زندگی آنها را به سمت کمال سعادت هدایت کند؛ الگوهایی که در عمل و رفتار شخصیت ویژه ای را به افراد جامعه اسلامی الگو کنند که سعادت دنیا و آخرت مسلمانان را به دنبال داشته باشد. برای اینکه معصومین را به عنوان اشخاص دارای کمال الگو قرار دهیم از دو منظر باید گفتار و رفتار آنها به صورت عقلی و نقلی نگاه کنیم تا الگو گیری موفقی برای نشر آموزه های اهل بیت علیهم السلام در جهان اسلام داشته باشیم. بر پایه دلیل عقلی میتوان گفت اگر مسلمانان پیامبر خاتم و اهل بیت علیهم السلام را معصوم بدانند؛ معنای عصمت نداشتن خطاست؛ پس مسلمانان می توانند از اشخاصی که زندگی آنها خطایی ندارد الگو گرفته؛ تبعیت کنند و سپس آن را در جهان اسلام منتشر کنند؛ قطعا به حکم عقل انتشار سیره کسانی که در زندگی خطایی ندارند نیاز جهان اسلام است و تکمیل کننده سعادت جهان اسلام. به عنوان سنت نیز می توان از سیره اهل بیت و آنچه به عنوان گفتار یا رفتار ایشان روایت شده استفاده کرد و براساس آن محتوای فکری براساس نیازهای روز جامعه تولید کرد که منجر به اعتماد هر چه بیشتر مسلمانان در جهان اسلام به کردار و گفتار و آموزه های اهل بیت علیهم السلام شود تا در جهان اسلام عنوان و به صورت کاربردی معرفی و دنبال شود.
پیروان اهل بیت(ع) و محبان امام رضا(ع) خود گرفتاری ها و کاستی های رفتاری متعددی در خود و جامعه شان می بینند؛ چگونه می توان بین این مسئله و تبلیغ آموزه های رضوی برای دیگران جمع کرد؟
مسلمانان ادعا می کنند که ما نمی توانیم مانند اهل بیت علیهم السلام یا پیامبر اسلام (ص) باشیم یا سیره آنها را همانگونه که بوده در جهان اسلام منتشر کنیم؛ قطعا اولیای الهی هم از ما نخواسته اند که همانگونه که بودند؛ مانند آنها باشیم؛ امام علی علیه السلام در این باره در نامه ای که به عثمان بن حنیف نوشتند فرمودند: شما نمی توانید مثل من زندگی کنید لااقل من را با ورع و تلاش کمک کنید، لذا تا حدی که بتوانیم باید از اهل بیت(ع) تبعیت و سیره آنها را در جهان اسلام گسترش دهیم. خداوند متعال در قرآن کریم پیامبر اکرم (ص) را الگویی به همه مسلمانان جهان معرفی کرده است و بر این مساله تاکید می کند که پیامبر و اولیای خدا منتظر هدیه مادی از سوی مردم نیستند؛ بلکه آنچه خداوند متعال مطرح کرده است توجه به کتاب خدا و اهل بیت علیهم السلام است که تبین سیره آنها نوعی توجه و تبعیت نیز به شمار می رود. کتاب خدا و اهل بیت علیهم السلام از هم جدایی ناپذیرند لذا گسترش آموزه های قرآنی و معصومین بر یکایک مسلمانان جهان و ملت ایران اسلامی به عنوان ملت کشور ام القرای جهان اسلام واجب است.
با چه روشهایی در حال حاضر در جهان اسلام می توان به انتشار معارف اهل بیت(ع) و خصوصا آموزه های رضوی همت گماشت؟
تبیین و انتشار آموزه های رضوی و اهل بیت علیهم السلام باید به واسطه زیر ساخت های روز انجام شود و نباید از ظرفیت های کنونی در بحث تکنولوژی و رسانه غافل شد. یکی از شیوه های تاثیر گذار نشر معارف دینی استفاده از هنر و به خدمت گرفتن هنر است؛ در این راستا می توان برای آشنایی جهان اسلام با آموزه های اهل بیت اعم از قول و تحریر سخن معصوم با ابزارهای هنری روز بهره مند شد. لذا امروزه وظیفه داریم نسبت به نشر سیره معصومین با استفاده از ابزار جدید اقدام کنیم؛ مثلا میتوانیم احادیث معتبر را به عنوان تابلوهای تاثیر گذار در دسترس افراد قرار دهیم؛ قطعا حتی غیر مسلمانان عاقل نیز سخن حکیمانه را می پذیرند که متاسفانه دراین زمینه کم کاری بسیاری داشته ایم.
نقش فراگیری زبان یا تولید محتواهای دینی سیره زندگی رضوی ومعصومین را در انتقال سیره اهل بیت به سایر مسلمانان جهان چگونه ارزیابی می کنید؟
بی تردید همه مردم عالم اعم از مسلمان یا غیر مسلمان فارس یا عرب زبان نیستند؛ شاید بتوان گفت بعد از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی در این زمینه کم کاری داشته ایم و نتوانستیم در راستای نشر معارف اهل بیت علیهم السلام به صورت موضوعی دسته بندی و اقدام به انتشارکنیم.
صحیفه سجادیه به عنوان دستورالعمل بسیار مفیدی برای دعا یا نهچ البلاغه که در اختیار همه ماست در جهان اسلام تبیین نشده است. ساختن فیلم از زندگی پیامبر اسلام؛ امام رضا؛ امام علی؛ امام حسن و امام حسین علیه السلام و ترجمه آنها به زبان های گوناگون قدم ارزشمندی در تبیین و نشر آثار معارف اهل بیت به شمار می رود که باید بر روی آن سرمایه گذاری داشت.
کارکردهای رسانه ای و فضای مجازی برای تحقق این مهم تا چه اندازه تاثیر گذار است؟
اگر ما بتوانیم به وسیله استفاده از فضای مجازی معارف اهل بیت علیهم السلام را منتشر کنیم به بهترین وجه ممکن توانسته ایم از این مساله بهره مند شویم. هر چند دشمنان از فضای مجازی در مسیرهای دیگری استفاده می کنند اما به فرموده و تاکید مقام معظم رهبری ما می توانیم پیش تر از آنها در راه نشر معارف دینی و اهل بیت حرکت کنیم؛ امروزه می توان با استفاده از هنر سینما، انیمیشن، تلویزیون یا موزه داری در دنیا بخصوص در اماکن مطهر چون حرم رضوی و حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها یا در عتبات عالیات، مسلمانان و غیر مسلمانان را با آموزه های دینی تاثیر گذار آشنا کرد؛ قطعا حتی از اشیاء ذی قیمت و سنگ های گران اسلامی هم می توان در راستای انتشار معارف اهل بیت استفاده کرد؛ ما میتوانیم با موزه های فرهنگ و اقتصاد اسلامی در راستای نشر معارف اهل بیت علیهم السلام به جهان اسلام خدمت کنیم.
بی تردید همه این مسائل باید از شناخت معصومین آغاز شود؛ معرفت به آنها منجر به دلگرمی و محبت همه مسلمانان به پشتوانه ای از انسانیت می شود که با معرفت می توانند در راه اهل بیت(ع) گام بردارند. قطعا تاسیس کتابخانه های تخصصی سیره معصومین نیز در این مسیر بسیار کمک کننده خواهد بود.
آیا می توان در راستای انتشار معارف و آموزه های اهل بیت(ع) در اولین گام الگو سازی در داخل ایران و سپس تعمیم آن به سایر قسمت های جهان اسلام را مد نظر قرار داد؟
موضوع شیوه نشر سیره معصومین در جهان اسلام بسیار با اهمیت و از زوایای مختلفی باید مورد بررسی قرار بگیرد؛ برخورداری از الگوی مطلوب در زندگی افراد می تواند مسیر زندگی آنها را به سمت کمال سعادت هدایت کند؛ الگوهایی که در عمل و رفتار شخصیت ویژه ای را به افراد جامعه اسلامی الگو کنند که سعادت دنیا و آخرت مسلمانان را به دنبال داشته باشد. برای اینکه معصومین را به عنوان اشخاص دارای کمال الگو قرار دهیم از دو منظر باید گفتار و رفتار آنها به صورت عقلی و نقلی نگاه کنیم تا الگو گیری موفقی برای نشر آموزه های اهل بیت علیهم السلام در جهان اسلام داشته باشیم. بر پایه دلیل عقلی میتوان گفت اگر مسلمانان پیامبر خاتم و اهل بیت علیهم السلام را معصوم بدانند؛ معنای عصمت نداشتن خطاست؛ پس مسلمانان می توانند از اشخاصی که زندگی آنها خطایی ندارد الگو گرفته؛ تبعیت کنند و سپس آن را در جهان اسلام منتشر کنند؛ قطعا به حکم عقل انتشار سیره کسانی که در زندگی خطایی ندارند نیاز جهان اسلام است و تکمیل کننده سعادت جهان اسلام. به عنوان سنت نیز می توان از سیره اهل بیت و آنچه به عنوان گفتار یا رفتار ایشان روایت شده استفاده کرد و براساس آن محتوای فکری براساس نیازهای روز جامعه تولید کرد که منجر به اعتماد هر چه بیشتر مسلمانان در جهان اسلام به کردار و گفتار و آموزه های اهل بیت علیهم السلام شود تا در جهان اسلام عنوان و به صورت کاربردی معرفی و دنبال شود.
پیروان اهل بیت(ع) و محبان امام رضا(ع) خود گرفتاری ها و کاستی های رفتاری متعددی در خود و جامعه شان می بینند؛ چگونه می توان بین این مسئله و تبلیغ آموزه های رضوی برای دیگران جمع کرد؟
مسلمانان ادعا می کنند که ما نمی توانیم مانند اهل بیت علیهم السلام یا پیامبر اسلام (ص) باشیم یا سیره آنها را همانگونه که بوده در جهان اسلام منتشر کنیم؛ قطعا اولیای الهی هم از ما نخواسته اند که همانگونه که بودند؛ مانند آنها باشیم؛ امام علی علیه السلام در این باره در نامه ای که به عثمان بن حنیف نوشتند فرمودند: شما نمی توانید مثل من زندگی کنید لااقل من را با ورع و تلاش کمک کنید، لذا تا حدی که بتوانیم باید از اهل بیت(ع) تبعیت و سیره آنها را در جهان اسلام گسترش دهیم. خداوند متعال در قرآن کریم پیامبر اکرم (ص) را الگویی به همه مسلمانان جهان معرفی کرده است و بر این مساله تاکید می کند که پیامبر و اولیای خدا منتظر هدیه مادی از سوی مردم نیستند؛ بلکه آنچه خداوند متعال مطرح کرده است توجه به کتاب خدا و اهل بیت علیهم السلام است که تبین سیره آنها نوعی توجه و تبعیت نیز به شمار می رود. کتاب خدا و اهل بیت علیهم السلام از هم جدایی ناپذیرند لذا گسترش آموزه های قرآنی و معصومین بر یکایک مسلمانان جهان و ملت ایران اسلامی به عنوان ملت کشور ام القرای جهان اسلام واجب است.
با چه روشهایی در حال حاضر در جهان اسلام می توان به انتشار معارف اهل بیت(ع) و خصوصا آموزه های رضوی همت گماشت؟
تبیین و انتشار آموزه های رضوی و اهل بیت علیهم السلام باید به واسطه زیر ساخت های روز انجام شود و نباید از ظرفیت های کنونی در بحث تکنولوژی و رسانه غافل شد. یکی از شیوه های تاثیر گذار نشر معارف دینی استفاده از هنر و به خدمت گرفتن هنر است؛ در این راستا می توان برای آشنایی جهان اسلام با آموزه های اهل بیت اعم از قول و تحریر سخن معصوم با ابزارهای هنری روز بهره مند شد. لذا امروزه وظیفه داریم نسبت به نشر سیره معصومین با استفاده از ابزار جدید اقدام کنیم؛ مثلا میتوانیم احادیث معتبر را به عنوان تابلوهای تاثیر گذار در دسترس افراد قرار دهیم؛ قطعا حتی غیر مسلمانان عاقل نیز سخن حکیمانه را می پذیرند که متاسفانه دراین زمینه کم کاری بسیاری داشته ایم.
نقش فراگیری زبان یا تولید محتواهای دینی سیره زندگی رضوی ومعصومین را در انتقال سیره اهل بیت به سایر مسلمانان جهان چگونه ارزیابی می کنید؟
بی تردید همه مردم عالم اعم از مسلمان یا غیر مسلمان فارس یا عرب زبان نیستند؛ شاید بتوان گفت بعد از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی در این زمینه کم کاری داشته ایم و نتوانستیم در راستای نشر معارف اهل بیت علیهم السلام به صورت موضوعی دسته بندی و اقدام به انتشارکنیم.
صحیفه سجادیه به عنوان دستورالعمل بسیار مفیدی برای دعا یا نهچ البلاغه که در اختیار همه ماست در جهان اسلام تبیین نشده است. ساختن فیلم از زندگی پیامبر اسلام؛ امام رضا؛ امام علی؛ امام حسن و امام حسین علیه السلام و ترجمه آنها به زبان های گوناگون قدم ارزشمندی در تبیین و نشر آثار معارف اهل بیت به شمار می رود که باید بر روی آن سرمایه گذاری داشت.
کارکردهای رسانه ای و فضای مجازی برای تحقق این مهم تا چه اندازه تاثیر گذار است؟
اگر ما بتوانیم به وسیله استفاده از فضای مجازی معارف اهل بیت علیهم السلام را منتشر کنیم به بهترین وجه ممکن توانسته ایم از این مساله بهره مند شویم. هر چند دشمنان از فضای مجازی در مسیرهای دیگری استفاده می کنند اما به فرموده و تاکید مقام معظم رهبری ما می توانیم پیش تر از آنها در راه نشر معارف دینی و اهل بیت حرکت کنیم؛ امروزه می توان با استفاده از هنر سینما، انیمیشن، تلویزیون یا موزه داری در دنیا بخصوص در اماکن مطهر چون حرم رضوی و حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها یا در عتبات عالیات، مسلمانان و غیر مسلمانان را با آموزه های دینی تاثیر گذار آشنا کرد؛ قطعا حتی از اشیاء ذی قیمت و سنگ های گران اسلامی هم می توان در راستای انتشار معارف اهل بیت استفاده کرد؛ ما میتوانیم با موزه های فرهنگ و اقتصاد اسلامی در راستای نشر معارف اهل بیت علیهم السلام به جهان اسلام خدمت کنیم.
بی تردید همه این مسائل باید از شناخت معصومین آغاز شود؛ معرفت به آنها منجر به دلگرمی و محبت همه مسلمانان به پشتوانه ای از انسانیت می شود که با معرفت می توانند در راه اهل بیت(ع) گام بردارند. قطعا تاسیس کتابخانه های تخصصی سیره معصومین نیز در این مسیر بسیار کمک کننده خواهد بود.
