آئین های به قدمت تاریخ در بام ایران/ مراسم بیجاری ها برای نوروز

بیجار گروس به دلیل قرار داشتن در کانون بسیاری از حوادث فرهنگی و تاریخی کشور، طی قرن های گذشته ساکنانی از اقوام مختلف و با آداب و رسوم های متفاوت را در خود جای داده که این باعث شکل گیری آئین ها، آداب و رسوم مختلف در این رستان شده است که رسوم مربوط به عید نوروز از جمله آنهاست.
نوروز باستانی میراث بجای مانده از نیاکان ماست که بی تردید دید و بازدید و صله رحم و با خبر شدن از اوضاع و احوال یکدیگر مهمترین شاخصه آن به شمار می رود و به نظر می رسد که در گذشته های نه چندان دور، آمدن بهار و نوروز خود بهانه و انگیزه ای برای همدلی، همدردی و همکاری و توجه بیشتر در کمک به نیازمندان بوده است.
از نوروزخوانی و پختن سمنو و دیگر خوراکی ها گرفته تا خانه تکانی و شال اندازی و کاشت سبزه و زیارت اهل قبور، همه و همه از رسوم خوشایند برای پیشواز از بهار بوده است که کم و بیش هنوز هم در جای جای این شهرستان همچون ایران پهناور رواج دارد.
اکنون اما از نوروزخوانی و یا رسم شال اندازی در این دیار دیگر خبری نیست هرچند که گفته می شود این آیین در برخی نقاط روستایی کماکان رواج دارد
بیجار گروس مردمانی مهمان نواز و خون گرم دارد که برای مهمانان خصوصا مهمانان نوروزی ارزش و احترام فراوانی قائل هستند.
 این امر باعث شده است که همه ساله مهمانان نوروزی زیادی از شهرهای اطراف و سایر شهرهای ایران به دیار زیبای بیجار سفر کنند و تعطیلات نوروز را در این منطقه سپری کنند.
آداب و رسوم مردم بیجار گروس هم در گرامیداشت ایام نوروز در نوع خود منحصر به فرد است و می توان گفت که یادگاری از سالیان دور در این منطقه است.

بر اساس سخنان بزرگان و سالخوردگان شهربیجار که بیش از ده ها عید نوروز را در زندگی شان تجربه کرده اند ، به تعدادی از آداب و رسوم مردم دیار گروس در سالیان گذشته می پردازیم:
شالگردش
اما از مراسمات بسیار جالب و زیبای مردم این دیار مراسم شالگردش است به این صورت که در شب تحویل سال اکثر جوانان و حتی برخی از  بزرگسالان بر بام خانه همسایه گان و اقوام خود می رفتند و بابستن تعدادی شال کمری و آویزان کردن آنها از بانجه ( سوراخ های که در سقف خانه های قدیمی وجود داشت) حضور خود را اعلام می کردند و صاحبان خانه که از پیش آمادگی این مراسمات را داشت در شال آویزان شده در فراخور حالخود وجه نقد، تنقلات، و تخم مرغ های رنگ شده با پوست پیاز، کشمش و مویز را می گذاشتند و ضمن دعای خیر برای صاحب شال، از وی می خواستند که شال را بالا بکشد.
سنت عید دیدنی
بعد از تحویل سال نو رسم عید دیدنی نیز از رسوم بسیار نیکوی مردم بیجار است، به این شکل که ابتدا کوچکترها به دیدن بزرگترها می روند و از آنها عیدی می گیرند که این عیدی می تواند پول و یا چیزهای دیگر باشد. برای مثال در برخی مناطق بیجار گروس بزرگترها کله قند و یا تخم مرغ رنگ شده را به عنوان عیدی به کوچکترها می دهندسپس بزرگسالان نیز متقابلاً به دیدارکوچک ترها می رفتند، درکل صله ارحام را به نحوی مطلوب به جای می آوردند و همه دل نگرانی های سالگذشته به فراموشی سپرده می شد.
تخم مرغ بازی
یکی دیگر از رسوم نوروز در بیجار به خصوص در میان جوان ترها، تخم مرغ بازی با تخم مرغ هایی است که از بزرگترها هدیه گرفته اند.
به این شکل که یک طرف بازی، تخم مرغ خود را در دست می گیرد و قسمتی از آن را باز می گذارد تا طرف مقابل با تخم مرغ خود روی آن ضربه بزند اگر تخم مرغ بشکند طرف ضربه زننده برنده شده و فرد بازنده باید تخم مرغ شکسته را تحویل فرد برنده دهد و این بار نوبت طرف مقابل است تا با تخم مرغ خود به دیگری ضربه بزند و آن را بشکند این کار تا جایی ادامه پیدا می کند که تخم مرغ های یک طرف تمام شود و به این ترتیب برنده و بازنده مشخص می شوند، این بازی درحال حاضر به صورت انفرادی وجسته وگریخته انجام می شود. 
سبزه گره زدن در روز سیزدهم فروردین ماه
آخرین روز مراسم نوروز نیز روز سیزده بدر است که در این روز اهل دیار گروس همراه با تمام اعضای خانواده به دامن طبیعت به خصوص به کنار رودخانه ها و آب های روان می روند و روزی شاد و به یادماندنی را به همراه خانواده می گذرانند.

 یکی از آداب و رسومی که مردم بیجار در این روز انجام می دهند گره زدن سبزه است. به این شکل که دختر و پسرهای دم بخت دو دسته سبزه را به نیت پیوند بین دو زوج گره می زدند تا در سال جدید بختشان باز شود.
و اما آخرین رسم این روز پرتاب۱۳عددسنگ به نیت برطرف شدن امراض بود که آن هم درحال حاضربه ندرت انجام می شود