گزارشی از نحوه خدمت رسانی شبکه ملی اطلاعات در روزهای قطعی اینترنت؛
اینترنت ملی با ارفاق نمره قبولی گرفت/جستجوگرهای ایرانی ضعیف هستند
خبرگزاری رضوی- گروه جامعه؛ «بنزین در ایران گران و سهمیه بندی شد». شامگاه بیست و سوم آبان ماه جاری بود که تیتر اخبار فضای مجازی و کانال های خبری حاکی از این موضوع بود و دولت دوازدهم بعد از سال ها تصمیم به سهمیه بندی بنزین گرفت. دلایلش را هم با ذکر توضیحات و در نظر گرفتن بسته های نقدی معیشتی برای حدود ۶۰ میلیون خانوار اعلام کرد. اما 2 روز بعد از اجرای این طرح با وجود اعتراض هایی که در برخی از شهرها به وجود آمد، شورای امنیت ملی کشور تصمیم به قطع اینترنت جهانی کشور گرفت و چراغ فعالیت های مجازی و موتورهای جستجوگر خارجی از جمله گوگل و تمام مواردی که به اینترنت بین الملل متصل است، خاموش شد و این خاموشی تا یک هفته و به مدت ۱۶۴ ساعت ادامه داشت.
ضرر یک و نیم میلیارد دلاری
در این بین انتظار می رفت زیرساخت های ملی و داخلی تامین اینترنت، لااقل تا آن جایی فراهم باشد که فضای کسب و کارهای اینترنتی که به گفته سخنگوی این اتحادیه حداقل به ۳۲ هزار مورد میرسد، با مانع روبرو نشود. اما این مهم اتفاق نیفتاد و به گفته محسن جلال‌پور، رییس سابق اتاق بازرگانی ایران، قطع اینترنت ۱.۵ میلیارد دلار به اقتصاد ضرر زد، جلال پور این را هم گفت که به شدت اقتصاد کشور در طول یک هفته گذشته آسیب دید و تقریبا می‌توان گفت بخشی از بازار را به دلیل این‌که نتوانستیم ارتباط مستمر داشته باشیم و ایمیل طرف حساب‌ها را جواب دهیم، از دست داده‌ایم. که البته بخشی از این ضرر اقتصادی بدون تردید به فعالیت های فضای کسب و کار های اینترنتی هم مربوط می شود.
حال این سوال پیش می آید که اگر زیرساخت های اینترنت ملی فراهم بود آیا بازهم شاهد این همه خسارت و آسیب هایی که جبران آن زمان زیادی را می طلبد می شدیم؟
درست بعد از چند ساعت قطعی شبکه های مجازی خارجی، کاربرانی که در این حوزه فعالیت می کنند، به پیام رسان های داخلی مراجعه کردند اما سرعت این پیام رسان ها به اندازه ای پایین بود که امکان فعالیت و کسب و کار را برای آنها که رزق‌شان از این طریق کسب می شود، فراهم نکرد و عملا آنها را بیکار کرد. قطعی بی رویه و زمان بر این شبکه ها، طوری که گاهی اتصال را به چند ساعت می رساند، داد کاربران را درآورد. علاوه بر این، موتورهای جستجورگر داخلی نیز کمکی به افرادی که نیاز مبرم به منابع علمی بین المللی و... را داشتند، نکرد. زیرساخت های این جستجوگر های داخلی به اندازه ای پایین است که حتی پاسخگوی ساده ترین واژه ها و اطلاعات نبود و داده های آنها در برخی موارد متفاوت با جستجوی انجام شده بود.
فعالیت های بانکی دچار مشکل شد؟
البته نمی توان روی دیگر سکه رو ندید. در مدت قطعی یک هفته ای، تمامی بانک ها به فعالیت خود ادامه دادند، تراکنش های بانکی نیز با مشکلی روبرو نشد و در فعالیت رانندگان اینترنتی که تعداد آن ها به بیش از دو میلیون نفر می رسد و حدود ۱۰ میلیون مسافر را پوشش می دهند، خللی ایجاد نشد. همچنین اینترنت دفاتر روزنامه ها و خبرگزاری ها که نیاز مبرمی به اینترنت داشتند وصل بود.
اما با تمامی این موارد ضعیف بودن زیر ساخت های پیام رسان ها و موتورهای جستجوگر داخلی را کتمان نمی کند. آن هم در عصر ارتباطات که به تاکید وزیر جوان دولت دوازدهم زندگی بدون اینترنت و فضای مجازی امکان پذیر نیست.
البته اینها فقط جزییاتی از مشکلاتی است که نبود اینترنت برای کشور و مردم ایجاد کرد و تمامی مسئولان زیربط بر این موضوع که بدون اینترنت زندگی و کسب و کار لنگ می شود، اعتقاد دارند اما در راس همه امور، امنیت کشور حرف اول و آخر را می زند.
تا این که با آرام شدن اوضاع و به دستور شورای امنیت ملی کشور، به تدریج اینترنت های حقوقی از جمله دانشگاه ها و ادارات وصل شد و به تدریج شامل اینترنت های حقیقی و بعد از آن تلفن های همراه نیز شد.
عذرخواهی وزیر جوان
اما این نگرانی برای کاربران به وجود آمد که در طی این یک هفته وضعیت بسته های اینترنتی خریداری شده شان چه می شود که اپراتورها اعلام کردند بسته های خریداری شده اینترنت این یک هفته را برای کاربران خود جبران می کنند و اعلام شد بسته هدیه به مشترکان همراه اول تعلق می‌گیرد، ایرانسل نیز گفت تایم قطعی را به بسته های مشترکین خود اضافه می‌کند و مخابرات ۱۰ روز به مدت اعتبار قرارداد مشتریان اینترنت پرسرعت اضافه می‌کند.
همچنین آذری جهرمی در ویدیویی از هدیه یک گیگی با اعتبار دو روز با کد *۹۸# خبر داد و بابت این یک هفته از تمامی مردمی که نبود اینترنت برایشان مشکل آفریده عذر خواهی کرد.
با شرایط پیش آمده به نظر می رسد پروژه شبکه ملی اطلاعات اگر چه نتوانست به صورت کامل نیازهای مردم را برطرف کند اما توانست حداقل ها را تامین کند. موضوعی که می طلبد مسئولان حوزه فناوری اطلاعات کشور توجه بیشتری به تکمیل زیر ساخت های شبکه ملی اطلاعات و پیام رسان های داخلی داشته باشند تا در موارد ضروری نیازهای ارتباطی و کسب و کار مردم دچار مشکل نشود.
ضرر یک و نیم میلیارد دلاری
در این بین انتظار می رفت زیرساخت های ملی و داخلی تامین اینترنت، لااقل تا آن جایی فراهم باشد که فضای کسب و کارهای اینترنتی که به گفته سخنگوی این اتحادیه حداقل به ۳۲ هزار مورد میرسد، با مانع روبرو نشود. اما این مهم اتفاق نیفتاد و به گفته محسن جلال‌پور، رییس سابق اتاق بازرگانی ایران، قطع اینترنت ۱.۵ میلیارد دلار به اقتصاد ضرر زد، جلال پور این را هم گفت که به شدت اقتصاد کشور در طول یک هفته گذشته آسیب دید و تقریبا می‌توان گفت بخشی از بازار را به دلیل این‌که نتوانستیم ارتباط مستمر داشته باشیم و ایمیل طرف حساب‌ها را جواب دهیم، از دست داده‌ایم. که البته بخشی از این ضرر اقتصادی بدون تردید به فعالیت های فضای کسب و کار های اینترنتی هم مربوط می شود.
حال این سوال پیش می آید که اگر زیرساخت های اینترنت ملی فراهم بود آیا بازهم شاهد این همه خسارت و آسیب هایی که جبران آن زمان زیادی را می طلبد می شدیم؟
درست بعد از چند ساعت قطعی شبکه های مجازی خارجی، کاربرانی که در این حوزه فعالیت می کنند، به پیام رسان های داخلی مراجعه کردند اما سرعت این پیام رسان ها به اندازه ای پایین بود که امکان فعالیت و کسب و کار را برای آنها که رزق‌شان از این طریق کسب می شود، فراهم نکرد و عملا آنها را بیکار کرد. قطعی بی رویه و زمان بر این شبکه ها، طوری که گاهی اتصال را به چند ساعت می رساند، داد کاربران را درآورد. علاوه بر این، موتورهای جستجورگر داخلی نیز کمکی به افرادی که نیاز مبرم به منابع علمی بین المللی و... را داشتند، نکرد. زیرساخت های این جستجوگر های داخلی به اندازه ای پایین است که حتی پاسخگوی ساده ترین واژه ها و اطلاعات نبود و داده های آنها در برخی موارد متفاوت با جستجوی انجام شده بود.
فعالیت های بانکی دچار مشکل شد؟
البته نمی توان روی دیگر سکه رو ندید. در مدت قطعی یک هفته ای، تمامی بانک ها به فعالیت خود ادامه دادند، تراکنش های بانکی نیز با مشکلی روبرو نشد و در فعالیت رانندگان اینترنتی که تعداد آن ها به بیش از دو میلیون نفر می رسد و حدود ۱۰ میلیون مسافر را پوشش می دهند، خللی ایجاد نشد. همچنین اینترنت دفاتر روزنامه ها و خبرگزاری ها که نیاز مبرمی به اینترنت داشتند وصل بود.
اما با تمامی این موارد ضعیف بودن زیر ساخت های پیام رسان ها و موتورهای جستجوگر داخلی را کتمان نمی کند. آن هم در عصر ارتباطات که به تاکید وزیر جوان دولت دوازدهم زندگی بدون اینترنت و فضای مجازی امکان پذیر نیست.
البته اینها فقط جزییاتی از مشکلاتی است که نبود اینترنت برای کشور و مردم ایجاد کرد و تمامی مسئولان زیربط بر این موضوع که بدون اینترنت زندگی و کسب و کار لنگ می شود، اعتقاد دارند اما در راس همه امور، امنیت کشور حرف اول و آخر را می زند.
تا این که با آرام شدن اوضاع و به دستور شورای امنیت ملی کشور، به تدریج اینترنت های حقوقی از جمله دانشگاه ها و ادارات وصل شد و به تدریج شامل اینترنت های حقیقی و بعد از آن تلفن های همراه نیز شد.
عذرخواهی وزیر جوان
اما این نگرانی برای کاربران به وجود آمد که در طی این یک هفته وضعیت بسته های اینترنتی خریداری شده شان چه می شود که اپراتورها اعلام کردند بسته های خریداری شده اینترنت این یک هفته را برای کاربران خود جبران می کنند و اعلام شد بسته هدیه به مشترکان همراه اول تعلق می‌گیرد، ایرانسل نیز گفت تایم قطعی را به بسته های مشترکین خود اضافه می‌کند و مخابرات ۱۰ روز به مدت اعتبار قرارداد مشتریان اینترنت پرسرعت اضافه می‌کند.
همچنین آذری جهرمی در ویدیویی از هدیه یک گیگی با اعتبار دو روز با کد *۹۸# خبر داد و بابت این یک هفته از تمامی مردمی که نبود اینترنت برایشان مشکل آفریده عذر خواهی کرد.
با شرایط پیش آمده به نظر می رسد پروژه شبکه ملی اطلاعات اگر چه نتوانست به صورت کامل نیازهای مردم را برطرف کند اما توانست حداقل ها را تامین کند. موضوعی که می طلبد مسئولان حوزه فناوری اطلاعات کشور توجه بیشتری به تکمیل زیر ساخت های شبکه ملی اطلاعات و پیام رسان های داخلی داشته باشند تا در موارد ضروری نیازهای ارتباطی و کسب و کار مردم دچار مشکل نشود.
