سهام عدالت اندوخته مالی مناسب برای اقشار کم درآمد

خبرگزاری رضوی- فردا (پنجشنبه ۲۹ خرداد) آخرین مهلت آزاد سازی سهام عدالت است و این مهلت ساعت ۲۴ به اتمام رسیده و دارندگان سهام عدالت برای روش آزدسازی مستقیم سهام عدالت به سامانه سهام عدالت مراجعه کنند. 

علیرضا صالح رییس سازمان خصوص سازی چندی پیش در باره این سهام گفته بود با توجه به ابلاغیه رهبر معظم انقلاب، سهام عدالت از نهم اردیبهشت آزاد و از دهم اردیبهشت به مشمولان این سهام فرصت داده شد تا از طریق مراجعه به سامانه سهام عدالت روش مدیریت سهام خود را به دو روش مستقیم و غیرمستقیم تعیین کنند و در صورتی که سهامداران روش مستقیم را انتخاب نکنند سیستم به صورت اتوماتیک روش غیرمستقیم را برای این افراد انتخاب خواهد کرد.

کدام روش برای آزادسازی مناسب است؟
آزادسازی سهام عدالت به دو روش مستقیم و غیر مستقیم است. در روش مستقیم تا حدودی مانند معاملات بورسی است و برای افرادی که با این بازار آشنا هستند، مناسب است. در این روش خود شخص به صورت مستقیم درگیر فرآیند آزادسازی شده و می‌تواند به خرید و فروش آن بپردازد.در روش غیر مستقیم برعکس شیوه قبلی، مناسب افراد ناآشنا با بورس و بازار سرمایه است. با توجه به اینکه تاکنون افراد مدیریتی بر روی سبد سهام عدالت خود نداشتند، با انتخاب این روش روند قبلی ادامه پیدا کرده، مدیریت آن بر عهده شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی خواهد بود و احتمالا سود حاصل به صورت سالیانه به حساب سهامداران واریز خواهد شد.

مشمولان سهام عدالت
سهام عدالت نوعی یارانه است که در دولت احمدی نژاد، از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار شد. دولت، هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرده بود. بنا بر طرح «سهام عدالت»، بخشی از سهام شرکت‌های دولتی معین، به قشرهای کم‌درآمدتر واگذار شد.
«آیین‌نامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت» در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ به تصویب هیئت وزیران رسید و این سهام سال ۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد. در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.

تکلیف سهام فوت شده ها چیست؟
ارزش برگه های سهام عدالت در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت گردد.
گفتنی است از میان حدود ۵۰ میلیون مشمول سهام عدالت، بیش از دو میلیون مشمول، دیگر در قید حیات نیستند و طبق قانون، سهام عدالت این افراد به ورثه قانونی آنها تعلق می‌گیرد که این افراد باید با ارائه گواهی انحصار وراثت به دفاتر پیشخوان دولت الکترونیک مراجعه کنند. این فرآیند از مردادماه ۱۳۹۷ آغاز شده بود اما در هفته‌های اخیر و با توجه به بالاگرفتن بحث آزادسازی سهام عدالت روند انحصار وراثت و انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث، موقتا متوقف شده است که قرار شده در هفته‌های آتی با ساز و کار مشخصی از سرگرفته شود.

نحوه فروش سهام عدالت 
این سوال مطرح می شود که دارندگان چطور سهام خود را بفروشند؟ با توجه به مصوبه مورخ ۹۹/۰۲/۳۰ شورای عالی بورس، کلیه دارندگان سهام عدالت که قصد فروش قسمتی از سهام خود را دارند، می‌توانستند از روز سه شنبه مورخ ۹۹/۰۳/۶ به شعب بانک هایی که قبلاً در آن دارای حساب بانکی بوده و شماره شبای آن حساب را به سازمان خصوصی سازی معرفی کرده ‌اند، مراجعه و با تکمیل فرم های مربوط نسبت به تکمیل سفارش فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت خود و تعهد نامه مربوطه، اقدام کنند. براساس این مهلت اعلام شده در تاریخ ۹۹/۰۳/۰۸ به پایان رسید و از تاریخ ۹۹/۰۳/۱۰ بانک ها از طریق کارگزاری های خود یا کارگزاری های طرف قرار داد، “به تدریج” نسبت به فروش سهام متقاضیان در بورس اقدام و وجوه حاصله را در قالب توافق شده به حساب آنها واریز کردند. در مجموع ۴۹ شرکت در سبد سهام عدالت وجود دارد از این ۴۹ شرکت حاضر در سبد سهام عدالت، ۳۶ شرکت بورسی و ۱۳ شرکت غیربورسی است.

تعداد سهام داران عدالت چقدر است؟
این گفته نیز حایز اهمیت است که ارزش سهام عدالت متفاوت است و گفته می‌شود ۲۵ میلیون نفر سهامی با ارزش ۵۳۲ هزار تومان در اختیار دارند و ۱۰ میلیون نفر نیز برگه‌های سهام عدالتی به ارزش ۴۷۸ هزار تومان دارند.
بر اساس دستور رئیس جمهور شبکه بانکی کشور به سازوکار فروش و عرضه سهام عدالت اضافه شده است تا فرایند فروش با سرعت بالایی انجام شود. این فروش سهام با توجه به کشش بازار و منافع سهام داران انجام خواهد شد. بانک ها به تدریج و در قالب توافق با دارندگان سهام عدالت جهت فروش اقدام خواهند کرد. 

پشتوانه اعتباری سهام عدالت
طبق اعلام مسئولین آزادسازی سهام عدالت قیمت ارزش روز هر برگه ۵۰۰ هزار تومانی این سهام حدود ۸ میلیون تومان برآورد شده و به دارندگان توصیه شده از فروش سهام خود خودداری کنند. همچنین اعلام شده دارندگان سهام عدالت می توانند  حداقل به میزان ۵۰ درصد مبلغ ارزش سهام خود بدون ضامن از بانک ها اعتبار خرید دریافت کنند.
 با این شرایط و تسهیلاتی که برای دارندگان سهام عدالت در نظر گرفته شده به نظر می رسد بهتر است مشمولان این سهام از فروش دارایی خود خودداری کرده و برای استفاده از منافع بلندمدت آن را نزد خود نگه دارند.