اثرگذاری سبک سنتی بر یادگیری و انگیزه قرآنآموز/ سوم ابتدایی بهترین مقطع آموزشی است
قاری و پیشکسوت قرآنی کشورمان با بیان اینکه بهترین سن شروع آموزش از کلاس دوم و سوم ابتدایی است، گفت: طی مرحلهای آزمایشی قرائت تقلیدی را با قرآنآموزی که روخوانی را نمیداند آغاز کردیم. نتیجه آن اولاً ایجاد انگیزه و جذابیت است و ثانیاً اینکه آن قرآنآموز پس از یک سال و نیم موفق به تلفظ عربی همه قرآن خواهد شد و این نشاندهنده اثرگذاری جلسات سنتی قرآن بوده است.
به گزارش خبرگزاری رضوی، احد اصلمحمدی، قاری و پیشکسوت قرآنی، با اشاره به تعریفی از آموزش عمومی قرآن با توجه به کاهش اقبال قرآنی در میان جوانان، گفت: سن آموزش قرآن میتواند از پنج یا شش سالگی آغاز شود، اما بیشتر بحث این است که فرد بتواند حروف را بشناسد؛ فلذا بهترین سن شروع آن از کلاس دوم و سوم ابتدایی است.
وی با پرداختن به تفاوت تلفظ حروف فارسی و عربی، ادامه داد: اگر بخواهیم پیش از شروع پایه اول ابتدایی، آموزش عمومی قرآن و بحث روخوانی قرآن را با خردسالان آغاز کنیم، قطعاً در مدرسه با مشکل برمیخورد. در تلفظ الفبا به زبان عربی باء، تاء و ثاء و ... گفته میشود، اما در زبان فارسی تلفظ الفبا ب، ت، ث و ... گفته میشود. به خاطر همین بهتر است خردسال با حروف آشنایی داشته باشد.
کلاسهای سنتی قرآن مؤثرترین پایگاه در آموزش بودهاند
اصلمحمدی با تأکید بر اینکه بهترین سن فراگیری آموزش قرآن کلاس سوم ابتدایی به بعد است، بیان کرد: کلاسهای قرآن نیز دو شیوه دارد؛ یکی اینکه آغازش با روخوانی، روانخوانی، تجوید، فصیحخوانی و ... است و دیگر نیز کلاسهای سنتی قرآن بوده است که از گذشته این جلسات در مساجد، حسینیهها، تکایا و منازل رواج داشته است.
این قاری و پیشکسوت قرآنی با اشاره به اینکه کلاسهای سنتی قرآن مؤثرترین پایگاه در آموزش بودهاند، اضافه کرد: شیوه آن کلاس همان بوده که در قرآن آمده است: «فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ»؛ یعنی شیوه آن کلاسها همان گفتاری و شنیداری است. این جلسات بازدهی بهتری دارند.
وی بیان کرد: طی مرحلهای آزمایشی قرائت تقلیدی را با قرآنآموزی که روخوانی نمیداند، آغاز کردیم. نتیجه آن اولاً ایجاد انگیزه و جذابیت است و ثانیاً اینکه آن قرآنآموز پس از یک سال و نیم موفق به تلفظ عربی همه جای قرآن خواهد شد و این نشاندهنده اثرگذاری جلسات سنتی قرآن بوده است.
اصلمحمدی در پاسخ به این سؤال که در میان خانواده، آموزش و پرورش و نهادهایی چون مساجد، مؤسسات قرآنی و ... کدام نقش اثرگذارتری در این زمینه داشتهاند؟ و کدام یک نقششان را به خوبی ایفا نکردهاند؟ اظهار کرد: در آموزش و پرورش طی سالهای مختلف، طرحهای گوناگون با بودجههای زیادی اجرا شده، اما بازدهی لازم را نداشته است. علت آن نیز این بود که کار دست کاردان نبود؛ یعنی افرادی که آموزش این بخش را برعهده دارند، خودشان دورههای آموزش قرآنی لازم را سپری نکردهاند که شاهد این نتیجه هستیم.
وی با تأکید بر اینکه بهترین کارکرد قرآنی در مدارس است، بیان کرد: متأسفانه طی سالی که آموزش و پروش بودجههایی برای تشکیل مدارس قرآنی اختصاص داد، در شورای عالی آن یکی از اساتید قرآن و یا صاحبنظر قرآنی وجود نداشت تا از نظرات آنها بهرهمند شوند که متأسفانه شاهد بودیم آن بودجه هزینه شد، اما بازدهی لازم و کافی نداشت.
این مدرس قرآن اظهار کرد: در صورتی که اگر این موضوع به دست کاردان بود، قطعاً شاهد روند رو به جلویی بودیم؛ برای مثال اگر سازمان دارالقرآن الکریم همراه با آموزش و پرورش متولی این امر شود به گونهای که بودجه از سوی آموزش و پرورش اختصاص پیدا کند و اساتیدش از سوی سازمان دارالقرآن تعیین و بر این طرح نظارت شود، قطعاً شاهد بازدهی بهتری خواهیم بود. قطعاً مدارس بهترین جایی است که میتوان دانشآموزان را تعلیم داد، اما به دلیل بهرهبرداری ناکافی از معلمان قرآن متخصص که گاه نیز در خواندن قرآن دچار مشکل هستند، شاهد بازدهی مطلوبی نیستیم. حتی شیوه آموزش آنها جوابدهی لازم را ندارد.
نبود حمایت، عامل تعطیلی جلسات قرآن
وی در خصوص میزان اثرگذاری جلسات سنتی قرآن و آموزش چهره به چهره قرآن و شرایط حاضر این جلسات، ادامه داد: علتی که جلسات سنتی قرآن امروزه دچار افول شدهاند، این است که حمایتهای دولت و مراکز قرآنی کشور نبوده و بودجهای که باید برای این جلسات قرآن تخصیص مییافت اختصاص نیافته است. باید جلسات قرآن خودکفا اداره شود، اما به این معنا نیست که دولت از این جلسات حمایت نکند و بگوید باید خودکفا جلسات قرآن را اداره کنید، مساجد نیز این گونه است؛ میگویند که نباید مساجد دولتی شود، اما آیا این به معنای عدم حمایت دولتی از مساجد است. جلسات سنتی قرآن نیز همین گونه است؛ لذا باید به آنها توجه لازم شود، زیرا در حال حاضر شاهد هستیم که جلسات قرآن به دلیل خیلی از موارد جزئی رو به تعطیلیاند، چون حامی ندارند.
این قاری و پیشکسوت قرآنی با تأکید بر اینکه آیا عدم وابستگی جلسات سنتی قرآن به دولت بنا بر عدم حمایت دولتی و دستگاهها و نهادهای قرآنی کشور است؟ اظهار کرد: چرا بودجههای قرآنی به این مجموعههای قرآنی تزریق نمیشود.
مدیر دارالتحفیظ قرآن بیان کرد: بیش از دو هزار و ۳۰۰ قرآنآموز در این مجموعه در حال فراگیری علوم قرآنی در دو واحد بانوان و آقایان هستند. قریب به ۷۰ معلم قرآنی در مرکز مشغول به همکاری هستند و با وجود اینکه جزء مراکز برجسته آموزش قرآن در کشور است، اما ریالی از یک سازمان دولتی و مرکز قرآنی کشور به این مرکز قرآنی ـ مردمی اختصاص نیافته است. پس اینهمه بودجههای قرآنی کجا مصرف میشود؟
کار دست متولی متخصص نیست
وی گفت: باید کار دست متولیان امر باشد؛ در بحث دانشجویی و دانشآموزی نیز این امر مستثنی نیست، اما متأسفانه متولی کاردان نیست؛ باید بتوانند مجموعهای را هدایت کنند، جهت و آموزش دهند، شیوههای آموزش را ارائه و به اساتید این امر آموزش لازم را بدهند. متأسفانه شاهد این موضوع نیستیم. لذا دانشآموزان و دانشجویان در امر آموزش قرآن آن گونه که باید و به درستی در این زمینه رشد نکردهاند.
اصلمحمدی با ابراز گلایه از اینکه متأسفانه بر روی صدا و اصوات قاریان و الحان آنگونه که باید کار نمیشود، بیان کرد: متأسفانه در کلاسهای قرآن به اندازهای به آموزش فتحه، ضمه و ... اهمیت میدهند که موجب زده شدن قرآنآموز از ادامه راه میشود.
وی درباره آموزش مجازی قرآن در شرایط فعلی تأکید کرد: این آموزش به هیچ وجه نسبت به جلسه حضوری قرآن پاسخگو نیست. بحث آموزش قرآن به هیچ وجه مطالعهای نیست تا بتوان با خواندن فلان کتاب تجوید آن را به طور کامل ادا کرد، زیرا آموزش قرآن عملی است و فردی که آیه آیه را کنار استاد و دیگر قرآنآموزان و چهره به چهره آموزش میبیند با بازدهی بهتر و بیشتری روبروست تا آموزش مجازی قرآن.