در اولین سمپوزیوم مجسمه سازی مشهد صورت گرفت؛
ساخت سردیس مفاخر و شهدای خراسان در بوستان کوهسنگی مشهد
به گزارش خبرگزاری رضوی؛ مجسمه سازی از جمله هنرهای باستانی است که این هنر اصیل در ایران نیز سابقه ای تاریخی دارد اما رویداد های مختلفی در پیشرفت این هنر تاثیر گذار بوده است.
به منظور ارتقا این هنر رویداد های مختلفی در کشور صورت می گیرد که برگزاری سمپوزیم ها یکی از این راه ها است. طی سال ها سمپوزیوم های مختلفی در شهر های مختلف برگزار شده است و در مشهد به دلیل رویکرد های جدید و با ارزشی که اخیرا در مدیریت شهری مشاهده می شود، برای نخستین بار سمپوزیومی با موضوع ساخت چهره های مفاخر و شهدای خراسان، شکل گرفته است. برای برگزاری این سمپوزیوم نیز از بهترین اساتید و مجسمه سازان کشور دعوت به عمل آمده است.
دوم تا هشتم آذر ماه موعد برگزاری این سمپوزیوم در چهار سوق هنر بوستان کوهسنگی مشهد است که به همین بهانه بازدیدی از این مکان داشتیم تا رو در رو با این هنرمندان صحبت کنیم.
جمع هنرمندان نامدار
وارد ضلع غربی چار سوق می شوم و در اولین نگاه سالنی مملو از علاقه مندان این هنر نظرم را جلب می کند، البته هنرمندان معتقدند که در روزهای نخست استقبال مردمی به دلیل عواملی مانند اطلاع رسانی پایین، کمتر بوده است؛ به هر روی مشاهده تعداد زیادی از جوانان علاقه مند به هنر مجسمه سازی قابل توجه است.
این سالن شاید آنقدر ها بزرگ نبود اما در عوض حضور این حجم از مشاهیر، مفاخر،شهدا و بزرگان، ارزش زیادی را به خود اختصاص داده بود. پیشکسوتانی نظیردکتر حسین زمر شیدی، استاد نام آشنای معماری که در حوزه تخصصی معماری سنتی فعالیت داشته، رضا سعیدی ، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون، از فرماندهان لشکر 77 پیروزی انقلاب، موسی نامجو، نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع، فرمانده دانشگاه افسری و وزیر دفاع جمهوری اسلامی، عماد خراسانی، شاعر، مهدی اخوان ثالث، شاعر، حسین ترمه چی، نقاش بزرگ مشهدی، شهید نور علی شوشتری فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران که در اقدامی تروریستی در سیستان و بلوچستان به شهادت رسید و شهید سید علی اندرزگو، از مبارزان برجسته انقلاب اسلامی، از جمله افرادی بودند که در طی این بازدید در جریان روند آفرینش سردیس آن ها قرار گرفتیم.
علاوه بر این ها انوشیروان ارجمند، علی رواقی، محمد رضا شفیعی کدکنی، شهید محمود صارمی، شهید ابراهیم فخرایی، منصور نریمان، شهید محمود کاوه، عباس اخوین، شهید فرامرز عباسی، و پهلوان محمود خادم از جمله دیگر مشاهیری بودند که سردیس آن ها در جریان این سمپوزیم ساخته خواهد شد.
قرار بر این است این سردیس ها پس از آماده شدن در سطح شهر مشهد جایگذاری و نصب شوند.
اطلاع رسانی ضعیف از نمایشگاه
پس از بازدیدی جامع به سراغ چند نفر از مجسمه سازان رفتیم تا از نحوه برگزاری این سمپوزیوم، اهمیت برگزاری آن در رونق هنر مجسمه سازی در کشور و موارد مشابه آن اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
نادیا جوادی، کارشناس مجسمه سازی از دانشگاه نیشابور و کارشناس ارشد سرامیک از دانشگاه هنر اسلامی تبریز که حدود 10 سال است که مجسمه سازی می کند، با بیان اینکه این سمپوزیم، چهارمین سمپوزیوم پرتره ای است که در آن شرکت کرده است و در این سمپوزیم ساخت سردیس استاد حسین زمرشیدی را عهده دار است، به خبرگزاری رضوی می گوید: استاد حسین زمرشدی از بهترین معماران سنتی کشور هستند که جزء چهره های ماندگار کشور محسوب می شوند و از رییس جمهور نشان هنری دریافت کرده اند، ایشان تالیفات زیادی داشتند و در زمینه کاشی کاری فعالیت می کردند، آثار زیادی در خراسان دارند و خودشان نیز اهل خراسان هستند.
وی می افزاید: ساخت سردیس چنین شخصیت بزرگی، مسولیت من را نیز دو‌چندان کرده است چراکه او در زمینه معماری سنتی در تمام کشور شناخته شده هستند. اما متاسفانه این چهره بزرگ در خراسان کمتر شناخته شده است؛ این سمپوزیوم موجبات شناخته بیشتر این چهره بزرگ را برای مردم خراسان فراهم می کند.
این مجسمه ساز می گوید: سمپوزیوم های مجسمه سازی در شهر های مختلف کشور اتفاق می افتد، اما نخستین باراست که در خراسان رخ داده و پویایی خاصی را در میان هنرمندان مشهدی به وجود آورده است. هنرمندان شاخصی از کل کشور دعوت شده اند و بازدیدکنندگان با آثار و تکنیک های این هنرمندان بزرگ آشنا می شوند.
جوادی تاکید می‌کند: مجسمه سازی بعد از انقلاب تا دهه 70 تعطیل شد اما از این زمان به بعد هنرمندان فعالیت خود را شروع کرده اند و امروز کم کم دارد خودش را نشان می دهد، برای نسل ما نوپا بود اما الان خودش را نشان می دهد.
وی تاکید می کند: خراسان مفاخر و شخصیت های زیادی دارد و امیدوارم در دوره های بعدی جای خالی بانوان مفاخر نیز پر شود. جای خالی افرادی مانند ایران درودی، به شدت در این سمپوزیم احساس می شود.
علاقه ای که از کودکی شکل گرفت
همچنین به سراغ ربین حیدری اهل بوکان کردستان و فوق لیسانس مجسمه سازی از دانشگاه فیلادلفیا آمریکا که در شهر خود یک آکادمی و یک کارگاه مجسمه سازی دارد، رفتیم.
او که باید در این سمپوزیوم سردیسی از استاد عماد خراسانی، شاعر نام آور مشهدی، را بسازد، ارادت خاص به استاد عماد خراسانی دارد و دیدن شهر مشهد، را انگیزه پذیرش دعوت شرکت در این سمپوزیم، می داند و می گوید: من از کودکی اشعار استاد را می شناختم اما پس از اینکه اطلاع پیدا کردم که باید این سردیس را بسازم، دیوان ایشان را کاملا مطالعه کردم و ابعاد مختلف شخصیتی این انسان بزرگ را بررسی کردم و به طبیعت دوستی، انسان دوستی، عاشق و شیدا بودن او پی بردم؛ به عنوان یک غزل سرا بزرگ عاشق این شدم که این کار را انجام دهم.
حیدری ادامه می دهد: امکانات و فضا خوبی برای اجرا سمپوزیم در نظر گرفته شده است اما متاسفانه استقبال مردم در روزهای نخست به دلیل کمبود اطلاع رسانی چشم گیر نبود اما در این روزهای پایانی خیلی بهتر شده است. تا به حال چندین سمپوزیم مشابه در قزوین، زنجان، تهران و شمال دعوت شده ام که شخصیت های آن ترکیبی از مشاهیر فرهنگی و شاعران بودند. اما طبیعتا با توجه به اینکه خراسان مهد هنر، شعر، ادب و موسیقی بوده است، جای بسیاری از شخصیت ها در این سمپوزیوم خالی است که امیدوارم در سمپوزیم های بعدی افرادی همچون استاد شجریان و محمود دولت آبادی نیز از این طریق مورد تقدیر قرار بگیرند.
او با بیان اینکه مجسمه در ایران هنری نوپا است و باید روی آن کار و آموزش داده شود، ادامه می دهد: مجسمه هنری است که مجموعه ای از همه هنرها است. مجسمه سازی باید کم کم به نیازی مردمی تبدیل و نهادینه شود. مردم باید این هنر را طلب کنند؛ خوشبختانه امروز مجسمه سازی در راستا و جهت بسیار خوبی قرار گرفته که نهادینه شدن این هنر را مژده می دهد. همچنین برای یادگیری این هنر لازم نیست که حتما دروس را به صورت آکادمیک بگذرانیم، در آکادمی زبان هنر آموزش داده می شود، نه خود هنر. هنر با تجارب و خطاهایی که انجام می دهیم به دست می آید، اما برای شناخت زبان آن نیاز به آکادمی وجود دارد.
او در مورد جرقه های ورودش به این حوزه اضافه می کنو: علاقه به هنر همواره از دوران کودکی آغاز می شود. من نیز در کودکی علاقه بسیار زیادی به نقاشی داشتم و همواره طراحی و نقاشی در زندگی من بوده است. پس از گذران یک دوره خاص در زندگی ام احساس کردم که کنج کارگاه و فردی بودن طراحی و نقاشی با روحیه من خیلی بیشتر سازگار است و در بیست سالگی وارد دنیا مجسمه سازی شدم.
سردیس شهدا
به سراغ استادی رفتیم که رنگ سفید موهایش، گویا سال‌ها تجربه او در این حوزه بود. قدرت الله معماریان اصفهانی از هنرمندان مجسمه ساز حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی تهران مشغول به ساخت سردیس شهید موسی نامجو، از شهدای وزارت دفاع بود که قرار است پس از اتمام این کار در خیابان شهید نامجو مشهد نصب شود.
او معتقد بود که قبلا نیز سردیس هایی از شهدا ساخته است اما چون آخرین آن ها به بیست سال پیش باز می گردد، به نظرش این کار خیلی متفاوت شده است و در این زمینه می گوید: از کودکی زمانی که ویترین مغازه های اسباب بازی فروشی را نگاه می کردم و از چیزی خوشم می آمد، تلاش می کردن تا عینا آن را برای خودم بسازم و همین موضوع رفته رفته من را به سمت مجسمه سازی جذب کرد.دوست داشتم مجسمه سازی بخوانم، کنکور دادم و قبول شدم. در حال حاضر نیز دو مجسمه در جزیره کیش، چهار مجسمه در خرمشهر، 6 مجسمه در اصفهان و تعداد زیادی مجسمه در تهران دارم که در مناطق مختلف نصب شده اند. همچنین تعداد زیادی مجسمه از افراد بزرگی نظیر شهید باکری و رییس علی دلواری نصب کرده ام.
او در خصوص پیشرفت مجسمه سازی طی سال های پس از انقلاب اسلامی، می گوید: سالی که انقلاب اسلامی صورت گرفت تعداد مجسمه ساز های شاخص کشور انگشت شمار و در حدود 13 نفر بودند اما الان نزدیک به هزار مجسمه ساز داریم و این سمپوزیم ها تاثیر زیادی در آشنا کردن مردم با هنر مجسمه سازی، و ارتباط مجسمه سازان با یکدیگر دارند.
به منظور ارتقا این هنر رویداد های مختلفی در کشور صورت می گیرد که برگزاری سمپوزیم ها یکی از این راه ها است. طی سال ها سمپوزیوم های مختلفی در شهر های مختلف برگزار شده است و در مشهد به دلیل رویکرد های جدید و با ارزشی که اخیرا در مدیریت شهری مشاهده می شود، برای نخستین بار سمپوزیومی با موضوع ساخت چهره های مفاخر و شهدای خراسان، شکل گرفته است. برای برگزاری این سمپوزیوم نیز از بهترین اساتید و مجسمه سازان کشور دعوت به عمل آمده است.
دوم تا هشتم آذر ماه موعد برگزاری این سمپوزیوم در چهار سوق هنر بوستان کوهسنگی مشهد است که به همین بهانه بازدیدی از این مکان داشتیم تا رو در رو با این هنرمندان صحبت کنیم.
جمع هنرمندان نامدار
وارد ضلع غربی چار سوق می شوم و در اولین نگاه سالنی مملو از علاقه مندان این هنر نظرم را جلب می کند، البته هنرمندان معتقدند که در روزهای نخست استقبال مردمی به دلیل عواملی مانند اطلاع رسانی پایین، کمتر بوده است؛ به هر روی مشاهده تعداد زیادی از جوانان علاقه مند به هنر مجسمه سازی قابل توجه است.
این سالن شاید آنقدر ها بزرگ نبود اما در عوض حضور این حجم از مشاهیر، مفاخر،شهدا و بزرگان، ارزش زیادی را به خود اختصاص داده بود. پیشکسوتانی نظیردکتر حسین زمر شیدی، استاد نام آشنای معماری که در حوزه تخصصی معماری سنتی فعالیت داشته، رضا سعیدی ، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون، از فرماندهان لشکر 77 پیروزی انقلاب، موسی نامجو، نماینده امام خمینی در شورای عالی دفاع، فرمانده دانشگاه افسری و وزیر دفاع جمهوری اسلامی، عماد خراسانی، شاعر، مهدی اخوان ثالث، شاعر، حسین ترمه چی، نقاش بزرگ مشهدی، شهید نور علی شوشتری فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران که در اقدامی تروریستی در سیستان و بلوچستان به شهادت رسید و شهید سید علی اندرزگو، از مبارزان برجسته انقلاب اسلامی، از جمله افرادی بودند که در طی این بازدید در جریان روند آفرینش سردیس آن ها قرار گرفتیم.
علاوه بر این ها انوشیروان ارجمند، علی رواقی، محمد رضا شفیعی کدکنی، شهید محمود صارمی، شهید ابراهیم فخرایی، منصور نریمان، شهید محمود کاوه، عباس اخوین، شهید فرامرز عباسی، و پهلوان محمود خادم از جمله دیگر مشاهیری بودند که سردیس آن ها در جریان این سمپوزیم ساخته خواهد شد.
قرار بر این است این سردیس ها پس از آماده شدن در سطح شهر مشهد جایگذاری و نصب شوند.
اطلاع رسانی ضعیف از نمایشگاه
پس از بازدیدی جامع به سراغ چند نفر از مجسمه سازان رفتیم تا از نحوه برگزاری این سمپوزیوم، اهمیت برگزاری آن در رونق هنر مجسمه سازی در کشور و موارد مشابه آن اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
نادیا جوادی، کارشناس مجسمه سازی از دانشگاه نیشابور و کارشناس ارشد سرامیک از دانشگاه هنر اسلامی تبریز که حدود 10 سال است که مجسمه سازی می کند، با بیان اینکه این سمپوزیم، چهارمین سمپوزیوم پرتره ای است که در آن شرکت کرده است و در این سمپوزیم ساخت سردیس استاد حسین زمرشیدی را عهده دار است، به خبرگزاری رضوی می گوید: استاد حسین زمرشدی از بهترین معماران سنتی کشور هستند که جزء چهره های ماندگار کشور محسوب می شوند و از رییس جمهور نشان هنری دریافت کرده اند، ایشان تالیفات زیادی داشتند و در زمینه کاشی کاری فعالیت می کردند، آثار زیادی در خراسان دارند و خودشان نیز اهل خراسان هستند.
وی می افزاید: ساخت سردیس چنین شخصیت بزرگی، مسولیت من را نیز دو‌چندان کرده است چراکه او در زمینه معماری سنتی در تمام کشور شناخته شده هستند. اما متاسفانه این چهره بزرگ در خراسان کمتر شناخته شده است؛ این سمپوزیوم موجبات شناخته بیشتر این چهره بزرگ را برای مردم خراسان فراهم می کند.
این مجسمه ساز می گوید: سمپوزیوم های مجسمه سازی در شهر های مختلف کشور اتفاق می افتد، اما نخستین باراست که در خراسان رخ داده و پویایی خاصی را در میان هنرمندان مشهدی به وجود آورده است. هنرمندان شاخصی از کل کشور دعوت شده اند و بازدیدکنندگان با آثار و تکنیک های این هنرمندان بزرگ آشنا می شوند.
جوادی تاکید می‌کند: مجسمه سازی بعد از انقلاب تا دهه 70 تعطیل شد اما از این زمان به بعد هنرمندان فعالیت خود را شروع کرده اند و امروز کم کم دارد خودش را نشان می دهد، برای نسل ما نوپا بود اما الان خودش را نشان می دهد.
وی تاکید می کند: خراسان مفاخر و شخصیت های زیادی دارد و امیدوارم در دوره های بعدی جای خالی بانوان مفاخر نیز پر شود. جای خالی افرادی مانند ایران درودی، به شدت در این سمپوزیم احساس می شود.
علاقه ای که از کودکی شکل گرفت
همچنین به سراغ ربین حیدری اهل بوکان کردستان و فوق لیسانس مجسمه سازی از دانشگاه فیلادلفیا آمریکا که در شهر خود یک آکادمی و یک کارگاه مجسمه سازی دارد، رفتیم.
او که باید در این سمپوزیوم سردیسی از استاد عماد خراسانی، شاعر نام آور مشهدی، را بسازد، ارادت خاص به استاد عماد خراسانی دارد و دیدن شهر مشهد، را انگیزه پذیرش دعوت شرکت در این سمپوزیم، می داند و می گوید: من از کودکی اشعار استاد را می شناختم اما پس از اینکه اطلاع پیدا کردم که باید این سردیس را بسازم، دیوان ایشان را کاملا مطالعه کردم و ابعاد مختلف شخصیتی این انسان بزرگ را بررسی کردم و به طبیعت دوستی، انسان دوستی، عاشق و شیدا بودن او پی بردم؛ به عنوان یک غزل سرا بزرگ عاشق این شدم که این کار را انجام دهم.
حیدری ادامه می دهد: امکانات و فضا خوبی برای اجرا سمپوزیم در نظر گرفته شده است اما متاسفانه استقبال مردم در روزهای نخست به دلیل کمبود اطلاع رسانی چشم گیر نبود اما در این روزهای پایانی خیلی بهتر شده است. تا به حال چندین سمپوزیم مشابه در قزوین، زنجان، تهران و شمال دعوت شده ام که شخصیت های آن ترکیبی از مشاهیر فرهنگی و شاعران بودند. اما طبیعتا با توجه به اینکه خراسان مهد هنر، شعر، ادب و موسیقی بوده است، جای بسیاری از شخصیت ها در این سمپوزیوم خالی است که امیدوارم در سمپوزیم های بعدی افرادی همچون استاد شجریان و محمود دولت آبادی نیز از این طریق مورد تقدیر قرار بگیرند.
او با بیان اینکه مجسمه در ایران هنری نوپا است و باید روی آن کار و آموزش داده شود، ادامه می دهد: مجسمه هنری است که مجموعه ای از همه هنرها است. مجسمه سازی باید کم کم به نیازی مردمی تبدیل و نهادینه شود. مردم باید این هنر را طلب کنند؛ خوشبختانه امروز مجسمه سازی در راستا و جهت بسیار خوبی قرار گرفته که نهادینه شدن این هنر را مژده می دهد. همچنین برای یادگیری این هنر لازم نیست که حتما دروس را به صورت آکادمیک بگذرانیم، در آکادمی زبان هنر آموزش داده می شود، نه خود هنر. هنر با تجارب و خطاهایی که انجام می دهیم به دست می آید، اما برای شناخت زبان آن نیاز به آکادمی وجود دارد.
او در مورد جرقه های ورودش به این حوزه اضافه می کنو: علاقه به هنر همواره از دوران کودکی آغاز می شود. من نیز در کودکی علاقه بسیار زیادی به نقاشی داشتم و همواره طراحی و نقاشی در زندگی من بوده است. پس از گذران یک دوره خاص در زندگی ام احساس کردم که کنج کارگاه و فردی بودن طراحی و نقاشی با روحیه من خیلی بیشتر سازگار است و در بیست سالگی وارد دنیا مجسمه سازی شدم.
سردیس شهدا
به سراغ استادی رفتیم که رنگ سفید موهایش، گویا سال‌ها تجربه او در این حوزه بود. قدرت الله معماریان اصفهانی از هنرمندان مجسمه ساز حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی تهران مشغول به ساخت سردیس شهید موسی نامجو، از شهدای وزارت دفاع بود که قرار است پس از اتمام این کار در خیابان شهید نامجو مشهد نصب شود.
او معتقد بود که قبلا نیز سردیس هایی از شهدا ساخته است اما چون آخرین آن ها به بیست سال پیش باز می گردد، به نظرش این کار خیلی متفاوت شده است و در این زمینه می گوید: از کودکی زمانی که ویترین مغازه های اسباب بازی فروشی را نگاه می کردم و از چیزی خوشم می آمد، تلاش می کردن تا عینا آن را برای خودم بسازم و همین موضوع رفته رفته من را به سمت مجسمه سازی جذب کرد.دوست داشتم مجسمه سازی بخوانم، کنکور دادم و قبول شدم. در حال حاضر نیز دو مجسمه در جزیره کیش، چهار مجسمه در خرمشهر، 6 مجسمه در اصفهان و تعداد زیادی مجسمه در تهران دارم که در مناطق مختلف نصب شده اند. همچنین تعداد زیادی مجسمه از افراد بزرگی نظیر شهید باکری و رییس علی دلواری نصب کرده ام.
او در خصوص پیشرفت مجسمه سازی طی سال های پس از انقلاب اسلامی، می گوید: سالی که انقلاب اسلامی صورت گرفت تعداد مجسمه ساز های شاخص کشور انگشت شمار و در حدود 13 نفر بودند اما الان نزدیک به هزار مجسمه ساز داریم و این سمپوزیم ها تاثیر زیادی در آشنا کردن مردم با هنر مجسمه سازی، و ارتباط مجسمه سازان با یکدیگر دارند.
