۰
تاریخ انتشار
پنجشنبه ۲۹ فروردين ۱۳۹۸ ساعت ۱۳:۵۳
یک محقق و پژوهشگر حوزه فرهنگ و معارف دینی در گفتگو با رضوی عنوان کرد:

مناظره، از باشکوه ترین و مفید ترین روش های تبلیغی در آموزه های دینی است

مناظره، از باشکوه ترین و مفید ترین روش های تبلیغی در آموزه های دینی است
رقیه حاج حسینی، محقق و پزوهشگر حوزه قرآنی و معارف دینی و برگزیده برنامه موضوعی جشنواره بین المللی امام رضا(ع) در گفتگو با خبرگزاری رضوی بیان اینکه بحث و گفتگوی آزاد و یا مناظره، از باشکوه ترین و مفید ترین روش های تبلیغی در آموزه های دینی است، گفت: این روش در میان ائمه و پیامبران آن چنان مورد استفاده و کاربرد داشته که در بزنگاه های مختلف تاریخی و در تقابل با مخالفان، مشرکان، ملحدان، معاندان و حتی در میان پیروان خود جهت اقناع و هدایت دیگران، از این شیوه بی مانند در عالی ترین وجه ممکن سود جسته اند. وی با اعلام اینکه اساسا هدف از مناظره، همیشه بیان برتری خود بر دیگری نیست، افزود: هدف اصلی مناظره های رسمی ، رسیدن به یک حقیقت است.
این محقق و پژوهشگر با اعلام اینکه هدف مجادله ها، اسکات خصم و غلبه بر اوست، با اشاره به ویژگی ها و محاسن گفتگو و مناظره، اظهار داشت: اسکات خصم و غلبه بر آن در گفتگو و مناظره، هدف و اصل نیست  و یکی از اهداف مناظره ، آموزش است.
وی با تاکید بر اینکه آموزش در گفتگو و مناظره، آموزشی غیر مستقیم است، تصریح کرد: مناظره و گفتگو به دلیل شیوه خاصی که دارد، در اذهان ماندگار می شود و زمینه ساز گرایش افراد به علم و دانش و تکامل علم و رشد و شکوفایی است.
حاج حسینی با بیان اینکه مناظره، نظر همراه با بصیرت است و  نگاه با بصیرت دو طرف گفتگو درباره  مساله مورد چالش برای اظهار صواب و حقیقت است، افزود: این روش هم چون مفاخره، در اساس نوعی حماسه است، زیرا در آن بین دو چیز بر سر برتری و فضیلت خود بر دیگر ، نزاع و اختلاف لفظی در بر می گیرد و هر یک با استدلالاتی خود را بر دیگری ترجیح می دهد و سر انجام یکی مغلوب و یا مجاب می شود .
وی گفتگو و مناظره صحیح و بدور از غوغاسالاری را از کارکردهای رهیافت فرهنگی در احقاق حقانیت اسلام و آشکارسازی حق در مواجهه با ادیان و فرق گوناگون فکری و عقیدتی عنوان کرد و گفت: در آموزه های الهی و در کتاب فوق کلام المخلوق یعنی قرآن، با بهره گیری از شیوه های گفتمانی و سه روش مناظره حکمی، موعظی و جدال احسن، سعی شده است تا مفاهیم و مضامین بلند علمی، آسمانی، عرفانی، اخلاقی، معرفتی، تربیتی و ادبی در اختیار شیفتگان و مخاطبان و در یک کلام بشریت قرار گیرد و پیامبران و ائمه به عنوان استدراک کنندگان این مضامین سعی  داشته اند تا از این سر چشمه فیض بی نهایت به فراخنای فهم بشری استفاده کنند.
برگزیده همایش بین المللی گفتگو و مناظرات رضوی با اشاره به ویژگی های مناظرات حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) و تاثیر این مناظره در تقویت گفتگو در اسلام، با اعبام اینکه مناظره، از باشکوه ترین و مفید ترین روش های تبلیغی در آموزه های دینی است، اظهار داشت: حضرت امام رضا (ع) نیز به عنوان یکی از امامان معصوم، در عالی ترین حد ممکن از این شیوه یعنی گفتگو و مناظره بهره برده است.
وی شناخت شناسی، نشانه شناسی و معنا شناسی مناظرات حضرت امام رضا(ع) را مورد تاکید قرار داد و با اعلام اینکه هدف از نشانه ها و شاخص ها، آن دسته از علائم و نشانگانی است که برای سنجش و اندازه پذیری به کار می رود که عمدتا این نشانگان عددی و رقمی بوده و کمی است.
رقیه حاج حسینی با تصریح اینکه اگر چه در برخی از حوزه های علوم انسانی و به ویژه علوم دینی به خاطر ماهیت فلسفی برخی مسائل و عدم انطباق میان ظواهر و بواطن افراد، شاخص های کمی دچار کاستی و ناراستی است، افزود: با وجود این در حیات سیاسی، اجتماعی آن حضرت که مشحون از گشایش ابواب مختلف علمی بوده است، همواره مناظرات، بخش مهمی از نحله فکری ایشان را شامل می شود که این شاخص ها در اساس از آبشخور قرآنی منتفع گردیده است.
وی  با اظهار اینکه قرآن کریم از روش های سه گانه حکمت، موعظه و جدل در آیه 125 سوره نحل برای یک گفتمان علمی سخن به میان آورده است، گفت: مراد از حکمت، حجتی است که حق را نتیجه دهد و هیچ شک و ابهامی در آن نباشد و موعظه بیانی است که نفس شنونده را نرم و قلبش را به رقت در آورد و مطالب عبرت آور و آن چه مایه صلاح حال شنونده است، در بر داشته باشد و جدل نیز دلیلی است که صرفا برای منصرف کردن خصم از آن چه بر سر آن نراع می کنند، به کار می رود، بدون این که خاصیت روشن گری  حق را داشته باشد.
این مدرس مراکز دانشگاهی با اعلام اینکه این سه روش همان روش های منطقی برهان، خطابه و جدل است، تصریح کرد: برهان،  استدلالی است که در مقدمات آن از مواد و محتوای یقینی استفاده می کنند و نتیجه یقینی می دهد. جدل،  استدلالی است که از قضایای مشهور و یا مسلم و مورد قبول طرف مقابل تشکیل می شود و خطابه سخنی است که برای تشویق مردم به انجام و یا ترک عملی از طریق تحریک عواطف و اقناع آن ها استفاده می شود.
وی رعایت آداب مناظره و مجادله به احسن، شرح هدف و انصاف و دوری از تعصب، گفت و گو با عقاید مبتنی بر اندیشه و تفکر و مبارزه با هر گونه عقاید بر خاسته از تقلید های کور کورانه و غیر عقلانی، در نظر گرفتن سطح فکری مخاطب، قاطعیت در عین تواضع، انعطاف و نرمش را از اصول گفتگو و مناظره عنوان کرد و افزود: اصل ایجاز در عین عمیق بودن محتوا، رفتار سالم در برابر رفتار جاهلانه ی مخاطب ، رعایت اصل احترام و تکریم و الزام مخاطب به رعایت حقوق یک دیگر،بهره گیری از روش های گفتمان قرآنی، استفاده از تشبیه و تمثیل، سلسل و نظم منطقی مباحث و فصاحت گفتار و پیراستگی کلام از پیچیدگی و تعقید از دیگر موارد قابل تامل در گفتگو و مناظره است.
حاج حسینی با بیان اینکه منظور از مبانی تربیتی که در مسیر مناظرات، حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) به کار برده، تفهیم مطالب به لحاظ اثر گذاری، تعمیق در جان و روان افراد، الگو دهی، بر انگیختن روح انسانی، تعلیم به شیوه غیر مستقیم، معنا دار کردن زندگی، آشنا کردن مخاطب و دیگران با سیره و سنت نبی مکرم اسلام (ص) و ائمه بزرگوار است، اظهار داشت:ترویج آموزه های غنی قرآنی و پرورش استعدادها و شکوفایی روح تعالی خواهی، کمال طلبی و حقیقت جویی انسان ها در این مناظرات مورد توجه و تاکید حضرت امام رضا(ع) بوده و مناظرات فلسفی و کلامی امام رضا (ع) بر این پنج مبنا استوار بوده است: انسان به طور بالقوه توانایی مناظره را دارد؛ منشا مناظره، ویژگی حقیقت جویی انسان است؛ میل به تعالی اندیشه و تقویت تفکر در انسان ها وجود دارد؛ انسان ها برخوردار از قوه بیان می باشند و میل به کسب معرفت عقلی و استدلالی در انسان ها وجود دارد.
وی با تصریح اینکه حضرت امام رضا (ع ) از روش های متعدد تربیتی برای جان بخشیدن به حیات طیبه انسانی و بهره گیری از روش های اثر گذار تربیتی سود برده است، افزود: استدلال منطقی جدلی، طرح سئوال به قصد تاکید، تکیه بر مقبولات طرف مقابل، اقرار گرفتن از مخاطب، تبیین پیام مخاطب، نظم منطقی در گفتار، رد استدلال باطل با استدلال منطقی، استفاده از روش تفسیر، تکلم به زبان مخاطب، استدلال در حد فهم مخاطب، توجه کردن به مخاطب، صراحت در بیان، مستندگویی، تنوع در کلام، ترغیب مخاطب، طرح سئوال متقابل، رفق و مدارا، تذکر به رعایت انصاف، گوای گرفتن از حضار، امکان انتقال از استدلالی به استدلال دیگر و روش اقناعی در برابر روش امری از آن جمله است .
این برگزیده جشنواره امام رضا(ع) با بیان اینکه اصول و قواعدی که در راه تربیتی مناظرات آن حضرت در پیش گرفته است، مشتمل بر عقل ورزی، استدلال منطقی، آزاد اندیشی، تخصص علمی، آکاهی از علوم روز، تسلط بر زبان و گویش مخاطب، استناد به منابع معتبر، رعایت حدود عقلانی موضوع مناظره، انصاف، احترام متقابل و تامین فضای مناسب جهت رشد و بالندگی تفکر حضار بوده است، اظهار داشت: این اصول اخلاقی را می توان در سه زمینه رعایت حریم علمی ، اخلاقی و ادبی مجلس ، امتناع از حاشیه سازی و حاشیه پردازی و پرهیز از ستیزه جویی و تعصب تلخیص کرد.
وی با اعلام اینکه حضرت علی ابن موسی الرضا(ع)، سرچشمه فیاض هدایت و ارشاد است، گفت: آن حضرت همواره در پی روشن شدن حقیقت و هدایت انسان بوده اند. ب
حاج حسینی با اعلام اینکه مناظرات امام رضا (ع) یک مساله تاریخی و متعلق به گذشته نیست، تصریح کرد: مناظرات حضرت علی ابن موسی الرضا(ع)، سر مشق جامعی برای همه مسلمانان در همه دوره های تاریخی است.

 
https://www.razavi.news/vdcjtvex.uqevvzsffu.html
razavi.news/vdcjtvex.uqevvzsffu.html
کد مطلب ۴۱۱۱۳
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما