تجلیل از بانوی هنرمند شهرمان؛ با حضور رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد
عصرانهای با طعم داستان
در عصری زمستانی در محفلی که چراغش با حضور فرهیختگان و علاقه مندان به ادبیات داستانی روشن شده است. رونمایی از آثار "فقط خاکستری" و "این رمان اسم ندارد"بانوی هنرمند شهرمان با حضور یک مقام دولتی و فرهنگی اتفاق خوبی است که برای فرهنگ و هنر شهرمان افتاده است. محمد جواد استادی از فعالان فرهنگی با سابقه شهر مشهد به شمار میرود وی در حال حاضر ریاست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرمان را دارد.
استادی در ابتدا جلسه گپ و گفتی، در حوزه ادبیات داستانی دارد و این طور شروع میکند: (( باعث افتخار است که در جمع علاقه مندان به ادبیات حضور دارم. همانطور که اشاره شد من به شدت علاقه مند به ادبیات هستم. در سال 1384 فعالیت روزنامه نگاری ام را در روزنامه اعتماد در صفحه ادبیات جهان شروع کردم. در طول این سالهای که با مطبوعات کار کردم ،حوزه اصلی کاری ام ادبیات بوده است و مدت ها کار ترجمه متون نمایش را انجام دادهام.))
حضور بانوان هنرمند درمشهد
خوشحال است که مشهد یک قطب مهم و جدی در ادبیات است و ادامه میدهد: (( البته آن طور که باید و شاید ما وظائف خود را در قبال این دوستان انجام ندادهایم. ما موظفیم به عنوان یک خدمتگذار در امور اداری وظائف ذاتی خود را در فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان سیاست گذار: هدایت، حمایت و نظارت، پیگیری کنیم.))
این مقام مسئول از حضور پررنگ بانوان مشهدی،میگوید: ((در هر حوزهای که وارد می شوم می بینم چقدر خوب است که خانم ها وارد شدهاند و کار را پیگیری می کنند و آثار درخشانی را هم خلق کردند.قطعا آنجایی که بانوان
تعریف مرزها
اشاره به یادداشتی که چند سال پیش بر اهمیت ادبیات جهان نوشته است دارد و میگوید: (( وقتی از واژه و ترکیب ادبیات جهان صحبت میکنیم، با دو سختی مواجه هستیم بخش اول تعریف خود ادبیات است که دچار مشکل میشویم در واقع از آن واژه هایی است که شاید تعریف ناپذیر باشد و درباره آن دید گاههای مختلفی وجود داشته باشد. حوزه دیگر خود واژه جهان است. آن چیزی که از جهان ارائه می کنیم، باید ببینیم از چه منظری به آن نگاه می کنیم. شاید اگربخواهیم ادبیات انگلیسی و یا ادبیات آلمانی را تعریف کنیم خیلی راحت تر باشد تا بگوییم، ادبیات جهان.))
وی ادامه می دهد: (( امروز در واقع تعریف مرزها عوض شده است. مرزهای جغرافیایی معنی ندارد. چه بخواهیم و چه نخواهیم این مسئله حتی در تقسیم بندی هایی جغرافیایی هم اتفاق می افتد.شاید اینکه اشاره ای به بعضی متون مثل کتاب مقدس داشته باشم بهتر باشد. در واقع یکی از متن هایی که بر گرفته از ادبیات شفاهی است و مکتوب شده، کتاب مقدس است. شاید به بیش از یک صد زبان در دنیا ترجمه شده باشد و مورد خوانش مخاطبان قرار گرفته است یا شبیه متونی چون شکسپیر که همچنان در دنیا می چرخد و استفاده می شود. مثال از این متون زدم، چون میخواهم ذهنتان را نزدیک کنم که منظورم از ادبیات جهان چیست و آن ادبیات چه ویژگی هایی دارد.))
فاصله ما با ادبیات جهان
ترکیب ادبیات جهان به نظر من حاصل یک رویکرد جهانی سازی است. این را استادی میگوید و ادامه میدهد: (( جهانی سازی، یعنی اینکه ما بتوانیم از داشته
این مقام مسئول اشاره به ضعف ادبیات بومی ایران دارد و میگوید: (( متاسفانه هنوز نتوانستهایم این ظرفیت را جهانی کنیم که یکی از عواملش قطع ارتباط ما با حوزه ادبیات جهان است. طبیعتا ادبیات جهان سه نکته دارد. اولش آفرینش و تولید است که مبتنی بر خیال پردازی است.خیال پردازی که مبتنی بر داشتههای بومی شما است. ما درهر جا که به دنیا میآییم. یک هویتی داریم که آن پیشینه در آفرینش ما تاثیر گذار است. حوزه دوم نشر است ما بتوانیم آفریده های خود را منتشر کنیم وتوزیع جهانی داشته باشیم. چقدر در ایران متنها ترجمه و مطرح می شود؟ چقدر نویسنده های ما در کشورهای دنیا حضور دارند؟ چقدر ما در ایران تور کتاب داریم؟ اصلا داریم!!!! یک نویسنده بعد از نگارش رمان کار خودش را شروع میکند که متاسفانه اینها، اصلا در اینجا معنا ندارد. حوزه سوم تجارت ادبیات است که بحث مفصلی دارد و اساسا در کشور ما ناشناخته است و به آن توجه نمیشود.))
استادی
رمان با گرایش بومی
منیره خدابخش، نویسنده و فعال ادبی و مدیر مسئول موسسه پژوهش گستران پندار است این فرهیخته اشاره به کمبود رمان با گرایش بومی دارد و میگوید: (( رمان با گرایش بومی جای خالی دارد. من حدود سه سال پیش به همراه تعدادی از بانوان نویسنده مشهدی جمعی را تشکیل دادیم و کار رمان را دنبال میکنیم. که خدا را شکر حاصل این چند سال تلاش، چاپ حدود 10 رمان بوده است که یکی از آن بانوان خوش قلم خانم هما فاضل هستند که امروز رونمایی از آثارشان را داریم. وی از گروه 12 نفریشان میگوید و امیدوار است که این تعداد بیشتر شوند و در مورد برنامه های آیندهشان میگوید: (( قرار است که محله های قدیمی مشهد را قصه هایشان را در آوریم و در قالب داستان بنویسیم.))
خدابخش دعوت از علاقه مندان به ادبیات داستانی میکند و میگوید: (( موسسه بهترین معلمهای داستان نویسی را دارد .استاد ریاحی، علی موسی زاده، ثریا صدقی و...از کسانی که علاقه مند هستند دعوت میشود چه برای آموزش و چه ارائه ایده و طرح، چاپ و نشر از حمایتهای موسسه پژوهش گستران پندار استفاده کنند.به
رویارویی با متن
تقریبا سالن پر از جمعیت شده است. هما فاضل با چهرهای مهربان و کلام آرامش از شروع فعالیتهای هنری اش میگوید: (( سال1380 نقاشی را شروع کردم که حاصل تلاشم نمایشگاههای گروهی و انفرادی بود. علاقه مندیم به ادبیات باعث شد، درحوزه شعر قدم بگذارم. کتاب "صدایت را برایم ترجمه کن" نامزد جایزه زنان خورشید در بخش شعر شد. گسترش مطالعات انگیزهای شد برای نوشتن تا با جهانی فرای خود مواجه شوم. داستانهای کوتاهم با عنوان "کوچه هفتم "به چاپ رسید و من چون تشنهای بودم که کلمات روحم را سیر آب میکرد، با گسترش جهان کلمات باید مواجه میشدم و سراغ رمان رفتم.
دغدغههای وی باعث تجلی در هنر برایش شد. فاضل تشکر ویژه از منیره خدابخش برای گردهماییهای داستانی دارد و انگیزهای برای نوشتنش می داند. "فقط خاکستری" و "این رمان اسم ندارد" آثار به چاپ رسیده از این هنرمند است. محمد ریاحی نویسنده و منتقد مشهدی از چگونگی مواجه با متن داستانی میگوید: (( آن چیزی ک متن را برای من جذاب میکند آن سوی زیبایی شناسانه متن است. بخشی که اجازه می دهد ابتدا یک مواجهه و رویارویی مستقیم با متن ایجاد کنم. از پس این مواجهه امکان تاویل فراهم میآید. وی با توجه به صحبتش اشارهای به بخش کوتاهی از "این رمان اسم ندارد" دارد : (( از ناپایداری جا و مکان وحشت داشتم. از هیاهوی سبزهایی که تا قوزک پاهایم بالا می خزیدند،پایین میآمدند. اصلا از گم شدن همیشه می ترسیدم . کم کم سبزه ها رنگ زرد به خود
پرتاب به جزیرهای دیگر
این منتقد اشاره به ماجرای داستان دارد و میگوید: (( در داستان با زنی مواجه هستیم که بیماری آلزایمر سراغش آمده و قرار است رمان بنویسد و مخاطب به خوبی با دغدغهها و مشکلاتی که برای او پیش میآید مواجه میشود.
از نگاه محمد ریاحی ادبیات یعنی:(( استحاله اندیشه در ساختار زیبایی شناسانه که چیزی به نام زبان است. ادبیات هنر است. طبعا رمان در هر ژانری کلاسیک، مدرن و... زمانی میتواند موفق باشد که اندیشه از دهلیز بازیهای زبانی بگذرد به این معنا که من وقتی عبارت متن را می خوانم بی آنکه چیزی بگوید من را پرتاب کند به جزیره ای دیگر.)) این فرهیخته در پایان اشاره به شتاب زنان خراسانی و مشهدی در حوزه ادبیات دارد و میگوید: ((آنچه قابل تامل و شگفت انگیز است.شتاب و خواستی را در زنان این استان و مشهد میبینم که این به شدت خودش را به نمایش می گذارد. در تمامی جلسات ما خانم ها با یک صداقت ویژه، پشتکار و اخلاص پا به این میدان گذاشتند.))
در پایان رونمایی از کتابهای هما فاضل، با حضور محمد ریاحی، علی براتی کجوان، ثریا صدقی، علی موسی زاده، نجمه مولوی، لیلا صبوحی، منیره خدابخش و دیگر نویسندگان انجام میشود و عکس یادگاری گرفته می شود.