در بیست و هشتمین نشست شاعرانه ادبی-آیینی «ارادت» عنوان شد؛
بیشترین پهنه ادبیات فارسی به لحن تغزل تعلق دارد!
به گزارش خبرگزاری رضوی، بیست و هشتمین نشست انجمن ادبی آیینی «ارادت» در ساختمان بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) برگزار شد. در این محفل شعرخوانی، تعدادی از شاعران آیینی مشهد به قرائت اشعار خویش در زمینه های مختلف مذهبی پرداختند و همچنین شعرهایی در وصف حضرت زهرا(س) و حضرت رضا(ع) خوانده شد.
این جلسه با حضور مسئول کانون شعر بسیج مداحان استان (احمد حیدری)، یاسر رحمانی (مدیرعامل کانون فرهنگی انوار الثقلین) و معاون فرهنگی بنیاد بین المللی امام رضا(ع) جمعی از شاعران آیینی برگزار شد.
رحمانی ضمن نقد اشعار شاعران نکاتی را به آن ها گوشزد کرد همچنین وی با اشاره به اینکه در جلسه گذشته دو موضوع تکیه در کلمات و تاکید در جملات شعر بیان شد، گفت: در این جلسه در خصوص مکث و درنگ در شعر صحبت خواهد شد.
رییس بخش آموزش سازمان بسیج مداحان استان با بیان اینکه مجموعه تکیه در کلمات، تاکید در جملات، درنگ و مکث در شعر را ایستگاه آوایی می نامند، اظهار کرد: به توقف کوتاه در زنجیره کلمات مکث گفته می شود اما متاسفانه در اشعار برخی شاعران این موضوع رعایت نمی شود و معنای کلمات عوض می شود.
وی با اشاره به اینکه مکث ها به دو نوع ممنوع و لازم تقسیم می شوند، اذعان کرد: یک کلمه در شعر با مکث می تواند سه معنای مختلف داشته باشد و در این مورد مکث لازم می شود همچنین در برخی اشعار بین کلمات از هم جدا هم باید مکث کرد.
مدیر عامل کانون فرهنگی انوارالثقلین با بیان اینکه بیش از ۳۰ درصد شاعران در کشور اجرای مناسبی ندارند و با مبحث فصیح خوانی مشکل دارند، ابراز کرد: گاهی اوقات اگر مکث در شعر رعایت نشود آن بیت در ذهن مخاطب دچار تنافر در معنا می شود. شاعران باید این نکته را رعایت کنند که بین فاصله های مکثی ویرگول قرار دهند.
رحمانی بیان کرد: به توقف بلند در زنجیره کلام درنگ گفته می شود، درنگ هم مانند مکث به دو دسته تنفسی و تاملی تقسیم می شود و درنگ های تنفسی در شعر با نقطه نشان داده می شود؛ در زنجیره کلام هر انسان ۴۵ درصد درنگ های تنفسی وجود دارد که به دلیل پیوستگی زنجیره کلام این مورد خیلی محسوس نیست.
وی با تاکید بر اینکه شاعران باید درنگ های تنفسی خود را در شعر تنظیم کنند، گفت: اگر این مورد در شعر رعایت نشود اشعار نیمه تمام می ماند؛ نشانه درنگ تاملی نقطه ویرگول می باشد و به این سبب در شعر استفاده می شود که شاعر مخاطب را به فکر وادار کند.
رییس بخش آموزش سازمان بسیج مداحان استان با بیان اینکه درنگ های تاملی در سحنرانی استاد قرائتی فراوان است، گفت: یکی از اشکالاتی که شاعران دارند این است که نمی توانند مستمع را جذب شعر کنند و به عبارتی درنگ های تاملی همواره ذهن مخاطب را در مورد شعر به فکر وادار می کند.
رحمانی گفت: شاعران باید مفهوم و معانی شعر را به مخاطب به درستی القا کنند که به این مورد بلاغت در شعر گفته می شود، شاعر پس از اینکه ایستگاه های آوایی را در شعر رعایت کرد باید به الحان (حس گرفتن در هنگام خوانش شعر) هم توجه داشته باشد.
وی با بیان اینکه بلاغت در شعر به دو دسته لحن کلمات و جملات تقسیم می شود، ابراز کرد: به صفات جملات و کلمات در شعر لحن گفته می شود. هر کلمه ای دارای روح و نقشی است که باید هنگام بیان به آن ها توجه کرد.
مدیر عامل کانون فرهنگی انوارالثقلین با اشاره به اینکه لحن جملات به کلیت متن بستگی دارند، خاطرنشان کرد: لحن جملات به دو نوع ستایشی و نیایشی تقسیم می شود، برخی متن هایی که موضوعش پروردگار است را باید به صورت ستایشی خواند و در این گونه متن ها باید عواملی چون تقدس بارگاه الهی، صمیمیت رابطه بین بنده و پروردگار، جایگاه بنده و رعایت شان خداوند رعایت شود.
رحمانی با بیان اینکه وقتی لحن ستایشی در شعر یا متن ادبی به درستی رعایت شود در زیان های دیگر هم حدودی معنای شعر یا متن را می توان فهمید، گفت: لحن نیایشی به معنای ابراز نیاز به درگاه بی نیاز است بنابراین تضرع، زاری و خاکساری به این لحن هم اضافه می شود.
وی ادامه داد: وقتی در شعر میزان تضرع افزایش یابد به آن مرثیه گفته می شود. لحن سوم لحن مدح است که جنسی از حمد می باشد، در ستایش اجازه استفاده از استحکام صدا وجود ندارد اما در مدح چون وابسته به بزرگان دین است می شود از استحکام صدا استفاده کرد.
رییس بخش آموزش سازمان بسیج مداحان استان با بیان اینکه لحن چهارم پند است، افزود: لحن پند و اندرز دو ساختار دارد یکی که به لحاظ شخصیتی فردی که در مقام بالا قرار دارد دیگری را موعظه می کند ساختار دوم این است که دو فرد به لحاظ شخصیتی در یک رتبه قرار دارند و یکدیگر را موعظه می کنند و تفاوت این دو ساختار این است که در اولی اندکی تحکم وجود دارد که در دومی موجود نیست.
وی با بیان اینکه شعرخوانی در نسل امروزه در ساختار دوم لحن پند قرار می گیرد، اظهارکرد: لحن پنجم در شعرخوانی تغزل است که بیشترین پهنه ادبیات فارسی را تشکیل می دهد که در ابیات فارسی به لحن عشوه هم معروف است و در این لحن نهایت عاطفه باید استفاده شود.
رحمانی با اشاره به اینکه لحن ششم در شعرخوانی لحن حماسی است که باید در این لحن طنین صدا بالا رود و کلمات محکم خوانده شود، گفت: در اشعار حماسی تاکید بر ردیف و قافیه می باشد.
مدیر عامل کانون فرهنگی انوار الثقلین افزود: لحن هفتم در شعر خوانی لحن مرکب یا روایی داستانی می باشد. این لحن از دو بخش قصه گو و شخصیت های داستان تشکیل می شود.
وی با اشاره به اینکه لحن باید بر مبنای محتوای شعر تنظیم شود، اظهارکرد: لحن هشتم توصیفی است که در مورد اشیا استفاده می شود و شاعر برای ارائه بهتر این لحن باید به اشیا اعضای انسانی بدهد.
رییس بخش آموزش سازمان بسیج مداحان استان گفت: لحن نهم در شعرخوانی سوالی است که به سه دسته انکاری، پرسشی و تاکیدی تقسیم می شود همچنین آخرین لحن انکاری است که خود شاعر در شعر این لحن را به صورت انکاری می خواند.
این جلسه با حضور مسئول کانون شعر بسیج مداحان استان (احمد حیدری)، یاسر رحمانی (مدیرعامل کانون فرهنگی انوار الثقلین) و معاون فرهنگی بنیاد بین المللی امام رضا(ع) جمعی از شاعران آیینی برگزار شد.
رحمانی ضمن نقد اشعار شاعران نکاتی را به آن ها گوشزد کرد همچنین وی با اشاره به اینکه در جلسه گذشته دو موضوع تکیه در کلمات و تاکید در جملات شعر بیان شد، گفت: در این جلسه در خصوص مکث و درنگ در شعر صحبت خواهد شد.
رییس بخش آموزش سازمان بسیج مداحان استان با بیان اینکه مجموعه تکیه در کلمات، تاکید در جملات، درنگ و مکث در شعر را ایستگاه آوایی می نامند، اظهار کرد: به توقف کوتاه در زنجیره کلمات مکث گفته می شود اما متاسفانه در اشعار برخی شاعران این موضوع رعایت نمی شود و معنای کلمات عوض می شود.
وی با اشاره به اینکه مکث ها به دو نوع ممنوع و لازم تقسیم می شوند، اذعان کرد: یک کلمه در شعر با مکث می تواند سه معنای مختلف داشته باشد و در این مورد مکث لازم می شود همچنین در برخی اشعار بین کلمات از هم جدا هم باید مکث کرد.
مدیر عامل کانون فرهنگی انوارالثقلین با بیان اینکه بیش از ۳۰ درصد شاعران در کشور اجرای مناسبی ندارند و با مبحث فصیح خوانی مشکل دارند، ابراز کرد: گاهی اوقات اگر مکث در شعر رعایت نشود آن بیت در ذهن مخاطب دچار تنافر در معنا می شود. شاعران باید این نکته را رعایت کنند که بین فاصله های مکثی ویرگول قرار دهند.
رحمانی بیان کرد: به توقف بلند در زنجیره کلام درنگ گفته می شود، درنگ هم مانند مکث به دو دسته تنفسی و تاملی تقسیم می شود و درنگ های تنفسی در شعر با نقطه نشان داده
وی با تاکید بر اینکه شاعران باید درنگ های تنفسی خود را در شعر تنظیم کنند، گفت: اگر این مورد در شعر رعایت نشود اشعار نیمه تمام می ماند؛ نشانه درنگ تاملی نقطه ویرگول می باشد و به این سبب در شعر استفاده می شود که شاعر مخاطب را به فکر وادار کند.
رییس بخش آموزش سازمان بسیج مداحان استان با بیان اینکه درنگ های تاملی در سحنرانی استاد قرائتی فراوان است، گفت: یکی از اشکالاتی که شاعران دارند این است که نمی توانند مستمع را جذب شعر کنند و به عبارتی درنگ های تاملی همواره ذهن مخاطب را در مورد شعر به فکر وادار می کند.
رحمانی گفت: شاعران باید مفهوم و معانی شعر را به مخاطب به درستی القا کنند که به این مورد بلاغت در شعر گفته می شود، شاعر پس از اینکه ایستگاه های آوایی را در شعر رعایت کرد باید به الحان (حس گرفتن در هنگام خوانش شعر) هم توجه داشته باشد.
وی با بیان اینکه بلاغت در شعر به دو دسته لحن کلمات و جملات تقسیم می شود، ابراز کرد: به صفات جملات و کلمات در شعر لحن گفته می شود. هر کلمه ای دارای روح و نقشی است که باید هنگام بیان به آن ها توجه کرد.
مدیر عامل کانون فرهنگی انوارالثقلین با اشاره به اینکه لحن جملات به کلیت متن بستگی دارند، خاطرنشان کرد: لحن جملات به دو نوع ستایشی و نیایشی تقسیم می شود، برخی متن هایی که موضوعش پروردگار است را باید به صورت ستایشی خواند و در این گونه متن ها باید عواملی چون تقدس بارگاه الهی، صمیمیت رابطه بین بنده و پروردگار، جایگاه بنده و رعایت شان خداوند رعایت شود.
رحمانی با بیان اینکه وقتی لحن ستایشی در شعر یا متن ادبی به درستی رعایت شود در زیان های دیگر هم حدودی معنای شعر یا متن را می توان فهمید، گفت: لحن نیایشی به معنای ابراز نیاز به درگاه بی نیاز است بنابراین تضرع، زاری و خاکساری
وی ادامه داد: وقتی در شعر میزان تضرع افزایش یابد به آن مرثیه گفته می شود. لحن سوم لحن مدح است که جنسی از حمد می باشد، در ستایش اجازه استفاده از استحکام صدا وجود ندارد اما در مدح چون وابسته به بزرگان دین است می شود از استحکام صدا استفاده کرد.
رییس بخش آموزش سازمان بسیج مداحان استان با بیان اینکه لحن چهارم پند است، افزود: لحن پند و اندرز دو ساختار دارد یکی که به لحاظ شخصیتی فردی که در مقام بالا قرار دارد دیگری را موعظه می کند ساختار دوم این است که دو فرد به لحاظ شخصیتی در یک رتبه قرار دارند و یکدیگر را موعظه می کنند و تفاوت این دو ساختار این است که در اولی اندکی تحکم وجود دارد که در دومی موجود نیست.
وی با بیان اینکه شعرخوانی در نسل امروزه در ساختار دوم لحن پند قرار می گیرد، اظهارکرد: لحن پنجم در شعرخوانی تغزل است که بیشترین پهنه ادبیات فارسی را تشکیل می دهد که در ابیات فارسی به لحن عشوه هم معروف است و در این لحن نهایت عاطفه باید استفاده شود.
رحمانی با اشاره به اینکه لحن ششم در شعرخوانی لحن حماسی است که باید در این لحن طنین صدا بالا رود و کلمات محکم خوانده شود، گفت: در اشعار حماسی تاکید بر ردیف و قافیه می باشد.
مدیر عامل کانون فرهنگی انوار الثقلین افزود: لحن هفتم در شعر خوانی لحن مرکب یا روایی داستانی می باشد. این لحن از دو بخش قصه گو و شخصیت های داستان تشکیل می شود.
وی با اشاره به اینکه لحن باید بر مبنای محتوای شعر تنظیم شود، اظهارکرد: لحن هشتم توصیفی است که در مورد اشیا استفاده می شود و شاعر برای ارائه بهتر این لحن باید به اشیا اعضای انسانی بدهد.
رییس بخش آموزش سازمان بسیج مداحان استان گفت: لحن نهم در شعرخوانی سوالی است که به سه دسته انکاری، پرسشی و تاکیدی تقسیم می شود همچنین آخرین لحن انکاری است که خود شاعر در شعر این لحن را به صورت انکاری می خواند.
