گزارشی از بقعه متبرک «خواجه اباصلت»؛
زیارت آرامگاه خادم مخصوص حضرت رضا(ع) در نزدیکی مشهد
خبرگزاری رضوی- مشهد به یمن وجود بارگاه منور امام رضا(ع) همواره مقصد مسافران و زایران داخلی و خارجی است طوری که هرساله حدود ۳۰ میلیون زایر به این شهر زیارتی و گردشگری سفر می کنند. البته آمار مسافران در زمان تعطیلات و به اصطلاح ایام پیک افزایش می یابد و در کنار حرم ولی نعمت مان، نیز وجود جاذبه ها و اماکن گردشگری این شهر را مقصد بسیاری از توریست ها کرده است. از طرفی مراکز تجاری و تفریحی در چند ساله اخیر در دومین کلان شهر کشور رشد فزاینده ای داشته است و توسعه زیرساخت ها به رونق صنعت گردشگری کمک کرده است. اما بی هیچ شک مقصد و گزینه اول هر مسافری که به مشهد سفر می کند حرم رضوی و آرامگاه های بزرگان دینی و مذهبی است که در این شهر و اطرافش آرمیده اند. آرامگاه خواجه اباصلت که در ۱۲ کیلومتری مشهد قرار دارد یکی از مقاصد گردشگری و زیارتی است. کمتر کسی است که این خادم امام رضا (ع) را بشناسد و در سفر به مشهد سری به آرامگاه او نزند. شاید یکی از دلایل محبوبیت و معروفیت عبدالسلام بن صالح بن سلیمان ایوب بن میسره معروف به «خواجه اباصلت هروی» که از دانشمندان، محدثین و راویان به نام عصر خود بوده، این است که اکثرا او را خادم و محرم امام رضا (ع) در هنگام وفات می دانند. او ۳۳ سال بعد از امام مهربانی ها فوت کرده و حتی کتابی در مورد رحلت امام رضا علیه الاسلام نوشته است.
پنجشنبه این هفته را به معرفی این شخصیت تاریخی اختصاص می دهیم و توضیحی از روایاتی که در مورد این خادم امام رضا(ع) وجود دارد ارایه می دهیم تا با زندگی وی آشنا شوید و با زیارت از این آرامگاه آخر هفته خوبی برایتان رقم بخورد.
افتخار خدمتگزاری
اباصلت در حدود سال ۱۶۰ هجری قمری در مدینه متولد شد و به این دلیل که اجدادش از هرات بوده اند به اباصلت هروی معروف شده است. بنا به نظر بسیاری از علمای شیعه و سنی، خواجه اباصلت از محدثین شیعه مذهب و محب اهل بیت(ع) و فردی عادل، ثقه، راستگو، اهل علم و حدیث بوده است. وی علاقه شدیدی به امام رضا (ع) داشته است طوری که در راویتی آمده است که در هنگامی كه حضرت رضا (ع) از راه نیشابور به مرو نزد مامون می رفتند اباصلت با سابقه انس و الفتی كه به ایشان داشته همراه‌شان شده و افتخار خدمتگزاری یافته است.
دروازه مشهد الرضا (ع)
جالب است بدانید در قدیم مقبره خواجه اباصلت به دروازه مشهد الرضا (ع) شهرت داشته است و اداره این مکان هم اکنون در اختیار اوقاف است و مالکیت آن متعلق به آستان قدس رضوی است.
در روایتی آمده است که اباصلت مورد عنايت و توجه حضرت امام رضا (علیه السلام) بود و امام او را بسيار دوست مي داشت. در پيشبرد محافل و مجالس او را همراه خود مي برد و در مواقع خاص ذکرهای بسيار سازنده اي به او مي داد و شخصيت ايماني او را پرورش مي داد. وی از برجستگان زمان خود بود طوری که مرحوم شيخ طوسي در موردش می گوید: «ابوالصلت خراساني هروي، عامي است و از اصحاب امام رضا (علیه السلام) مي باشد و بکربن صالح از وي روايت نقل کرده است.»
در عیون الاخبار الرضا نیز آمده است که اخبار خاص زندگی امام رضا علیه السلام نیز بعضا از طریق اباصلت روایت شده است. در وقت حرکت امام از نیشابور همراه آن حضرت بوده است. وی سپس شرحی از آمدن برخی از محدثان معروف نزد امام رضا و شنیدن روایت از آن حضرت نقل کرده است.
روایات زیادی به همراهی و محبوبیت اباصلت نزد امام هشتم اشاره می کند. اباصلت روایت معروف الایمان قول باللسان و معرفة بالقلب و عمل بالارکان را ازامام رضا (ع)و او از اجدادش تا رسول خدا (ص) نقل کرده و می افزاید: اگر این سند را که در طریق آن همه امامان هستند بر مجنون بخوانند، عقلش باز می گردد.
.jpg)
بنای آرامگاه
بعد از وفات امام رضا(ع) زندگی خواجه اباصلت هم دچار تغییر می شود و با توجه به رخدادهای سیاسی دوران عباسیان تا هنگام وفاتش به دور از انظار زندگی می کرد. بنا به قول سمعانی خواجه اباصلت در سال 232ق و بنابر نقل خطیب بغدادی در تاریخ بغداد و ابن تغری بردی در آخر شوال 236ه.ق در زمان حکومت طاهر بن عبدالله در خراسان دارفانی را وداع گفت. آرامگاه وی توسط کربلائی محمد علی درویش و با کمک های مالی که او جمع آوری کرده بود بنا شد. فضای اطراف آرامگاه خواجه اباصلت هروی، از قبرستان های مشهد است و افراد زیادی در محوطه و بیرون آرامگاه دفن شده اند. اما در مورد بنای آرامگاهش باید گفت که بنای آرامگاه چهارضلعی است که از هر طرف بوسیله چهار در به بیرون راه دارد و تزئینات کاشی های هفت رنگ، رواق های مستطیلی شکل و آینه کاری های بنا زیبا و دیدنی است. همچنین این بنا در مساحتی حدود 900 متر قرار دارد که با شیوه ای جدید بازسازی شده و نمای ضریح به نام امام هشتم (ع) به صورت هشت ضلعی طراحی و تاسیس شده است. اگر از جاده مشهد به فریمان رفتید در فاصله ۱۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر مشهد و نرسیده به بهشت رضا (ع) آرامگاه این مرید بزرگ قرار دارد.
پنجشنبه این هفته را به معرفی این شخصیت تاریخی اختصاص می دهیم و توضیحی از روایاتی که در مورد این خادم امام رضا(ع) وجود دارد ارایه می دهیم تا با زندگی وی آشنا شوید و با زیارت از این آرامگاه آخر هفته خوبی برایتان رقم بخورد.
افتخار خدمتگزاری
اباصلت در حدود سال ۱۶۰ هجری قمری در مدینه متولد شد و به این دلیل که اجدادش از هرات بوده اند به اباصلت هروی معروف شده است. بنا به نظر بسیاری از علمای شیعه و سنی، خواجه اباصلت از محدثین شیعه مذهب و محب اهل بیت(ع) و فردی عادل، ثقه، راستگو، اهل علم و حدیث بوده است. وی علاقه شدیدی به امام رضا (ع) داشته است طوری که در راویتی آمده است که در هنگامی كه حضرت رضا (ع) از راه نیشابور به مرو نزد مامون می رفتند اباصلت با سابقه انس و الفتی كه به ایشان داشته همراه‌شان شده و افتخار خدمتگزاری یافته است.
دروازه مشهد الرضا (ع)
جالب است بدانید در قدیم مقبره خواجه اباصلت به دروازه مشهد الرضا (ع) شهرت داشته است و اداره این مکان هم اکنون در اختیار اوقاف است و مالکیت آن متعلق به آستان قدس رضوی است.
در روایتی آمده است که اباصلت مورد عنايت و توجه حضرت امام رضا (علیه السلام) بود و امام او را بسيار دوست مي داشت. در پيشبرد محافل و مجالس او را همراه خود مي برد و در مواقع خاص ذکرهای بسيار سازنده اي به او مي داد و شخصيت ايماني او را پرورش مي داد. وی از برجستگان زمان خود بود طوری که مرحوم شيخ طوسي در موردش می گوید: «ابوالصلت خراساني هروي، عامي است و از اصحاب امام رضا (علیه السلام) مي باشد و بکربن صالح از وي روايت نقل کرده است.»
در عیون الاخبار الرضا نیز آمده است که اخبار خاص زندگی امام رضا علیه السلام نیز بعضا از طریق اباصلت روایت شده است. در وقت حرکت امام از نیشابور همراه آن حضرت بوده است. وی سپس شرحی از آمدن برخی از محدثان معروف نزد امام رضا و شنیدن روایت از آن حضرت نقل کرده است.
روایات زیادی به همراهی و محبوبیت اباصلت نزد امام هشتم اشاره می کند. اباصلت روایت معروف الایمان قول باللسان و معرفة بالقلب و عمل بالارکان را ازامام رضا (ع)و او از اجدادش تا رسول خدا (ص) نقل کرده و می افزاید: اگر این سند را که در طریق آن همه امامان هستند بر مجنون بخوانند، عقلش باز می گردد.
بنای آرامگاه
بعد از وفات امام رضا(ع) زندگی خواجه اباصلت هم دچار تغییر می شود و با توجه به رخدادهای سیاسی دوران عباسیان تا هنگام وفاتش به دور از انظار زندگی می کرد. بنا به قول سمعانی خواجه اباصلت در سال 232ق و بنابر نقل خطیب بغدادی در تاریخ بغداد و ابن تغری بردی در آخر شوال 236ه.ق در زمان حکومت طاهر بن عبدالله در خراسان دارفانی را وداع گفت. آرامگاه وی توسط کربلائی محمد علی درویش و با کمک های مالی که او جمع آوری کرده بود بنا شد. فضای اطراف آرامگاه خواجه اباصلت هروی، از قبرستان های مشهد است و افراد زیادی در محوطه و بیرون آرامگاه دفن شده اند. اما در مورد بنای آرامگاهش باید گفت که بنای آرامگاه چهارضلعی است که از هر طرف بوسیله چهار در به بیرون راه دارد و تزئینات کاشی های هفت رنگ، رواق های مستطیلی شکل و آینه کاری های بنا زیبا و دیدنی است. همچنین این بنا در مساحتی حدود 900 متر قرار دارد که با شیوه ای جدید بازسازی شده و نمای ضریح به نام امام هشتم (ع) به صورت هشت ضلعی طراحی و تاسیس شده است. اگر از جاده مشهد به فریمان رفتید در فاصله ۱۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر مشهد و نرسیده به بهشت رضا (ع) آرامگاه این مرید بزرگ قرار دارد.
