در همایش آینده‌پژوهی در قم مطرح شد:
الگوهای توسعه‌شهری غربی، شهرهای ما را پاره پاره کرد/شهر زیارتی باید بر مبنای وحی ساخته شود
سرویس فرهنگ و زیارت/ به مناسبت روز جهانی آینده، روز گذشته همایش با موضوع «قم آینده و آینده قم» که از 9 اسفند ماه در موسسه آموزش عالی طلوع مهر واقع در شهر مقدس قم، آغاز به کار کرده بود به کار خود ادامه داد. این همایش با حضور مدیران شهری و صاحب‌نظران آینده‌پژوهی، در محورهای آینده اقلیم و محیط‌زیست قم، آینده فرهنگی اجتماعی قم، آینده شهری و معماری قم، آینده گردشگری و اقتصادی و صنعت و جمعیت قم، برگزار شد.
در روز دوم این همایش، سرکار خانم مهندس شبنم فاطمی کارشناس ارشد معماری و شهرسازی، معاون آموزشی دانشگاه علمی، کاربردی جهاد دانشگاهی و مدیر گروه هنر و معماری علمی کاربردی جهاد دانشگاهی قم به سخنرانی پرداخت و گفت:
صحبت‌های من انگیزشی و طرح سؤال است. موضوع ما شهر کدام آینده است. ما به تجسم و عینیت شهر می‌پردازیم. بر همه‌ی ما آشکار است که شهر ما، شهری آلوده، پرازدحام، پرترافیک و زشت است و کیفیت زندگی ندارد. از هر معمار یا شهر ساز یا کسانی که در حوزه‌های مرتبط هستند، سؤال کنید باید بپرسیم که چه باید کرد؟ همه‌ی آن‌ها راه‌حل دارند و اندیشه‌هایی در این عرصه دارند و گواه این سخن من، کتاب‌ها و مقالات و سخنرانی‌های زیادی است که در کنفرانسهای داخلی و خارجی ارائه‌شده است؛ اما در شهر ما چه حجم عظیمی از نیروی انسانی در حال فعالیت است و چقدر برنامه و طرح‌های توسعه‌ای شهری داریم. مدام در حال فعالیت هستیم و چقدر زمان و هزینه برای این موضوع صرف می‌شود. وقتی این دو موضوع را کنار یکدیگر را قرار می‌دهیم باید نویدبخش یک اوضاع به سامان باشد؛ اما در عمل می‌بینیم که این‌طور نیست.
همه اذعان داریم که شهرهای ما شهرهای زشتی است؛ اما چرا این‌طور شد؟ بخش عظیمی از اقتصاد کشور را در این شهر هزینه کردیم ولی هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم. بخش عظیمی از نیروی انسانی و زمان خود را در این حوزه صرف کرده‌ایم ولی نتیجه‌ای نگرفتیم. قریب به چهل سال است که می‌خواهیم بعدازانقلاب کارهایی انجام دهیم ولی نمی‌شود. این‌همه طرح‌های توسعه‌ای و الگوهای مدیریتی راه به‌جایی نمی‌برد. اشکال کار کجاست؟ از حدود دهه‌ی چهل، حکومت آن زمان، نگاهی به غرب داشت و اتفاقات آن زمان در غرب را رصد کرد و همان الگوها را وارد ایران کردند و همین الگوها به‌عنوان الگوهای توسعه شهری مورد اقبال مدیران شهری آن موقع واقع شد ولی آن الگوها شهرهای ما را پاره‌پاره کرد.
این الگوها بدون توجه به طبع انسانی و بومی و محدوده زمانی و مکانی وارد شهرها شدند و لذا محصول آن طرح‌های توسعه‌ای، شهرهایی شد که توسعه‌ی آن‌ها کاملاً بیرونی شد درحالی‌که در قبل از آن طرح‌های توسعه‌ای، درون‌زا بودند. طرح‌های اقتصادی و اجتماعی در بسیاری از شهرها یا اصلاً وجود ندارد و یا بسیار کوتاه‌مدت هستند. بعضی از شهرها از حیات اجتماعی، عاری هستند
همین حرکت طی شد تا زمان جنگ اتفاق افتاد. ما بعد از جنگ فرصت خوبی داشتیم تا بازسازی‌هایی داشته باشیم که این فرصت را در اختیار اندیشه‌ورزان قرار می‌داد که در این عرصه به فعالیت بپردازند و تمام نظریات نسبت به شهر و شهرسازی، تبلور پیدا کرد؛ اما این طرح‌ها نه‌تنها کمک نکرد بلکه سرعت به سمت رشدنیافتگی را به‌سرعت افزایش داد. ضربه‌ای که الگوهای توسعه‌ای به شهرهای ما وارد کرد، تخریب بافت تاریخی و هویت‌ها و ارزش‌های تاریخی، به ما وارد نکرد.
از همین زمان بود که مرگ شهرها آغاز شد. شهر دیگر موجودیتی ندارد و مفهومی برای شهر وجود ندارد و علت توفیق نیافتن ما بااین‌همه طرح و فعالیت درزمینه‌ی شهرسازی همین مطلب است. شهر بماهو شهر که فضای زیست باشد و ارزش داشته باشد و عرصه‌ی فعالیت‌های اجتماعی داشته باشیم که به‌مثابه‌ی فضای مناسب و مطلوب برای زیست است، نه شهر به معنی کالبد شهر، از بین رفته است؛ اما راه‌حل چیست؟ در این فضای آشفته‌بازار، راه صحیح چیست؟ شهرهای ما باید محصول یک نظام فکری و اندیشه‌ای باشند؛ که این نظام باید بالادست شهر قرار بگیرد و ما باید آن نظام را تبدیل به اندیشه‌های ساخت شهر با توجه به مقتضیات شهر، بکنیم و کسانی که سازنده هستند و از آن نظام فکری، تأثیر پذیرفتند، آن نظام را به منصه‌ی ظهور برسانند و البته ابعاد مکانی و زمانی باید در آن دیده شود. شهر صناعت و تکنولوژی نیست بلکه محصول اندیشه و تفکر است. شهر روزبه‌روز آلوده‌تر است و آرامش مردم کمتر است و روزبه‌روز مردم فقیرتر می‌شوند. ما اصلاً منابع اقتصادی شهر را نمی‌شناسیم و نمی‌دانیم از کدام منبع اقتصادی شهر باید برای شهر برنامه‌ریزی کنیم لذا باید یک بازنگری صورت بگیرد. آنچه مرتبط به این همایش است، موضوع آینده داشتن برای قم است. موضوع بعد موضوع مسائل شهر قم است. مسائل شهر قم باید شناخته شود و این مسائل باید اجماعی از فضای اندیشه‌ای باشد و این مسائل باید در فضای اندیشه ورزی و نه در فضای اقدام و عمل، شناسایی شوند. بعد که این نظام‌ها شناسایی شدند باید تصویری از شهر قم داشته باشیم. در سال 86 قم، اگر اندکی آینده‌پژوهی داشته باشیم، شهر ده سال آینده‌ی قم را می‌شد تصویر کرد. الآن هم می‌توان آینده‌ی قم را تصویر کرد اما آن آینده با شرایط و مناسبات موجود سازگاری ندارد. ما آینده‌ای را می‌خواهیم که از فضای وحی، الهام گرفته باشد. آینده‌ی شهر قم باید، برای یک مسلمان تصویر شود.
در روز دوم این همایش، سرکار خانم مهندس شبنم فاطمی کارشناس ارشد معماری و شهرسازی، معاون آموزشی دانشگاه علمی، کاربردی جهاد دانشگاهی و مدیر گروه هنر و معماری علمی کاربردی جهاد دانشگاهی قم به سخنرانی پرداخت و گفت:
صحبت‌های من انگیزشی و طرح سؤال است. موضوع ما شهر کدام آینده است. ما به تجسم و عینیت شهر می‌پردازیم. بر همه‌ی ما آشکار است که شهر ما، شهری آلوده، پرازدحام، پرترافیک و زشت است و کیفیت زندگی ندارد. از هر معمار یا شهر ساز یا کسانی که در حوزه‌های مرتبط هستند، سؤال کنید باید بپرسیم که چه باید
همه اذعان داریم که شهرهای ما شهرهای زشتی است؛ اما چرا این‌طور شد؟ بخش عظیمی از اقتصاد کشور را در این شهر هزینه کردیم ولی هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم. بخش عظیمی از نیروی انسانی و زمان خود را در این حوزه صرف کرده‌ایم ولی نتیجه‌ای نگرفتیم. قریب به چهل سال است که می‌خواهیم بعدازانقلاب کارهایی انجام دهیم ولی نمی‌شود. این‌همه طرح‌های توسعه‌ای و الگوهای مدیریتی راه به‌جایی نمی‌برد. اشکال کار کجاست؟
این الگوها بدون توجه به طبع انسانی و بومی و محدوده زمانی و مکانی وارد شهرها شدند و لذا محصول آن طرح‌های توسعه‌ای، شهرهایی شد که توسعه‌ی آن‌ها کاملاً بیرونی شد درحالی‌که در قبل از آن طرح‌های توسعه‌ای، درون‌زا بودند. طرح‌های اقتصادی و اجتماعی در بسیاری از شهرها یا اصلاً وجود ندارد و یا بسیار کوتاه‌مدت هستند. بعضی از شهرها از حیات اجتماعی، عاری هستند
همین حرکت طی شد تا زمان جنگ اتفاق افتاد. ما بعد از جنگ فرصت خوبی داشتیم تا بازسازی‌هایی داشته باشیم که این فرصت را در اختیار اندیشه‌ورزان قرار می‌داد که در این عرصه به فعالیت بپردازند و تمام نظریات نسبت به شهر و شهرسازی، تبلور پیدا کرد؛ اما این طرح‌ها نه‌تنها کمک نکرد بلکه سرعت به
از همین زمان بود که مرگ شهرها آغاز شد. شهر دیگر موجودیتی ندارد و مفهومی برای شهر وجود ندارد و علت توفیق نیافتن ما بااین‌همه طرح و فعالیت درزمینه‌ی شهرسازی همین مطلب است. شهر بماهو شهر که فضای زیست باشد و ارزش داشته باشد و عرصه‌ی فعالیت‌های اجتماعی داشته باشیم که به‌مثابه‌ی فضای مناسب و مطلوب برای زیست است، نه شهر به معنی کالبد شهر، از بین رفته است؛ اما راه‌حل چیست؟ در این فضای آشفته‌بازار، راه صحیح چیست؟ شهرهای ما باید محصول یک نظام فکری و اندیشه‌ای باشند؛ که این نظام باید بالادست شهر قرار بگیرد و ما باید آن نظام را تبدیل به اندیشه‌های ساخت شهر با توجه به مقتضیات شهر، بکنیم و کسانی که سازنده هستند و از آن نظام فکری، تأثیر پذیرفتند، آن نظام را به منصه‌ی ظهور برسانند و البته ابعاد مکانی و زمانی باید در آن دیده شود. شهر صناعت
