بهره مندی شاعران از آموزه های اجتماعی در اشعار آیینی

به گزارش سرویس فرهنگ خبرگزاری رضوی، پنجاه و چهارمین نشست انجمن ادبی- آیینی «ارادت» شب گذشته در محل ساختمان بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع) برگزار شد. این محفل شعرخوانی، متشکل از شاعران برجستۀ  آیینی مشهد است که هر هفته به قرائت اشعار خویش در زمینه‌های مختلف مذهبی و آیینی می‌پردازند.
این نشست با حضور کارشناسی ادبی «مهدی آخرتی»_ شاعر و منتقد شعر آیینی_ ، مسعود یوسف پور شاعر آیینی و جمعی دیگر شاعران آیینی شکل گرفت و طبق روال هر جلسه نیمی از وقت این نشست به شعر خوانی و نقد اشعار توسط متخصصان این حوزه شد.

ابتدای جلسه شعری توسط خانم عالیه رجبی خوانده شد و اساتید حاضر در جلسه آن را بیت بیت نقد کردند که در ادامه می خوانیم:

تا پنجه روی زخم عمیقت کشید، سم
با تیغ کینه ها جگرت را درید، سم

برشانه ی خیانت ضحاکهای شهر
ماری شد و تمام تنت را گزید،سم

مشمول لعنت همه ی کائنات شد
تادرمیان کوزه ی آبت چکید،سم

رنگ پریده ات  متمایل به سبزشد
وقتی میان سرخی خونت دوید ،سم

افسوس از جسارت دشمن به مادرت
زخمی که مانده روی دلت را ندید ،سم

این سالها سکوت برایت کُشنده بود
تاآن دقیقه ای که بدادت رسید،سم



مهدی آخرتی ضمن نقد اشعار حاضران در جلسه گفت: یک شاعر موفق باید نسبت به کلمات انتخابی در شغر دقت بسیاری داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه کمیت سرایش شعر مذهبی امروزه قابل قبول است، افزود: بهره‌مندی شعرهای آیینی از معارف دین ما جایگاه کمرنگی دارد؛ در مورد حضرت امام رضا(ع‌) آن‌قدر که «آهو» و «کبوتر» و «گنبد» و «ضریح‌» حضوری برجسته دارند، از رفتار و گفتار آن حضرت چندان نشانی نمی‌توان یافت‌.
این شاعر آیینی ادامه داد: معمولا مضامین شعرهای آیینی یکسان و یکنواخت شده  و شاعران برای پرهیز از این یکنواختی غالباً می‌کوشند که همین عناصر و نمادها را در ترکیبی تازه و با مضامینی متفاوت پیش چشم ما بیاورند، ولی بالاخره باز هم ته‌مایه‌ی شعرها یکی است‌.
این منتقد ادبی برخورداری شاعر از تجربه‌ها و دیده های عینی زندگی را یکی از مولفه های تمایز شعر دانست و بیان کرد: این تجربیات شعر را به فضای ذهنی و احساسی مخاطبان نزدیک می کند و شعر مخاطب پسند می شود.
آخرتی تصریح کرد: منظور از تجربه ها و دیده های عینی زندگی پیوند میان درونمایه‌ی مذهبی و مضامین اخلاقی‌، اجتماعی و احساسی‌ است که انسان امروز آنها را لمس و درک می‌کند و از زبان شعر به مردم منتقل می کند.
وی بیان کرد: یک شاعر علاوه بر به کاربردن مضامین مذهبی در شعر باید نوعی نگاه انتقادی به مسایل روز، در پرتو تعلیمات و مفاهیم دینی داشته باشد و باید بکوشد که شعرش از آموزه‌های اجتماعی بی‌بهره نباشد.
این استاد ادبیات ادامه داد: بیشترین نقش دین برای یک جامعه‌، نقش هدایتی آن است که در شعرهای مذهبی ما غالباً به فراموشی سپرده شده است‌.
این شاعر اهل بیت(ع) با بیان اینکه یکی از آسیب های شعر آیینی یک نواختی اشعار توسط شاعران جوان است، گفت: در کنار بالندگی و فراگیری شعر مذهبی، چیزی که می‌تواند یک آسیب نسبی ولی جدی دانسته شود، یکنواختی این شعرها از نظر فضا، عناصر خیال‌، مضامین و نمادهای شعرها است که شاعران نوپا با شرکت در جلسات شعر باید دایره واژگان خود را تقویت کنند.
در ادامه شعری زیبا از مسعود یوسف پور شاعر برجسته ی آیینی میخوانیم:

نیست قدر تار مو در این دو تمثال اختلاف
فاطمه بوده ولی با پانزده سال اختلاف

ماه شعبان رفت بر دوش عمو، افتاده است 
بعد از آن در بحث استهلال تا حال اختلاف

نام او نور و حضورش در خرابه قطعی است 
آفتاب است و ندارد این به دنبال اختلاف
 
در مقاتل، هم رقیه آمده هم فاطمه
اوست هر دو، من ندیدم بین اقوال اختلاف

آمد و رفت و... فقط این بین روی سنّ او 
با تمامی نظرها داشت غسّال اختلاف

زیر چشمش...داغ را اهل لغت فهمیده اند
بعد از آن افتاد در معنای گودال اختلاف

#مسعود_یوسف_پور

سعیده کرمانی یکی از بانوان فعال در حوزه شعر آیینی است که یکی از اشعار خود را در این جلسه قرائت کرد: 

مثل یک کعبه ی ترک خورده 
میهمانی عزیز در بر داشت 
دِیر آن شب به خویش میبالید
که شمیم بهشت در سر داشت

بر دلش شعله شعله میتابید 
مبدا  نور آسمان و زمین
بیت الاقصای دیگری شد با 
مقدم سید بهشت برین

عطر عیسی و مصطفی پیچید 
مریم و فاطمه به دنبالش
این چه حالیست در دل راهب 
چه یقینی خوشا به احوالش

نوه ی سید رسولان است 
نوه ی حضرت ابی طالب 
همه از جلوه اش مسلمانند
اسقف و شیخ و صوفی و راهب

دم گرفته ز غصه اش عیسی 
ناله دارد به خاطرش مریم
سبقه ی نوحه خوانی از داغش
میرسد تا به حضرت آدم

سعیده کرمانی