خبرگزاری رضوی 19 فروردين 1398 ساعت 12:27 https://www.razavi.news/fa/article/40878/بایسته-های-روابط-اجتماعی-منظر-امام-مهربانی -------------------------------------------------- زندگی اجتماعی به سبک امام رضا(ع)/بخش دوم عنوان : بایسته های روابط اجتماعی از منظر امام مهربانی ها -------------------------------------------------- مراجعه به سخنان اهل بیت(ع) سرشار از مضامینی است که هرکدام بیانگر یکی از ارزش های اجتماعی است. در این میان احادیث رضوی جایگاه ویژه ای دارد، روایت های نورانی حضرت رضا(ع) فلسفه جامعه را توضیح می دهد و معیارها و ارزش های جامعه دینی را آشکار می سازد. متن : محدثه داوودی، فرهنگ و جامعه/ بدون شک ارتباطات اجتماعی از دیدگاه متون دینی بر پایه ارزش ها بنا می شود در واقع ارزش های اجتماعی، سازنده روابط اجتماعی سالم هستند. پیشوایان دین متناسب با زمان، نظامی از بایسته های اجتماعی را پیش کشیده و ذهنیت عمومی جامعه را برای توافق جمعی آماده کرده اند.آنان مردم را به عنوان مهمترین کنش گران اجتماعی برای فرهنگ پذیری تشویق کردند تا تعادل جامعه برقرار شده و نابرابری ها و قشربندی های اجتماعی به حداقل برسد. حضرت رضا(ع) از هر فرصتی برای بیان معیارها و بایسته ها در ارتباطات اجتماعی بهره برده اند، آن بزرگوار بالاترین سطح حیات جمعی را عرضه کردندتا از فردیت کاسته شود و هم گرایی انسانی جایگزین واگرایی انسانی شود. جامعه الهی بدون بینش های صحیح و ارزش های آسمانی پی ریزی نمی شود، هر اجتماعی بر اساس سلسله قواعد و اصول اخلاقی شکل می گیرد با ورود به عمق جوامع بشری می توان مجموعه ارزش ها و بایسته های اخلاقی را استخراج کرد. ارزش های اجتماعی قواعدی نانوشته بوده که مبنای عمل همگان بوده و جامعه آن را پذیرفته است. مراجعه به سخنان اهل بیت(ع) سرشار از مضامینی است که هرکدام بیانگر یکی از ارزش های اجتماعی است. در این میان احادیث رضوی جایگاه ویژه ای دارد، روایت های نورانی حضرت رضا(ع) فلسفه جامعه را توضیح می دهد و معیارها و ارزش های جامعه دینی را آشکار می سازد. اخلاق محوری،مسئولیت پذیری، خوش بینی، صداقت، صبوری، گذشت،خوش اخلاقی،آسان گیری، آراستگی و مهارت های ارتباطی از جمله بایسته های روابط اجتماعی است. اخلاق محوری  براساس آموزه های دینی رعایت اصول اخلاقی بر عبادت ترجیح دارد و امام رضا(ع) در بیانی صریح به این حقیقت اشاره کرده اند: «به زیادی نماز، روزه، حج و دیگر اعمال عبادی و زمزمه های شبانه انسان ها را نگاه نکنید، بلکه به راستگویی و امانت داری آن ها توجه کنید.» غور در بیکرانه احادیث رضوی این حقیقت بلند را آشکار می سازد که جامعه دینی جامعه اخلاق مدار است، حضرت رضا(ع) بیانیه های فراوانی در ارتباط با صبر، عفو، شکر، توکل، امانت داری، صداقت، تفکر، تقوا، تواضع، حلم، حیا، سخاوت و اخلاص دارند همچنین آن بزرگوار شیعیان را از قضاوت، خشم، سوظن، شهرت طلبی، حرص، دروغ، خیانت و ظلم پرهیز دادند. مسئولیت پذیری در مناسبات اجتماعی هیچ کس نباید حقی را ضایع سازد، چنانکه نباید از زیر بار مسئولیتش نیز شانه خالی کند. روابط اجتماعی در سنت اسلامی بر اساس مصالح شکل می گیرد. مصلحت نظام اجتماعی اقتضا می کند که در آن حقوق متقابل رعایت و مسئولیت آن گونه که باید محقق شود . در ادبیات اسلامی مراعات حق الناس، حافظ منافع همگان است. هیچ حقی بر حق دیگر ترجیح ندارد  و کنش های اجتماعی بر پایه مسئولیت های متقابل شکل می گیرد. امام هشتم شیعیان با تاکید بر مراعات حقوق متقابل میان مسلمانان با نگاهی حق مدارانه به صورت گسترده، مصادیق  آن را بیان فرمودند: «از حقوق واجب مسلمانان، زکات در مال، نرم خویی با دوستان، صله رحم و گشاده دستی بر اهل خانه است. هر گاه نعمتی از کسی به من برسد حتما مسئولیتم را در قبال او انجام خواهم داد» امام رضا(ع) در حدیث دیگری با هشدار به شیعیان آنان را به رعایت حقوق یکدیگر دعوت کرده و فرمودند:« کسی که در رعایت حقوق برادران دینی کوتاهی کند شیعه ما نیست». ادامه دارد ...