رئیس هیئت داوران جشنواره بین‌المللی مدیترانه‌ای کن:
فیلمساز شیعه، عنوانی پرافتخار است/ عدم پرداخت جهانی به موضوعاتی دینی در سینمای ایران
به گزارش خبرگزاری رضوی، خداداد جلالی نویسنده و کارگردان سینما که به عنوان رئیس هیئت داوران جشنواره بین‌المللی مدیترانه‌ای کن انتخاب شده گفت: مهم‌ترین معیاری که باعث می‌شود سینماگران ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی چه به عنوان داور و چه برگزیده انتخاب شوند این است که سینمای ایران در جایگاهی قرار گرفته که دنیا روی آن حساب جدی می‌کند، به همین دلیل بسیاری از کرسی‌ها را در جشنواره‌ها به خود اختصاص می‌دهد زیرا وقتی سینما به سوی رشد و تعالی حرکت می‌کند افراد و هنرمندانی که در آن فعالیت می‌کنند از بازیگر گرفته تا کارگردان مورد توجه اهالی سینما و جشنواره‌های بین‌المللی قرار خواهند گرفت.
وی افزود: در ضمن به علت این‌که فیلم قبلی من با عنوان «بچه‌ای با جوراب قرمز» در چندین جشنواره بین‌المللی به ویژه در همین جشنواره کن در سال گذشته، رتبه‌ها و جوایز متعددی را از آن خود کرد باعث شد تا این جشنواره من را به عنوان داور و رئیس هیئت داوران جشنواره بین‌المللی مدیترانه‌ای کن انتخاب کند، البته نکته دیگر به سابقه فیلمسازان در جشنواره‌های بین‌المللی مربوط می‌شود که به اعتبار فرد افزوده تا در انتخاب‌هایی این‌چنینی برگزیده شود.
این کارگردان در ادامه به جایگاه سینما و هنر در شناساندن فرهنگ ایرانی در جهان اشاره کرد و گفت: هر وسیله و موضوعی که بتواند ایران و فرهنگمان را به جهانیان بشناساند یک وسیله مهم در جهت معرفی فرهنگ ایرانی اسلامی خواهد بود به طوری که من قطعاً در این شرایط تلاش خواهم کرد که فرهنگ ایران اسلامی را در همه زمینه‌ها به اهالی سینمای جهان معرفی کنم.
امیدوارم نماینده شایسته برای سینمای ایران باشم
جلالی با اشاره به این که حضورش در این جشنواره تجربیاتی در پی خواهد داشت که آن را به کشورم منتقل و سعی خواهم کرد از آن به نحو احسن در توسعه و رشد سینمای ایران استفاده کنم، تصریح کرد: تلاش می‌کنم با داوری عادلانه و رفتار‌های شایسته نمادی از یک ایرانی با فرهنگ را به نمایش بگذارم که قطعاً این شیوه گامی هر چند کوچک در راه اعتلای فرهنگ ایرانی و اسلامی خواهد بود.
وی اشاره کرد: حضور هر ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی سینمای جهان، شناساندن فرهنگ غنی ایران زمین برای همه جهانیان خواهد بود و من هیچگاه با هدف شخصی در جشنواره‌ها شرکت نمی‌کنم و تنها هدف من معرفی ایران به احاد مردم جهان است. من به نیابت از فرهنگ کشورم در این جشنواره شرکت خواهم کرد و تمام تلاشم این است که از نام سرزمین مادریم دفاع کنم و سیاهی‌هایی که علیه ما در جهان ایجاد کرده‌اند را از بین ببرم و راهی برای نسل نوین سینمای ایران بگشایم تا با معیار‌های سینمای جهان هم‌سو شده و بتواند سینمای ایران را در سکو‌های برتر جهان قرار دهد.
این سینماگر در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: کشور‌های دیگر و یا افرادی که تلاش می‌کنند ایران را یک کشور عقب افتاده و یا خشن معرفی کنند هیچگاه نمی‌توانند فرهنگ و هنر ایران زمین را خدشه‌دار کرده و ما هنرمندان هم تلاش خواهیم کرد که با سینما و هنر‌های سینمایی فرهنگ غنی خود را به جهانیان منتقل کنیم.
شیعه بودن، برایم امتیازی دوست داشتنی است
جلالی درباره کارکرد سینمای ایران در نشر فرهنگ ایرانی و اسلامی، تصریح کرد: هر ملت و انسانی که در یک محمل و یا جشنواره بین‌المللی دعوت می‌شود موظف است فرهنگ و آیین دینی خود را به جهانیان معرفی کند و من به عنوان نماینده ایران و به عنوان یک مسلمان شیعه مفتخرم که در یک جشنواره بین‌المللی با نوع رفتار، گفتار، پوشش و قضاوت خود اسلام و ایرانی بودن خود را تبلیغ کنم و بتوانم سنبل خوبی برای کشورم باشم.
وی تاکید کرد: در این جشنواره نشان خواهم داد که ایرانیان چه اندازه به عدالت و ادیان دیگر احترام می‌گذارند، زیرا من نماینده یک مسلمان ایرانی هستم که با فرهنگ خود تلاش دارد عدالت و توازن در رفتار را سرلوحه تمام اهداف و برنامه‌های خود داشته باشد، چون رفتار و منش من به عنوان رئیس هیئت داوران این جشنواره قطعاً مورد کنکاش قرار گرفته خواهد شد. درضمن من وظیفه خود می‌دانم که در این جایگاه، جدا از این‌که یک سینماگر باشم همانند یک مسلمان ایرانی رفتار کنم زیرا برخی کشور‌ها در صدد تخریب مسلمانان به ویژه شیعیان هستند، پس امیدوارم در این راه سربلند بوده و در پیشگاه خدا و مردمم سربلند باشم.
این سینماگر درباره تصویری سازی نادرستی که برخی فیلم‌ها از ایران دارند، گفت: اشتباه از خود ما است که با فیلم‌هایمان از سرزمین‌مان یک تصویر سیاه و بعضاً نامطلوب درست می‌کنیم؛ اتفاقی که با استقبال جشنواره‌های خارجی رو‌به‌رو می‌شود، چون قطعاً آن‌ها به دنبال این نیستند که ایرادات ما را نشان دهد تا راهی برای حل آن پیدا شود، بلکه آن‌ها در تلاشند تا چهره ایران را در دنیا تخریب کنند.
این کارگردان در ادامه به جایگاه سینما و هنر در شناساندن فرهنگ ایرانی در جهان اشاره کرد و گفت: هر وسیله و موضوعی که بتواند ایران و فرهنگمان را به جهانیان بشناساند یک وسیله مهم در جهت معرفی فرهنگ ایرانی اسلامی خواهد بود به طوری که من قطعاً در این شرایط تلاش خواهم کرد که فرهنگ ایران اسلامی را در همه زمینه‌ها به اهالی سینمای جهان معرفی کنم.
امیدوارم نماینده شایسته برای سینمای ایران باشم
جلالی با اشاره به این که حضورش در این جشنواره تجربیاتی در پی خواهد داشت که آن را به کشورم منتقل و سعی خواهم کرد از آن به نحو احسن در توسعه و رشد سینمای ایران استفاده کنم، تصریح کرد: تلاش می‌کنم با داوری عادلانه و رفتار‌های شایسته نمادی از یک ایرانی با فرهنگ را به نمایش بگذارم که قطعاً این شیوه گامی هر چند کوچک در راه اعتلای فرهنگ ایرانی و اسلامی خواهد بود.
وی اشاره کرد: حضور هر ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی سینمای جهان، شناساندن فرهنگ غنی ایران زمین برای همه جهانیان خواهد بود و من هیچگاه با هدف شخصی در جشنواره‌ها شرکت نمی‌کنم و تنها هدف من معرفی ایران به احاد مردم جهان است. من به نیابت از فرهنگ کشورم در این جشنواره شرکت خواهم کرد و تمام تلاشم این است که از نام سرزمین مادریم دفاع کنم و سیاهی‌هایی که علیه ما در جهان ایجاد کرده‌اند را از بین ببرم و راهی برای نسل نوین سینمای ایران بگشایم تا با معیار‌های سینمای جهان هم‌سو شده و بتواند سینمای ایران را در سکو‌های برتر جهان قرار دهد.
این سینماگر در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: کشور‌های دیگر و یا افرادی که تلاش می‌کنند ایران را یک کشور عقب افتاده و یا خشن معرفی کنند هیچگاه نمی‌توانند فرهنگ و هنر ایران زمین را خدشه‌دار کرده و ما هنرمندان هم تلاش خواهیم کرد که با سینما و هنر‌های سینمایی فرهنگ غنی خود را به جهانیان منتقل کنیم.
شیعه بودن، برایم امتیازی دوست داشتنی است
جلالی درباره کارکرد سینمای ایران در نشر فرهنگ ایرانی و اسلامی، تصریح کرد: هر ملت و انسانی که در یک محمل و یا جشنواره بین‌المللی دعوت می‌شود موظف است فرهنگ و آیین دینی خود را به جهانیان معرفی کند و من به عنوان نماینده ایران و به عنوان یک مسلمان شیعه مفتخرم که در یک جشنواره بین‌المللی با نوع رفتار، گفتار، پوشش و قضاوت خود اسلام و ایرانی بودن خود را تبلیغ کنم و بتوانم سنبل خوبی برای کشورم باشم.
وی تاکید کرد: در این جشنواره نشان خواهم داد که ایرانیان چه اندازه به عدالت و ادیان دیگر احترام می‌گذارند، زیرا من نماینده یک مسلمان ایرانی هستم که با فرهنگ خود تلاش دارد عدالت و توازن در رفتار را سرلوحه تمام اهداف و برنامه‌های خود داشته باشد، چون رفتار و منش من به عنوان رئیس هیئت داوران این جشنواره قطعاً مورد کنکاش قرار گرفته خواهد شد. درضمن من وظیفه خود می‌دانم که در این جایگاه، جدا از این‌که یک سینماگر باشم همانند یک مسلمان ایرانی رفتار کنم زیرا برخی کشور‌ها در صدد تخریب مسلمانان به ویژه شیعیان هستند، پس امیدوارم در این راه سربلند بوده و در پیشگاه خدا و مردمم سربلند باشم.
این سینماگر درباره تصویری سازی نادرستی که برخی فیلم‌ها از ایران دارند، گفت: اشتباه از خود ما است که با فیلم‌هایمان از سرزمین‌مان یک تصویر سیاه و بعضاً نامطلوب درست می‌کنیم؛ اتفاقی که با استقبال جشنواره‌های خارجی رو‌به‌رو می‌شود، چون قطعاً آن‌ها به دنبال این نیستند که ایرادات ما را نشان دهد تا راهی برای حل آن پیدا شود، بلکه آن‌ها در تلاشند تا چهره ایران را در دنیا تخریب کنند.
سینمای ایران باید به داشته‌ها و کمبود‌هایش نگاه یکسان داشته باشد
کارگردان «بچه‌ای با جوراب قرمز» متذکر شد: شاید موضوعات فیلم‌هایی که در دو دهه اخیر در جشنواره‌ها شرکت کرده‌اند این مسئله را برای مدیران فستیوال‌های خارجی جا انداخته است که فیلم‌های ایرانی باید موضوعاتی از جنس بدبختی و مشکلات ایران را به نمایش بگذارند. برای همین آن‌ها هم از این منظر که این موضوعات جذاب است توجه خاصی به این مدل فیلم‌ها دارند، البته رویکرد آن‌ها مطمئناً منبعث از یک نگرش سیاسی برای تخریب ایران است، زیرا می‌خواهند به دیگران نشان دهند که ما ایرانی‌ها در سختی و فلاکت زندگی می‌کنیم و به این فیلم‌ها جایزه داده و با این کار به اهداف منفی خود سمت و سو می‌دهند، اما با حضور برخی از سینماگران جدید و کاربلد مانند اصغر فرهادی که به موضوعات اجتماعی می‌پردازند، این امر کمرنگ شده است. همچنین سینماگران نسل جدید وقتی در جشنواره‌های خارجی حاضر می‌شوند در نشست‌های خبری خود می‌گویند مشکلاتی که در فیلم‌مان نشان می‌دهیم در همه جای دنیا وجود دارد، پس نباید از آن نتیجه‌گیری سیاسی گرفت.
جلالی در ادامه تصریح کرد: در گذشته برخی جشنواره‌ها تنها به فیلم‌های سیاه‌نما از ایران توجه خاصی داشت، اما در سال‌های اخیر با ارسال آثار ناب با موضوعات جهان شمول، این امر به کمرنگی گراییده و ما تلاش کرده‌ایم که فرهنگمان را آن طور که شایسته است به جهانیان اشاعه دهیم. در همین رابطه باید اذعان کنم که اهدای جایزه به چنین فیلم‌هایی از سوی جشنواره‌های خارجی از روی خیرخواهی نیست، بلکه آن‌ها درصدند برای فیلمسازانی مسیر مشخص کنند تا چهره‌ای که از ایران ترسیم می‌شود، مطلوب نباشد.
وی به فیلمسازان توصیه کرد: سینماگران ما به خوبی‌های، مردم و کشورمان بیشتر بپردازند، البته در کنار مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشورمان که در همه جای جهان هم وجود دارد باید تلاش کنیم به زیبایی‌های مردم و ایران هم بپردازیم. برای درک بهتر مثالی از سینمای هند می‌زنم. این کشور به واسطه جمعیت زیادش بسیار فقیر است، اما در فیلم‌های سینمایی چنین چیزی را نمی‌بینیم، زیرا نمی‌خواهند تصویری که از کشورشان در دنیا ترسیم می‌شود سیاه باشد. این مسئله نیز به معنای عدم توجه به مشکلات نیست، بلکه در کنار نداشته‌ها باید به داشته‌های پرتعداد خوب هم نگاه کنیم.
جلالی ادامه داد: جهانیان سینمای ما را سینمای دینی نمی‌دانند، چون ما در سینمای خودمان هیچگاه آن طور که شایسته و بایسته است به موضوعات دینی به خوبی نپرداخته‌ایم، حتی در آثارمان دنبال پیام مهم دینی نبوده‌ایم و یا اگر هم در برخی آثار این امر مورد توجه قرار داشت، هیچگاه سرمایه‌گذاری خوب فرهنگی روی آن صورت نگرفته و در برخی فیلم‌های دینی که خوب هم ساخته شد حاشیه‌هایی که خود ما برایش ایجاد کردیم که اصلاً به جشنواره‌های مطرح راه پیدا نکرد و اصلاً برای مخاطب بین‌المللی به نمایش گذاشته نشد.
سال‌هاست فیلم دینی خوب نمی‌سازیم
این سینماگر یادآور شد: سال‌هاست که به طور مستقیم اثری با موضوع مذهب و دین به طور خوب ساخته نشده، زیرا کاری که در کلیت آن مذهب وجود نداشته باشد را نمی‌شود کار دینی و مذهبی نامید. در ضمن باید تاکید کرد کاری در حوزه سینمای دینی مورد توجه قرار خواهد کرد که در همه آن اثر لایه‌های مذهبی دیده شود، یعنی خود خالق و صاحب اثر و همکاران آن در همه امورات فیلم، اخلاق و رفتار و منشا دین و مذهب را در کار رعایت کنند، اتفاقی که اگر رخ دهد این امر انجام شود خود کار و اثر به نحو شایسته دیده خواهد شد.
وی در انتها درباره سینمای دفاع مقدس گفت: در سینمای دفاع مقدس در برخی اوقات نقطه اوجی هم داشته‌ایم. مانند فیلم «تنگه ابوقریب» که فیلمی قابل ستایش و احترام است، البته در سینمای جنگ طوری رفتار شده که صاحبان اثر کمتر تمایل به حضور در جشنواره‌های بزرگ را دارند در صورتی‌که این بخش از سینمای ایران دارای پشتوانه‌های مالی و سیاسی خوبی است و انتظار می‌رود جهان را در تسخیر آثار خود قرار دهند؛ در همین رابطه همیشه برایم مهم بوده، چرا ما در سینمای دفاع مقدس کوتاهی‌هایی صورت می‌گیرد؟ سوالی که هنوز از طرف هیچ مسئولی پاسخ آن را دریافت نکرده‌ام.
در جشنواره مدیترانه‌ای کن، «کن مورا» انیماتور و تهیه‌کننده فرانسوی، «آرماند ماسترویانی» فیلمساز ایتالیایی، «کاو کوهن» آهنگساز آمریکایی، «سوجوی بوسو» روزنامه‌نگار و منتقد سینمای هندوستان، «والنسیا کسدی» بازیگر سینما ایتالیا به‌عنوان هیئت‌داوران در این جشنواره، خداداد جلالی را همراهی می‌کنند. جشنواره فیلم و فیلم‌نامه مدیترانه‌ای کن در شهر کن فرانسه برگزار می‌شود. هدف این جشنواره ایجاد ارتباط بین دنیای غرب و شرق است. در ضمن این جشنواره به فیلمسازان مستقل این امکان را می‌دهد تا در بهترین سینما‌های شهر کن در ماه نوامبر به نمایش دربیایند.
کارگردان «بچه‌ای با جوراب قرمز» متذکر شد: شاید موضوعات فیلم‌هایی که در دو دهه اخیر در جشنواره‌ها شرکت کرده‌اند این مسئله را برای مدیران فستیوال‌های خارجی جا انداخته است که فیلم‌های ایرانی باید موضوعاتی از جنس بدبختی و مشکلات ایران را به نمایش بگذارند. برای همین آن‌ها هم از این منظر که این موضوعات جذاب است توجه خاصی به این مدل فیلم‌ها دارند، البته رویکرد آن‌ها مطمئناً منبعث از یک نگرش سیاسی برای تخریب ایران است، زیرا می‌خواهند به دیگران نشان دهند که ما ایرانی‌ها در سختی و فلاکت زندگی می‌کنیم و به این فیلم‌ها جایزه داده و با این کار به اهداف منفی خود سمت و سو می‌دهند، اما با حضور برخی از سینماگران جدید و کاربلد مانند اصغر فرهادی که به موضوعات اجتماعی می‌پردازند، این امر کمرنگ شده است. همچنین سینماگران نسل جدید وقتی در جشنواره‌های خارجی حاضر می‌شوند در نشست‌های خبری خود می‌گویند مشکلاتی که در فیلم‌مان نشان می‌دهیم در همه جای دنیا وجود دارد، پس نباید از آن نتیجه‌گیری سیاسی گرفت.
جلالی در ادامه تصریح کرد: در گذشته برخی جشنواره‌ها تنها به فیلم‌های سیاه‌نما از ایران توجه خاصی داشت، اما در سال‌های اخیر با ارسال آثار ناب با موضوعات جهان شمول، این امر به کمرنگی گراییده و ما تلاش کرده‌ایم که فرهنگمان را آن طور که شایسته است به جهانیان اشاعه دهیم. در همین رابطه باید اذعان کنم که اهدای جایزه به چنین فیلم‌هایی از سوی جشنواره‌های خارجی از روی خیرخواهی نیست، بلکه آن‌ها درصدند برای فیلمسازانی مسیر مشخص کنند تا چهره‌ای که از ایران ترسیم می‌شود، مطلوب نباشد.
وی به فیلمسازان توصیه کرد: سینماگران ما به خوبی‌های، مردم و کشورمان بیشتر بپردازند، البته در کنار مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشورمان که در همه جای جهان هم وجود دارد باید تلاش کنیم به زیبایی‌های مردم و ایران هم بپردازیم. برای درک بهتر مثالی از سینمای هند می‌زنم. این کشور به واسطه جمعیت زیادش بسیار فقیر است، اما در فیلم‌های سینمایی چنین چیزی را نمی‌بینیم، زیرا نمی‌خواهند تصویری که از کشورشان در دنیا ترسیم می‌شود سیاه باشد. این مسئله نیز به معنای عدم توجه به مشکلات نیست، بلکه در کنار نداشته‌ها باید به داشته‌های پرتعداد خوب هم نگاه کنیم.
جلالی ادامه داد: جهانیان سینمای ما را سینمای دینی نمی‌دانند، چون ما در سینمای خودمان هیچگاه آن طور که شایسته و بایسته است به موضوعات دینی به خوبی نپرداخته‌ایم، حتی در آثارمان دنبال پیام مهم دینی نبوده‌ایم و یا اگر هم در برخی آثار این امر مورد توجه قرار داشت، هیچگاه سرمایه‌گذاری خوب فرهنگی روی آن صورت نگرفته و در برخی فیلم‌های دینی که خوب هم ساخته شد حاشیه‌هایی که خود ما برایش ایجاد کردیم که اصلاً به جشنواره‌های مطرح راه پیدا نکرد و اصلاً برای مخاطب بین‌المللی به نمایش گذاشته نشد.
سال‌هاست فیلم دینی خوب نمی‌سازیم
این سینماگر یادآور شد: سال‌هاست که به طور مستقیم اثری با موضوع مذهب و دین به طور خوب ساخته نشده، زیرا کاری که در کلیت آن مذهب وجود نداشته باشد را نمی‌شود کار دینی و مذهبی نامید. در ضمن باید تاکید کرد کاری در حوزه سینمای دینی مورد توجه قرار خواهد کرد که در همه آن اثر لایه‌های مذهبی دیده شود، یعنی خود خالق و صاحب اثر و همکاران آن در همه امورات فیلم، اخلاق و رفتار و منشا دین و مذهب را در کار رعایت کنند، اتفاقی که اگر رخ دهد این امر انجام شود خود کار و اثر به نحو شایسته دیده خواهد شد.
وی در انتها درباره سینمای دفاع مقدس گفت: در سینمای دفاع مقدس در برخی اوقات نقطه اوجی هم داشته‌ایم. مانند فیلم «تنگه ابوقریب» که فیلمی قابل ستایش و احترام است، البته در سینمای جنگ طوری رفتار شده که صاحبان اثر کمتر تمایل به حضور در جشنواره‌های بزرگ را دارند در صورتی‌که این بخش از سینمای ایران دارای پشتوانه‌های مالی و سیاسی خوبی است و انتظار می‌رود جهان را در تسخیر آثار خود قرار دهند؛ در همین رابطه همیشه برایم مهم بوده، چرا ما در سینمای دفاع مقدس کوتاهی‌هایی صورت می‌گیرد؟ سوالی که هنوز از طرف هیچ مسئولی پاسخ آن را دریافت نکرده‌ام.
در جشنواره مدیترانه‌ای کن، «کن مورا» انیماتور و تهیه‌کننده فرانسوی، «آرماند ماسترویانی» فیلمساز ایتالیایی، «کاو کوهن» آهنگساز آمریکایی، «سوجوی بوسو» روزنامه‌نگار و منتقد سینمای هندوستان، «والنسیا کسدی» بازیگر سینما ایتالیا به‌عنوان هیئت‌داوران در این جشنواره، خداداد جلالی را همراهی می‌کنند. جشنواره فیلم و فیلم‌نامه مدیترانه‌ای کن در شهر کن فرانسه برگزار می‌شود. هدف این جشنواره ایجاد ارتباط بین دنیای غرب و شرق است. در ضمن این جشنواره به فیلمسازان مستقل این امکان را می‌دهد تا در بهترین سینما‌های شهر کن در ماه نوامبر به نمایش دربیایند.
