امامزاده سید سلیمان(ع)، فرزند آفتاب و برادر خورشید
خبرگزاری رضوی، در 30 کیلومتری خطه گل آذین مشگین شهر و در 65 کیلومتری کهن شهر اردبیل، دیاری سرسبز و زیبا قرار داد که مزین به بارگاه ملکوتی امام زاده سید سلیمان (علیه السلام) است. شهر زیبای فخرآباد در دامنه شقایق های همیشه سرخ کوه مقدس سبلان، مدفن سید جلیل القدری است که نزد مردمان این دیار از جایگاه و قداست خاصی برخوردار است. وجود بارگاه امامزاده سید سلیمان(ع)، افتخار و توفیق بزرگی برای مردم اهل بیتی این دیار است. مردم منطقه و عاشقان حضرات معصومین علیهم السلام در فصول مختلف سال و به بهانه های مختلف با حضور در این این آستان متبرک، عشق و ارادت خود را به آل الله به نمایش می گذارند و لحظات نابی را از دلدادگی شان به خاندان رسول معظم اسلام خلق می کنند. امام زاده سید سلیمان(ع)، از فرزندان حضرت امام موسی کاظم(ع) و برادر حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) است که بر اساس مستندات تاریخی از بلخ به ایران مهاجرت کرده است. حضرت سید سلیمان(ع) در دوران خلافت عباسی، پس از شهادت هفتمین مهر فروزان سپهر عصمت و طهارت، حضرت امام موسی کاظم (ع) بدست ماموران هارون الرشید، با توجه به شرایط ناامنی که هارون الرشید برای این فرزند بزرگوار حضرت موسی کاظم(ع)، فراهم کرده بود و این امام زاده، تحت تعقیب، آزار و اذیت ماموران خلیفه عباسی قرار داشت، حضرت سید سلیمان(ع) از طریق مرز ترکیه، موطن خویش را ترک و وارد خاک ایران شده و در قره داغ(کوه سیاه) پناه گرفتند و در کنار طایفه ای از طوایف مغان، به زندگی و حیات عارفانه خود ادامه دادند. پس از گذشت مدتی، ماموران خلیفه حاکم منطقه از محل زندگی آن حضرت مطلع و با شناسائی و یافتن محل اقامت و زندگی حضرت سید سلیمان(ع)، ناجوانمردانه با این امام زاده عظیم الشان درگیرشدند. حضرت سید سلیمان(علیه السلام) پس از درگیری با ماموران خلیفه عباسی و تحمل آزار و شکنجه بی رحمانه مأموران خلیفه، شبانه با پای زخمی و خون آلود، از دست ماموران فرار کرده و پس از پیمودن راهی طولانی به منزل بانویی اهل فضل و کرامت بنام فخری خانم که از بستگان امرای منطقه بود و در شهر فخرآباد فعلی سکونت داشت، پناه می برد. فخری خانم با تعلقی به امرای منطقه داشت و از قدرت نفوذ در بین امرا و مردم برخوردار بود، تا زمانی که نفس در جان داشت، به شایستگی از این فرزند بزرگوار حضرت امام موسی کاظم(ع) پذیرایی کرد و ضمن آنکه زمینه را برای نشر معارف قرآنی و اسلامی در منطقه فراهم کرد، اجازه نداد ماموران و ظالمان، جرات آزار و اذیت امامزاده سید سلیمان(ع) را داشته باشند. از تاریخ وفات این امام زاده، اطلاع دقیقی در دست نیست. اما بر اساس مدارک و نیز تحقیقات به عمل آمده، به احتمال قوی، ایشان در اواخر نیمه اول قرن پنجم وفات یافته و در فخرآباد به خاک سپرده شده اند.
شجره نامه حضرت سید سلیمان (علیه السلام) با همکاری و مساعدت حضرت آیت الله بحرالعلوم از خادمان آستان مقدس حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) تحویل آستان امامزاده سید سلیمان (ع) شده و در یک قاب در حرم آن امام زاده نصب شده است. در کتاب های مشجّرالکشاف فی اصول ساده الاشراف، تخفة الارهام، لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب ة الشجرة المبارکه فی انساب الطالبیه و الفخری فی انساب الطالبییّن، النفحه المنبریة، الاصیلی، تهذیب الانساب، مشاهد العلویین فی تتمّه الطالبییّن، التذکره انساب المطهره، عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب، یادگارهای یزد وچند کتاب معتبر دیگر، نام و نسب امامزاده سید سلیمان (علیه السلام) ذکر شده است.
مقبره امامزاده سید سلیمان(ع) به سال ۱۲۴۳هجری قمری مطابق با آنچه که بر روی آجرهای بنا نوشته شده است و با توجه به شیوه معماری، در زمان قاجاریه ساخته شده است. بنای اولیه این مقبره و بارگاه، در دوران صفویان بنیان نهاده شده است.
آثار درب ورودی و ایوان طاق که با خشت خام و گل ساخته شده است، در ضلع غربی و شمالی محوطه مقبره کاملا مشهود است و حاکی از عظمت و شکوه خاص این مکان مقدس قبل از دوران قاجاریه است. صحن حرم و اطراف آن، آرامگاه خانواده سادات، مقبره سران و بزرگان قوم و قبیله طوایف مغان و به‌ویژه شهدای جنگ ایران و عراق در دوران معاصر است. ساختمان بنا واقع در میدان اصلی شهر فخرآباد به مساحت ۱۹۲۷ متر مربع واقع شده است. گنبد در بخش غربی شبستان قدیمی واقع شده که مدفن این امام زاده می باشد. پلان این بخش هشت گوش و دارای یک ورودی در قسمت غربی شبستان شرقی گنبد خانه می‌باشد، گنبد خانه دارای ۴ نورگیر در پای گنبد می‌باشد.
در شانزده دوره جشنواره بین المللی امام رضا(ع) و نه دوره جشنواره ملی مدیحه سرایی، چاوشی خوانی، ابتهال و تواشیح رضوی، این امام زاده، شاهد برگزاری آیین های باشکوه افتتاحیه برنامه موضوعی استان اردبیل و روز ملی بزرگداشت امامزادگان بوده است.
در این ایام فرخنده و مبارک و به بهانه حلول سال نو و اجرای طرح آرامش بهاری توسط اداره کل اوقاف و امورخیریه استان اردبیل، این امام زاده میزبان دوستداران و عاشقان اهل بیت علیهم السلام است و برنامه های مختلف مذهبی و فرهنگی برای زائران این امامزاده در ایام نوروز پیش بینی شده که در حال اجراست.
شجره نامه حضرت سید سلیمان (علیه السلام) با همکاری و مساعدت حضرت آیت الله بحرالعلوم از خادمان آستان مقدس حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) تحویل آستان امامزاده سید سلیمان (ع) شده و در یک قاب در حرم آن امام زاده نصب شده است. در کتاب های مشجّرالکشاف فی اصول ساده الاشراف، تخفة الارهام، لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب ة الشجرة المبارکه فی انساب الطالبیه و الفخری فی انساب الطالبییّن، النفحه المنبریة، الاصیلی، تهذیب الانساب، مشاهد العلویین فی تتمّه الطالبییّن، التذکره انساب المطهره، عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب، یادگارهای یزد وچند کتاب معتبر دیگر، نام و نسب امامزاده سید سلیمان (علیه السلام) ذکر شده است.
مقبره امامزاده سید سلیمان(ع) به سال ۱۲۴۳هجری قمری مطابق با آنچه که بر روی آجرهای بنا نوشته شده است و با توجه به شیوه معماری، در زمان قاجاریه ساخته شده است. بنای اولیه این مقبره و بارگاه، در دوران صفویان بنیان نهاده شده است.
آثار درب ورودی و ایوان طاق که با خشت خام و گل ساخته شده است، در ضلع غربی و شمالی محوطه مقبره کاملا مشهود است و حاکی از عظمت و شکوه خاص این مکان مقدس قبل از دوران قاجاریه است. صحن حرم و اطراف آن، آرامگاه خانواده سادات، مقبره سران و بزرگان قوم و قبیله طوایف مغان و به‌ویژه شهدای جنگ ایران و عراق در دوران معاصر است. ساختمان بنا واقع در میدان اصلی شهر فخرآباد به مساحت ۱۹۲۷ متر مربع واقع شده است. گنبد در بخش غربی شبستان قدیمی واقع شده که مدفن این امام زاده می باشد. پلان این بخش هشت گوش و دارای یک ورودی در قسمت غربی شبستان شرقی گنبد خانه می‌باشد، گنبد خانه دارای ۴ نورگیر در پای گنبد می‌باشد.
درب ورودى حرم امامزاده از مدخل مسجد قدیمی است. به علت افزایش جمعیت و عدم گنجایش مسجد قدیمى در پذیرایى از اهالى و زوار به ویژه در ایام سوگوارى، از سوى هیئت امنا بدون تغییر در بافت مسجد قدیمى، مسجد جدیدى نیز در ضلع جنوبى مسجد احداث گردیده است.
بناى امامزاده از بیرون داراى نقشة مدور است که براى جلوگیرى از رانش آن، تا ارتفاع سه مترى به وسیله دیوارهاى پشتیبان در برگرفته شده که در نتیجة آن، نقشه بنا در قسمت پایین به صورت مربع درآمده است.
داخل مقبره به شکل هشت ضلعى نزدیک به دایره است و صندوق قبر در وسط آن قرار دارد. این بنا بر روى ازاره سنگى سیاه رنگى بنا گردیده و تمام آن با آجرهایى به صورت رگچین بنا شده است. قطر خارجى بنا پنج متر و قطر داخلى آن 90/3 متر است. از ناحیة شرقى، نورگیر در دیوار بنا تعبیه شده است. بر نماى بیرونى بنا، با آجرهاى سیاه رنگ، اسم جلاله «اللَّه» و در بالا، تاریخ 1242 هـ . ق نگاشته شده است.
گنبد بنا که به صورت شبدرى تند است، با کاشىکارى فیروزه رنگ پوشیده شده که عمدة کاشىهاى آن ریختهاند. ورودى برج، از جانب غربى و از داخل مسجد است که بر بالاى آن، نقش شیرى به حالت خوابیده تصویر شده است.
در نماى داخلى گنبد، در هر ضلع، طاقچه هاىی با طاق جناغى تعبیه شده است و در حاشیه زیر گنبد، کتیبهاى بر روى گچ به تاریخ 1282 هـ . ق نوشته شده که حاکى از گچ‌کارى بقعه در این تاریخ است. نماى داخلى گنبد تماماً از گچ پوشیده شده و بر روى آن، نقوش اسلیمى نقاشى شده است. آجر طاق گنبد به همان روشى که در جرزها و دیوارها بکار رفته، از دو طرف ادامه پیدا کرده و در راس پوشش به یکدیگر قفل شده است. در اجراى این طاق که رومى است و نه ضربى، از قالب بندى در زیر طاق استفاده شده، سپس روى گنبد را به خاطر زیبایى و نیز به خاطر پوشش و عایق بودن در برابر برف و باران کاشىکارى کردهاند که به مرور زمان قسمتهاى زیادى از این کاشىها ریخته است.
هم اینک، این امامزاده به قطب مذهبی و فرهنگی شهر فخرآباد و شهرستان مشگین شهر تبدیل شده و طرح جامع آن در دست اجراست. سالانه و در مناسبت ها و ایام خاص نظیر ماه های محرم، صفر، رمضان و اعیاد قربان، فطر، غدیر و نوروز، این امامزاده میزبان زائران و عاشقان اهل بیت علیهم السلام از شهرهای مختلف ایران اسلامی و حتی کشورهای حوزه قفقاز است.بناى امامزاده از بیرون داراى نقشة مدور است که براى جلوگیرى از رانش آن، تا ارتفاع سه مترى به وسیله دیوارهاى پشتیبان در برگرفته شده که در نتیجة آن، نقشه بنا در قسمت پایین به صورت مربع درآمده است.
داخل مقبره به شکل هشت ضلعى نزدیک به دایره است و صندوق قبر در وسط آن قرار دارد. این بنا بر روى ازاره سنگى سیاه رنگى بنا گردیده و تمام آن با آجرهایى به صورت رگچین بنا شده است. قطر خارجى بنا پنج متر و قطر داخلى آن 90/3 متر است. از ناحیة شرقى، نورگیر در دیوار بنا تعبیه شده است. بر نماى بیرونى بنا، با آجرهاى سیاه رنگ، اسم جلاله «اللَّه» و در بالا، تاریخ 1242 هـ . ق نگاشته شده است.
گنبد بنا که به صورت شبدرى تند است، با کاشىکارى فیروزه رنگ پوشیده شده که عمدة کاشىهاى آن ریختهاند. ورودى برج، از جانب غربى و از داخل مسجد است که بر بالاى آن، نقش شیرى به حالت خوابیده تصویر شده است.
در نماى داخلى گنبد، در هر ضلع، طاقچه هاىی با طاق جناغى تعبیه شده است و در حاشیه زیر گنبد، کتیبهاى بر روى گچ به تاریخ 1282 هـ . ق نوشته شده که حاکى از گچ‌کارى بقعه در این تاریخ است. نماى داخلى گنبد تماماً از گچ پوشیده شده و بر روى آن، نقوش اسلیمى نقاشى شده است. آجر طاق گنبد به همان روشى که در جرزها و دیوارها بکار رفته، از دو طرف ادامه پیدا کرده و در راس پوشش به یکدیگر قفل شده است. در اجراى این طاق که رومى است و نه ضربى، از قالب بندى در زیر طاق استفاده شده، سپس روى گنبد را به خاطر زیبایى و نیز به خاطر پوشش و عایق بودن در برابر برف و باران کاشىکارى کردهاند که به مرور زمان قسمتهاى زیادى از این کاشىها ریخته است.
در شانزده دوره جشنواره بین المللی امام رضا(ع) و نه دوره جشنواره ملی مدیحه سرایی، چاوشی خوانی، ابتهال و تواشیح رضوی، این امام زاده، شاهد برگزاری آیین های باشکوه افتتاحیه برنامه موضوعی استان اردبیل و روز ملی بزرگداشت امامزادگان بوده است.
در این ایام فرخنده و مبارک و به بهانه حلول سال نو و اجرای طرح آرامش بهاری توسط اداره کل اوقاف و امورخیریه استان اردبیل، این امام زاده میزبان دوستداران و عاشقان اهل بیت علیهم السلام است و برنامه های مختلف مذهبی و فرهنگی برای زائران این امامزاده در ایام نوروز پیش بینی شده که در حال اجراست.
