دبیر جایزه جهانی صدر در گفتگو با رضوی تبیین کرد:
جایگاه ویژه زیارت ائمه معصومین(ع) در نگاه و عمل امام خمینی(ره)
حجت الاسلام دکتر «یحیی جهانگیری سهروردی»، پژوهشگر بینالمللی و دبیر جایزه جهانی صدر و استاد مدعو در دانشگاه آلبرتا کانادا در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری رضوی در خصوص جایگاه زیارت در نظر و عمل امام خمینی (ره) و اهتمام ایشان به زیارات ائمه اطهار گفت: زیارت و قرائت زیارتنامه از مسائل مهمی بود که حضرت امام خمینی (ره) دوستدار و علاقمند به آن بود. علاقمندی ایشان به زیارت و قرائت زیارتنامه را میتوان هم در دوران قبل از انقلاب که امام عملا درگیر مباحث مبارزاتی و سیاسی انقلاب بودند دید مثل زیارت مستمر امام علی علیه السلام در آن زمان در نجف اشرف.
وی در این باره توضیح داد: زیارت امام علی علیه السلام در نجف اشرف توسط حضرت امام خمینی (ره) زبانزد خاص و عام است به حدی که آقای عمید زنجانی از نزدیکان امام نقل میکنند که امام زیارت منظمی داشتند طوری که بعضیها با ساعت ورود امام به حرم ساعت هایشان را تنظیم می کردند.
حجت الاسلام دکتر جهانگیری سهروردی گفت: آقای عمید زنجانی از مرحوم امام سیرهای نقل کرده که زیارت هایشان را با مفاتیح میخواندند در حالی که استفاده از مفاتیح الجنان در آن زمان مرسوم نبوده، اما امام زیارت جامعه و عاشورا و امین الله را از روی مفاتیج می خواندند؛ در واقع امام هم زیارت میکردند و هم در زیارت، زیارتنامه قرائت میکردند.
وی در این باره یادآور شد: امام خمینی (ره) برنامه رسمی برای زیارت برای خود درست کرده بودند یعنی اینگونه نبود که بعضی وقتها زیارتی کنند و زیارتنامهای بخوانند بلکه برنامه ریزی کرده بودند که حتما هر روز ساعت ۹ در حرم باشند. این رویه حضرت امام بیانگر آن است که زیارت در اندیشه ایشان از جایگاه رفیعی برخوردار است. از این روند و رویکرد امام مشخص می شود زیارت برای امام راحل فقط زیارت یک مکان مقدس نیست بلکه زیارت شخصی است که در آن مکان آرمیده که ما او را انسانی می دانیم که معتقدیم کلام ما را می شنود و سلام ما را جواب می دهد.
این پژوهشگر دینی در ادامه خاطر نشان کرد: وقتی چنین نگاهی در زیارت حاکم باشد پس زیارت، بازدید و دیدن یک مزار یا یک مکان مقدس از نظر مردم نیست، مثل سایر ادیان که برای دیدن یک مکان مقدس مثلا معبد وارد آنجا می شوند و آنجا را می بینند اما در اندیشه امام که برخواسته از اندیشه شیعی و معارف بلند اسلامی است زیارت با یک افق اعلا از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
این کارشناس معارف دینی و اسلامی تصریح نمود: امام خمینی (ره) تربیت یافته مکتب صدرایی است. در تاریخ آمده است وقتی ملاصدرا رفع مشکلات فلسفی برایش سخت می شود متوسل به حرم حضرت معصومه سلام الله علیها می شود، مثل حضرت امام خمینی رحمه الله علیه که می داند برای تأسیس انقلاب بزرگ اسلامی خود و مردم ایران و تثبیت آن باید از ائمه طاهرین کمک بگیرد؛ این نگاه سبب می شود امام برنامه رسمی برای زیارت داشته باشد و آداب زیارت که آن زمان در نجف مرسوم نبود را امام به جا آورد و بدان پایبند باشد و در رأس برنامه های خود قرار دهد.
حجت الاسلام دکتر جهانگیری سهروردی خاطر نشان کرد: امام خمینی رحمة الله علیه علاقه ای ویژه به امام رضا علیه السلام داشتند هر چند به دلایلی مثل هشت سال جنگ تحمیلی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نتوانستند به زیارت امام رضا علیه السلام مشرف شوند اما همیشه این حسرت و آرزو را ابراز می کردند.
وی در پایان گفتگو خاطر نشان کرد: امام خمینی رحمه الله علیه مکرر ابراز امیداوری می کردند و آرزو داشتند که فرصتی برای زیارت برایشان فراهم شود این نگاه امام سبب می شود امام زیارت را فقط در جایی که فرصت برای زیارت فیزیکی فراهم است نبیند، بلکه امام معتقدند زیارت به صورت قلبی انجام شدنی است و مدام باید زیارت قلبی داشت.
وی در این باره توضیح داد: زیارت امام علی علیه السلام در نجف اشرف توسط حضرت امام خمینی (ره) زبانزد خاص و عام است به حدی که آقای عمید زنجانی از نزدیکان امام نقل میکنند که امام زیارت منظمی داشتند طوری که بعضیها با ساعت ورود امام به حرم ساعت هایشان را تنظیم می کردند.
حجت الاسلام دکتر جهانگیری سهروردی گفت: آقای عمید زنجانی از مرحوم امام سیرهای نقل کرده که زیارت هایشان را با مفاتیح میخواندند در حالی که استفاده از مفاتیح الجنان در آن زمان مرسوم نبوده، اما امام زیارت جامعه و عاشورا و امین الله را از روی مفاتیج می خواندند؛ در واقع امام هم زیارت میکردند و هم در زیارت، زیارتنامه قرائت میکردند.
وی در این باره یادآور شد: امام خمینی (ره) برنامه رسمی برای زیارت برای خود درست کرده بودند یعنی اینگونه نبود که بعضی وقتها زیارتی کنند و زیارتنامهای بخوانند بلکه برنامه ریزی کرده بودند که حتما هر روز ساعت ۹ در حرم باشند. این رویه حضرت امام بیانگر آن است که زیارت در اندیشه ایشان از جایگاه رفیعی برخوردار است. از این روند و رویکرد امام مشخص می شود زیارت برای امام راحل فقط زیارت یک مکان مقدس نیست بلکه زیارت شخصی است که در آن مکان آرمیده که ما او را انسانی می دانیم که معتقدیم کلام ما را می شنود و سلام ما را جواب می دهد.
این پژوهشگر دینی در ادامه خاطر نشان کرد: وقتی چنین نگاهی در زیارت حاکم باشد پس زیارت، بازدید و دیدن یک مزار یا یک مکان مقدس از نظر مردم نیست، مثل سایر ادیان که برای دیدن یک مکان مقدس مثلا معبد وارد آنجا می شوند و آنجا را می بینند اما در اندیشه امام که برخواسته از اندیشه شیعی و معارف بلند اسلامی است زیارت با یک افق اعلا از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
این کارشناس معارف دینی و اسلامی تصریح نمود: امام خمینی (ره) تربیت یافته مکتب صدرایی است. در تاریخ آمده است وقتی ملاصدرا رفع مشکلات فلسفی برایش سخت می شود متوسل به حرم حضرت معصومه سلام الله علیها می شود، مثل حضرت امام خمینی رحمه الله علیه که می داند برای تأسیس انقلاب بزرگ اسلامی خود و مردم ایران و تثبیت آن باید از ائمه طاهرین کمک بگیرد؛ این نگاه سبب می شود امام برنامه رسمی برای زیارت داشته باشد و آداب زیارت که آن زمان در نجف مرسوم نبود را امام به جا آورد و بدان پایبند باشد و در رأس برنامه های خود قرار دهد.
حجت الاسلام دکتر جهانگیری سهروردی خاطر نشان کرد: امام خمینی رحمة الله علیه علاقه ای ویژه به امام رضا علیه السلام داشتند هر چند به دلایلی مثل هشت سال جنگ تحمیلی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نتوانستند به زیارت امام رضا علیه السلام مشرف شوند اما همیشه این حسرت و آرزو را ابراز می کردند.
وی در پایان گفتگو خاطر نشان کرد: امام خمینی رحمه الله علیه مکرر ابراز امیداوری می کردند و آرزو داشتند که فرصتی برای زیارت برایشان فراهم شود این نگاه امام سبب می شود امام زیارت را فقط در جایی که فرصت برای زیارت فیزیکی فراهم است نبیند، بلکه امام معتقدند زیارت به صورت قلبی انجام شدنی است و مدام باید زیارت قلبی داشت.
