گزارش تحلیلی خبرگزاری رضوی؛
همبستگی برای مقاومت ملی در کشور شکل می گیرد؟
خبرگزاری رضوی. بهمن دهستانی. با آغاز فصل تابستان و نزدیک شدن به ضرب الأجل ترامپ برای بازگرداندن و آغاز دوباره بخشی از تحریم های ایران در نیمه مردادماه شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور وضعیت ویژه ای را تجربه می کند.
التهاب در بازارهای مسکن و ارز و سکه و خودرو در ظاهر حکایتگر افزایش نگرانی ها از بی ثباتی و تلاطم در عرصه اقتصادی و حتی اجتماعی کشور است.
خروج ترامپ رئیس جمهور آمریکا از برجام در نیمه های اردیبهشت ماه گذشته نوعی سرخوردگی و ناامیدی را در فضای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران که امیدوار به نوسازی خود در پی فرصت های حاصل از توافق هسته ای و رفع تحریم ها بود رقم زد.
گرچه برخی ناظران و حتی مدیران ارشد دولت معتقدند و یا حتی تصریح کرده اند بخشی از نوسانات و التهابات جاری، ناشی از برخی سیاست ها و مدیریت های کنترل کننده دولت برای کاهش عوارض خروج آمریکا از برجام بر اقتصاد کشور بوده است اما به نظر می رسد مدیران اقتصاد کشور که شعار "ثبات و آرامش در اقتصاد و زندگی" راهبرد سیاستگذاری های آنان بوده است تمایلی به این حجم از آشفتگی نداشته باشند.
اظهارات رئیس کل بانک مرکزی در روزهای پایانی خردادماه گذشته می تواند بر این معنا دلالت کند. وی گفته بود : "تصمیم دولت در خصوص بازار ارز که در فروردین ماه اجرایی شد اقدام سنجیده ای تلقی می شود چرا که حداقل اعمال سیاست ارزی دولت باعث شد که با خروج آمریکا از برجام، بازار ارز با شوک جدید روبه رو نشود و به نوعی مصونیت نسبی ایجاد کرد … در حال حاضر واحدهای تولیدی این اطمینان را دارند که مواد اولیه خود را می توانند با دلار 4 هزار و 200 تومانی تامین کنند البته تصمیمات ارزی دولت در آینده کامل تر و پخته تر می شود".
این روزها کشور شاهد اخبار و رویدادهایی است که نشانگر افزایش اهتمام ها به کنترل التهابات و ارتقای آمادگی ها برای مقابله با موج تهدیدات و برنامه ریزی های گسترده آمریکا در جهت ضربه به توانمندی های ملی است.
بیانات و هشدارهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در نماز عید فطر از بارزترین آنها بود که وظایف و تکالیفی را همزمان متوجه دولت و مردم می کرد و دولت را در این رابطه قرارتر از قوه مجریه و مجموعه‌ی دستگاه‌های حاکمیّتی نظام دانستنه و تعریف کردند و جلسات مشترک مقامات سه قوه را برای تدبیر این مهم ستودند.
صبح یکشنبه سوم تیرماه نیز چند جلسه قابل توجه برای ساماندهی به شرایط اقتصادی توجه رسانه ها را به خود معطوف داشت.
نخست جلسه علنی و سپس غیرعلنی مجلس با حضور معاون اول رئیس جمهور بود که ریاست ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی را نیز برعهده دارد. آقای جهانگیری در این جلسه گفته است : "متاسفانه درباره شرایط جدید پیش‌روی کشور با مجلس، دولت و مردم گفت‌وگوی شفاف و روشنی نداشتیم به همین دلیل برای بسیاری از مسئولان کشور وضعیت فعلی به عنوان یک شرایط ویژه تفسیر نشده و در جریان قرار نگرفته است".
نشست اتاق بازرگانی یا همان پارلمان بزرگ بخش خصوصی اقتصاد ایران با دکتر ظریف وزیر خارجه نیز شاهد هم اندیشی صاحبان صنایع و تولید در کشور با مسئولین دستگاه سیاست خارجی بود. وزیر خارجه در این جلسه با برشمردن ظرفیت ها و امکانات خوب کشور برای مقابله با تحریم های جدید خواستار پیوستگی تمام بخش ها و حفظ امید و مقابله با تزریق ناامیدی شده بود.
دکتر ظریف در بخشی از سخنان خود در اتاق بازرگانی ایران گفته است : "همه چيز را سياه و سفيد نبينيم. موانع در كشور بسيار است اما اعتقاد دارم اين موانع قابل حل است ... در ايران همه داخل يك كشتى قرار داريم … هدف دشمن نظام و رييس جمهور و دولت فعلی نیست، بلكه هدف اصلى ايران و نابودى آن است ... ما در ایران از اصولگرا، اصلاح‌طلب، بی‌خط، مخالف جمهوری اسلامی ایران و یا مخالف دولت همه در یک کشتی نشسته‌ایم و اکنون هدف دشمنان نه نظام ایران، نه دولت روحانی، بلکه هدف ایران است ... خیال نکنید که اگر آقای روحانی رفت و اصولگرایان آمدند موفق می‌شوند ... بعضی‌ها خیال نکنند که اگر جمهوری اسلامی ایران رفت آنها سر کار می‌آیند".
این اظهارات و اشارات به روشنی نشان می دهد مسئولان کشور ضمن شدت بخشیدن به اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با تحریم های پیش رو نسبت به کم و کیف اجماع ملی در اتخاذ تصمیمات مهم هر کدام نگرانی هایی دارند.
ماجرای برجام آنچنان ابعاد جناحی و سیاسی روزمره به خود گرفت که هنوز دستمایه رقابت و شماتت متقابل میان فعالان سیاسی است. هنوز بحث بر سر خدمت یا خیانت مذاکره کنندگان هسته ای داغ است اما در عین حال دو مقوله "اقتصاد مقاومتی" و "وحدت ملی" به مثابه راهبردهای کلان نظام جمهوری اسلامی در برابر کمپین گسترده ضدایرانی محور امریکایی، اسرائیلی و عربی مورد اذعان و توجه غالب مقامات نظام است اما در اجماع عملی با چالش هایی روبرو است.
به دلایل و مصادیق مختلف و به گفته بخش عمده ای از صاحبنظران ارشد اجتماعی کشور، گفتگو میان تصمیم سازان و تصمیم گیران نظام و به تبع آن میان بخش مختلف جامعه ضعیف است. معاون اول رئیس جمهور و فرمانده ستاد اقتصاد مقاومتی امروز می گوید گفتگوی شفافی میان قوا و مردم نبوده و لذا تصور دقیقی از شرایط ویژه کنونی وجود ندارد. در مقابل منتقدان معتقدند دولت آنطور که بایسته بوده است نسبت به پیشنهادات خارج از مجموعه خود توجه نشان نداده و نیز خیزش لازم و تکاپوی مستمر را برای تحقق اقتصاد مقاومتی به انجام نرسانده است.
انتقاد، رقابت و شماتت هیچگاه از صحنه سیاسی کشور حذف نخواهد شد و حتی انتظار یک دست شدن قوا و جناح ها و سلایق گوناگون هم بیهوده است اما التزام به گفتگو و تبادل، یک انتخاب پرسود برای همه طرف ها است و مسئله "وحدت ملی" را نیز می توان با لحاظ این واقعیت ها دنبال کرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی که خود از ارکان وحدت ملی و ضامن استقلال و اجماع در بحران ها هستند در پایان خطبه ای نماز عید فطر فرمودند : "یک مسئله‌ی مهمّ دیگر هم مسئله‌ی وحدتِ آحاد مردم -وحدت ملّی و وحدت اجتماعی مردم- است. متأسّفانه امروز در فضای عمومی، در فضاهای مجازی، توهین به یکدیگر، اهانت به یکدیگر، تهمت زدن به یکدیگر از سوی جمعی رایج شده است؛ البتّه این جمع، مسلّماً جمع زیادی نیستند لکن کارشان به کشور و به فضای عمومیِ کشور صدمه میزند؛ بعضی از اینها گناه کبیره است. بایستی روح وحدت و روح اهتمام [باشد]؛ پرداختن به یکدیگر را بگذارند برای یک‌وقت دیگر؛ امروز که دشمن در مقابل کشور ایستاده است، همه با هم دست به دست هم بدهند، متّحد باشند، در یک جهت کار کنند برای استقلال و عظمت کشور.
حرفهای تبلیغاتیِ دشمن را هم -که در واقع جنگ روانی است و برای تضعیف روحیه‌ی مردم است- ما خواهش میکنیم بعضی‌ها در این روزنامه‌ها و مطبوعات و رسانه‌ها تکرار نکنند. دشمن یک حرفی میزند برای اینکه روحیه‌ی ملّت ایران را تضعیف کند، یک‌وقت میبینیم در داخل هم، یک نفری بلند میشود همان حرف را تکرار میکند؛ همان دروغ را، همان حرف خلاف را او هم به‌خاطر رضایت دشمن یا به‌خاطر عدم تحلیل درست از مسائل بیان میکند؛ اینها را رها کنیم".
پیامبر اعظم اسلام در حدیثی می فرمایند :
"ألجماعة رحمة و الفرقه عذاب؛ وحدت مایه جلب رحمت و تفرقه موجب عذاب و دشواری است".
امیرمؤمنان در سخنان تکان دهنده ای درباره سرنوشت جامعه و ملل بر اثر افتراق و عدم وحدت در نهج البلاغة می فرمایند:
".. فانظروا إلی ما صاروا الیه فی اخر أمورهم حین وقعت الفرقة و تشتت الألفة و اختلفت الکلمة و الأفئدة و تشعبوا مختلفین و تفرقوا متحاربین قد خلع الله عنهم لباس کرامته و سلبهم غضارة نعمته و بقی قصص أخبارهم فیکم عبرا للمعتبرین؛ پس بنگرید به آخر کارشان (قوم بنی اسرائیل) آن هنگام که بین آنها تفرقه افتاد، و مهربانی و الفتها بهم خورد و سخنها و دلها مختلف و گروه گروه شدند و بجان هم افتادند و پراکنده گشتند و با هم جنگیدند، پس خداوند، لباس عزت را از تن آنها برکند و فراوانی نعمتش را از آنها گرفت و آنچه باقی مانده، سرگذشت آنان است تا مایه عبرت، عبرت گیرندگان باشد شود".
اکنون باید دید آیا با همه این تفاصیل و نیز تهدیدات کم سابقه پیش رو، همبستگی برای یک مقاومت ملی فراگیر در برابر دشمن شکل خواهد گرفت یا نه؟
التهاب در بازارهای مسکن و ارز و سکه و خودرو در ظاهر حکایتگر افزایش نگرانی ها از بی ثباتی و تلاطم در عرصه اقتصادی و حتی اجتماعی کشور است.
خروج ترامپ رئیس جمهور آمریکا از برجام در نیمه های اردیبهشت ماه گذشته نوعی سرخوردگی و ناامیدی را در فضای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران که امیدوار به نوسازی خود در پی فرصت های حاصل از توافق هسته ای و رفع تحریم ها بود رقم زد.
گرچه برخی ناظران و حتی مدیران ارشد دولت معتقدند و یا حتی تصریح کرده اند بخشی از نوسانات و التهابات جاری، ناشی از برخی سیاست ها و مدیریت های کنترل کننده دولت برای کاهش عوارض خروج آمریکا از برجام بر اقتصاد کشور بوده است اما به نظر می رسد مدیران اقتصاد کشور که شعار "ثبات و آرامش در اقتصاد و زندگی" راهبرد سیاستگذاری های آنان بوده است تمایلی به این حجم از آشفتگی نداشته باشند.
اظهارات رئیس کل بانک مرکزی در روزهای پایانی خردادماه گذشته می تواند بر این معنا دلالت کند. وی گفته بود : "تصمیم دولت در خصوص بازار ارز که در فروردین ماه اجرایی شد اقدام سنجیده ای تلقی می شود چرا که حداقل اعمال سیاست ارزی دولت باعث شد که با خروج آمریکا از برجام، بازار ارز با شوک جدید روبه رو نشود و به نوعی مصونیت نسبی ایجاد کرد … در حال حاضر واحدهای تولیدی این اطمینان را دارند که مواد اولیه خود را می توانند با دلار 4 هزار و 200 تومانی تامین کنند البته تصمیمات ارزی دولت در آینده کامل تر و پخته تر می شود".
این روزها کشور شاهد اخبار و رویدادهایی است که نشانگر افزایش اهتمام ها به کنترل التهابات و ارتقای آمادگی ها برای مقابله با موج تهدیدات و برنامه ریزی های گسترده آمریکا در جهت ضربه به توانمندی های ملی است.
بیانات و هشدارهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در نماز عید فطر از بارزترین آنها بود که وظایف و تکالیفی را همزمان متوجه دولت و مردم می کرد و دولت را در این رابطه قرارتر از قوه مجریه و مجموعه‌ی دستگاه‌های حاکمیّتی نظام دانستنه و تعریف کردند و جلسات مشترک مقامات سه قوه را برای تدبیر این مهم ستودند.
صبح یکشنبه سوم تیرماه نیز چند جلسه قابل توجه برای ساماندهی به شرایط اقتصادی توجه رسانه ها را به خود معطوف داشت.
نخست جلسه علنی و سپس غیرعلنی مجلس با حضور معاون اول رئیس جمهور بود که ریاست ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی را نیز برعهده دارد. آقای جهانگیری در این جلسه گفته است : "متاسفانه درباره شرایط جدید پیش‌روی کشور با مجلس، دولت
نشست اتاق بازرگانی یا همان پارلمان بزرگ بخش خصوصی اقتصاد ایران با دکتر ظریف وزیر خارجه نیز شاهد هم اندیشی صاحبان صنایع و تولید در کشور با مسئولین دستگاه سیاست خارجی بود. وزیر خارجه در این جلسه با برشمردن ظرفیت ها و امکانات خوب کشور برای مقابله با تحریم های جدید خواستار پیوستگی تمام بخش ها و حفظ امید و مقابله با تزریق ناامیدی شده بود.
دکتر ظریف در بخشی از سخنان خود در اتاق بازرگانی ایران گفته است : "همه چيز را سياه و سفيد نبينيم. موانع در كشور بسيار است اما اعتقاد دارم اين موانع قابل حل است ... در ايران همه داخل يك كشتى قرار داريم … هدف دشمن نظام و رييس جمهور و دولت فعلی نیست، بلكه هدف اصلى ايران و نابودى آن است ... ما در ایران از اصولگرا، اصلاح‌طلب، بی‌خط، مخالف جمهوری اسلامی ایران و یا مخالف دولت همه در یک کشتی نشسته‌ایم و اکنون هدف دشمنان نه نظام ایران، نه دولت روحانی، بلکه هدف ایران است ... خیال نکنید که اگر آقای روحانی رفت و اصولگرایان آمدند موفق می‌شوند ... بعضی‌ها خیال نکنند که اگر جمهوری اسلامی ایران رفت آنها سر کار می‌آیند".
این اظهارات و اشارات به روشنی نشان می دهد مسئولان کشور ضمن شدت بخشیدن به اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با تحریم های پیش رو نسبت به کم و کیف اجماع ملی در اتخاذ تصمیمات مهم هر کدام نگرانی هایی دارند.
ماجرای برجام آنچنان ابعاد جناحی و سیاسی روزمره به خود گرفت که هنوز دستمایه رقابت و شماتت متقابل میان فعالان سیاسی است. هنوز بحث بر سر خدمت یا خیانت مذاکره کنندگان هسته ای داغ است اما در عین حال دو مقوله "اقتصاد مقاومتی" و "وحدت ملی" به مثابه راهبردهای کلان نظام جمهوری اسلامی در برابر کمپین گسترده ضدایرانی محور امریکایی، اسرائیلی و عربی مورد اذعان و توجه غالب مقامات نظام است اما در اجماع عملی با چالش هایی روبرو است.
به دلایل و مصادیق مختلف و به گفته بخش عمده ای از صاحبنظران ارشد اجتماعی کشور، گفتگو میان تصمیم سازان و تصمیم گیران نظام و به تبع آن میان بخش مختلف جامعه ضعیف است. معاون اول رئیس جمهور و فرمانده ستاد اقتصاد مقاومتی امروز می گوید گفتگوی شفافی میان قوا و مردم نبوده و لذا تصور دقیقی از شرایط ویژه کنونی وجود ندارد. در مقابل منتقدان معتقدند دولت آنطور که بایسته بوده است نسبت به پیشنهادات خارج از مجموعه خود توجه نشان نداده و نیز خیزش لازم و تکاپوی مستمر را برای تحقق اقتصاد مقاومتی به انجام نرسانده است.
انتقاد، رقابت و شماتت هیچگاه از صحنه سیاسی
رهبر معظم انقلاب اسلامی که خود از ارکان وحدت ملی و ضامن استقلال و اجماع در بحران ها هستند در پایان خطبه ای نماز عید فطر فرمودند : "یک مسئله‌ی مهمّ دیگر هم مسئله‌ی وحدتِ آحاد مردم -وحدت ملّی و وحدت اجتماعی مردم- است. متأسّفانه امروز در فضای عمومی، در فضاهای مجازی، توهین به یکدیگر، اهانت به یکدیگر، تهمت زدن به یکدیگر از سوی جمعی رایج شده است؛ البتّه این جمع، مسلّماً جمع زیادی نیستند لکن کارشان به کشور و به فضای عمومیِ کشور صدمه میزند؛ بعضی از اینها گناه کبیره است. بایستی روح وحدت و روح اهتمام [باشد]؛ پرداختن به یکدیگر را بگذارند برای یک‌وقت دیگر؛ امروز که دشمن در مقابل کشور ایستاده است، همه با هم دست به دست هم بدهند، متّحد باشند، در یک جهت کار کنند برای استقلال و عظمت کشور.
حرفهای تبلیغاتیِ دشمن را هم -که در واقع جنگ روانی است و برای تضعیف روحیه‌ی مردم است- ما خواهش میکنیم بعضی‌ها در این روزنامه‌ها و مطبوعات و رسانه‌ها تکرار نکنند. دشمن یک حرفی میزند برای اینکه روحیه‌ی ملّت ایران را تضعیف کند، یک‌وقت میبینیم در داخل هم، یک نفری بلند میشود همان حرف را تکرار میکند؛ همان دروغ را، همان حرف خلاف را او هم به‌خاطر رضایت دشمن یا به‌خاطر عدم تحلیل درست از مسائل بیان میکند؛ اینها را رها کنیم".
پیامبر اعظم اسلام در حدیثی می فرمایند :
"ألجماعة رحمة و الفرقه عذاب؛ وحدت مایه جلب رحمت و تفرقه موجب عذاب و دشواری است".
امیرمؤمنان در سخنان تکان دهنده ای درباره سرنوشت جامعه و ملل بر اثر افتراق و عدم وحدت در نهج البلاغة می فرمایند:
".. فانظروا إلی ما صاروا الیه فی اخر أمورهم حین وقعت الفرقة و تشتت الألفة و اختلفت الکلمة و الأفئدة و تشعبوا مختلفین و تفرقوا متحاربین قد خلع الله عنهم لباس کرامته و سلبهم غضارة نعمته و بقی قصص أخبارهم فیکم عبرا للمعتبرین؛ پس بنگرید به آخر کارشان (قوم بنی اسرائیل) آن هنگام که بین آنها تفرقه افتاد، و مهربانی و الفتها بهم خورد و سخنها و دلها مختلف و گروه گروه شدند و بجان هم افتادند و پراکنده گشتند و با هم جنگیدند، پس خداوند، لباس عزت را از تن آنها برکند و فراوانی نعمتش را از آنها گرفت و آنچه باقی مانده، سرگذشت آنان است تا مایه عبرت، عبرت گیرندگان باشد شود".
اکنون باید دید آیا با همه این تفاصیل و نیز تهدیدات کم سابقه پیش رو، همبستگی برای یک مقاومت ملی فراگیر در برابر دشمن شکل خواهد گرفت یا نه؟
