نخستین همایش بازتاب عناصر عاشورایی در ادبیات آذربایجان در دانشگاه محقق اردبیلی برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری فرهنگ رضوی، در این همایش که به همت مرکز پژوهش های فرهنگی آذربایجان و با همکاری گروه زبان و ادبیات فارسی برگزار شد دکتر مسروره مختاری عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی با بیان اینکه شعر نقش مهمی در تبلیغ آموزه های دینی داشته است، تصریح کرد: سرودن شعر از زمان پیامبر(ص) باب بوده است.

وی با بیان اینکه پس از استقرار صفویان در قرن دهم هجری، شعر عاشورایی در ایران رونق بیشتری گرفت، ادامه داد: مرثیه سرایی با شاعرانی مانند شاه اسماعیل و محمد فضولی پا گرفت و در دوره قاجاریه به اوج خود رسید.

مختاری با اشاره به اینکه قالب اوخشاما در ادبیات آذربایجان از مهمترین قالب های مراثی در میان آذری زبان ها است، افزود: قالب اوخشاما در ادبیات آذربایجان طوری است که شعرا، مرثیه خود را با اوخشاما به پایان می رسانند.

عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی اضافه کرد: از نظر محتوا هم در ادبیات آذربایجان عشق به حضرت ابوالفضل موج می زند و شعرا در مورد شجاعت و آزادگی ایشان شعرهای زیادی سروده اند.

ادبیات آذربایجان از عشق به اهل بیت(س) جان و رونق گرفته است
حجت الاسلام سیف اله مدبر مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه محقق اردبیلی نیزدر این همایش گفت: مرثیه، نوحه و روضه در ادبیات آذربایجان تعاریف و جایگاه های خود را دارند و نباید آنها را یکی پنداشت.

وی با اشاره به جایگاه عشق به اهل بیت در شعر شاعران آذربایجان تصریح کرد: عشق به اهل بیت در آذربایجان سبب شده است که ادبیات آذربایجان از این محل جان گرفته و رونق داشته باشد.

مدبر افزود: عشق به اهل بیت سبب شده است که ادبیات مرثیه در آذربایجان زنده بماند برای همین توجه به مرثیه و پژوهش و بررسی در این مورد ضروری است.

شهریار نعمتی شاعر و مدرس دانشگاه با بیان اینکه مرثیه در مدح و سوگواری افراد از دنیا رفته انجام می شود، گفت: در دوره قاجاریه در مرثیه آذربایجان چند جریان وجود داشت که یکی نصرالله شاه یا صدرالممالک بود و بعد آن شمس عطار اردبیلی جریان سازی کرد و بعد از اینها، تاج الشعرای یحیوی ظهور کرد.

وی اضافه کرد: شمس عطار اردبیلی چهره خاصی در مرثیه آذربایجان بود چرا که برای اولین بار مفاهیم تصوف و عرفان را وارد ادبیات مرثیه آذربایجان کرد.

عباد ممی زاده پژوهشگر حوزه ادبیات آذربایجان هم با بیان اینکه ادبیات آذربایجان از فولکلور شروع شده است، گفت:در نوحه خوانی مداحان در مساجد برای سینه زنی، شعر با دوبیتی شروع شده و با گریاندن به اتمام می رسد.
وی با بیان اینکه ادبیات آذربایجان دچار افت شده است، ادامه داد: در مرثیه سرایی باید به زبان ترکی و موسیقی آن دقت بیشتری کرد.

رابطه عمیقی بین ادبیات آذربایجان و حوادث عاشورا وجود دارد
مهدی میرزا رسولزاده کارشناس مرکز پژوهش های فرهنگی آذربایجان نیز در این همایش گفت: ادبیات آیینه حوادث تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هر دوره ای است.

وی با بیان اینکه عاشورا به قدری دامنه دار است که بر ادبیات تاثیر مستقیم گذاشته است، اظهار کرد: رابطه عمیقی بین ادبیات آذربایجان و حوادث عاشورا وجود دارد.

میرزارسولزاده ادامه داد: ارتباط بین مکتب حسینیت و زبان ترکی سبب شده است که شعرای عاشورایی در آذربایجان رشد یافته و به بلوغ برسند.

پیام فروغی دانشجوی دکتری ادبیات دانشگاه محقق اردبیلی نیز در این همایش در سخنانی که به بررسی اشعار دوره صفویه می پرداخت گفت: ادبیات در زمان صفویان رنگ و بوی تشیع به خود گرفت و شاه اسماعیل هم سهم به سزایی در رونق ادبیات مذهبی آن دوره داشت.

وی اضافه کرد: در دوره صفویه، شعرا به دنبال مضمون و تصویرسازی نبودند بلکه به دنبال محتوا بودند به همین دلیل گاهی در قالب شعرهای آن دوره اشکالاتی دیده می شود.