معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی :
گرفتاری‌های ما ناشی از توسعه نامتوازن هنر به ویژه هنرهای نمایشی است
به گزارش سرویس هنر خبرگزاری رضوی؛ همایش سراسری روسای انجمن هنرهای نمایشی استان‌های کشور که اولین نشست کاری روسا با مدیران تئاتر کشور در دوره جدید است، با حضور محمد مجتبی حسینی معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حمید نیلی مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی، شهرام کرمی مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور، مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن هنرهای نمایشی کشور و جعفر مروارید مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با موضوع بررسی ترک تشریفات و واگذاری سالن در سالن کنفرانس هتل فردوسی مشهد آغاز شد.
محمد مجتبی حسینی معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این همایش گفت: گرفتاری‌های ما ناشی از یک موضوع آن هم توسعه نامتوازن هنر به خصوص توسعه نامتوازن هنرهای نمایشی است.
وی افزود: اگر در خصوص چند پهنه صحبت کنیم می‌بینیم این توسعه اتفاق افتاده است که مایه افتخار است اما کاستی‌ها در کنار پیشرفت‌ها موجب می‌شود ما متوجه کاستی‌ها باشیم و گاهی اعتماد به نفسمان پایین بیاید و این سرمایه بزرگ را دور از نظر بدانیم. مثلاً در پهنه انسانی هنر تئاتر 150 هزار نفر فارغ‌التحصیل دانشگاهی داریم که در کنار این فارغ التحصبلان حدود 5000 هزار آموزشگاه آزاد هنری در کشور داریم که بخشی از این آموزشگاه‌ها مربوط به هنرهای نمایشی هستند و آموزش‌های خصوصی می‌دهند.
معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه اظهار داشت: تقریباً این تعداد هنر آموخته در قیاس با کشورهای توسعه یافته عدد قبل توجهی است، تعداد دانشگاه‌ها و دانشکده‌هایی که در پهنه نهادها هستند و هنرهای نمایشی تدریس می‌کند بیش از 64 مرکز هستند.
پهنه اجتماعی تئاتر رشد کرده است
وی با اشاره به پهنه اجتماعی؛ گفت: از ده سال ییش تاکنون تعداد تئاترها رشد قابل توجهی داشته است و در خود مشهد اکنون شبی 15 تئاتر در صحنه است و در تهران بیش از 140 تئاتر اجرا می‌شود و این برقراری و بر صحنه بودن تئاتر نشان از استقبال عمومی دارد و این یعنی پهنه اجتماعی آن رشد کرده است.
حسینی با بیان اینکه تعداد شرکت‌های تک منظوره و چند منظوره فعال در زمینه هنر افزایش یافته است؛ افزود: حضور ما در عرصه بین‌المللی و جهانی بسیار رشد کرده و جشنواره تئاتر فجر با 38 دوره سابقه به یکی از 20 جشنواره معتبر تئاتری تبدیل شده است.
وی عنوان کرد: اما در پهنه اقتصادی اگر چه عددها رشد کرده است اما به اندازه سایر پهنه‌ها نتوانسته همراهی کند بنابراین تمرکز ما به یکی از نقصان‌ها آن‌چنان جلب می‌شود که نقاط قوتمان را از مرحله فرصت بودن و فرصت دیدن خارج کنیم. بنابراین اگر بخواهیم قدری با آرامش نگاه کنیم تا نگاهمان جامع‌نگر باشد و بتوانیم فرصت و تهدید را در کنار هم ببینیم این پهنه‌ها را باید هم‌راستا کنیم.
وی با بیان اینکه متولی هر جامعه‌ای شهروندان آن جامعه هستند و متولی هنر تئاتر، هنرمندان تئاتر کشور هستند؛ گفت: بر اساس قانون تکالیف وزارت فرهنگ و ارشاد مصوب در سال 65 سیاست‌گذاری، حمایت و نظارت در عرصه تئاتر با اداره کل هنرهای نمایشی است و از همان سال‌ها با توجه به دشواری‌ها، نهادهایی از جمله انجمن موسیقی تئاتر و هنرهای تجسمی تشکیل تا بازوی اجرایی ادارات کل تخصصی برای پیشبرد سیاست‌ها و انجمن‌ها باشند.
معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: هنر تئاتر در کشور هنر بسیار مهمی است، این رشد و علاقه‌مندی که در نهادهای مختلف برای توسعه آن بوده نشان دهنده شناخت این اهمیت بوده است و اگر بخواهیم به شکل بهتری برسیم باید از آسیب‌شناسی روشمند بگذریم.
وی افزود: در ایران بیش از 40 جشنواره صرفاً با حمایت معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد برگزار شده است و قریب به همین تعداد جشنواره بدون همراهی معاونت هنری برگزار می‌شود؛ آیا این‌ها منابع ما را به درستی صرف خواهد کرد؟ اینکه می‌گویند به سمت کمپانی‌ها برویم باید تجربه‌های جدید آزمون کنیم یا دست‌کم بررسی دقیق و مجدانه برای رسیدن به همین موضوع کنیم.
حسینی بیان کرد: آنچه که در رشته‌هایی مختلف تئاتر و موسیقی نشان می‌دهد پراکنش هنرمندان بزرگ در ایران خیلی متفاوت از سه دهه پیش است و تقریباً همه جای ایران هنرمندان بزرگ و تأثیرگذار و صاحب‌نظر حضور دارند و اینکه گمان ببریم تهران نماینده ایران است گمان صحیح نیست و در راستای اینکه ایران تهران نیست پروژه‌های مختلفی مثل گذرهای فرهنگ و هنر در حال طراحی است.
وی در ادامه اظهار داشت: گونه‌ها و ژانرهای هنرهای نمایشی می‌تواند مسئولین شهری و استانی را درگیر کند و بستر مناسبی برای توسعه هنرهای نمایشی در شهرهای مختلف رخ دهد.
انجمن هنرهای نمایشی بازوی اجرایی فعالیت تئاتر است
در ادامه این همایش شهرام کرمی مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور بیان کرد: تئاتر در ایران از نظر تعداد فعالان این عرصه، تعداد گروه‌های نمایشی، تعداد مخاطبان، تعداد گروه‌های نمایشی تعداد هنرمندان و تعداد مطالبات رشد و توسعه یافته است و شاهد رشد چشمگیر این حوزه هستیم اما منابع اعتباری، منابع انسانی و امکانات ما هیچ رشدی نداشته و در نتیجه ما با مطالبات انبوهی مواجه هستیم.
مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور این مسئله را یکی از معضلاتی دانست که همیشه تئاتر را نسبت به هنرمندانش بسیار عقب‌تر نگه داشته است و در واقع حتی در دوران طلایی اعتبارات فرهنگی، وضعیت تئاتر در وضعیت یکسان و قابل قبولی نبوده و تا وقتی ساختار درست نشود و شرایطی برای جذب اعتبار و امکانات در حوزه هنرهای نمایشی ایجاد نشود این معضل ادامه خواهد داشت.
وی با مقایسه اعتبار برای تئاتر در سال 96 و 97؛ گفت: در برابر رشد و توسعه که در عرصه تئاتر وجود دارد اعتبارات کم است، در سال 96 اعتبار مصوب 33 میلیارد تومان بوده است در حالی این رقم در سال 97 به حدود 25 میلیارد تومان کاهش یافته است و شاهد رشد منفی در زمینه جذب اعتبار بوده‌ایم.
کرمی در ادامه اظهار داشت: اگر در یک استان تئاتر با رشد توأم است ناشی از توجه مدیرکل آن استان به حوزه تئاتر است، در برخی از استان‌های مدیرکل‌ها به هر دلیلی توجه کمتری به حوزه تئاتر می‌کنند و شاید تمایل مدیرکل بیشتر به موسیقی باشد در صورتی که باید به صورت همه جانبه به حوزه‌های مختلف هنری توجه کنند.
وی با اشاره به بیانیه مطرح شده گفت: هر کدام از مباحث مطرح شده در این بیانیه قابل ارزیابی است، این جلسه باید از دو طرف مطالبه گری داشته باشد و بسیاری از موضوعات مطرح شده در بیانیه از جهت ساختاری و اجرایی امکان عملی شدن ندارد.
مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور در خصوص تجهیز سالن‌ها بیان کرد: تجهیز سالن‌ها در حوزه وظایف اداره کل هنرهای نمایشی نیست و انجمن هنرهای نمایشی نمی‌تواند ورود کند و جزو وظایف استان است.
وی افزود: با ارزیابی ما در سال گذشته ما را متوجه این موضوع کرد که در طول ده سال گذشته اعتبار زیادی جهت تجهیز سالن‌ها به استان‌ها از طریق انجمن اختصاص داده شده اما هیچ اتفاقی در سالن‌ها شکل نگرفته و فقط اعتباری پرداخت شده و دوباره همان سالن در سال بعد برای تجهیز شدن مطالبه داشته است.
کرمی در ادامه گفت: ما هر سال 50 تا 100 میلیون اعتبار برای تجهیز سالن‌ها به استان‌ها اختصاص می‌دادیم اما دوباره سال بعد همان سالن درخواست برای تجهیز داشته‌اند اما از سال گذشته در این عرصه ورود نکردیم و این وظیفه را به اداره کل استان‌ها محول کردیم.
وی در خصوص اینکه انجمن هنرهای نمایشی معتقد بودند که تهرانی‌ها از امکانات بیشتری در بحث بودجه برخوردار هستند؛ گفت: جشنواره فجر، جشنواره آیین سنتی، جشنواره کودک و نوجوان و جشنواره صاحب دلان بخش عمده اعتبار آن شهرهای ایران در آن دخیل هستند در حالی که بیشترین اعتبار ما یعنی حدود 16 میلیارد صرف حوزه جشنواره‌ها می‌شود.
مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور با بیان اینکه به همان اندازه که بابت تولید در تهران هزینه می‌کنیم به همان اندازه بابت تولید در شهرستان‌ها هزینه می‌کنیم؛ گفت: ما حدود 3 و نیم میلیارد تومان تولید در تهران و 4 میلیارد تومان تولید در شهرهای ایران هزینه می‌کنیم اما این تلقی پیش می‌آید که در تهران اعتبارات بیشتری ثبت می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به انتشار تمام پرداخت‌های سال گذشته این اداره به هنرمندان در سایت؛ گفت: بالاترین هزینه‌ای که پارسال توسط این اداره پرداخت شده مربوط به دکتر علی رفیعی به عنوان قله تئاتر ایران به مبلغ 100 میلیون تومان بوده است.
کرمی متولی تئاتر کشور را هنرمندان عنوان کرد و افزود: انجمن هنرهای نمایشی بازوی اجرایی فعالیت تئاتر است و رونق تئاتر از طریق انجمن هنرهای نمایشی است.
وی با بیان اینکه در برخی استان‌ها فعالیت هنرهای نمایشی چشمگیر و قابل توجه است؛ گفت: این انجمن‌ها راهکارهای جدید در این عرضه ایجاد کرده‌اند.
وی یکی از وظایف روسای انجمن استان‌ها را تغییر شرایط به نفع تئاتر عنوان کرد و افزود: روسای انجمن‌ها باید از همه اقشار هنرمند، هنرمندان پیشکسوت و هنرمندان جوان حمایت کنند متأسفانه در برخی استان‌ها فاصله بین هنرمندان و هنرهای نمایشی وجود دارد.
مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور اظهار داشت: ما در حوزه ادارات کل هنرهای نمایشی برنامه‌های مهمی را در سال جاری در نظر گرفته‌ایم، اولین برنامه مهم ما در سال جاری جشنواره تئاتر چهارسوی کشور بود که فقط سه استان کهگیلویه وبویر احمد، فارس و بوشهر برای برگزاری اعلام آمادگی کردند و ما مجبور به منحل شدن این جشنواره شدیم.
وی در ادامه بیان کرد: اداره کل انجمن هنرهای نمایشی هیچ وظایفی در قبال آموزش هنرمندان ندارند اما در حوزه اجرایی، تولید و اجرا ورود می‌کند.
کرمی با بیان اینکه ما در ثبت گروه‌ها دچار ضعف هستیم که به عنوان یکی از معضلات تئاتر استان‌ها محسوب می‌شود؛ افزود: ما باید خود را از این معضل خارج کنیم.
وی با اشاره به ظرفیت بالقوه تئاتر در کشور؛ بیان کرد: در شهر پاریس که یکی از پایگاه‌های تئاتر دنیا محسوب می‌شود 400 سالن تئاتر فعال با 210 اجرای تئاتری در شب دارد اما در شهر تهران هر شب 140 نمایش اجرا می‌شود و با جمعیت مخاطب خوبی مواجه است.
مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور اظهار داشت: جشنواره تئاتر فجر به عنوان رویداد مهم و صاحب پیشینه است که سهم عمده آن را گروه‌های تئاتر استانی دارند.
انتظار ما از تئاتر این است که تعادل فرهنگی را در فضای فرهنگی مشهد به عنوان یک نمونه به سرانجام برساند
همچنین جعفر مروارید مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در این همایش اظهار داشت: مشهد مقدس به تعبیری قطب دوم تئاتر کشور است و آثار هنری در مشهد چه در گذشته آثار پیشکسوتان و چه جوانانی که هم اکنون در فضای مشهد فعالیت می‌کنند باعث افتخار تئاتر ایران هستند.
وی با بیان اینکه در مشهد نیز مانند سایر بخش‌ها دغدغه واگذاری مدیریت‌ها، چابک شدن و توجه بیشتر به هنرمندان است؛ گفت: خوشبختانه در مشهد مدیران نگاه مثبتی به جوانان برای واگذاری امور دارند؛ بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری که فصل جدیدی را در نگاه به جوانان تبیین کردند، خطاب به ظرفیت‌های نهفته که یکی از این ظرفیت‌ها فکر جوان در جمهوری اسلامی است، بوده است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: مفتخریم انجمن هنرهای نمایشی استان با کمک انجمن هنرهای نمایشی کشور با نهادهای همکار اولین جشنواره ملی نمایشنامه‌نویسی اقتباسی گام دوم را با موضوعاتی که دغدغه اجتماعی و فرهنگی کشور است از جمله ادبیات پایدار، تاریخ ایران، تاریخ نهضت اسلامی، سبک زندگی ایرانی و اسلامی، کودک و نوجوان و دستاوردهای انقلاب البته با نگاه هنرمندانه و نمایشی نه با یک نگاه سوری و شکلی طراحی کرده است.
وی افزود: هنرمندان با آثار و نگاه نمایشنامه‌نویسی خود به برگزاری باشکوه این جشنواره کمک کنند که اولین گام با نگاهی به مضامین گام دوم برداشته شود و این اولین قدم در استفاده از زبان زیبایی شناسانه برای مفاهیم اجتماعی و فرهنگی نیست، در گذشته نگاه تئاتر به آسیب‌شناسی‌های اجتماعی و آسیب‌شناسی‌های فرهنگی یکی از بهترین ابزارها برای سیاست‌گذاری فرهنگی بوده است.
مروارید با بیان اینکه تئاتر و نمایشنامه جمع هنرها است و اگر ما به تاریخ نمایشنامه در یونان مراجعه کنیم گفتگوهای سقراطی که منبع الهام بخش نه تنها برای فلسفه و حکمت بلکه برای نمایشنامه بوده است زبان دیالوگ، گفتگو و زبان نمایش یک خرد جمعی یونان بوده است؛ گفت: در زمان کنونی نگاه ما به تئاتر نگاه به خرد ایرانی و اسلامی است یعنی اگر بخواهیم چکیده‌ای از افکار اجتماعی فرهنگی و سیاسی را که نقادانه و متعهدانه چشم‌اندازی را برای آینده جامعه ایران ترسیم می‌کنند، در تئاتر و نمایشنامه خواهیم یافت.
وی اظهار داشت: از این جهت تئاتر یک فن و هنر نیست، تئاتر یک سبک زندگی است و این سبک زندگی قائدتا برآمده از دغدغه‌های روزمره، نگاه‌های جمعی، آسیب شناسانه ، توجه به میراث فرهنگی، هنری و منابع علمی است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با اشاره به برنامه‌های دیگر اداره ارشاد گفت: برنامه دیگری که در مشهد پیگیر هستیم و امیدوارم که بتواند با حمایت‌های وزارت فرهنگ الگو شود، همکاری فضای تجربی نمایشنامه با فضای آکادمیک است، در مشهد دو دانشگاه بزرگ یعنی دانشگاه فردوسی و دانشگاه آزاد وجود دارد و انجمن‌های هنری و انجمن‌های علمی در این دو دانشگاه مستقر هستند لذا تفاهم‌نامه‌ای برای بهره‌گیری از تجارب مشترک فضاهای مشترک و تدریس تئاتر در این دو دانشگاه از طریق انجمن‌ها و برگزاری رویدادهای مشترک منعقد شده و به زودی عملیاتی می‌شود و نگاه آکادمیک و نگاه نمایش به یک جریان هم‌افزا تبدیل می‌شود.
وی جریان آموزش در تئاتر را نیازمند حمایت دانست و گفت: انجمن تئاتر خراسان برنامه‌ای برای آموزش‌های تئاتر در فضای مشهد و شهرستان‌ها با نگاه آکادمیک برای استفاده از اساتید پیشکسوت در نظر گرفته است.
مروارید با بیان اینکه تئاتر همان گونه که یک بداهه و یک ابداع است باید به یک جریان منسجم آکادمیک تبدیل شود؛ افزود: در زمینه فضاهای سخت‌افزاری اداره کل ارشاد خراسان رضوی واگذاری سالن‌های تئاتر به مدیریت انجمن به عنوان یک اولویت ویژه در نظر گرفته است و در استان این کار آغاز شده است.
وی بیان کرد: خردورزی در جریان تئاتر و استفاده از جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و ادبیات برای استفاده از یک محتوای بینا رشته‌ای در متون نمایشنامه‌نویسی ضروری است؛ همچنین استفاده از متون نمایشنامه‌ای با ترجمه اشکالی ندارد چرا که باید از نگاه جهانی بهره‌مند شد، نگاه جهانی همراه با برش بومی باید باشد و برش بومی در مشهد به دلیل اینکه مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام بوده نگاه‌های بین‌المللی به مشهد است و البته در مشهد همه افکار و سلایق به شکل معتدل و رادیکال حضور دارند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در ادامه با بیان اینکه انتظار ما از تئاتر این است که تعادل فرهنگی را در فضای فرهنگی مشهد به عنوان یک نمونه به سرانجام برساند؛ گفت: وظیفه ما در اداره کل سیاست‌گذاری همدلانه، مشفقانه و منتقدانه با انجمن است تا بتواند بستر و آغاز تحولی در فضای نمایشی کشور باشد.
ثبت گروه‌های نمایشی، ترک تشریفات و تفاهم‌نامه‌ها معضل انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها
حمید نیلی در این همایش بیان کرد: در مدت حضورم در انجمن هنرهای نمایشی، این انجمن در استان‌ها با سه معضل و مشکل جدی مواجه بوده است که در کارگروه‌های امروز به آن پرداخته شد و در انتها با توجه به اینکه این نقاط و این معضلات به بحث و بررسی گذاشته شد به صدور یک بیانیه منتهی شد.
مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی افزود: طرح استقرار و ثبت گروه‌های نمایشی، ترک تشریفات و تفاهم‌نامه‌ها سه معضلی است که استان‌ها با آن مواجه هستند.
نیلی اظهار داشت: سالن‌های تئاتر با خصوصی‌سازی به غیر تئاتری‌ها واگذار می‌شود.
وی گفت: برگزاری جشنواره باید مانند یک پازل منحصر به فرد باشد، در غیر این صورت بهتر است در هزینه‌ها صرفه‌جویی شود و هزینه‌های مالی در راستای حمایت از تولید باشد.
محمد مجتبی حسینی معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این همایش گفت: گرفتاری‌های ما ناشی از یک موضوع آن هم توسعه نامتوازن هنر به خصوص توسعه نامتوازن هنرهای نمایشی است.
وی افزود: اگر در خصوص چند پهنه صحبت کنیم می‌بینیم این توسعه اتفاق افتاده است که مایه افتخار است اما کاستی‌ها در کنار پیشرفت‌ها موجب می‌شود ما متوجه کاستی‌ها باشیم و گاهی اعتماد به نفسمان پایین بیاید و این سرمایه بزرگ را دور از نظر بدانیم. مثلاً در پهنه انسانی هنر تئاتر 150 هزار نفر فارغ‌التحصیل دانشگاهی داریم که در کنار این فارغ التحصبلان حدود 5000 هزار آموزشگاه آزاد هنری در کشور داریم که بخشی از این آموزشگاه‌ها مربوط به هنرهای نمایشی هستند و آموزش‌های خصوصی می‌دهند.
معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه اظهار داشت: تقریباً این تعداد هنر آموخته در قیاس با کشورهای توسعه یافته عدد قبل توجهی است، تعداد دانشگاه‌ها و دانشکده‌هایی که در پهنه نهادها هستند و هنرهای نمایشی تدریس می‌کند بیش از 64 مرکز هستند.
پهنه اجتماعی تئاتر رشد کرده است
وی با اشاره به پهنه اجتماعی؛ گفت: از ده سال ییش تاکنون تعداد تئاترها رشد قابل توجهی داشته است و در خود مشهد اکنون شبی 15 تئاتر در صحنه است و در تهران بیش از 140 تئاتر اجرا می‌شود و این برقراری و بر صحنه بودن تئاتر نشان از استقبال عمومی دارد و این یعنی پهنه اجتماعی آن رشد کرده است.
حسینی با بیان اینکه تعداد شرکت‌های تک منظوره و چند منظوره فعال در زمینه هنر افزایش یافته است؛ افزود: حضور ما در عرصه بین‌المللی و جهانی بسیار رشد کرده و جشنواره تئاتر فجر با 38 دوره سابقه به یکی از 20 جشنواره معتبر تئاتری تبدیل شده است.
وی عنوان کرد: اما در پهنه اقتصادی اگر چه عددها رشد کرده است اما به اندازه سایر پهنه‌ها نتوانسته همراهی کند بنابراین تمرکز ما به یکی از نقصان‌ها آن‌چنان جلب می‌شود که نقاط قوتمان را از مرحله فرصت بودن و فرصت دیدن خارج کنیم. بنابراین اگر بخواهیم قدری با آرامش نگاه کنیم تا نگاهمان جامع‌نگر باشد و بتوانیم فرصت و تهدید را در کنار هم ببینیم این پهنه‌ها را باید هم‌راستا کنیم.
وی با بیان اینکه متولی هر جامعه‌ای شهروندان آن جامعه هستند و متولی هنر تئاتر، هنرمندان تئاتر کشور هستند؛ گفت: بر اساس قانون تکالیف وزارت فرهنگ و ارشاد مصوب در سال 65 سیاست‌گذاری، حمایت و نظارت در عرصه تئاتر با اداره کل هنرهای نمایشی است و از همان سال‌ها با توجه به دشواری‌ها، نهادهایی از جمله انجمن موسیقی تئاتر و هنرهای تجسمی تشکیل تا بازوی اجرایی ادارات کل تخصصی برای پیشبرد سیاست‌ها و انجمن‌ها باشند.
معاون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: هنر تئاتر در کشور هنر بسیار مهمی است، این رشد و علاقه‌مندی که در نهادهای مختلف برای توسعه آن بوده نشان دهنده شناخت این اهمیت بوده است و اگر بخواهیم به شکل بهتری برسیم باید از آسیب‌شناسی روشمند بگذریم.
وی افزود: در ایران بیش از 40 جشنواره صرفاً با حمایت معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد برگزار شده است و قریب به همین تعداد جشنواره بدون همراهی معاونت هنری برگزار می‌شود؛ آیا این‌ها منابع ما را به درستی صرف خواهد کرد؟ اینکه می‌گویند به سمت کمپانی‌ها برویم باید تجربه‌های جدید آزمون کنیم یا دست‌کم بررسی دقیق و مجدانه برای رسیدن به همین موضوع کنیم.
حسینی بیان کرد: آنچه که در رشته‌هایی مختلف تئاتر و موسیقی نشان می‌دهد پراکنش هنرمندان بزرگ در ایران خیلی متفاوت از سه دهه پیش است و تقریباً همه جای ایران هنرمندان بزرگ و تأثیرگذار و صاحب‌نظر حضور دارند و اینکه گمان ببریم تهران نماینده ایران است گمان صحیح نیست و در راستای اینکه ایران تهران نیست پروژه‌های مختلفی مثل گذرهای فرهنگ و هنر در حال طراحی است.
وی در ادامه اظهار داشت: گونه‌ها و ژانرهای هنرهای نمایشی می‌تواند مسئولین شهری و استانی را درگیر کند و بستر مناسبی برای توسعه هنرهای نمایشی در شهرهای مختلف رخ دهد.
انجمن هنرهای نمایشی بازوی اجرایی فعالیت تئاتر است
در ادامه این همایش شهرام کرمی مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور بیان کرد: تئاتر در ایران از نظر تعداد فعالان این عرصه، تعداد گروه‌های نمایشی، تعداد مخاطبان، تعداد گروه‌های نمایشی تعداد هنرمندان و تعداد مطالبات رشد و توسعه یافته است و شاهد رشد چشمگیر این حوزه هستیم اما منابع اعتباری، منابع انسانی و امکانات ما هیچ رشدی نداشته و در نتیجه ما با مطالبات انبوهی مواجه هستیم.
مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور این مسئله را یکی از معضلاتی دانست که همیشه تئاتر را نسبت به هنرمندانش بسیار عقب‌تر نگه داشته است و در واقع حتی در دوران طلایی اعتبارات فرهنگی، وضعیت تئاتر در وضعیت یکسان و قابل قبولی نبوده و تا وقتی ساختار درست نشود و شرایطی برای جذب اعتبار و امکانات در حوزه هنرهای نمایشی ایجاد نشود این معضل ادامه خواهد داشت.
وی با مقایسه اعتبار برای تئاتر در سال 96 و 97؛ گفت: در برابر رشد و توسعه که در عرصه تئاتر وجود دارد اعتبارات کم است، در سال 96 اعتبار مصوب 33 میلیارد تومان بوده است در حالی این رقم در سال 97 به حدود 25 میلیارد تومان کاهش یافته است و شاهد رشد منفی در زمینه جذب اعتبار بوده‌ایم.
کرمی در ادامه اظهار داشت: اگر در یک استان تئاتر با رشد توأم است ناشی از توجه مدیرکل آن استان به حوزه تئاتر است، در برخی از استان‌های مدیرکل‌ها به هر دلیلی توجه کمتری به حوزه تئاتر می‌کنند و شاید تمایل مدیرکل بیشتر به موسیقی باشد در صورتی که باید به صورت همه جانبه به حوزه‌های مختلف هنری توجه کنند.
وی با اشاره به بیانیه مطرح شده گفت: هر کدام از مباحث مطرح شده در این بیانیه قابل ارزیابی است، این جلسه باید از دو طرف مطالبه گری داشته باشد و بسیاری از موضوعات مطرح شده در بیانیه از جهت ساختاری و اجرایی امکان عملی شدن ندارد.
مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور در خصوص تجهیز سالن‌ها بیان کرد: تجهیز سالن‌ها در حوزه وظایف اداره کل هنرهای نمایشی نیست و انجمن هنرهای نمایشی نمی‌تواند ورود کند و جزو وظایف استان است.
وی افزود: با ارزیابی ما در سال گذشته ما را متوجه این موضوع کرد که در طول ده سال گذشته اعتبار زیادی جهت تجهیز سالن‌ها به استان‌ها از طریق انجمن اختصاص داده شده اما هیچ اتفاقی در سالن‌ها شکل نگرفته و فقط اعتباری پرداخت شده و دوباره همان سالن در سال بعد برای تجهیز شدن مطالبه داشته است.
کرمی در ادامه گفت: ما هر سال 50 تا 100 میلیون اعتبار برای تجهیز سالن‌ها به استان‌ها اختصاص می‌دادیم اما دوباره سال بعد همان سالن درخواست برای تجهیز داشته‌اند اما از سال گذشته در این عرصه ورود نکردیم و این وظیفه را به اداره کل استان‌ها محول کردیم.
وی در خصوص اینکه انجمن هنرهای نمایشی معتقد بودند که تهرانی‌ها از امکانات بیشتری در بحث بودجه برخوردار هستند؛ گفت: جشنواره فجر، جشنواره آیین سنتی، جشنواره کودک و نوجوان و جشنواره صاحب دلان بخش عمده اعتبار آن شهرهای ایران در آن دخیل هستند در حالی که بیشترین اعتبار ما یعنی حدود 16 میلیارد صرف حوزه جشنواره‌ها می‌شود.
مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور با بیان اینکه به همان اندازه که بابت تولید در تهران هزینه می‌کنیم به همان اندازه بابت تولید در شهرستان‌ها هزینه می‌کنیم؛ گفت: ما حدود 3 و نیم میلیارد تومان تولید در تهران و 4 میلیارد تومان تولید در شهرهای ایران هزینه می‌کنیم اما این تلقی پیش می‌آید که در تهران اعتبارات بیشتری ثبت می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به انتشار تمام پرداخت‌های سال گذشته این اداره به هنرمندان در سایت؛ گفت: بالاترین هزینه‌ای که پارسال توسط این اداره پرداخت شده مربوط به دکتر علی رفیعی به عنوان قله تئاتر ایران به مبلغ 100 میلیون تومان بوده است.
کرمی متولی تئاتر کشور را هنرمندان عنوان کرد و افزود: انجمن هنرهای نمایشی بازوی اجرایی فعالیت تئاتر است و رونق تئاتر از طریق انجمن هنرهای نمایشی است.
وی با بیان اینکه در برخی استان‌ها فعالیت هنرهای نمایشی چشمگیر و قابل توجه است؛ گفت: این انجمن‌ها راهکارهای جدید در این عرضه ایجاد کرده‌اند.
وی یکی از وظایف روسای انجمن استان‌ها را تغییر شرایط به نفع تئاتر عنوان کرد و افزود: روسای انجمن‌ها باید از همه اقشار هنرمند، هنرمندان پیشکسوت و هنرمندان جوان حمایت کنند متأسفانه در برخی استان‌ها فاصله بین هنرمندان و هنرهای نمایشی وجود دارد.
مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور اظهار داشت: ما در حوزه ادارات کل هنرهای نمایشی برنامه‌های مهمی را در سال جاری در نظر گرفته‌ایم، اولین برنامه مهم ما در سال جاری جشنواره تئاتر چهارسوی کشور بود که فقط سه استان کهگیلویه وبویر احمد، فارس و بوشهر برای برگزاری اعلام آمادگی کردند و ما مجبور به منحل شدن این جشنواره شدیم.
وی در ادامه بیان کرد: اداره کل انجمن هنرهای نمایشی هیچ وظایفی در قبال آموزش هنرمندان ندارند اما در حوزه اجرایی، تولید و اجرا ورود می‌کند.
کرمی با بیان اینکه ما در ثبت گروه‌ها دچار ضعف هستیم که به عنوان یکی از معضلات تئاتر استان‌ها محسوب می‌شود؛ افزود: ما باید خود را از این معضل خارج کنیم.
وی با اشاره به ظرفیت بالقوه تئاتر در کشور؛ بیان کرد: در شهر پاریس که یکی از پایگاه‌های تئاتر دنیا محسوب می‌شود 400 سالن تئاتر فعال با 210 اجرای تئاتری در شب دارد اما در شهر تهران هر شب 140 نمایش اجرا می‌شود و با جمعیت مخاطب خوبی مواجه است.
مدیرکل انجمن هنرهای نمایشی کشور اظهار داشت: جشنواره تئاتر فجر به عنوان رویداد مهم و صاحب پیشینه است که سهم عمده آن را گروه‌های تئاتر استانی دارند.
انتظار ما از تئاتر این است که تعادل فرهنگی را در فضای فرهنگی مشهد به عنوان یک نمونه به سرانجام برساند
همچنین جعفر مروارید مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در این همایش اظهار داشت: مشهد مقدس به تعبیری قطب دوم تئاتر کشور است و آثار هنری در مشهد چه در گذشته آثار پیشکسوتان و چه جوانانی که هم اکنون در فضای مشهد فعالیت می‌کنند باعث افتخار تئاتر ایران هستند.
وی با بیان اینکه در مشهد نیز مانند سایر بخش‌ها دغدغه واگذاری مدیریت‌ها، چابک شدن و توجه بیشتر به هنرمندان است؛ گفت: خوشبختانه در مشهد مدیران نگاه مثبتی به جوانان برای واگذاری امور دارند؛ بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری که فصل جدیدی را در نگاه به جوانان تبیین کردند، خطاب به ظرفیت‌های نهفته که یکی از این ظرفیت‌ها فکر جوان در جمهوری اسلامی است، بوده است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: مفتخریم انجمن هنرهای نمایشی استان با کمک انجمن هنرهای نمایشی کشور با نهادهای همکار اولین جشنواره ملی نمایشنامه‌نویسی اقتباسی گام دوم را با موضوعاتی که دغدغه اجتماعی و فرهنگی کشور است از جمله ادبیات پایدار، تاریخ ایران، تاریخ نهضت اسلامی، سبک زندگی ایرانی و اسلامی، کودک و نوجوان و دستاوردهای انقلاب البته با نگاه هنرمندانه و نمایشی نه با یک نگاه سوری و شکلی طراحی کرده است.
وی افزود: هنرمندان با آثار و نگاه نمایشنامه‌نویسی خود به برگزاری باشکوه این جشنواره کمک کنند که اولین گام با نگاهی به مضامین گام دوم برداشته شود و این اولین قدم در استفاده از زبان زیبایی شناسانه برای مفاهیم اجتماعی و فرهنگی نیست، در گذشته نگاه تئاتر به آسیب‌شناسی‌های اجتماعی و آسیب‌شناسی‌های فرهنگی یکی از بهترین ابزارها برای سیاست‌گذاری فرهنگی بوده است.
مروارید با بیان اینکه تئاتر و نمایشنامه جمع هنرها است و اگر ما به تاریخ نمایشنامه در یونان مراجعه کنیم گفتگوهای سقراطی که منبع الهام بخش نه تنها برای فلسفه و حکمت بلکه برای نمایشنامه بوده است زبان دیالوگ، گفتگو و زبان نمایش یک خرد جمعی یونان بوده است؛ گفت: در زمان کنونی نگاه ما به تئاتر نگاه به خرد ایرانی و اسلامی است یعنی اگر بخواهیم چکیده‌ای از افکار اجتماعی فرهنگی و سیاسی را که نقادانه و متعهدانه چشم‌اندازی را برای آینده جامعه ایران ترسیم می‌کنند، در تئاتر و نمایشنامه خواهیم یافت.
وی اظهار داشت: از این جهت تئاتر یک فن و هنر نیست، تئاتر یک سبک زندگی است و این سبک زندگی قائدتا برآمده از دغدغه‌های روزمره، نگاه‌های جمعی، آسیب شناسانه ، توجه به میراث فرهنگی، هنری و منابع علمی است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با اشاره به برنامه‌های دیگر اداره ارشاد گفت: برنامه دیگری که در مشهد پیگیر هستیم و امیدوارم که بتواند با حمایت‌های وزارت فرهنگ الگو شود، همکاری فضای تجربی نمایشنامه با فضای آکادمیک است، در مشهد دو دانشگاه بزرگ یعنی دانشگاه فردوسی و دانشگاه آزاد وجود دارد و انجمن‌های هنری و انجمن‌های علمی در این دو دانشگاه مستقر هستند لذا تفاهم‌نامه‌ای برای بهره‌گیری از تجارب مشترک فضاهای مشترک و تدریس تئاتر در این دو دانشگاه از طریق انجمن‌ها و برگزاری رویدادهای مشترک منعقد شده و به زودی عملیاتی می‌شود و نگاه آکادمیک و نگاه نمایش به یک جریان هم‌افزا تبدیل می‌شود.
وی جریان آموزش در تئاتر را نیازمند حمایت دانست و گفت: انجمن تئاتر خراسان برنامه‌ای برای آموزش‌های تئاتر در فضای مشهد و شهرستان‌ها با نگاه آکادمیک برای استفاده از اساتید پیشکسوت در نظر گرفته است.
مروارید با بیان اینکه تئاتر همان گونه که یک بداهه و یک ابداع است باید به یک جریان منسجم آکادمیک تبدیل شود؛ افزود: در زمینه فضاهای سخت‌افزاری اداره کل ارشاد خراسان رضوی واگذاری سالن‌های تئاتر به مدیریت انجمن به عنوان یک اولویت ویژه در نظر گرفته است و در استان این کار آغاز شده است.
وی بیان کرد: خردورزی در جریان تئاتر و استفاده از جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و ادبیات برای استفاده از یک محتوای بینا رشته‌ای در متون نمایشنامه‌نویسی ضروری است؛ همچنین استفاده از متون نمایشنامه‌ای با ترجمه اشکالی ندارد چرا که باید از نگاه جهانی بهره‌مند شد، نگاه جهانی همراه با برش بومی باید باشد و برش بومی در مشهد به دلیل اینکه مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام بوده نگاه‌های بین‌المللی به مشهد است و البته در مشهد همه افکار و سلایق به شکل معتدل و رادیکال حضور دارند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در ادامه با بیان اینکه انتظار ما از تئاتر این است که تعادل فرهنگی را در فضای فرهنگی مشهد به عنوان یک نمونه به سرانجام برساند؛ گفت: وظیفه ما در اداره کل سیاست‌گذاری همدلانه، مشفقانه و منتقدانه با انجمن است تا بتواند بستر و آغاز تحولی در فضای نمایشی کشور باشد.
ثبت گروه‌های نمایشی، ترک تشریفات و تفاهم‌نامه‌ها معضل انجمن هنرهای نمایشی استان‌ها
حمید نیلی در این همایش بیان کرد: در مدت حضورم در انجمن هنرهای نمایشی، این انجمن در استان‌ها با سه معضل و مشکل جدی مواجه بوده است که در کارگروه‌های امروز به آن پرداخته شد و در انتها با توجه به اینکه این نقاط و این معضلات به بحث و بررسی گذاشته شد به صدور یک بیانیه منتهی شد.
مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی افزود: طرح استقرار و ثبت گروه‌های نمایشی، ترک تشریفات و تفاهم‌نامه‌ها سه معضلی است که استان‌ها با آن مواجه هستند.
نیلی اظهار داشت: سالن‌های تئاتر با خصوصی‌سازی به غیر تئاتری‌ها واگذار می‌شود.
وی گفت: برگزاری جشنواره باید مانند یک پازل منحصر به فرد باشد، در غیر این صورت بهتر است در هزینه‌ها صرفه‌جویی شود و هزینه‌های مالی در راستای حمایت از تولید باشد.
