«نو اوستی»، آیینی کهن برای گشایش بخت و آرزوی سالی خوش
سعیدنوریان/ فعال فرهنگی
خبرگزاری رضوی؛ نوروز، فرصتی برای نو شدن و میلاد دوباره خورشید بهاری است. نوروز، آغاز دگرگونی طبیعت و جشن آشتی دوباره با طبیعت است و همین ویژگی های نوروز است که موجب شده است تا مردم ایران در جای جای این کشور پهناور و سرشاز از فرهنگ و آیین ها، شادمانه به استقبال جشن های نوروز بروند. نوروز و حلول دوباره خورشید بهاری با آیین هایی همراه است که هریک از این رسوم و آیین ها، ریشه در فرهنگ مردمان مهرمان ایران زمین دارد و هریک از قومیت های ایرانی و حتی هریک از شهروندان ایرانی، متناسب با فرهنگی که دارند، با برگزاری آیین های مختلف، نوروز را به خانه های خود دعوت می کنند و همراه با دگرگونی طبیعت، با زودون زنگار از دل های شان، مهربانی و محبت را جایگزین کینه و کدورت می کنند. هریک از این آیین ها و آداب و روسم نوروزی در جای جای ایران، قابل تامل است و سرشار از زیبایی ها و طراوت. استان اردبیل که به خاطر ویژگی های تاریخی، مذهبی و فرهنگی که دارد، همواره زبانزد خاص و عام بوده و به جهت برگزاری آیین ها و مراسم های ویژه، همواره در کانون توجه ایرانیان و مسافران و گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است. آیین های نوروزی در این خطه گل آذین، هم دیدنی است و هم سرشار از لحظات نابی است که هر لحظه آن بیانگر غنای فرهنگی این دیار است. جای جای این دیار با مردمان مهربانی که دارد، سرشار ازنمایش ها و آئین های است که هریک با فرهنگ مردم این خطه گل آذین عجین است. اگر چه بعضی از این آداب، آیین ها و بازی های نمایشی با گسترش رسانه های مختلف در حال فراموشی است، اما هستند فرهنگبانانی که از این رسوم و سنن صیانت می کنند و با پرپایی مراسم و برنامه های مختلف، زمینه را برای انتقال آن به نسل های بعدی فراهم می کنند. این آیین ها که هریک آداب مخصوص خود را دارند و در مناسبت هایی خاص اجرا می شوند، نماد محبت و مهربانی مردم و نشانگر فرهنگ غنی مردم این دیار است. یکی از این آئین های کهن که در استقبال از بهار و در آستانه حلول دوباره خورشید بهاری شکل اجرایی به خود می گیرد، کهن آیین «نو اوستی» است که مردم بویژه زنان و دختران دم بخت اردبیلی در صبح روز آخرین چهارشنبه سال به کنار چشمه ها و یا رودخانه ها رفته و با سپردن آرزوهای خود به آب روان، برای گشایش بخت خود دعا می کنند.
در این مراسم که جلوه ای از عشق و محبت اهالی به نعمت های الهی و نشانه شکرگزاری از حضرت احدیت است، زنان و دختران با در دست گرفتن جارو، قیچی و کوزه سفالی در کنار آب های روان، آرزو های خود را در قالب آیین هایی به آب روان می سپارند.
گروهی از اهالی بر این باورند که صبح آخرین چهارشنبه سال، میلاد دوباره آب های روان است. زنان، کوزه های کهنه را شکسته و کوزه های سفالی نو و تازه را که خریده اند، پر از آب کرده و به چهار گوشه خانه، از آب کوزه ریخته تا کهنگی ها را از زندگی شان دور و نشاط و شادمانی و سرور را برای اهل خانه هدیه کنند.
زنان و دختران با جاروهایی که در دست دارند، آب چشمه و رودخانه را جارو می کنند که جارو کردن آب، نماد جارو کردن و از بین بردن کدورت و ناپاکی ها از دل است.
یکی دیگر از مراسم و آداب نواوستی که زنان و دختران دم بخت در کنار چشمه ها و رودها انجام می دهند، قیچی کردن آب است. در این رسم دیرینه، بانوان با قیچی هایی که در دست دارند، آب را قیچی می کنند که نماد قیچی کردن دشمنی هاست. در واقع و به باور اهالی، قیچی کردن آب و سبزه های نورس، عهد بستن با طبیعت و همسویی با پاکی آن است.
مهمترین بخش آیین نواوستی، طی کردن عرض رودخانه در هفت مرتبه است. این هفت بار عبور از عرض رودخانه، به منزله الهام گرفتن از طبیعت پاک و آب روان است. آب، نماد باروری، روشنایی و حیات و زندگی است و زنان با این کار، از نیروهای طبیعت، برای داشتن زندگی با نشاط و شادمانی و سربلندی در سال جدید مدد می گیرند.
این گذر هفت باره از عرض رودخانه، تمرین و آموزش زیبایی، نشاط، امید و نیروی مقابله با پستی ها و بلندی های زندگی به بانوان است.
زنان در بخش دیگر مراسم و آیین نواوستی، تکه سنگ هایی را جمع آوری و به آب پرتاب می کنند. این حرکت نیز، دوری و ترک دردهای زندگی است. علاوه بر این، هفت سنگ به نماد تقدس عدد هفت به همراه آرزوی فرد به آب انداخته می شود.
رودها و چشمه های شهر ها و بخش ها و روستاهای اردبیل، امروز شاهد دعاهایی بود که از زبان مردم این دیار برای حاجت های رنگارنگ تلاوت می شد. برکت و پاکی آب به دعاهای بانوان گره می خورد و هر از گاهی آرزویی در کاغذ نوشته شده و روانه آب می شود.
با نوان امروز آمده بودند تا صادقانه با آب که نشانه زندگی و حیات است، آرزوهای شان را در میان بگذارند. با باور و ایمانی که به الطاف الهی داشته و دارند، از حضرت ولیعصر(عج) برای تحقق آرزوهای شان طلب امداد کردند و چه عاشقانه این دعا را زمزمه می کردند و به آب می گفتند.«سلام ای آب روان، نه آخی سان روان روان، ور حاجتمی یا صاحب الزمان» (سلام و درود ای آب روان و جاری که همیشه روان و جاری هستی، یا صاحب الزمان، حاجتم را برآورده ساز). امروز، مردم این دیار بویژه زنان با هزاران آرزو به استقبال بهار رفتند.
امروز و در صبح آخرین روز چهارشنبه سال 1397، مردم فرهنگ پرور اردبیل، بویژه بانوان شایسته تکریم این دیار، همزمان با روز میلاد مسعود مولود کعبه، حضرت علی(ع) در کنار رودخانه بالیقلی چای گردهم آمده و جشنی بزرگ و باشکوه را در استقبال از بهار 98 برگزار کردند.
در این مراسم که جلوه ای از عشق و محبت اهالی به نعمت های الهی و نشانه شکرگزاری از حضرت احدیت است، زنان و دختران با در دست گرفتن جارو، قیچی و کوزه سفالی در کنار آب های روان، آرزو های خود را در قالب آیین هایی به آب روان می سپارند.
گروهی از اهالی بر این باورند که صبح آخرین چهارشنبه سال، میلاد دوباره آب های روان است. زنان، کوزه های کهنه را شکسته و کوزه های سفالی نو و تازه را که خریده اند، پر از آب کرده و به چهار گوشه خانه، از آب کوزه ریخته تا کهنگی ها را از زندگی شان دور و نشاط و شادمانی و سرور را برای اهل خانه هدیه کنند.
زنان و دختران با جاروهایی که در دست دارند، آب چشمه و رودخانه را جارو می کنند که جارو کردن آب، نماد جارو کردن و از بین بردن کدورت و ناپاکی ها از دل است.
یکی دیگر از مراسم و آداب نواوستی که زنان و دختران دم بخت در کنار چشمه ها و رودها انجام می دهند، قیچی کردن آب است. در این رسم دیرینه، بانوان با قیچی هایی که در دست دارند، آب را قیچی می کنند که نماد قیچی کردن دشمنی هاست. در واقع و به باور اهالی، قیچی کردن آب و سبزه های نورس، عهد بستن با طبیعت و همسویی با پاکی آن است.
مهمترین بخش آیین نواوستی، طی کردن عرض رودخانه در هفت مرتبه است. این هفت بار عبور از عرض رودخانه، به منزله الهام گرفتن از طبیعت پاک و آب روان است. آب، نماد باروری، روشنایی و حیات و زندگی است و زنان با این کار، از نیروهای طبیعت، برای داشتن زندگی با نشاط و شادمانی و سربلندی در سال جدید مدد می گیرند.
این گذر هفت باره از عرض رودخانه، تمرین و آموزش زیبایی، نشاط، امید و نیروی مقابله با پستی ها و بلندی های زندگی به بانوان است.
زنان در بخش دیگر مراسم و آیین نواوستی، تکه سنگ هایی را جمع آوری و به آب پرتاب می کنند. این حرکت نیز، دوری و ترک دردهای زندگی است. علاوه بر این، هفت سنگ به نماد تقدس عدد هفت به همراه آرزوی فرد به آب انداخته می شود.
رودها و چشمه های شهر ها و بخش ها و روستاهای اردبیل، امروز شاهد دعاهایی بود که از زبان مردم این دیار برای حاجت های رنگارنگ تلاوت می شد. برکت و پاکی آب به دعاهای بانوان گره می خورد و هر از گاهی آرزویی در کاغذ نوشته شده و روانه آب می شود.
با نوان امروز آمده بودند تا صادقانه با آب که نشانه زندگی و حیات است، آرزوهای شان را در میان بگذارند. با باور و ایمانی که به الطاف الهی داشته و دارند، از حضرت ولیعصر(عج) برای تحقق آرزوهای شان طلب امداد کردند و چه عاشقانه این دعا را زمزمه می کردند و به آب می گفتند.«سلام ای آب روان، نه آخی سان روان روان، ور حاجتمی یا صاحب الزمان» (سلام و درود ای آب روان و جاری که همیشه روان و جاری هستی، یا صاحب الزمان، حاجتم را برآورده ساز). امروز، مردم این دیار بویژه زنان با هزاران آرزو به استقبال بهار رفتند.
امروز و در صبح آخرین روز چهارشنبه سال 1397، مردم فرهنگ پرور اردبیل، بویژه بانوان شایسته تکریم این دیار، همزمان با روز میلاد مسعود مولود کعبه، حضرت علی(ع) در کنار رودخانه بالیقلی چای گردهم آمده و جشنی بزرگ و باشکوه را در استقبال از بهار 98 برگزار کردند.
