این کتاب، سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم رهبر معظم انقلاب اسلامی از پاییز سال ۱۳۵۰ در مدرسه‌ «میرزاجعفر» مشهد (دانشگاه رضوی فعلی) شروع شده است.

در این جلسات سوره‌های مبارکه‌ مائده، انفال، برائت و آیاتی از سوره‌ مبارکه یونس مورد تفسیر و تبیین قرار گرفت. تفسیر سوره‌ مبارکه‌ برائت از اوایل سال ۱۳۵۱ آغاز و حدوداً تا بهمن ۱۳۵۱ بوده است. 

این درس تفسیر که یکی از دو درس تفسیر در حوزه علمیّه‌ مشهد در آن روزگار بود، به‌طور معمول در روزهای تعطیلی دروس رسمی حوزه یعنی پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها در «مدرسه‌ی میرزاجعفر» از مدارس علمیّه‌ در محدوده‌ حرم مطهّر و بعدها در مسجدی در «پایین خیابان»  و سپس مسجد قبله، برگزار می شد.

روش به کار رفته در این جلسات تفسیری، روش اجتهادی است که در آن بر استفاده و راهیابی به مقصود آیات با استفاده از تفکر و تعقل تاکید شده است. ضمن این که در کنار روش عقلی استفاده از روش تفسیری قرآن به قرآن و بهره‌گیری معتنابه از روایات کاملا مشهود است.
این جلسات به دلیل مضمون و محتوای روشنگرانه و کاربردی آن در زنده کردن روح اسلامی در مخاطبان از سوی رژیم طاغوت به شدت مورد توجه و کنترل بوده است.

پیش از این و در سال ۱۳۹۳ مجموعه‌ی مبانی و قواعد تفسیری حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای برگرفته از متون این جلسات تفسیری به صورت کتابی مستقل، استخراج و توسّط نشر «نسیم انقلاب» وابسته به «انتشارات انقلاب اسلامی» با عنوان «مروری بر مبانی، روش و قواعد تفسیری حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در تفسیر سوره‌ی توبه» منتشر شده بود. برای تتمیم فایده، آن کتاب به ابتدای متن تفسیر سوره‌ مبارکه‌ی برائت افزوده شد.