گفتگو با خادمیار هنری حرم مطهر رضوی در چهارشنبه امام رضایی؛
خدمت به امام رضا(ع) را مدیون اُنس با قرآن هستم
خبرگزاری رضوی ـ آزیتا ذکاء؛ نخستین فرزند خانواده بود و پدرش می‌خواست همچون او دنبال هنر معماری برود. اما او علاقه خود را در خوشنویسی می‌دید. در سن 11 سالگی با تشویق و همّت دبیر قرآن مدرسه‌اش به سمت قرآن رفت. آُنس با کلام‌وحی زمینه آشنایی‌اش را با یکی از اساتید خوشنویسی در جلسه قرآن فراهم آورد.
سختی‌های زیادی را در مسیر علاقه‌اش به خوشنویسی متحمل شد. استعدادش را تا مرحله‌ای پیش برد که به مدت 30 سال در کسوت مدرّس در انجمن خوشنویسان مشهد انجام وظیفه می‌کند. آثار او در نمایشگاه‌های متعدد به نمایش درآمده و اکنون چهار سال هم می‌شود که به عنوان خادمیار هنری آستان قدس رضوی به زائران و مجاوران جدّ بزرگوار خود به خدمت مشغول است.
در چهارشنبه‌های امام رضایی این هفته با سیدجلال رضوی سیس‌آباد خادمیار هنری حرم مطهر امام رضا(ع) به گفت‌وگو نشستیم تا بیشتر با او و علاقه‌اش به هنر خوشنویسی آشنا شویم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
شاهد حضور سادات رضوی در آستان قدس رضوی از دوره صفویه تاکنون هستیم که در مقام تولیت حرم مطهر تا رده‌های پایین به جدّ بزرگوار خود خدمت کرده‌اند. این سعادت برای سیدجلال رضوی سیس‌آباد چگونه اتفاق افتاده است؟
پیشینه این سعادت برمی‌گردد به اُنس با قرآن که به همّت و تشویق دبیر قرآن مدرسه‌ام اتفاق افتاد. استاد هاشم مجتهدزاده برای دانش‌آموزانش جلسه قرآنی ترتیب داده بود و بسیار می‌کوشید علاوه بر آموزش قرآن با ترجمه و مفاهیم آن، ما را با کلام‌وحی مأنوس کند.
اگر بگویم اُنس با قرآن برایم خیر و برکات بسیاری داشته، گزافه نگفتم؛ در همین جلسات قرآن با حسین هادی‌زاده استاد خوشنویسی آشنا شدم و به دنبال علاقه‌ام به خوشنویسی رفتم. اما توفیق خدمت به جدّ بزرگوارم را زمانی بدست آوردم که سامانه خادمیاری در حرم مطهر راه افتاد و خادمیاران بسیاری در عرصه‌های مختلف برای امام رضا(ع) به خدمت مشغول شدند و من هم با توصیه یکی از دوستان، خادمیار هنری آستان قدس رضوی شدم.
.jpg)
استعداد خوشنویسی در شما ذاتی بود یا با علاقه به یک امر اکتسابی جامعه عمل پوشاندید؟
پدربزرگ و پدرم هر دو خط خوبی داشتند و تا حدودی علاقه به خوشنویسی ذاتی بود. اما پدرم موافق نبود من این هنر را به صورت حرفه‌ای دنبال کنم و امر می‌کرد مثل خودش به معماری روی بیاورم.
حتی بیاد دارم که به من گفت: «هزینه کلاس خوشنویسی را به تو می‌دهم اما هزینه رفت و برگشتت با من نیست». در واقع با این حرفش، سنگ جلوی پای من انداخت که دنبال علاقه‌ام نباشم. اما من که استعداد خودم را در این هنر می‌دیدم، سختی‌های زیادی در راه آموزش خوشنویسی متحمل شدم.
برای آموزشی خوشنویسی به چهارراه لشکر می‌رفتم. از منزل‌مان واقع در سیس‌آباد تا محل کلاس را دو ساعت پیاده طی می‌کردم، دو ساعت هم زمان کلاس بود و دو ساعت هم مجدد زمان برگشتم بود. در واقع من برای دو جلسه آموزش خوشنویسی در هفته باید دوازده ساعت وقت می‌گذاشتم.
هنر خوشنویسی را تا چه مرحله‌ای پیش بردید؟
هنر خوشنویسی را از دوران کودکی شروع کردم و دوران دفاع مقدس در سطح کوچه و خیابان دیوارنویسی می‌کردم. حتی در دوران دفاع مقدس تابلوهایی که قرار بود رزمندگان با خود حمل کنند با خط نستعلیق شعارهایی مانند «رزمنده خسته نباشید»، «تنها ره سعادت: ايمان، جهاد، شهادت»، «رزمندگان: اسلام پيروز است، شرق و غرب نابود است» می‌نوشتم. بعد از مجروحیت، تابلونویسی در دوران دفاع مقدس جرقه‌ای شد تا به صورت رسمی هنر خوشنویسی را آغاز کنم.
پس با هنر خود به صحنه مبارزه هم رفته‌اید؟
بله. دیوارنویسی داشتم و همچنین همراه پدرم در جبهه‌ها حضور داشتیم و هر دو ما هم جانباز 25 درصد شدیم. پدرم شیمیایی شد و من هم در عملیات والفجر 8 از ناحیه چشم، گوش و کتف صدمه دیدم.
آقای رضوی به عنوان خادمیار هنری چه خدمتی به زائران و مجاوران حضرت رضا(ع) ارائه میدهد؟
حدود چهار سال است که خادمیار این بخش هستم و ابتدا در موزه قرآن، سپس موسسه آفرینش‌های هنری رفتم و قریب به دو ماه هم است که در بخش مخطوطات کتابخانه مرکزی حرم مطهر به خدمت مشغولم.
شروع خدمتم در موزه قرآن با خوشنویسی قرآن به صورت دسته‌جمعی بود. البته در همین حین هم به خادمیاران آموزش خط می‌دادم و هم اینکه آیات قرآن را به صورت قطعات خوشنویسی روی کاغذ می‌نوشتم.
با شیوع ویروس کرونا از موزه قران به موسسه آفرینش‌های هنری منتقل شدم و ادامه خدمتم را در این موسسه دنبال کردم. به مدت یکسال هم در اینجا بودم و کار تدریس را برای خادمیاران انجام می‌دادم. برخی از خادمیاران در امتحانات انجمن خوشنویسان شرکت کردند و مدرک فوق ممتاز گرفتند.
چون هم خطاطی و هم نقاشی خط می‌کنم، از این لحاظ بخش مخطوطات حرم جایی بود که خیلی بهم کمک می‌کند. اینجا منبعی برای تحقیق و مطالعات است. خوشحالم برای خدمت به این بخش آمدم که در کنار خدمت از این منبع عظیم بهره‌ها خواهم برد. در بخش مخطوطات یکسری ابزار لازم داریم تا انشاالله بحث نسخه‌شناسی را نیز شروع کنیم.
در معماری حرم مطهر رضوی کتیبه‌نویسی را داریم. آیا ایده‌های شما در کتیبه‌های حرم مورد استفاده قرار گرفته است؟
خیر. تخصص من در خوشنویسی خط نستعلیق هست و چندین مورد سنگ نوشته‌هایی را برای مراکز وابسته به آستان قدس رضوی داشتم که یکی از آنها نوشتن سنگ یادبود مجتمع امام خمینی(ره) در خواجه‌ربیع است.
آقای رضوی که از نسل امام رضا(ع) است، خدمت به حضرت برایش با بقیه خادمان، فرقی هم دارد؟
قطعا همین‌طور است. وقتی یکی از شاگردانم که خادم حضرت است یک روز از من خواست در جلسه تجلیل از خادمان به جای او حاضر شوم. یک حس خوبی بهم دست داد و دوست داشتم من هم خادم حضرت می‌بودم که این اتفاق افتاد و استاد هادی ذالریاستین بهم گفتند: خادمیار رضوی در حرم مطهر راه افتاده، شما نمی‌خواهی خادمیار هنر شوی؟ این پیشنهاد خیلی برایم خوشایند بود و اقدام کردم، از سال 1398 خدمت در این مضجع شریف را آغاز کردم.
سختی‌های زیادی را در مسیر علاقه‌اش به خوشنویسی متحمل شد. استعدادش را تا مرحله‌ای پیش برد که به مدت 30 سال در کسوت مدرّس در انجمن خوشنویسان مشهد انجام وظیفه می‌کند. آثار او در نمایشگاه‌های متعدد به نمایش درآمده و اکنون چهار سال هم می‌شود که به عنوان خادمیار هنری آستان قدس رضوی به زائران و مجاوران جدّ بزرگوار خود به خدمت مشغول است.
در چهارشنبه‌های امام رضایی این هفته با سیدجلال رضوی سیس‌آباد خادمیار هنری حرم مطهر امام رضا(ع) به گفت‌وگو نشستیم تا بیشتر با او و علاقه‌اش به هنر خوشنویسی آشنا شویم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
شاهد حضور سادات رضوی در آستان قدس رضوی از دوره صفویه تاکنون هستیم که در مقام تولیت حرم مطهر تا رده‌های پایین به جدّ بزرگوار خود خدمت کرده‌اند. این سعادت برای سیدجلال رضوی سیس‌آباد چگونه اتفاق افتاده است؟
پیشینه این سعادت برمی‌گردد به اُنس با قرآن که به همّت و تشویق دبیر قرآن مدرسه‌ام اتفاق افتاد. استاد هاشم مجتهدزاده برای دانش‌آموزانش جلسه قرآنی ترتیب داده بود و بسیار می‌کوشید علاوه بر آموزش قرآن با ترجمه و مفاهیم آن، ما را با کلام‌وحی مأنوس کند.
اگر بگویم اُنس با قرآن برایم خیر و برکات بسیاری داشته، گزافه نگفتم؛ در همین جلسات قرآن با حسین هادی‌زاده استاد خوشنویسی آشنا شدم و به دنبال علاقه‌ام به خوشنویسی رفتم. اما توفیق خدمت به جدّ بزرگوارم را زمانی بدست آوردم که سامانه خادمیاری در حرم مطهر راه افتاد و خادمیاران بسیاری در عرصه‌های مختلف برای امام رضا(ع) به خدمت مشغول شدند و من هم با توصیه یکی از دوستان، خادمیار هنری آستان قدس رضوی شدم.
استعداد خوشنویسی در شما ذاتی بود یا با علاقه به یک امر اکتسابی جامعه عمل پوشاندید؟
پدربزرگ و پدرم هر دو خط خوبی داشتند و تا حدودی علاقه به خوشنویسی ذاتی بود. اما پدرم موافق نبود من این هنر را به صورت حرفه‌ای دنبال کنم و امر می‌کرد مثل خودش به معماری روی بیاورم.
حتی بیاد دارم که به من گفت: «هزینه کلاس خوشنویسی را به تو می‌دهم اما هزینه رفت و برگشتت با من نیست». در واقع با این حرفش، سنگ جلوی پای من انداخت که دنبال علاقه‌ام نباشم. اما من که استعداد خودم را در این هنر می‌دیدم، سختی‌های زیادی در راه آموزش خوشنویسی متحمل شدم.
برای آموزشی خوشنویسی به چهارراه لشکر می‌رفتم. از منزل‌مان واقع در سیس‌آباد تا محل کلاس را دو ساعت پیاده طی می‌کردم، دو ساعت هم زمان کلاس بود و دو ساعت هم مجدد زمان برگشتم بود. در واقع من برای دو جلسه آموزش خوشنویسی در هفته باید دوازده ساعت وقت می‌گذاشتم.
هنر خوشنویسی را تا چه مرحله‌ای پیش بردید؟
هنر خوشنویسی را از دوران کودکی شروع کردم و دوران دفاع مقدس در سطح کوچه و خیابان دیوارنویسی می‌کردم. حتی در دوران دفاع مقدس تابلوهایی که قرار بود رزمندگان با خود حمل کنند با خط نستعلیق شعارهایی مانند «رزمنده خسته نباشید»، «تنها ره سعادت: ايمان، جهاد، شهادت»، «رزمندگان: اسلام پيروز است، شرق و غرب نابود است» می‌نوشتم. بعد از مجروحیت، تابلونویسی در دوران دفاع مقدس جرقه‌ای شد تا به صورت رسمی هنر خوشنویسی را آغاز کنم.
پس با هنر خود به صحنه مبارزه هم رفته‌اید؟
بله. دیوارنویسی داشتم و همچنین همراه پدرم در جبهه‌ها حضور داشتیم و هر دو ما هم جانباز 25 درصد شدیم. پدرم شیمیایی شد و من هم در عملیات والفجر 8 از ناحیه چشم، گوش و کتف صدمه دیدم.
آقای رضوی به عنوان خادمیار هنری چه خدمتی به زائران و مجاوران حضرت رضا(ع) ارائه میدهد؟
حدود چهار سال است که خادمیار این بخش هستم و ابتدا در موزه قرآن، سپس موسسه آفرینش‌های هنری رفتم و قریب به دو ماه هم است که در بخش مخطوطات کتابخانه مرکزی حرم مطهر به خدمت مشغولم.
شروع خدمتم در موزه قرآن با خوشنویسی قرآن به صورت دسته‌جمعی بود. البته در همین حین هم به خادمیاران آموزش خط می‌دادم و هم اینکه آیات قرآن را به صورت قطعات خوشنویسی روی کاغذ می‌نوشتم.
با شیوع ویروس کرونا از موزه قران به موسسه آفرینش‌های هنری منتقل شدم و ادامه خدمتم را در این موسسه دنبال کردم. به مدت یکسال هم در اینجا بودم و کار تدریس را برای خادمیاران انجام می‌دادم. برخی از خادمیاران در امتحانات انجمن خوشنویسان شرکت کردند و مدرک فوق ممتاز گرفتند.
چون هم خطاطی و هم نقاشی خط می‌کنم، از این لحاظ بخش مخطوطات حرم جایی بود که خیلی بهم کمک می‌کند. اینجا منبعی برای تحقیق و مطالعات است. خوشحالم برای خدمت به این بخش آمدم که در کنار خدمت از این منبع عظیم بهره‌ها خواهم برد. در بخش مخطوطات یکسری ابزار لازم داریم تا انشاالله بحث نسخه‌شناسی را نیز شروع کنیم.
در معماری حرم مطهر رضوی کتیبه‌نویسی را داریم. آیا ایده‌های شما در کتیبه‌های حرم مورد استفاده قرار گرفته است؟
خیر. تخصص من در خوشنویسی خط نستعلیق هست و چندین مورد سنگ نوشته‌هایی را برای مراکز وابسته به آستان قدس رضوی داشتم که یکی از آنها نوشتن سنگ یادبود مجتمع امام خمینی(ره) در خواجه‌ربیع است.
آقای رضوی که از نسل امام رضا(ع) است، خدمت به حضرت برایش با بقیه خادمان، فرقی هم دارد؟
قطعا همین‌طور است. وقتی یکی از شاگردانم که خادم حضرت است یک روز از من خواست در جلسه تجلیل از خادمان به جای او حاضر شوم. یک حس خوبی بهم دست داد و دوست داشتم من هم خادم حضرت می‌بودم که این اتفاق افتاد و استاد هادی ذالریاستین بهم گفتند: خادمیار رضوی در حرم مطهر راه افتاده، شما نمی‌خواهی خادمیار هنر شوی؟ این پیشنهاد خیلی برایم خوشایند بود و اقدام کردم، از سال 1398 خدمت در این مضجع شریف را آغاز کردم.
