ماجرای مشارطه، مراقبه، محاسبه

برجا نشستن، موردی است که هم در عرصه سلوک عرفانی مذمت می شود و هم در حوزه رسانه به عنوان کاری غیر حرفه ای و ناخوشایند به شمار می رود.البته  فرایند سلوک، بالاتر از قد و قامت امثال من است که به هر وادی، سرک می کشیم اما اقتضای کار رسانه را چون "واجب" می شماریم که حتما باید انجام شود لذا وقتی جناب سردبیر از یک بازدید هماهنگ شده، خبر داد، همراه دیگر دوستان خبرگزاری پا به راه شدیم تا به یکی از زیر مجموعه های دستگاه حضرت امام رضا(ع) برویم که برای همه ما با خاطرات به یاد ماندنی همراه است؛ شرکت نان رضوی! رفتیم اما فکر نمی کردم جواب یکی از مهم ترین سئوالات معرفتی ام را در جایگاهی چنین ، پیدا کنم.
برای این پرسش کتاب ، کم ورق نزده بودم و کم نپرسیده بودم از این و آن اما مثل کسی که در آسمان ها ، دنبال مطلوب خود می گردد اما آن را در زمین می یابد به وجد آمدم و مثل تشنه لبی که کوزه را پر آب یافته است به رفع عطش پرداختم. اجازه بدهید ماجرا را چنین بنویسم که؛ همیشه از خود می پرسیدم چرا جامعه هدف احادیث شخص انسان است؟ چرا جامعه – معمولا- هدف حدیث نیست؟
آیا چون ائمه (ع) در جایگاه حکومت نبوده اند، آحاد جامعه را به عنوان مخاطب برگزیده اند و اگر – به فرض- در جایگاه حکومت قرار می گرفتد، جامعه هدف آنان تغییر می کرد؟ یا چرا در مباحث اخلاقی و سیر و سلوک، همواره " شخص" انسان مورد توجه است؟ اما جوابم را همین چند روز پیش در کلام فردی دیدم که اتفاقا نه عالم دینی بود و نه دانشمند علوم انسانی. از قضا مهندس بود و اهل اندازه گیری های فیزیکی و مادی.
آن هم لابلای کلماتی که در گزارش کارکرد حوزه کاری اش نهفته بود اما برای من مثل مروارید در صدف بود. او می گفت ما مدام نسبت به تولیدات خود مراقبت داریم تا کیفیت کالاهای تولیدی مان روی خط ثبات بماند چون مردم با طعم و استاندارد کیفیتی که عادت می کنند دوست دارند همان کالا را با همان طعم و کیفیت همیشگی، مصرف کنند. مهندس مروارید، می گفت: این ماجرا که تحت عنوان " برند" تعریف می شود در کشور های پیشرفته هم مورد نظر و برنامه ریزی جدی است.
او ادامه داد: ما در برون سپاری ها که برخی تولید کنندگان باید با برند ما تولید کنند هم این مراقبت را داریم به اضافه این شرط که اگر اندکی از استاندارد های برند ما پایین بیایند می توانیم قرارداد را لغو کنیم. این جناب مهندس، از محاسبات دقیق برای تولید کیفی و برتر گفت و ما را به سالن تولید برد و قدم به قدم با دستگاه هایی آشنا کرد که هر کدام یک ماموریت تعریف شده داشتند یعنی چندین و چند دستگاه روی یک خط کار می کردند تا 48 لایه اشترودل، شکل بگیرد.
اینجا، ماشین ها در محاسبه دقیق و با نظارت کارشناسان خبره، به تولید محصول می پردازند . او افزود: ما به سلیقه بازار ، احترام می گذاریم و تولیدات روزانه خود را براساس نیاز و خواست آنان  برنامه ریزی می کنیم. او حرف می زد اما من در حسی عجیب و البته شیرین به افق تازه گشوده شده برابر اندیشه ام فکر می کردم و ، به این که به واقع آداب سلوک را اینان در دایره مسئولیت خود تعریف می کنند و مولفه های انسان سازی چون " مشارطه، مراقبه، محاسبه، معاتبه و معاقبه " را جوری به عمل در می آورند که در کارنامه شان هم قابل ثبت شدن و نمره گذاری است.
به این نتیجه رسیدم که جامعه مخاطب آیات و روایات و آداب سیر و سلوک اگر چه "شخص" انسان و "خود فرد" است اما به واقع ، حوزه ماموریت و گستره کار او را هم در بر می گیرد چه انسان، یک حرف جدا از کتاب و یک درخت تنها در بیابان نیست که همه چیزش به خودش مربوط باشد بلکه جزعی از یک "کل"  بزرگ است به نام جامعه که همان "کل" را تحت تاثیر قرار می دهد و در حقیقت، حدیث ، آیه، ادب، بر دل انسان می نشیند و در جامعه، برمی خیزد. آنچه در جامعه می بینیم در واقع، تشکیل شده از همان افرادی است که باید خود را در معرض، مشارطه و مراقبه و محاسبه و... قرار دهند.
خود را که در این ساحت قرار دادند، اثر که پذیرفتند، اثر هم خواهند گذاشت همان طور که در کارخانه و کارگاه دیدیم این خط مشارطه و مراقبه و محاسبه را.