۰
تاریخ انتشار
پنجشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۰۰:۰۹
محمد رضا اصلانی پژوهشگر سینما:

سخن از اخلاق و سینما در دنیای كنونی سخن از امری نابود است

سخن از اخلاق و سینما در دنیای كنونی سخن از امری نابود است
فرهنگ و جامعه/ به گزارش خبرگزاری رضوی محمد رضا اصلانی سینماگر و پژوهشگر در سلسله نشست هایی كه به همت اداره ارشاد اسلامی مشهد و بمناسبت شانزدهمین جشنواره فجر در سینما هویزه مشهد برگزار شد عنوان كرد: سخن گفتن از سینما و اخلاق خارج از اعیان روزمره قرار میگیرد، چرا كه ما در كیهانی از بی اخلاقی قرار داریم و سینما نیز رو به نابودی می رود و در واقع سخن از امری نابود است.
وی در خصوص فلسفه اخلاق اظهار كرد: رواقیون در پایان دوره اسكندر مقدونی فلسفه را به سمت فلسفه اخلاق كشاندند و اخلاق را به مثابه یك ضرورت هستی شناسی و رویكرد عملی و نه به صرف یك آئین احیا نمودند، پیش از آن متافیزیك اخلاق كه همان فضیلت و به شكل مدینه فاضله باشد در سخن افلاطون بود كه رواقیون آنرا احیا كردند.
اصلانی با اشاره به اهمیت مسئله اخلاق در ایران كهن گفت: پرورش اخلاق در ایران كهن با اخلاق آغاز می شده است چرا كه اعتقاد بر این بوده كه فرد بی اخلاق علم را به ابزار تبدیل می كند.
این پژوهشگر خاطر نشان كرد: شروع فلسفه اخلاق با كسانی چون افلاطون ،سقراط و ارسطو بوده است و افلاطون اخلاق را فضیلت و امر زیبا میداند و فضلیت و زیبایی را یكسان دانسته و فضلیت را به معنای شناخت ایده ها در جهان مثل و امر والا را هدف فضیلت بیان میكند و معیارهای مثل معیارهای عنوان می كند.
وی ادامه داد: ارسطو جهان مثلی را كنار میگذارد و كلمه اتیك را برای اخلاق بر میگزیند، به معنای امری فردی كه خیر را در جهان مستقر می كند، فضیلت برای ارسطو خیر مطلق است كه شامل همه ابناء بشر می شود كه مقولات آن شامل شجاعت، عدالت و نیكوكاری می شود و خیر جامعه نیز از سه طریق پادشاهی، اریستوكواسی و دمكراسی به مردم می رسد.
اصلانی در خصوص اهمیت بحث اصطلاح شناسی تصریح می كند: اخلاق از مصدر خلق می آید كه با خلق سه حرف مشترك دارند كه زبان شناسان معتقدند زمانی كه آوا ها یكسان باشند ریشه كلمه نیز یكی خواهد بود، چگونگی رسیدن ریشه ها به هم در زبان بسیار مهم است.
وی در قیاس اتیك و مورال بیان كرد: اتیك از اتوس و به معنای منش می باشد كه شامل اخلاق عمومی میشود و به قانون نزدیك است و همان ضوابط گروه ها و جامعه است كه موجب حفظ جامعه می شود اما مورال از واژه موس به معنای عادت و سنت است كه معنای اخلاق شخصی است و با اعتقادات فرد ارتباط دارد،رابطه فرد با خود و جهان.
اصلانی افزود: گاهی مورال در مقابل اتیك قرار میگیرد بعنوان مثال قتل در مورال امری ناپسند است اما اتیك حذف افراد مضر برای جامعه را برای حفظ نظم عمومی مثبت میداند. 
وی گفت:رواقیون بین اخلاق فردی و جمعی و واسط میان آنها كه عقل میباشد فاصله میگذارند و حق را بعنوان یك اصل مطرح میكنند،حق مقدم بر همه چیز و از مبداء الهی است و حقیقتی است فیزیكی و نه از روی عقیده و عادت.
اصلانی در خصوص اخلاق در نظریات كانت و دكارت اظهار كرد: كانت در هر سه نقدی كه مینویسد مسئله اخلاق و زیبایی شناسی را با هم تركیب و بحث میكند و عقل دكارتی و كانتی بدلیل حمایت از مورال منجر به جنگ جهانی شده است.
كانت به روایت ادرنو عنوان می كند: اخلاق بر مبنای نظریه معرفت استوار است.
وی با اشاره به مبحث زیبایی خاطر نشان كرد:معرفت به غایت اشیا توجه میكند اما در زیبایی غایت حذف میشود، چرا كه ما از زیبایی سود و نتیجه نمیخواهیم،علت غایی در زیبایی نیست چرا كه خود علت است،امر والا نیز همان چیزی است كه ما در مقابل آن حیرت میكنیم مانند دیدن اقیانوس پهناور،ما از طریق حكم به آن میرسیم و نه استدلال كه این موضوع در اعیان طبیعی و آثارهنری موجود است.
این سینما گر افزود:امر والا همان بی كرانگی است،بی كرانگی ذات خداوند است و فهم بی كرانگی خداوند امری است اخلاقی،اگر خدا نباشد اخلاق نیست.
اصلانی در خصوص تفكر داعشیسم گفت:این نوع تفكر محكوم گر است و سواستفاده از عرف ها و محكوم كردن نیز امری است غیر اخلاقی و تنها سیستم قانون اجازه محكوم كردن دارد كه حتی در این مورد نیز ابهاماتی وجود دارد كه اگر قانون نتواند مورال را حفظ كند قانونی است فاسد.
وی از سه وجه موجود در سینما یاد كرده و در خصوص موضوع و سوژه در سینما عنوان كرد:بحث چهره ها در مكاتب ابراهیمی بسیار بنیادین است و چهره نمایی مكروه.هرچهره یك پنجره است رو به جهان كه چهره دیگر را در قاب میگیرد و از این طریق چهره دیگر را به مرگ انتقال میدهد و به همین دلیل هر چهره در مقابل دیگ ی مقاومت میكند و در قاب قرار دادن چهره ها در حكم مرگ آنهاست.
اصلانی ادامه داد:سینما چهره ها را در قاب قرار میدهد كه این خود بی اخلاقی ذاتی است پس چگونه باید از این قاب ها گریخت؟!
وی با اشاره به اهمیت سوژه ها نیز در سینما استفاده صوری از رضایت سوژها یك امر بی اخلاق خشونت بار است و چگونگی مواجه با هر سوژه بسیار مهم است،فیلمساز باید به سوژه بفهماند كه دورویی اعتبار سخن سوژه را حذف میكند و توطئه ایی علیه خودش خواهد بود.
اصلانی مسئولیت آگاهی را با فیلمساز میداند و اظهار میكند:كار فیلمساز آزاد كردن است رهایی از زندان و فیلمسازی كه عادات را وسعت میدهد انسانی بی اخلاق است چرا كه عادات زندان ساز هستند.
وی ادامه داد:كلیشه سازی ها و تیپ سازی ها بی اخلاقی مطلق است هرچند كه تبدیل به عادت شده است و ما متوجه آن نیستیم،این منشاء خشونت است،واقعیت نباید دستكاری شود،اخلاق در سینما آزاد كردن سوژه از عادت هاست.
اصلانی اظهار كرد:كشف واقعیت زیبایی می آورد و تكرار آنرا از میان میبرد،مصرف چهره ها در حكم بی اخلاقی است و در قاب دیگری قرار گرفتن و ساخت فیلم های كلیشه ایی مصرف شدن خود و زندانی كردن خود است چه برسد به آزاد كردن بیننده.
وی وجه دوم در سینما را تحریف واقعیت عنوان كرد و گفت: تحریف گم كردن واقعیت است،بعنوان مثال فیلم های وسترنی كه چهره غارتگران را متفاوت نشان دادند فیلم های غیر اخلاقی هستند كه به قتل واقعیت تاریخ و جامعه می پردازند.
اصلانی به وجه سوم كه همان ساختار است اشاره كرده و بیان كرد: فرم به مثابه معنا است،فرم معنا زا است همانطور كه خداوند از طریق خلق فرم به جهان هستی معنا را رسانده است.بداعت یك اثر است،بداعت فعالیت عقلانی تخیل هم هست.
وی در خصوص سینمای كنونی آمریكا آن را تكثیر شونده و بی اخلاق دانست و خاطر نشان كرد: بیشترین مشكل زمان حال عدم تخیل است كه علت آن دیكتاتوری رسانه هاست، كمك به مردگی هم عملی غیر اخلاقی می باشد.
https://www.razavi.news/vdcaeyne.49nou15kk4.html
razavi.news/vdcaeyne.49nou15kk4.html
کد مطلب ۳۹۴۲۳
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما