۱
تاریخ انتشار
دوشنبه ۴ تير ۱۳۹۷ ساعت ۱۹:۱۸
در نشست خبری همایش بین المللی هزاره ی خواجه نظام الملک طوسی مطرح شد؛

خواجه نظام الملک طوسی، یکی از استوانه های بزرگ هویتی ایران

خواجه نظام الملک طوسی، یکی از استوانه های بزرگ هویتی ایران
به گزارش سرویس فرهنگ خبرگزاری رضوی، ظهر امروز 4 تیرماه مراسم رونمایی از پوستر و فراخوان همایش هزاره خواجه نظام الملک طوسی در باشگاه مفاخر و پیشکسوتان دانشگاه فردوسی مشهد با حضور اساتید و پیشکسوتان دانشگاه فردوسی مشهد  همچنین کمیته ی علمی این همایش و علاقه مندان برگزار شد. 
در این همایش مقاله ی پژوهشگران به زبان های انگلیسی، فارسی و عربی مورد پذیرش قرار می گیرد.
در این مراسم دکتر اسلامی دبیر علمی و دکتر رنجکش دبیر اجرایی این همایش در خصوص لزوم توجه به خواجه نظام الملک طوسی به عنوان یکی از اندرزنامه نویسان و سیاست مداران ینام ایران و همچنین در مورد محورهای همایش و تاریخ برگزاری آن توصیحاتی ارائه کردند.
                                 

زنده نگه داشتن نام بزرگان ایرانی به لحاظ استراتژیک برای ایران حائز اهمیت است
در این مراسم دکتر روح الله اسلامی عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی و دبیر علمی هزاره حواجه نظام الملک طوسی، ضمن خیرمقدم به حضار در خصوص روند برگزاری این همایش، گفت: چهار ماه فعالیت انجام دادیم که همایش هزاره را شروع کنیم و به خاطر اینکه این همایش را راه اندازی کنیم در بهمن ماه طرح هزارخواجه نظام الملک در گروه سیاسی  مطرح کردیم و دانشگاه ثبت بین المللی آن را تصویب کرد سپس کمیته علمی شکل گرفت و 30 نفر در این کمیته عضو شدند؛ مرحله ی بعدی شکل گیری کمیته اجرائی بود و درحال حاضر هم فراخوان را اعلام می کنیم و مقالات را بگیریم. 
وی با اشاره به اینکه چرا اسم هزاره خواجه نظام الملک طوسی را برگزیدیم بیان کرد: یکی از اصلی‌ترین عوامل انتخاب این نام کتاب سیره الملوک یا سیاست نامه این دانشمند بزرگ است، با توجه به اینکه هزار سال از نگارش این کتاب می گذرد بازهم قابل استفاده است و نه تنها نخبگان بلکه مردم عادی هم می توانند این کتاب را مطالعه کنند.خواجه نظام الملک یک سبک حکومتی و حکمرانی دارد که هنوز هم نیاز جوامع را پاسخ می دهد و تجارب مملکت داری را بیان می کند می توان گفت  یکی از آثاری که می توان به آن افتخار کرد همین کتابی است که خواجه نظام الملک نگاشته است؛ در این کتاب در خصوص رابطه دین و سیاست سخن گفته شده همچننی او از اندرزنامه های سیاسی دوران باستان  دراین کتاب استفاده کرده است. 
اسلامی ضمن بیان اینکه زنده نگه داشتن نام بزرگان ایرانی همچون فردوسی، سهروردی و خواجه نظام الملک طوسی قطعا به لحاظ استراتژیک برای ایران حائز اهمیت است، ادامه داد: سرفصلهای این همایش عمومی است و همه رشته های علوم انسانی می توانند مقالات خود را ارسال کنند و به سه زبان فارسی و عربی و انگلیسی مقالات را می پذیریم.
دبیر علمی این همایش افزود: علاقه مندان تا 15 مرداد ماه سال جاری می توانندچکیده مقالات خود و تا 15 شهریور اصل مقاله را به دبیرخانه ارسال کنند. همایش در تاریخ 30 آبان ماه برگزار می شود. 

                                 

امروزه پیشرفت تنها مرهون سرمایه مادی نیست
دکتر محمد جواد رنجکش عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی و دبیر اجرایی هزاره خواجه نظام الملک طوسی گفت: روابط بین الملل زبان خود را می طلبد که ما هنوز قادر نیستیم به آن زبان سخن بگوییم و اگر دیر حرکت کنیم مفاخر ما را برای خود می برند. چند سال قبل دولت تاجیکستان همایشی برای فارابی برگزار کرد و به یونسکو پیشنهاد داد برای دائمی شدن همایش فارابی تحت این عنوان که فارابی متولد تاجیکستان بوده و متعلق به این کشور است، دولت ترکیه چندین سال تحت عنوان برگزاری مراسمات مختلف مولانا را متعلق به خود می دانند و اکنون نوبت به خواجه نظام الملک رسیده است و به این بهانه که وزیر دولت سلجوقی بوده ترک ها می خواهند این فیلسوف ایرانی را مصادره کنند.
وی ادامه داد: امروزه پیشرفت تنها مرهون سرمایه مادی نیست و دنیای امروز سرمایه مهم تر می خواهد و آن سرمایه مفاخر و اندیشمندانی است که به دلیل اینکه کشورهای غربی از این سرمایه های عظیم بی بهره هستند به مفاخر کشورهای همجوار نگاه می اندازند.
دبیر اجرایی این همایش با اشاره به اینکه از منظر دیپلماسی و تصویر سازی هیچ مکانی والاتراز دانشگاه فردوسی جهت برگزاری مراسمات این چنینی نیست، گقت: بخاطر شرایط و اوضاع موجود تامین سرمایه برای برگزاری این همایش کاری سخت و مشکل است.
                                     

 یکی از استوانه های بزرگ هویتی ایران خواجه نظام الملک طوسی است
دکتر اطهری عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی و عضو کمیته ی علمی هزراه ی خواجه نظام الملک طوسی درباره نقش خواجه نظام‌الملک در حفظ هویت ایرانی، گفت: هويت زماني شکل مي گيرد که ديکري در مقابل انسان قرار مي گيرد . قبل از هخامنشيان تمدن هاي پيشرفته اي در ايران حضور داشتند . آثار باستاني نيز نشان مي دهد هويت ايراني هويت درازناکي در طول تاريخ است اما هويت ملي مفهوم جديدي است که در زمان هاي نزديک به خود بايد آن را جست و جو کرد. هويت ايراني باعث شناخت کيستي خودمان است. خواجه نظام از انديشمنداني است که در راستاي حفظ هويت ايراني تلاش کرده است و در روابط هويت ايراني از منظر انديشه هاي سياسي وارد مي شود.
وي افزود: بحث جايگاه انديشه سياسي در حفظ هويت ايراني کمرنگ تر است. در انديشه سياسي خواجه نظام الملک طوسي ساختارهاي انديشه ايراني را به عنوان يک امر هويتي وارد دنياي پسا اسلام مي کند.
دکتر اطهري اظهار داشت: دوعنصر مهم که خواجه نظام به آن ها مي پردازد متعلق به تمدن ايراني و شهريار فرهمند است و اين شهريار فرهمند در قالب نظم کيهاني مي تواند حکمراني کند. عدالت يا نظمي ک صحبت مي شود ناشي از کيهان شناسي ايران باستان است.
وي افزود : خواجه نظام الملک طوسي تاکيد برتداوم ايران باستان در انديشه ي خودش دارد. خواجه نظام الملک براي حفظ هويت ايراني به عنصر وزارت اهميت بالايي مي دهد و بيشتر در طول تاريخ وزيران هر حکومت ايراني اند. وي مي خواهد نشان دهد بدون وجود ايرانيان چيزي به نام حکومت ديگران وجود نخواهد داشت.

                                    

آغاز انحطاط تمدن اسلامی از دوره سلجوقی بود
دکتر عبدالرحیم قنوات عضو هیات علمی گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی  و عضو کمیته ی علمی هزاره خواجه نظام الملک طوسی در خصوص دوره سلجوقی؛ آغاز انحطاط در تمدن اسلامی توضیحاتی ارائه کرد و گفت: علائم سقوط در تمدن اسلامی و اندیشه ما از دوره سلجوقیان آغاز شده است. اگرچه هر تمدنی در دل خود هسته‌های انحطاط دارد ولی این انحطاط به راحتی جوانه نمی‌زند و آغاز این انحطاط در دوره سلجوقی بوده است که مورخان ما این موضوع را نادیده می‌گیرند.
وی افزود: در عرصه سیاسی در ۷۰ سال آخر حکومت سلجوقی به جز نزاع‌های خونین و جنگ‌های داخلی ویرانگر که جان و مال و امکانات جامعه ایرانی را فرسود و از بین برد چه چیزی حاصل شد؟ سراسر این دوره ۷۰ ساله به همین جنگ‌ها بر سر تصاحب قدرت گذشت.
دکتر قنوات اضافه کرد: یکی از فجیع‌ترین اقداماتی که در اواخر دوره سلجوقی اتفاق افتاد حمله غزها به خراسان بود که در نتیجه بی‌تدبیری محض دولت سلجوقی رخ داد و شهر نیشابور را که ما ادعا می‌کنیم چنگیز از بین برد، حدود ۶۵ سال قبل از آن توسط غزها از بین رفت، که در اثر نابخردی سنجر سلجوقی اتفاق افتاد.
دکتر قنوات با اشاره وقوع انحطاط در عرصه اجتماعی و مذهبی دوره سلجوقی به علت تعصبات و نزاع‌های مذهبی، گفت: در دوره سلجوقی افتراق مذهبی نه فقط بین شیعه و سنی، بلکه میان فرقه‌های مختلف اهل‌سنت افزایش پیدا کرد و خون‌های بسیاری در اثر این درگیری‌ها ریخته شد. وی گفت: این دوره به عصر خانقاه‌ها مشهور است. در دوره سلجوقی تصوف -که نفعی برای اجتماع ندارد- رشد کرد که شاید دلیل رشد صوفی‌گری، سرخوردگی‌های اجتماعی و سیاسی این دوره بوده است.
وی افزود: در عرصه علمی مهم‌ترین اتفاقی که رخ می‌دهد شکل‌گیری مدارس نظامیه است. اما مدارس نظامیه به جز شیوه اداره منظم و پشتیبانی مالی که از آن‌ها می‌شود چیز قابل افتخاری در تاریخ ندارند. عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی اضافه کرد: این مدارس ایجاد شدند که اندیشه را دولتی کنند و در این مدارس اگر دانشجویی پیدا می‌شد که شافعی نبود بلافاصله اخراج می‌شد. مدارس نظامیه در حقیقت اندیشه و علم را رسمی و دولتی کردند. 
دکتر قنوات در پایان خاطرنشان کرد: اگر تمدن ما منحط شد، ناشی از عملکردی بود که در عرصه‌های مختلف از دوره سلجوقی آغاز شد و وجه ظاهری و شدید و نظامی خود را در دوره مغول نشان داد.

                            

تربیت دیوان سالارانی در دوره سلجوقی ارکان تداوم و پیوستگی هویت ایرانی
دکتر جواد عباسی عضو هیات علمی گروه تاریخ و عضو هیات علمی هزاره خواجه نظام الملک طوسی با اشاره به اهمیت و جایگاه دیوان سالاری و وزارت در سیر عمومی تاریخ ایران بعد از اسلام، گفت: تاریخ ایران و هویت ایرانی از یک تدوام و استمرار با همه ناملایمتی ها برخوردار است. اگر از این منظر نگاه کنیم که هویت ایرانی را یک بدنه وساختار بدانیم که در طول چند هزار سال به وجود آمده است و باید عوامل آن را بررسی کنیم و به این سوال می رسیم که این تداوم تا به امروز با این همه فراز و نشیب ها چگونه وجود داشته است؟
وی بیان کرد: اگر بخواهیم یکی از ستون ها و پایه های این تدوام ایران و هویت ایرانی بررسی کنیم باید بحث دیوان سالاری و اجزاء آن مانند خواجه نظام الملک طوسی را  برجسته بدانیم، این افراد جایگاه ویژه ای دارند. مدرسه نظامیه در دوره سلجوقی دیوان سالارانی را تربیت کرد که باعث تداوم و پیوستگی هویت ایرانی شدند، بالاخره زمان حمله مغولان اولین خاندانی که وارد دستگاه مغولان می شوند خاندان جوینی هستند و همه تربیت یافته همان نظام خواجه نظام الملک طوسی هستند و نگذاشتند این رشته هویت ایرانی از بین برود. به نظربنده یک رابطه معنا داری میان ثبات و تداوم و فرهنگ ایرانی با دوره های که دیوانسالارهای برجسته وجود داشته اند هست.

                                        

نثر «سیرالملوک» درخشان‌ترین نثر اواخر قرن پنج به قبل
در پایان مراسم دکتر سلمان ساکت رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد و عضو کمیته ی علمی هزاره خواجه نظام الملک طوسی درباره ی جنبه های ادبی در سیرالملوک خواجه نظام الملک به ایراد سخنرانی پرداخت.
 وی در خصوص جنبه های ادبی در سیره الملوک گفت: من فکر می‌کنم تاکید کردن روی  مقدمات کتاب‌هایی مانند ابن‌خندق، به عنوان یک نرم در سنت نوشتاری ایرانیان اسلام، آنطور که باید نمی‌تواند ابعاد دقیق آن را نشان دهد.
ساکت ادامه داد: خواجه نظام‌الملک بسیار طرفدار متصوفه بود و خیلی آن‌ها را برمی‌کشید؛ به این خاطر که می‌‌خواست یک فضای امنی برای حکومت سلاجقه ایجاد کند. 
این استاد دانشگاه افزود:  یکی از بهترین و جایی که بسیار مفصل درباره زندگی خواجه نظام‌الملک و خاندانش صحبت می‌کند، کتاب ابن خندق است که بخشی با عنوان خاندان خواجه نظام‌الملک را هم دارد. در این کتاب اشاره می‌کند که خواجه نظام‌الملک به طبقه دهقانان تعلق دارد و همه می‌دانند که دهقانان یک طبقه اجتماعی بسیار فرهیخته در دوره ساسانی بودند و حد وسط جامعه را نمایندگی می‌کردند؛ یعنی بین طبقات تهی‌دست و طبقات فرادست قرار داشتند در واقع عامل پیوند بین این دوطبقه بودند ودهقانان عموما سواد خواندن و نوشتن داشتند، مسائل حکومت را به کشاورزان و دست‌ورزان منتقل می‌کردند.
وی ادامه داد: اولین کسی که کتاب سیره الملوک را به سیاست نامه نامید «شارل شفر فرانسوی» بود که اولین چاپ کتاب متعلق به سال 1891 میلادی است و این کتاب را بر اساس 5 نسخه تصحیح می کند. دوره‌ای که کتاب خواجه نظام‌الملک نوشته می‌شود، دوره‌ گذار از نثر آغازین دوره سامانی به نثر فنی دوره بعد از سلجوقیان است. در دوسوی کتاب سیرالملوک دو کتاب مهم وجود دارد. یکی تاریخ بلعمی و دیگری تاریخ بیهقی است و معمولا سبک این کتاب به این دو کتاب می سنجند.تاریخ بلعمی نمونه درخشان دوره سامانی است و تاریخ بیهقی نمونه درخشان دوره گذار به نثر فنی مانند کلیله و دمنه و مرزبان‌نامه است.
عضو کمیته ی علمی هزاره خواجه نظام الملک طوسی افزود: سیره الملوک کتابی است که از تکلفات معمول و خیلی رایج کاملا تهی است و جملات کاملا شفاف و روشن است و خواجه از تمامی عناصر ممکن برای بیان بهتر استفاده کرده است.جملات اغلب کوتاه است، و ترکیبات تازه دیده میشود و مورد توجه زبان شناسان و متخصصین ادبیات قرار گرفته است. این کتاب در میان کتب از نظر نثر از اواخر قرن 5 بقبل نوشته شده ، یکی از درخشانترین نثرها را دارد و به تعبیر بعضی اساتید بهترین نثر ها را دارد.

گقتنی است در پایان این مراسم از پوستر هزاره ی خواجه نظام الملک طوسی به دو زبان فارسی و انگلیسی رونمایی شد.
https://www.razavi.news/vdcftxdm.w6dxcagiiw.html
razavi.news/vdcftxdm.w6dxcagiiw.html
کد مطلب ۳۰۰۸۵
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما