پژوهشگر و کارشناس مسائل ارتباطات و رسانه:
مسجد رسانهای فرهنگی، اجتماعی و آموزشی است
دکتر محمدحسین محمددوست، در گفتوگو با خبرنکار خبرگزاری رضوی، با اشاره به اهمیت روزافزون رسانهها در عرصههای ملی و بینالمللی اظهار داشت: در دنیای امروز، موفقیت و ثبات کشورها دیگر صرفاً به قدرت نظامی محدود نمیشود، بلکه رسانهها به عنوان ابزاری قدرتمند، کمهزینه و تأثیرگذار، نقش تعیینکنندهای در سیاستگذاریها، افکار عمومی و حتی سرنوشت ملتها ایفا میکنند.
وی در ادامه با بررسی مفهوم «قدرت نرم» در مقابل «قدرت سخت»، تصریح کرد: قدرت سخت متکی بر تواناییهای نظامی، اقتصادی و سیاسی کشورهاست، اما قدرت نرم بر جذابیت فرهنگی، ارزشها و نفوذ رسانهای استوار است.
دکتر محمددوست افزود: امروزه برخورداری از رسانههای توانمند و حرفهای میتواند حمایت جهانی، جذب سرمایهگذاری خارجی و تشکیل ائتلافهای پایدار را تسهیل کند؛ چیزی که از طریق قدرت سخت به تنهایی امکانپذیر نیست.
رسانهها؛ ابزاری برای شکلدهی افکار عمومی
وی با تأکید بر نقش کلیدی رسانهها در جهتدهی به افکار عمومی بیان کرد: رسانهها از طریق تولید و انتشار اخبار، تحلیلها و برنامههای متنوع، میتوانند دیدگاه مردم را نسبت به وقایع و تصمیمات تغییر دهند. به گفته وی، یک کمپین رسانهای هدفمند میتواند حمایت عمومی از یک جنگ را کاهش دهد یا برعکس، زمینه حمایت از یک سیاست خاص را تقویت کند.
وی همچنین هشدار داد: رسانهها در این مسیر میتوانند از ابزارهایی مانند تبلیغات، کمپینهای روابط عمومی و حتی شایعهپراکنی بهره بگیرند تا اهداف خاصی را دنبال کنند.
جنگهای اطلاعاتی و نقش رسانهها
این فعال رسانه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت روزافزون «جنگهای اطلاعاتی» در دنیای معاصر خاطرنشان کرد: امروزه رسانهها به ابزار اصلی در رقابتهای اطلاعاتی بین کشورها تبدیل شدهاند. انتشار اطلاعات نادرست، شایعهپراکنی و تبلیغات هدفمند از جمله شیوههایی است که برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی و تضعیف رقیبان بهکار گرفته میشود.
وی افزود: شبکههای اجتماعی نیز با قابلیت نشر سریع و گسترده، چالشهای جدی در مدیریت اطلاعات ایجاد کردهاند.
مسجد؛ رسانهای با ظرفیت اجتماعی و فرهنگی
دکتر محمددوست در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به جایگاه ویژه مساجد در جوامع مسلمان گفت: مساجد صرفاً محل عبادت نیستند، بلکه نقش مراکز اجتماعی، فرهنگی و آموزشی را نیز ایفا میکنند.
به گفته وی، خطبا، امامان جماعت و فعالان مذهبی میتوانند با استفاده از ابزارهای رسانهای مانند سخنرانیها، برنامههای آموزشی و مراسم عبادی، تأثیر بسزایی بر شکلدهی افکار عمومی و ترویج ارزشهای فرهنگی داشته باشند.
وی تأکید کرد: بهرهگیری مؤثر از این ظرفیت، نیازمند درک دقیق از نیازهای جامعه و اجتناب از سخنان افراطی و تفرقهانگیز است؛ چرا که چنین رویکردی میتواند به جای ایجاد وحدت، موجب شکاف و تفرقه در جامعه شود.
رسانهها؛ بازیگران اصلی دیپلماسی عمومی
این پژوهشگر رسانهای با اشاره به نقش رسانهها در عرصه دیپلماسی عمومی نیز گفت: رسانهها میتوانند با ارائه تصویر مثبتی از یک کشور و برجستهسازی ضعفهای رقبا، در افزایش اعتبار بینالمللی و ارتقای قدرت نرم مؤثر باشند. دیپلماسی عمومی به دنبال ایجاد درک متقابل و بهبود روابط بین ملتهاست و رسانهها در تحقق این هدف، نقش محوری دارند.
مزیت هزینهای رسانهها نسبت به ابزار نظامی
در پایان، دکتر محمددوست با اشاره به هزینه اثربخشی رسانهها نسبت به ابزار نظامی خاطرنشان کرد: طراحی و اجرای یک کمپین رسانهای مؤثر، هزینهای بهمراتب کمتر از تأمین و نگهداری نیروی نظامی دارد، اما در عین حال میتواند در مقیاسی بسیار گستردهتر و پایدارتر تأثیرگذار باشد.
وی در پایان سخنان خود تأکید کرد: در جهان امروز، هر کشوری که از رسانههای کارآمد و خلاقانه برخوردار باشد، میتواند در عرصه رقابت جهانی دست بالا را داشته باشد؛ حتی اگر از نظر نظامی در ردههای پایینتری قرار داشته باشد.