زیارت به توان علما

خیلی از ما وقتی به حرم می رویم شوق داریم که ضریح امام را زیارت کنیم.بعض ها این قدر شوق زیارت دارند که حتی حاضرند برای رسیدن به ضریح مطهر امام هرکسی جلوی شان هست را "هُل" بدهند.  بعضی ها که کمی احساسی تر هستند، پنجره فولاد را هم می بینند.بعضی ها هم برای رفع حاجاتشان به شبکه های پنجره فولاد نخ سبز می بندند!.
 همه ی ما اما مناسک خاص خودمان را داریم. یکی وقتی وارد حرم می شود خم می شود و زمین را می بوسد. یکی دیگر کفشش را در می آورد. یکی هم خودش را به درب های چوبی حرم می چسباند و بر آن بوسه می زند. بعضی ها هم هستند که موقع ورود یا ابالفضل می گویند و موقع خروج چشمانشان نمناک از مصیبت اباعبدالله است.
اما همه ی این ها و مایی که این را می گوییم معمولا تمام تمرکزمان در زیارت به امام است. فقط به ایشان فکر می کنیم و معمولاً هم حاجت داریم. حاجت هایی که بیشترشان از جنس دنیا هستند. اما شاید بشود و یا بهتر بگویم می شود به زیارت طوری دیگر هم نگاه کرد. بستگی به این دارد که امام را چگونه بشناسیم و چه تصویری از او داشته باشیم.
لابد تا حالا وقتی از رواق های اطراف ضریح مطهر عبور می کردید تا به ضریح امام هشتم برسید؛ دیده اید در گوشه و کنار رواق ها مقبره هایی هست. مقبره هایی که برخی مثل مقبره ی شیخ بهایی سنگ و نشان واضحی دارد و بسیاری دیگر تنها سنگ نوشته ای روی دیواره های حرم. شاید برای خواندن نوشته های برخی از این نشانه ها هم قدری تأمل کرده باشید.
اما خیلی از ما شاید تا به حال به این فکر نکرده ایم که اصلا این همه عالم و این همه اهل تقوا و توحید در اطراف حرم رضوی چه معنایی دارد؟. اصلا می شود بین جایگاه و بزرگی این ها و قدر و منزلت امام نسبتی برقرار کرد یا نه؟. مگر نه این است که امام رضا علیه السلام را عالم آل محمد(ص) می دانیم و مگر نه این است که امام منبع فیض و توجه الهی است؟!.
ممکن است بگویید جایی که آب هست تیمم باطل است و منظورتان این باشد که وقتی امام هست، علامه و آیت الله و که و که هیچ هم نیستند که بخواهیم بجای امام به آن ها توجه کنیم و یا برایشان در کنار امام قدر و جایگاهی تصور کنیم. اما اگر بگویید؛ این طور جواب می شنوید که گاهی نگاه ما به امام تنها نگاه به بزرگی است که جایی نشسته تا آب و نان و همسر مرا تأمین کند و این همان نگاهی است که خیلی از ما به حرم، امام و زیارت داریم، و نگاه دیگر آن است که می بینیم بزرگانی مثل شیخ بهایی، مثل علامه جعفری، مثل مرحوم نخودکی اصفهانی، مثل علامه حسینی طهرانی، مثل پیرپالاندوز و خیلی های دیگر که شاید اسمشان را هم نشنیده ایم مریدان و مستمندان این امام بوده اند و متوسلین به آن حضرت حتی پس از مرگشان. ما از این معنای دوم حرف می زنیم. معنایی که در آن می شود قدری جایگاه امام را شناخت. وقتی من فقیر باشم سراغ پولداری را می گیرم تا به من کمک کند. آن وقت خیلی برای من فرقی ندارد که این پولدار در حسابش چقدر پول هست. همین که نان مرا تامین کند برایم کافی است. سپاسگزار او هم هستم. اما اگر من دنبال این باشم که کارخانه ای راه بیاندازم، برایم مهم است که سرمایه دار چقدر پول دارد، چقدر توان دارد؟! این جا داریی او برایم مهم می شود. این جا می شود ثروتمند واقعی را شناخت؛ کسی که حتی پولدار ها هم محتاج کمک او هستند.
برای خیلی ها امام مثل همان پولداری است که قرار است آب و نان فقیر را بدهد، اگر کس دیگری هم تأمینشان کند به سراغ او می روند. اما برای کسی که این بزرگان-که مقبره شان در حرم مطهر است- را می بیند و آن ها را و بزرگی و منزلتشان را می شناسد، امام حتی اگر آب و نان نداد هم بزرگ است. امامی که این همه بزرگ در برابرش خشوع و خضوع می کنند، حتی اگر منزلت امام را هم ندانیم برای ما بزرگ می شود. آن وقت امام "مفترض الطاعة" می شود. آن وقت می توانیم بگوییم این ها که این طور آدم هایی بزرگ و عالم بودند دلشان و هستی شان را به این امام سپردند. آن وقت حجت برای ما هم تمام می شود.
به زبان راحت تر وقتی شناخت خود امام و معرفت به امام برای ما سخت باشد معرفت به کسانی که دنبال امام رفتند لااقل بخشی از آن را جبران می کند. حالا اگر امام را با همه ی علمایی که در محضر امام مدفون شده اند زیارت کنیم احتمالا در دعا و مناجات حال دیگری خواهیم داشت و عظمت امام را طوری دیگر تجربه خواهیم کرد.