کارشناس فرهنگی در گفتگو با رضوی:
آموزه راهبردی «مواسات» می تواند ایران، جهان اسلام و جامعه بشری را از بحران ها عبور دهد
خبرگزاری رضوی. سرویس جهان اسلام. در بحران کرونا همه کشورها در تلاش برای ابراز و اثبات کارآمدی خود در سطوح ملی و بین المللی برای غلبه برای این بیماری فراگیر هستند. در ایران با رهنمود مقام معظم رهبری رزمایش مواسات در آستانه ماه مبارک رمضان آغاز شده است علاوه بر آنکه قبل از آن نیز ده ها گروه و حرکت جهادی برای پیشگیری و شکست موج گسترش ویروس و رسیدگی به آسیب دیدگان از این بیماری و تبعات آن در سراسر کشور فعال شد.
حسن صدرایی عارف، کارشناس فرهنگی و فضای مجازی در گفتگو با خبرگزاری رضوی به بررسی ابعاد رزمایش مواسات به مثابه یک حرکت عقیدتی فراملی پرداخته است.
ارزیابی جنابعالی از اهمیت رزمایش مواسات با توجه به درگیری ایران و بسیاری از کشورهای جهان با بحران کرونا چیست؟
ویروس کرونا که پا به صحنه حیات گذاشت بسیاری از مردم از چند و چون آن خبر نداشتند، افزایش اطلاعات و آزمایشات پزشکی به تدریج مردم را با ابعاد این ویروس آشنا کرد،، به این دلیل مردم از فراگیری ویروس و رفتار غیر قابل پیش‌بینی آن به درستی آگاهی نداشتند، همانگونه که رفتار غیر قابل پیش بینی این ویروس همچنان ادامه دارد که این بیماری را از سایر بیماری های شایع شده در فضای جوامع متفاوت کرده است. مسلما ابعاد پیچیده و فراگیری آن موجب شد تا دولت ها به سرعت نتوانند برای آن راهکاری بیاندیشند یا برای مبارزه جدی تر با آن تمهیدات قابل تاملی در ابتدای شیوع بیاندیشند، بنابراین به دلیل سطح شیوع بالای ویروس سطح حتی اگر دارای سازمان ها و نهادهای حمایتی کارآمدی هم باشیم، باز هم ممکن است از لحاظ امکانات نتوانیم به قدر کافی پاسخگوی نیازهای کتونی مردم جامعه بخصوص قشر نیازمند و فقیر جامعه باشیم. در این مواقع اگر مجموعه های مردمی پای کار نیایند حتی ممکن است دچار مشکلات مختلفی شویم. در ایران از همان روزهای آغازین شیوع بیماری کرونا شاهد خلق صحنه های زیبایی از حماسه های حمایتی مردم از یکدیگر بخصوص قشر نیازمند جامعه بودیم. گاهی یک کار کوچک منجر به رقم خوردن یک اتفاق بزرگ و فراگیر می شود که یکی از نمونه های آن را مثال می زنم.
در همان روزهای اول شیوع بیماری در شهر مقدس قم تعدادی از طلبه‌های با اهدای گل برای عرض سپاس گذاری از کادر درمانی به یکی از بیمارستان‌های شهر سر زدند، این ایده به هیچ وجه از پیش طراحی نشده بود، بلکه تنها یک قدم کوچک برای تشکر از کادر درمانی بود. این گروه طلاب بعد از مشاهده وضعیت بیماران و فشار کاری زیاد به کادر درمانی بیمارستان متوجه شدند بسیاری از بیماران مسن مبتلا به کرونا که اجازه داشتن همراه ندارند در شرایط خاصی به سر می برند و آن قدر ناتوان و بد حال هستند که حتی به تنهایی و بدون کمک نمی توانند بطری آب را از یخچال بردارند، خروجی حرکت قدردانی از پرستاران به این جا ختم شد که طلاب به عنوان همراهان بیماران کرونایی وارد عمل شدند و با رعایت مسائل بهداشتی و نکات لازم بدون دخالت در امر پزشکی تنها در این قسمت کمک حال بیماران ناتوان باشند.
این کار که به صورت پایلوت و آزمایشی شروع شد، توسعه یافت و در جمع های حوزوی مورد استقبال حوزویان قرار گرفت، بسیاری از طلاب در سامانه حمایتی راه اندازی شده خودجوش ثبت‌نام کردند، بیش از هزار طلبه تا کنون در این سامانه به عنوان جهادگران حوزه سلامت ثبت نام کرده اند، بنابراین گاهی از یک فکر بسیار ساده و اولیه کار بزرگ ملی انجام می‌شود. امروز تعداد کثیری از نیروهای جهادی، بسیجی و طلبه ها در قالب همراه بیمار به بیماران خدمت رسانی می کنند. مسلما در مسائل اینچنینی که به بحران عمومی تبدیل می‌شود مردم پای کار نیایند حتماً دچار مشکل می‌شویم، اگر مردم پایه کار بیایند آن زمان اتفاقات خوبی رقم می خورد.
مقام معظم رهبری در پیام نوروزی و سخنرانی نیمه شعبان خطاب به مردم به زیبایی به این موضوع اشاره کردند و یکی دو مثال نیز برای آن عنوان کردند. ایشان با برداشت از واژه "مواسات" که در صلوات شعبانیه اشاره شده به دنبال آگاهی بخشی اهمیت این واژه به مردم در همه شرایط بخصوص بحران ها هستند.
"مواسات" از نظر لغوی به معنای همراهی، همیاری، مساعدت و مددکاری است اما خصوصیتی که درباره مواسات حائز اهمیت است و اشاره رهبر معظم انقلاب نیز برآن است این است که نیاز مندان هم مانند خودمان تامین کنیم، یعنی اگر ۱۰۰ هزار تومان داریم نصف آن را در شرایط بحرانی به فقرا بی منت و بی چشمداشت بپردازیم حتی اگر خود به این پول نیاز داشته باشیم! این اتفاق مهم مواسات نام دارد. انتخاب واژه مواسات که رهبر معظم انقلاب بدان اشاره کردند برای شرایط امروز ما بسیار حکیمانه و سنجیده است.
امر «مواسات» چه جایگاهی در فرهنگ مسلمانان و تمدن اسلامی دارد؟
مواسات ریشه در فرهنگ اسلامی و ایرانی ما دارد. منابع روایی ما سرشار از فعالیت های مواسات گونه است، این که پیامبر اسلام (ص)می گویند: هر کس که صبح کند اما در پی برآوردن نیازهای مسلمانان نباشد، مسلمان نیست یا اینکه کسی که سیر بخوابد در حالی که همسایه او گرسنه باشد به خدا ایمان نیاورده است نشان دهنده اهمیت رواج مواسات در جامعه اسلامی است.
مواسات در اسلام یعنی مقداری که در اختیار خودت داری همان مقدار هم به فقیر بدهی، به لحاظ اجتماعی خروجی این حرکت کاهش فاصله طبقاتی می شود چرا که پیامبر اسلام(ص) می فرماید: کسی که با مواسات با مردم با رفتار کند مومن حقیقی است.
مواسات کلمه و مفهوم کاربردی و راهبردی در تاریخ اسلام است. مهاجرین بعد از هجرت به مدینه بخشی از اموال انصار را دریافت کردند و در زندگی با آنان شریک شدند، این موضوع برگرفته از فرهنگ دینی ماست که البته در تفکر شیعی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در فرهنگ ایرانی هم جلوه های بسیار زیادی از آن قابل ذکر است. بسیاری از شعرا و ادبای بزرگ فرهنگ فارسی چون سعدی علیه الرحمه با شعر معروف "بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند" که دارای شهرت بین المللی است یا فردوسی بر این مضمون تأکید می کنند یا حافظ که می‌گوید: "ای صاحب کرامت شکرانه سلامت، روزی تفقدی کن درویش بی‌نوا را" و یا صائب تبریزی که در دیوانش اهمیت مواسات در جامعه را بیان کرده اند نمنون های برجسته ای از این امتداد فرهنگی هستند.
آیا رزمایش مواسات می تواند ابعاد راهگشا برای جهان اسلام و جوامع بشری داشته باشد؟
باید دانست خروجی مواسات و عملیاتی کردن آن در جهان اسلام و در میان پیروان سایر ادیان منجر به از بین رفتن فاصله طبقاتی و محرومیت و عبور همه انسان ها از بحران های بزرگ بخصوص بحران فقر می شود که اکنون به دلیل عدم توجه به این مفهوم و فضیلت بزرگ یعنی مواسات، بسیاری از مردم دنیا تحت فشارهای اقتصادی و معیشتی قرار دارند، بنابراین "رزمایش مواسات" دعوتی توسط ایران و ایرانیان و قابل تعمیم به کل جهان اسلام و غیر مسلمانان است.
حسن صدرایی عارف، کارشناس فرهنگی و فضای مجازی در گفتگو با خبرگزاری رضوی به بررسی ابعاد رزمایش مواسات به مثابه یک حرکت عقیدتی فراملی پرداخته است.
ارزیابی جنابعالی از اهمیت رزمایش مواسات با توجه به درگیری ایران و بسیاری از کشورهای جهان با بحران کرونا چیست؟
ویروس کرونا که پا به صحنه حیات گذاشت بسیاری از مردم از چند و چون آن خبر نداشتند، افزایش اطلاعات و آزمایشات پزشکی به تدریج مردم را با ابعاد این ویروس آشنا کرد،، به این دلیل مردم از فراگیری ویروس و رفتار غیر قابل پیش‌بینی آن به درستی آگاهی نداشتند، همانگونه که رفتار غیر قابل پیش بینی این ویروس همچنان ادامه دارد که این بیماری را از سایر بیماری های شایع شده در فضای جوامع متفاوت کرده است. مسلما ابعاد پیچیده و فراگیری آن موجب شد تا دولت ها به سرعت نتوانند برای آن راهکاری بیاندیشند یا برای مبارزه جدی تر با آن تمهیدات قابل تاملی در ابتدای شیوع بیاندیشند، بنابراین به دلیل سطح شیوع بالای ویروس سطح حتی اگر دارای سازمان ها و نهادهای حمایتی کارآمدی هم باشیم، باز هم ممکن است از لحاظ امکانات نتوانیم به قدر کافی پاسخگوی نیازهای کتونی مردم جامعه بخصوص قشر نیازمند و فقیر جامعه باشیم. در این مواقع اگر مجموعه های مردمی پای کار نیایند حتی ممکن است دچار مشکلات مختلفی شویم. در ایران از همان روزهای آغازین شیوع بیماری کرونا شاهد خلق صحنه های زیبایی از حماسه های حمایتی مردم از یکدیگر بخصوص قشر نیازمند جامعه بودیم. گاهی یک کار کوچک منجر به رقم خوردن یک اتفاق بزرگ و فراگیر می شود که یکی از نمونه های آن را مثال می زنم.
در همان روزهای اول شیوع بیماری در شهر مقدس قم تعدادی از طلبه‌های با اهدای گل برای عرض سپاس گذاری از کادر درمانی به یکی از بیمارستان‌های
این کار که به صورت پایلوت و آزمایشی شروع شد، توسعه یافت و در جمع های حوزوی مورد استقبال حوزویان قرار گرفت، بسیاری از طلاب در سامانه حمایتی راه اندازی شده خودجوش ثبت‌نام کردند، بیش از هزار طلبه تا کنون در این سامانه به عنوان جهادگران حوزه سلامت ثبت نام کرده اند، بنابراین گاهی از یک فکر بسیار ساده و اولیه کار بزرگ ملی انجام می‌شود. امروز تعداد کثیری از نیروهای جهادی، بسیجی و طلبه ها در قالب همراه بیمار به بیماران خدمت رسانی می کنند. مسلما در مسائل اینچنینی که به بحران عمومی تبدیل می‌شود مردم پای کار نیایند حتماً دچار مشکل می‌شویم، اگر مردم پایه کار بیایند آن زمان اتفاقات خوبی رقم می خورد.
مقام معظم رهبری در پیام نوروزی و سخنرانی نیمه شعبان خطاب به مردم به زیبایی به این موضوع اشاره کردند و یکی دو مثال نیز برای آن عنوان کردند. ایشان با برداشت از واژه "مواسات" که در صلوات شعبانیه اشاره شده به دنبال آگاهی بخشی اهمیت این واژه به مردم در همه شرایط بخصوص بحران ها هستند.
"مواسات" از نظر لغوی به معنای همراهی، همیاری، مساعدت و مددکاری است اما خصوصیتی که درباره مواسات حائز اهمیت است و اشاره رهبر معظم انقلاب نیز برآن است این است که نیاز مندان هم مانند خودمان تامین کنیم، یعنی اگر ۱۰۰ هزار تومان داریم نصف آن را در شرایط بحرانی به فقرا بی منت و بی چشمداشت بپردازیم حتی اگر خود به این پول نیاز داشته باشیم! این اتفاق مهم مواسات نام دارد. انتخاب واژه مواسات که رهبر معظم انقلاب بدان
امر «مواسات» چه جایگاهی در فرهنگ مسلمانان و تمدن اسلامی دارد؟
مواسات ریشه در فرهنگ اسلامی و ایرانی ما دارد. منابع روایی ما سرشار از فعالیت های مواسات گونه است، این که پیامبر اسلام (ص)می گویند: هر کس که صبح کند اما در پی برآوردن نیازهای مسلمانان نباشد، مسلمان نیست یا اینکه کسی که سیر بخوابد در حالی که همسایه او گرسنه باشد به خدا ایمان نیاورده است نشان دهنده اهمیت رواج مواسات در جامعه اسلامی است.
مواسات در اسلام یعنی مقداری که در اختیار خودت داری همان مقدار هم به فقیر بدهی، به لحاظ اجتماعی خروجی این حرکت کاهش فاصله طبقاتی می شود چرا که پیامبر اسلام(ص) می فرماید: کسی که با مواسات با مردم با رفتار کند مومن حقیقی است.
مواسات کلمه و مفهوم کاربردی و راهبردی در تاریخ اسلام است. مهاجرین بعد از هجرت به مدینه بخشی از اموال انصار را دریافت کردند و در زندگی با آنان شریک شدند، این موضوع برگرفته از فرهنگ دینی ماست که البته در تفکر شیعی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در فرهنگ ایرانی هم جلوه های بسیار زیادی از آن قابل ذکر است. بسیاری از شعرا و ادبای بزرگ فرهنگ فارسی چون سعدی علیه الرحمه با شعر معروف "بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند" که دارای شهرت بین المللی است یا فردوسی بر این مضمون تأکید می کنند یا حافظ که می‌گوید: "ای صاحب کرامت شکرانه سلامت، روزی تفقدی کن درویش بی‌نوا را" و یا صائب تبریزی که در دیوانش اهمیت مواسات در جامعه را بیان کرده اند نمنون های برجسته ای از این امتداد فرهنگی هستند.
آیا رزمایش مواسات می تواند ابعاد راهگشا برای جهان اسلام و جوامع بشری داشته باشد؟
باید دانست خروجی مواسات و عملیاتی کردن آن در جهان اسلام و در میان پیروان سایر ادیان منجر به از بین رفتن فاصله طبقاتی و محرومیت و عبور همه انسان ها از بحران های بزرگ بخصوص بحران فقر می شود که اکنون به دلیل عدم توجه به این مفهوم و فضیلت بزرگ یعنی مواسات، بسیاری از مردم دنیا تحت فشارهای اقتصادی و معیشتی قرار دارند، بنابراین "رزمایش مواسات" دعوتی توسط ایران و ایرانیان و قابل تعمیم به کل جهان اسلام و غیر مسلمانان است.
