به گزارش خبرنگار خبرگزاری فرهنگ رضوی از فارس، اینجا دومین دریاچه بزرگ ایران در استان فارس بود که سال‌ها است خشک شده و انگار قرار نیست بخت گره‌خورده‌اش با خشکسالی و بی‌آبی باز شود.
انگار وضعیت کنونی دریاچه بختگان که در گذشته‌ی نه چندان دور محلی امن و زیستگاه زمستانی پرندگانی بود که از روسیه و دشت‌های سیبری به ایران مهاجرت می‌کردند برای هیچ یک از مدیران و مسئولان استان فارس و محیط زیست اهمیتی ندارد و سال‌ها است که کام این دریاچه تشنه مانده است.
این دریاچه به همراه دریاچه طشک (نرگس) زیستگاه پرندگانی همچون فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب چیلک، مرغابی، غاز و غیره بوده است که همگی در حفظ بوم ساختار و محیط زیست نقش بسیار ارزنده‌ای داشتند.
با وجود دریاچه بختگان رطوبت هوا افزایش یافته و رطوبت حاصل شده به دلیل بلند بودن ارتفاع کوه‌های اطراف نیریز در همان منطقه باقی مانده و سبب ثمر دهی درختان انجیر، بادام، انگور و زیتون در کوه‌ها بوده است و می‌توان از این چرخه طبیعی به عنوان آبیاری مصنوعی کوه‌ها نام برد.
این چرخه سال‌ها است که دیگر بر روال طبیعی خود نمی‌چرخد و به گفته اهالی منطقه آباده طشک بخش طشک (نرگس) از سال 1380 و تمامی دریاچه بختگان از سال1386به طور کامل خشک شده است.
مردم منطقه بختگان و روستاهای اطراف دریاچه بختگان که بیشترین آسیب ناشی از خشکسالی دریاچه به زندگی آنها وارد شده با راه‌اندازی کمپینی مردمی در راستای احیای تالاب بختگان، کاروانی از استادان دانشگاه، مسئولان و فعالان محیط زیست و اصحاب رسانه را به این منطقه دعوت کردند.
این کاروان با حضور در منطقه بختگان پس از بازدید از دریاچه خشک شده‌ای که تنها شوره‌زاری از آن باقی مانده است با مردم صحبت کردند و خواسته‌های آنها را شنیدند تا به گوش مسئولان و متولیان امر برسانند.
خشکی این دریاچه هرچند دلایل مختلفی دارد اما آنچه از صحبت‌های استادان دانشگاه شیراز همچون سیّد جعفر ناظم‌السادات، دکتر معصومی، پرفسور عزت‌الله رئیسی و غیره که کاروان «ما صدای بختگان هستیم» را همراهی کردند بر می‌آمد عوامل انسانی و سوءمدیریت منابع آب از مهم‌ترین عوامل خشک شدن دریاچه بختگان است.
به دلیل خشکی این دریاچه و کمبود آب در بخش بختگان تعداد زیادی از روستاها به طور کلی خالی از سکنه شدند و روستاییان به اجبار و از سر بیکاری و نبود شغل مناسب در روستا به اطراف شهرها پناه برده‌اند.
حمایت کشاورزان آباده طشک و بخش بختگان از کمپین «ما صدای بختگان هستیم» درخواست پلمپ و پرکردن سریع چاه‌های غیرمجاز، 12 ساعته کردن تمامی چاه‌های کشاورزی و اجباری کردن زمان استفاده از آن، نصب کنتور آب کشاورزی بر روی تمامی چاه‌های کشاورزی و گرفتن آب‌بها، لغو مجوز کف شکنی پلمپ تمام چاه‌های کشاورزی به مدت پانزده سال و اجاره زمین‌ها توسط دولت از طریق این کمپین پیگیری شود و از دولت و مسئولان محیط زیست خواستند این موارد را هر چه سریع‌تر اجرایی کنند چراکه این موارد را راهکاری برای تسریع در احیای تالاب بختگان می‌دانند.
این کاروان در حاشیه بازدید از دریاچه بختگان و صحبت با مردم این منطقه با آیت‌الله سیّد علی فقیه، نماینده مردم استان فارس در مجلس خبرگان رهبری، دیدار و گفت‌و‌گو کردند.
وی در این جلسه خطاب به اصحاب رسانه تاکید کرد: اهمیت محیط زیست تالاب بختگان مورد توجه رسانه‌ها قرارگیرد و مسئولان در مسائل محیط زیست اختلافات جناحی و قومی را کنار بگذارند.
نماینده مردم استان فارس در مجلس خبرگان گفت: باید مردم کشور و دنیا تالاب بختگان و محیط زیست آن را بشناسند تا به اهمیت نجات دادن این تالاب پی ببرند و این وظیفه رسانه‌ها است که بسیار گسترده و به طور جدی صدای این دریاچه تشنه را به گوش مسئولان برسانند.
آیت‌الله فقیه در دیدار با کاروان اصحاب رسانه و فعالان محیط زیست در حمایت از تالاب بختگان اظهار داشت: روزی افتخار ما این بود که حاشیه نشینان بختگان و به ویژه شهرستان نیریز رتبه اول تولید گندم را دارند غافل از اینکه کشت بی رویه سبب خشکیدن بختگان می‌شود.
وی افزود: باید از کشت‌هایی که مصرف بالای آب را می‌طلبد مانند ذرت و گندم خودداری کرده و به سمت کشت‌هایی دیمی رو آورد و مسئولان و متولیان این حوزه باید در این زمینه آگاهی لازم را به مردم ارائه دهند.
نماینده ولی فقیه در شهرستان های نیریز و استهبان با اشاره به اینکه تولید گندم از 70 هزار تن به هزار تن کاهش یافته است، بیان کرد: معیشت مردم به دلیل خشکسالی بامشکل مواجه شده و بخش عمده ساکنان این منطقه مهاجرت کرده‌اند که بایدچاره‌ای اندیشید.
آیت‌الله فقیه با بیان اینکه محیط زیست 15شهر حاشیه بختگان در خطر است، تصریح کرد: به رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست خانم ابتکار در مورد دریاچه بختگان نامه زده و خواستار رسیدگی به شرایط این تالاب بزرگ شدیم.
وی خاطر نشان کرد: این خشکسالی بیشتر از همه به فقیران فشار آورده و مردم درآمدی ندارند که زکات و خمس دهند و به تبع آن شرایط نیازمندان سخت‌تر می‌شود.
نماینده مردم استان فارس در مجلس خبرگان بااشاره به اینکه یکی از دلایل خشک شدن بختگان حفر چاه‌های غیر مجاز است، بیان کرد: 4 هزار و 300 حلقه چاه در منطقه به 17 هزار چاه تبدیل شده و حفر این چاه‌ها سبب افزایش خشکسالی شده است.
آیت‌الله فقیه گفت: من شرم می‌کنم به دیدن روستایی‌ها بروم؛ کاخ نشینان پایتخت درد این مردم را نمی‌فهمند، ما دیرخیز هستیم و زمانی وارد عمل می‌شویم که فاجعه اتفاق افتاده است.
وی از مسئولان خواست در مورد مسائل محیط زیستی اختلافات را کنار گذاشته و متحد شوند و تاکید کرد: هرکس باید در تخصص خودش حرف بزند و به حرف خود عمل کند، باید به دانشگاهیان میدان بیشتری داد تا با نوآوری مشکلات را حل کنند.
نماینده ولی فقیه در نیریز و استهبان بابیان اینکه ما به تمدن چند هزار ساله خود می‌بالیم درحالیکه از کشورهایی که عمر چندانی از تاسیسشان نمی‌گذرد عقب مانده‌ایم، اظهار داشت:باید الگوی مصرف مردم تصحیح شود، باید از کشورهای دیگر الگوبرداری کرد و به خودکفایی واقعی رسید و این نیازمند مدیریت صحیح و کارشناسی است.
آیت‌الله فقیه با اشاره به اهمیت رسانه‌ها در فرهنگ‌سازی به ویژه در حوزه محیط زیست بیان کرد: گورخر آسیایی نیز در حال انقراض است و باید مردم کشور و دنیا تالاب بختگان و محیط زیست آن را بشناسند تا به اهمیت نجات دادن این تالاب پی ببرند.
مردم با استفاده بهینه از منابع آبی برای ادامه ی حیات انسان و محیط زیست حداکثر تلاش خود را انجام دهند
همچنین تولیت آستان احمدی و محمدی(علیهم السلام) نیز در پیامی از پویش مردمی "ما صدای بختگان هستیم " تقدیر و حمایت کرد.
حضرت آیت الله سید علی اصغر دستغیب، نماینده اول مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری، طی تماس تلفنی با ایده پرداز پویش مردمی "ما صدای بختگان هستیم " از این حرکت شکل گرفته، تقدیر نموده و اظهار داشت: امیدوارم مردم شریف و آگاه در زمینه استفاده بهینه از منابع آبی برای ادامه ی حیات انسان و محیط زیست حداکثر تلاش خود را به کار گیرند و صاحب نظران و مسئولین مربوطه هم با ارائه الگوهای سازگار زندگی و کسب درآمد در شرایط فعلی جهت کاستن از بار مشکلات مردم در منطقه بختگان و احیای این تالاب بین المللی اقدام نمایند.
چندی پیش در مهرماه امسال محمدرضا هاجری، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر شیراز، نیز در جلسه علنی شورای شهر خواستار پیگیری مطالبات استان فارس در زمینه احیای دریاچه‌های خشکیده به ویژه دریاچه بختگان شد.
وی که معتقد است بحران و جنگ آب در خاورمیانه آغاز شده در این باره می‌گوید: با توجه به اینکه استان فارس در کانون خشکسالی قرار دارد این معضل باید در استان به درستی مدیریت شود.
به گفته وی رفع مشکلات ناشی از خشکسالی استان فارس نیازمند تبدیل آن به یک مطالبه و عزم استانی و دنبال کردن آن به دور از حاشیه‌سازی‌های سیاسی و تبلیغی است.
محمد درویش، مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، که در کنار حمزه ولوی، مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان فارس، کاروان «ما صدای بختگان هستیم» را همراهی و از این کمپین حمایت می‌کند می‌گوید: بسیاری از گروه‌ها و شخصیت‌های حقیقی یا حقوقی که دم از محیط زیست می‌زنند در عمل در پای منافع سیاسی یا مصلحت‌های قومی و استانی خود از موازین و اصول محیط زیستی عبور می‌کنند.
توصیه وی به اعضای کمپین این است که فعالیت‌های خود را در قالب انجمن صنفی پیگیری کنند و حرمت کنشگری خود در حوزه محیط زیست را پاس دارند.
معصومه ابتکار، معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور، نیز با ارسال پیامی به کمپین مردمی «ما صدای بختگان هستیم» از کاروان حمایت کرده است.
در متن پیام وی آمده است: «تالابهای ایران در خشکسالی‌های اخیر و تحت شرایط تغییر اقلیم که یک پدیده جهانی است، دچار تهدید و آسیب‌های فراوان شده است.
متاسفانه سیاستهای مقطعی و فشار بخش‌های کشاورزی و صنعت نیز با برداشت بی‌رویه از منابع آب سطحی و زیرزمینی مزید بر علت بوده است. حقآبه طبیعی تالابها ورودخانه ها در این میان البته نادیده گرفته شده است.
این مشکل در دولت یازدهم، موجب تغییر جهت کلی در بسیاری از سیاستهای کشور شده و حقآبه رودخانه ها و تالابها و توجه به کاهش برداشت از ذخایر آب به ویژه آبهای زیر زمینی در سیاستها و جهتگیری های توسعه در کشاورزی، صنعت و امور شهری مورد توجه قرار گرفته است. دولت همچنین موضوع ارزیابی زیست محیطی سدها و طرح‌های انتقال آب را جدی دانسته و اجرایی کرده است.
در مورد تالاب بختگان که نگینی ارزشمند در میان 13 تالاب دیگر استان فارس به شمار می رود، برنامه مدیریت زیست بومی در یک فرآیند مشارکتی با حضور تمامی ذینفعان در دست تدوین بوده که در سفر اخیرم به فارس گزارش آن ارایه و مقرر شد طی ماه‌های آینده نهایی شود. در کارگروه استانی و شورای عالی آب نیز موضوع تامین حقآبه تالابهای حوزه بختگان مورد تاکید و پیگیری قرار دارد.
بختگان ابتدا متعلق به مردم منطقه و سپس متعلق به همه ایران است. احیای این تالاب و دیگر تالابهای استان و کشور، به اصلاح الگوی کشت و شیوه آبیاری و تامین حقآبه ها با مشارکت مردم، روستاییان و عشایر وابسته است. در این حال، تشکلها و فعالین محیط زیست سهم مهمی در آگاهی بخشی و جلب مشارکت مردم محلی و کشاورزان در این روند دارند.
فرصت را مغتنم میدانم تا اینهم صدایی درنجات بختگان را سپاس گویم و امیدوارم تلاشها با قوت برای احیای تالابهای این سرزمین ادامه یابد. پایدار و سربلند باشید. »
مهندس محمد مهدی برومندی، نماینده مردم مرودشت، ارسنجان و پاسارگاد و از حامیان کمپین«ماصدای بختگان هستیم»، روز شنبه هجدهم دیماه، در مورد احیای دریاچه بختگان، در صحن علنی مجلس نطق داشت.
پیش از این نیز ۲۸ نماینده مجلس در نامه‌ای از کمپین ما صدای بختگان هستیم حمایت کرده بودند و دکتر داریوش اسماعیلی، نماینده مردم خرامه و سروستان، دکتر بهرام پارسایی، مهندس علی اکبری و مسعود رضایی نمایندگان شیراز و دکتر اصغر مسعودی، نماینده نیریز و استهبان طی پیام‌های صوتی از کمپین«ماصدای بختگان هستیم» حمایت و خواستار تسریع در اختصاص بودجه جهت احیای تالاب بین‌المللی بختگان شدند.
همچنین سیّد کمال پاک‌فطرت و محمدرضا هاجری از اعضای شورای اسلامی شهر شیراز، سیّد محمدتقی سهرابی، مدیرکل صدا و سیمای مرکز فارس، حمیدرضا آذری، مدیرکل آموزش و پرورش استان فارس، محمدرضا امیری، فرماندارشهرستان نیریز، تعدادی از استادان دانشگاه شیراز و جامعه رسانه، تعدادی از بازیگران مطرح سینما از جمله افسانه بایگان، مجید مظفری، رضا کیانیان، بهزاد فراهانی، محسن تنابنده، آنا نعمتی، بهاره رهنما، مونا فرجاد، شبنم مقدمی، تینا پاکروان، ویشکا آسایش، نگین صدق گویا، شبنم فرشادجو و برخی بازیکنان فوتبال کشور همچون افشین پیروانی، مهدی مهدوی کیا حمایت خود را از این کمپین اعلام کردند.
حضور کاروان «ما صدای بختگان هستیم» در منطقه بختگان با استقبال بسیار خوب و پرشور مردم بخش‌های کربال، خیر و نیریز مواجه شد؛ این کاروان شاید روزنه‌های امید را دل آنها زنده کرد تا برای احیای دریاچه بختگان با کاروان همصدا شوند و همین حضور سبب عزمی راسخ‌تر در اعضای کمپین برای پیگیری خواسته‌های آنها شود.
دریافت صفحه با کد QR