۰
تاریخ انتشار
يکشنبه ۲۱ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۳۴
گفتگو با محمدرضا شرافت پیرامون شعر آیینی و شعر انقلاب؛

شاخه های درخت شعر فاطمی پس از انقلاب پرشکوفه تر شده است

شاخه های درخت شعر فاطمی پس از انقلاب پرشکوفه تر شده است
محدثه داوودی/سرویس هنر خبرگزاری رضوی
یکی از مباحث مهم در شعر پس از پیروزی انقلاب اسلامی نحوه برخورد با شعر انقلابی و شعر آیینی و کارکردهای آن بود. استفاده همزمان از نشانه‌ها و المان‌های موجود در شعر انقلاب و شعر آیینی خیلی اوقات این دو را شبیه هم می‌کند.
شعر آیینی فارسی که سابقه ای به قدمت شعر فارسی دارد، در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی روندی رو به رشد داشته است. شعر آیینی تا پیش از دوران مورد بحث، غالبا به مضامین عاشورایی محدود بود و کمتر به دیگر مضامین آیینی می پرداخت؛ اما در دوران مورد بحث ـ که سالهای 1357 تا 1390ش را در برمی گیرد ـ درمورد چهره های آیینی مختلف شعر سروده شد و شاعران آیینی سرا فصول جداگانه ای به هریک از معصومان و چهره های آیینی شیعی اختصاص دادند. در دهة سوم مورد بحث، گونه ای از آیینی سرایی با رویکرد عرفانی شکل گرفت که مورد استقبال گسترده مخاطبان قرار گرفت.
سید محمد جواد شرافت از سال 78 به طور جدی وارد عرصه شعر و هنر شد، به گفته ی خودش او در هیات مذهبی با نوحه سرایی ذوق هنری خود را شناخت. او از محضر اساتید باتجربه ای بهره برده است همچنین شرافت در چندین جشنواره و کنگره ادبی از جمله جشنواره هنر آسمانی, جشنواره شعر رضوی, جشنواره بین‌المللی شعر و ... برگزیده شده است. 
شرافت معتقد است در حد بضاعتش بهترین ها را به
اهل بیت(ع) تقدیم کرده اگرچه عرض ادب ما ذره ای در مقابل دریای بی کران محبت اهل بیت(ع) نیست.

یک شاعر، در شعرش نباید خود سانسوری کند
او با بیان اینکه شاعر در شعر هایش نباید خود را سانسور کند و در یک قالب خاص قرار دهد، گفت: شاعر قطعا در موقعیت های مختلفی همچون موضوعات مقاومت، اجتماعی و عاشقانه و ... شعر می سراید لذا باید اولویت اول فکری و موضوع زندگی اش را بسنجد و در آن حیطه شعر بسراید نه اینکه درنظر بگیرد بقیه چه دوست دارند و خود را عوض کند.
موضوع مهم زندگی بنده مدح و منقب اهل بیت(ع) است و این افراد جزئی از زندگی ما شدند و امیدوارم این حضور پررنگ همچنان وجود داشته باشد و ما از خیر و برکتشان محروم نشویم لذا بیشتر آثار بنده در حوزه شعر ولایی و بیشتر در قالب های کلاسیک است اما همه قالب های شعری را مطالعه می کنیم و از قابلیت های آنان  برای بیان مضامینی که در ذهن داریم بهره می بریم.

با انقلاب اسلامی شاهد رویش و جوانه زدن شجره نهال شعر آیینی بودیم
این شاعر برجسته آیینی در خصوص مضامین و قالب های شعر پس از انقلاب و ارتقای محتوای شعر آیینی این گونه بیان کرد: انقلاب اسلامی یک انقلاب دینی و مردمی است و وقتی شامل حال همه اقشار جامعه می شود در این میان شاعران نیز زیر سایه انقلاب قرار می گیرند، شاعرانی که باور دارند و با اعتماد و اعتقاد وارد این
عرصه می شوند.
شعر در دوران پس از انقلاب جنبه مردمی تر پیدا می کند و دغدغه ها و آمال های مردم را آینه وار منعکس می کند همچنین در جنبه دینی همان طور که انقلاب ما از باورها و معارف مذهبی ما شکل گرفته است و بخش عظیمی از انقلابیون در این جرگه هستند قطعاشعر هم تاثیرپذیر از این موارد است و شاعران بعد از انقلاب و همزمان با انقلاب با نگاه عمیق تر و دقیق تری موضوعات دینی را می نگرند و می نگارند لذا در بخش کمی (تعداد آثار) و کیفی(کفیت آثار) اشعار ولایی، رشد چشمگیری داشته و رویش های فراوانی در نسل های مختلف اتفاق افتاده است و این حجم از افراد هدفمند و دغدغه مند تا قبل از انقلاب کم سابقه است. پس از انقلاب اسلامی مردم برخورد مثبتی با این مقوله داشتند به طوری که از برگزاری محافل آیینی استقبال می کردند.
پس از انقلاب شکوهمند اسلامی شاهد رویش و جوانه زدن شجره نهال شعر آیینی بودیم، شعر آیینی بعد از انقلاب با تحولی عظیم از لحاظ کمی و کیفی مواجه بود البته پیش از انقلاب هم ما شاعران بزرگی در عرصه مذهبی و دینی داشتیم که در تمام دوره‌ها با موضوع بزرگان دینی شعر می‌گفتند.
اساتید بزرگ معتقدند وقتی پیش از انقلاب شعری فاطمی خوانده می شد چندان با اقبال مواجه نمی شد اما در دوره پس از انقلاب جلساتی پیرامون شعر ولایی و فاطمی برگزار می شود و شاعران با اعتماد
به نفس بیشتری در این حوزه شعر می سرایند، شاخه های درخت شعر فاطمی پس از انقلاب پرشکوفه تر شده است و در عرصه های مختلف حماسه، آرمان، مدح و منقبت، مرثیه و سبک زندگی حضرت زهرا(س) آثار شاعران مشاهده می شود.

اثربخشی جلسات شعر آیینی در خلوت شاعرانه
تشکیل انجمن ها و محافل و جشنواره آیینی نقش پررنگی برای پیشرفت شاعران جوان دارد،  در شهر قم زیر سایه حضرت معصومه(س) همواره جلسات شعری دایر بوده است مانند انجمن ادبی محیط که با بیش از نیم قرن تجربه با مدیریت استاد محمد علی مجاهدی تشکیل می شود همچنین انجمن مشکات 20 سال است که فعالیت خود را آغاز کرده، انجمنی صمیمی است که شاعران به نقد و بررسی اشعار آیینی خود می پردازند. ما در این جلسات نکاتی که از اساتید و پیشکسوتان در حوزه شعر آیینی آموختیم به جوانان آموزش می دهیم.
مقام معظم رهبری فرموده بودند انجمن های شعری حتما نباید تحت نظر ارگان یا وزارتخانه خاصی باشد همین انجمن های شعری چند نفره و صمیمی در گسترش شعر آیینی ثمربخش است. به عقیده بنده جلساتی که در یک خلوت شاعرانه اتفاق می افتد مفید تر از جلساتی که هیاهوی زیادی دارند خوشبختانه در این سال ها به واسطه سیاست گذاری هایی که صورت گرفته رویش های فروانی در عرصه شعر ولایی، مقاوم و انقلابی داشتیم که امیدواریم این روند همچنان ادامه پیدا کند.

ما نه تنها
در نام بلکه در مرام و نه تنها در اسم بلکه در رسم باید انقلابی باشیم

شرافت نقد و نظر خود را در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب گفت: هر وقت ما طبق آرمان های انقلاب حرکت کنیم قطعا می توانیم بگوییم انقلاب اسلامی به ایده آل های خود نزدیک شده اما متاسفانه اگر بخواهیم ظاهر را حفظ کنیم به بیان دیگر ظاهرسازی کنیم و در باطن به آرمان های انقلاب عمل نکنیم قطعا ناموفق خواهیم بود و در این 40 سال بارها و بارها این فضا را تجربه کردیم.
امیدوارم نسل های مختلف چه افرادی که در پیروزی انقلاب سهم داشتند و چه جوانانی که انقلاب را ندیدند اما روحیه انقلابی تر دارند بتوانند در دستیابی به آرمان های انقلاب که خدمت به مردم و معارف اسلامی است موفق باشند. ما نه تنها در نام بلکه در مرام و نه تنها در اسم بلکه در رسم باید انقلابی باشیم و آرمان های انقلاب را به ثمر برسانیم.

شاعر ولایی سرا باید با ائمه(ع) خلوت شاعرانه داشته باشد
یک شعر خوب آیینی باید خوب باشد به بیان دیگر برخی از شاعران حرفهای خوبی در حوزه آیین دارند اما نمی توانند در شعر آن ها را خوب بیان کنند لذا دوستان آیینی سرا باید به شعریت اثر توجه داشته باشند با حضور در انجمن های شعری و مطالعه آثار قوی و پژوهش های پیرامونی شعر ذهن خود را آماده و جنبه کلامی شعر تقویت شود.
در فضای شعر آیینی ما باید جنبه معرفتی
فضای شعر را تقویت کنیم و اثری معرف آمیز و معرفت آموز داشته باشیم و این عمل تزریقی نیست و شاعر باید خودش و فکرش و جهان درونی را با با مطالعه آیات و روایات تقویت کند. شاعر ولایی سرا باید با ائمه (ع) خلوت شاعرانه داشته باشد و توکل و توسلش به معصومین (ع) پررنگ باشد و باید از خود ائمه بخواهند تا حال بهتری پیدا کند و در بیان کلمات و موضوعات شعری او را کمک کنند.

در ادامه شعری فاطمی از محمد جواد شرافت:

دستی به پهلو دارد و دستی به دیوار
داده ست تکیه مادر هستی به دیوار
هرلحظه دردی تازه، داغی تازه دارد
در چشم خود غم های بی اندازه دارد
مثل شبی تیره ست دنیای مقابل
تنها هلالی مانده از آن ماه کامل
گاهی که بر دیوار و در دارد نگاهی
آهی به لب می آورد از درد آهی
لبریز از دردست اما غرق احساس
دستی به پهلو دارد و دستی به دستاس
آه این نسیم با محبت، مادرانه
دستی کشیده بر سر و بر روی خانه
شرمندۀ احساس او شد خانه داری
با هر نفس آه از در و دیوار جاری
شب، نیمه شب، خسته شکسته، مات، مبهوت
دستی به سر می گیرد و دستی به تابوت
از خانه بیرون می رود ناباورانه
جان خودش را می برد بر روی شانه
خورده گره با گرد غربت سرنوشتش
در خاک پنهان می شود پنهان بهشتش
نفسی علی، آه از دل پر درد او... آه
یا لیتها... آه از دل پر درد او... آه
***
این روزها دستی به سمت ذوالفقار است...
https://www.razavi.news/vdcd5k0s.yt0nz6a22y.html
razavi.news/vdcd5k0s.yt0nz6a22y.html
کد مطلب ۳۹۵۰۷
برچسب ها
شعر انقلاب
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما