خبرگزاری رضوی 10 مرداد 1397 ساعت 9:31 https://www.razavi.news/fa/interview/31892/رفاقت-ابراز-محبت-بجای-عیب-تراشی-ضرورت-توجه-میراث-هیجانی-خانواده-هنگام-ازدواج -------------------------------------------------- دکتر سید محسن فاطمی به خبرگزاری رضوی گفت؛ عنوان : رفاقت و ابراز محبت بجای عیب تراشی/ ضرورت توجه به میراث هیجانی خانواده ها در هنگام ازدواج -------------------------------------------------- سید محسن فاطمی، روانشناس با اشاره به اینکه هر اندازه اتصال های عاطفی اعضای خانواده کمتر باشد کمبود و گره های درونی آنها بیشتر خواهد شد، گفت: اگر ابراز روحیه شکرگذاری، امتنان پروری و محبت مداری در خانواده اتفاق بیفتد خزان های خانواده زودتر تبدیل به بهار خواهند شد. متن : زهرا غفوریان _ سرویس فرهنگ/ دکتر سید محسن فاطمی فوق دکترای روانشناسی از دانشگاه هاروارد آمریکا با اشاره به اینکه هر ارتباطی می تواند از ریسک برخوردار باشد، گفت: بر همین اساس هر خانواده ای که تشکیل می شود می تواند در ابتدا ریسک های خاص خود را داشته باشد، که گاهی اوقات این ریسک بالا و گاهی پایین است. یکی از نکات بسیار مهم قبل از تشکیل خانواده این است که شما بتوانید تشخیص بدهید که این ریسک ها تا چه اندازه می تواند بالا و قابل پیشگیری باشد. یکسری عوامل می تواند ریسک ها را تشدید یا آسیب های خانواده را بیشتر کند یا خانواده را در معرض مشکلات و چالش هایی قرار دهد و این مساله به این بستگی دارد که اکسیژن در خانواده کاهش و افت پیدا کند و همانگونه که در فضای جسمی و ظاهری، فقدان اکسیژن سبب ایجاد مشکلات بسیاری می شود، فقدان اکسیژن عاطفی در روابط خانواده نیز می تواند آسیب های بسیار زیادی را وارد کند. حال اینکه چه عواملی باعث می شود که این اکسیژن عاطفی تقلیل و کاهش پیدا کند و آنگونه که باید نتواند در خانواده پویایی و بالندگی ایجاد کند، باید گفت متاثر از این مساله است که ارتباط بین اعضای خانواده فاقد صمیممت، رفاقت و رحمت محوری باشد. بروز آسیب های اجتماعی در خلا و کمبود محبت بنابراین به هر میزان که اعضای خانواده از صمیمت کمتری برخوردار باشند، اتصال های عاطفی آن ها کمتر خواهد بود و هر اندازه اتصال های عاطفی آن ها کمتر باشد کمبود ها و گره های درونی آنها بیشتر خواهد شد. همچنین ناگفته های آن ها بیشتر خواهد بود و این فقدان صمیمیت و نداشتن اتصال های عاطفی می تواند عامل بسیار مهمی در پیدا شدن بسیاری از چالش ها باشد. یکی از نکات بسیار مهم که می تواند قابل توجه باشد این است که به هر میزان که صمیمیت بین اعضای خانواده کمتر باشد، اعضای خانواده از تمناهای عاطفی یکدیگر بی خبر هستند و بی توجهی به تمناهای عاطفی یکدیگر یا عدم توانایی برای بیان تمناهای عاطفی خود می تواند عامل مهم در جهت آسیب های بسیار زیادی باشد که در خانواده اتفاق می افتد. اگر شما به این مجموعه عوامل دیگری مانند تحقیر، توهین، غضب، خشم، هیجان های منفی، بدبینی، نا امیدی و یاس را اضافه کنید این موارد خواه و نا خواه نیز به عنوان متغیرهای متفاوت در خراب کردن این فضا و در تشدید نقش بسیار مهمی را خواهند داشت و در آن جا هم باز شما افت بیشتر اکسیژن عاطفی را شاهد و ناظر خواهید بود. و به هر میزان که افت اکسیژن بیشتر اتفاق بیفتد پیوند بین اعضای خانواده مصنوعی و تصنعی خواهد بود. یعنی ممکن است اعضای خانواده از لحاظ ظاهری کنار هم باشند اما از لحاظ عاطفی احساسی، فکری و شناختی کاملا از هم دور باشند و این دوری می تواند نقش بسیار مهمی در تخریب روابط خانوادگی و شرایط خانوادگی داشته باشد. دکتر فاطمی با اشاره به اینکه بسیار مهم است که وقتی ما راجع به پدیده طلاق صحبت می کنیم ببینیم چه عواملی ممکن است بستر ساز باشد، افزود: البته ناگفته نماند که زیرساخت های شخصیت درون مایه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با ارتباط دقیق و عمیقی که با هم دارند می توانند برای هر کدام از مطالبی که عرض کردم نقش تسهیل کننده یا مانع داشته باشند. به این معنا که اگر فضای اجتماعی یا فضای اقتصادی یا درون مایه های اجتماعی اقتصادی موثرتر در جهت تعالی اجتماعی یا سلامت اجتماعی عمل کنند، می تواند از یک لحاظ نقش موثرتری را برای بهبود خانواده ایفا کند اما به این معنا نخواهد بود که اصلاح آن الزاما به معنای اصلاح روابط خانوادگی خواهد بود. به عبارت دیگر وقتی ما از خانواده در یک نگاه سیستمی و در یک نگاه کل گرا صحبت می کنیم باید به مجموعه عوامل مختلف فردی، درون فردی بین فردی اجتماعی، محیطی، اقتصادی و فرهنگی و عوامل دیگری که روی حوزه خانواده می توانند نقش آفرینی کنند توجه داشته باشیم و این تعامل را در ابعاد مختلف با زمینه های گوناگون مورد نظر قرار دهیم. تاثیر نبود محبت و صمیمیت بین همسران در پیدایش طلاق دکتر فاطمی در پاسخ به این پرسش که آیا می توان گفت که نبود محبت و صمیمیت بین اعضای خانواده عامل اصلی طلاق است؟ اظهار کرد: ما وقتی از لحاظ علمی صحبت کنیم نمی توانیم بگوییم تنها یک عامل است که طلاق را ایجاد می کند چون عوامل مختلفی می تواند در ارتباط با طلاق نقش آفرینی کنند بنابراین روی یک عامل نمی توان تکیه کرد. در اینجا می توانیم از همبستگی صحبت کنیم که بین این پدیده و پدیده دیگر چه همبستگی منفی و مثبت وجود دارد؟ اما نکته مهمی که وجود دارد این است که بله فقدان عواملی چون محبت، صمیمت، اتصال فیزیکی، ارتباط رفیقانه و رحمت محوری در فضای خانواده همراه با سخت گیری های شدید با نگاه های تحقیر آمیز، نقادی، عیب تراشی، عیب گیری، عیب جویی، نگاه ملامت محور همراه با تنگ نظری و همراه با فضاهای برخواسته از گره های درونی می تواند دست به دست هم دهد و زمینه ای را فراهم کند. برای اینکه بتوانیم به صورت علمی، روشن و مشخص به علل اشاره کنیم، نیازمند این هستیم که متغیرهای مختلف را مورد توجه قرار دهیم. ضمن اینکه وقتی می خواهیم درباره یک فرد که چرا طلاق گرفت گفت و گو کنیم باید مطالعه موردی انجام دهیم. چون می تواند در یک خانواده برخی عوامل به عنوان کاتالیزور عمل کنند یعنی سرعت آن واکنش و فرایند را تسریع کنند و برخی عوامل دیگر می تواند مانع شوند و به عنوان یک سپر در مقابل با آن چالش ها قرار گیرند، به همین علت ما باید در مجموع نگاه کنیم.   تاثیرگذاری ابراز محبت بین اعضای خانواده در سلامت خانواده اگر بخواهیم از نگاه دینی به این مساله نگاه کنیم، پیامبر اکرم(ص) می فرمایند ابراز محبت بین اعضای خانواده در وجود سلامت خانواده نقش بسیار مهمی دارد. بنابراین اینکه اعضای خانواده بتوانند ارتباط کلامی و غیر کلامی خودشان را بر مبنای ابراز محبت و ابراز دوستی در رفتار و گفتار داشته باشند، زمینه ساز مهمی در رابطه با حذف بسیاری از مسمومیت هاست. حضرت زهرا (س) می فرمایند وقتی سرسفره می نشینید با محبت به هم نگاه کنید. این مساله ای که حضرت به آن اشاره دارند شاخصی است که نشان می دهد در آن خانواده اکسیژن عاطفی وجود دارد. ابراز روحیه شکرگذاری و امتنان پروری، خزان های خانواده را به بهار تبدیل می کند زدودن سموم و آفات در خانواده ها می تواند نقش بسیار مهمی در تقویت سلامت داشته باشد. اگر ابراز روحیه شکرگذاری، امتنان پروری، محبت مداری و رحمت محوری در خانواده اتفاق بیفتد خواه و ناخواه خزان های خانواده زودتر تبدیل به بهار خواهند شد و پژمردگی ها زودتر تبدیل به طراوت و لطافت خواهند شد. دکتر فاطمی با خاطرنشان کردن این که بسیار مهم است که در ابتدای تشکیل خانواده افراد بتوانند به صورت جدی به این کفویت و هم کفو بودن فکر کنند، گفت: چون داشتن یک منظر مشترک همکفو بودن و کفویت نقش بسیار مهمی را در سلامت خواهد داشت. به همین علت هم کفو بودن و کفویت معنای گسترده و طیف وسیعی دارد که ابعاد مختلفی را در زمینه های گوناگون شامل خواهد شد و تنها بعد شناختی و فکری را ندارد و به بسترهای میراث هیجانی خانواده ها هم مرتبط و متصل می شود. یعنی دو خانواده با دو میراث هیجانی مختلف یا متباین یا متضاد می توانند انعکاس بیشتری داشته باشند تا خانواده هایی که میراث های هیجانی آنها تقریبا در یک راستا حرکت می کند. بنابراین وقتی ما به این مجموعه از ابعاد و منظرهای گوناگون نگاه می کنیم، باید نقوش مختلف را در فرایند تشکیل، تشدید مسائل و مشکلات خانوادگی مورد توجه قرار دهیم.