کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

مدیر بنیاد فقهی مدیریت اسلامی در گفتگو با خبرگزاری رضوی:

حفظ و ارتقاء کرامت و حقوق انسان ها، فرهنگ و سیره امام رضا(ع) بوده است

17 تير 1398 ساعت 12:07

مشهد- پمدیر بنیاد فقهی مدیریت اسلامی گفت:قطعا آنچه از امام رضا(ع) به عنوان نحوه برخورد با دیگران و احترام به حقوق انسانها و اهتمام به حفظ حقوق و کرامت بشر دیده شده سیره ایشان است نه رفتارهای موردی!


حجت الاسلام سید صمصام الدین قوامی مدیر بنیاد فقهی مدیریت اسلامی و پژوهشگر فرهنگ رضوی در گفتگو با خبرنگار سرویس فرهنگ و جامعه خبرگزاری رضوی به مناسبت دهه کرامت در خصوص سیره و آموزه های رضوی در رابطه با حقوق بشر و کرامت انسانی گفت: خداوند متعال ائمه معصومین علیهم السلام را به عنوان نمونه ای از انسان کامل آفریده تا الگویی برای سایر انسانها باشند؛ انسان کامل خطا نمی کند و چون خطایی ندارد در تبلیغ، تفهیم دین، سبک زندگی و سایر نظاماتی که دین مدعی آن است به عنوان معیار کامل، ارتقاء و افزایش رتبه انسان ها را مد نظر قرار می دهد و چون امام رضا علیه السلام خود نمونه یک انسان کامل است و انسان را از دید کامل خود که باید به تعالی برسد هدف قرار داده لذا رفتار و گفتار امام برگرفته از مبانی معرفتی الهی است و امام مایل است که تجلی تعالی را در انسان هایی که با وی در تماس اند و در  تمامی انسان ها به عینه مشاهده کند.

وی در این باره بیان داشت: انسان در سیره نظری و عملی بسیار مورد توجه امام قرار دارد لذا امام رضا علیه السلام در دوران حضور در خراسان و هنگامی که ولیعهد خطاب شده اند هر چند این عنوان و سمت را هرگز قبول نکردند و در مسائل سیاسی دخالتی نداشتند اما یک مقام عالی رتبه در حکومت و جامعه به شمار می رفتند در عین حال رفتارهای امام در مدینه و در خراسان بیانگر آن است که انسان همچنان در دیدگاه امام از بالاترین رتبه ها برخوردار است و همراهی امام با خدمه و افراد فرو دست جامعه و نشستن بر سر یک سفره بیانگر آن است که هر چند افراد کم بضاعت به لحاظ طبقه بندی اجتماعی در رتبه های پایین اجتماعی قرار دارند اما از تعالی انسانی برخوردار هستند که بالاترین رتبه ها در نزد خداوند متعال و معصوم به شمار می رود.

پژوهشگر فرهنگ رضوی خاطر نشان کرد: امامی که با بیماران جذامی که کسی تمایلی  برای نشستن و حتی دیدن آنها را ندارد همسفره می شد و آنها را در همان جایگاه انسانی و دارای بالاترین رتبه ها می داند مصداق یک انسان کامل است که کرامت انسانی و حقوق بشر را به گروکشی های طبقاتی و نژادی ترجیح می دهد؛ براساس روایت های تاریخی هیچگاه امام پای خود را در برابر دیگران و حتی خدمه و بندگان دراز نکردند در حالی که بسیاری از صاحبان قدرت با رفتارهای  متکبرانه و ریاست مآبانه ی خود با این انگیزه که در صورت تواضع، زیر دستان از ما اطاعت نخواهند کرد با بدترین و سخت ترین شکل ممکن با آنها رفتار می کنند و تواضع و فروتنی در اعمال و رفتارشان وجود ندارد.

حجت الاسلام صمصام الدین قوامی گفت: قطعا آنچه از امام رضا علیه السلام به عنوان نحوه برخورد با دیگران و احترام به حقوق انسانها و اهتمام به حفظ حقوق و کرامت بشر دیده شده سیره ایشان است نه رفتارهای موردی! در روایت های تاریخی آمده امام رضا علیه السلام در گرمابه ای بودند که فردی از ایشان جهت دلاکی کمک خواست؛ در حین آنکه امام در حال کمک به وی بود متوجه شد از چه کسی کمک خواسته است با ترس بر خود لرزید و از امام پوزش طلبید که امام رضا علیه السلام با دادن آرامش به وی و رفع ترس و اضطراب همچنان مرد را مورد محبت و کرامت خود قرار داد. این سیره نشان می دهد احترام به انسانها والاترین موضوع مورد نظر ائمه معصومین است که بزرگی چون امام رضا علیه السلام از خدمت به مردم ابایی ندارد و لو اگر از لحاظ ظاهری شکل غیر متعارفی داشته باشد که انسانی صاحب منصب و والا خود را در حد پایین ترین اقشار جامعه قرار دهد و با آنها نشست و برخواست کند.

این کارشناس فرهنگ دینی تصریح نمود: ائمه خود را خادم مردم می دانستند و اصولا انسان کامل خود را خادم مردم و انسان می داند نه آقا و صاحب آنها؛ فلسفه وجودی امام برای سایر مردم گره گشایی، محرومیت زدایی، بصیرت افزایی، معرفت دهی، رشد و تعالی است. امام هیچ گاه چیزی را برای خود نمی خواهد وجود او مثل خورشید به دیگران انرژی، نور و حرارت می دهد و جاذبه و امنیت ایجاد می کند. امام همانند شمعی می سوزد و در خدمت مردم است قطعا در طول تاریخ هیچ منظومه فکری یا هیچ مکتبی همچون ائمه اطهار خود را اینگونه فدای انسان ها نکرده اند؛ اینها برای نجات مردم و انسان آمده اند تا انسان ها را از مرتبه های پایین به مرتبه های بالا  بشری برسانند؛ انسان هایی که از بهشت رانده شده اند باید به بهشت بازگردانده شوند از این رو امام رضا علیه السلام از سوی خداوند متعال مأمور است به ارتقای انسان از جایگاه خود به بالاترین جایگاهی است که برای آن آفریده شده است.

وی در این باره توضیح داد: تمامی حکومت های دنیا اعم از نظامات شرقی یا غربی به دنبال افزایش ثروت یا ریاست خود بر جوامع بشری بوده و هستند و با تعریف جایگاه های ویژه ای برای خود و جدا نمودن خود از مردم و برتری دادن خود بر سایر جامعه نشان داده اند که عملکردی متفاوت از ائمه اطهار علیهم السلام دارند. بررسی تفاوت رفتاری بین معصومین با حکام و سردمدارن نظامات غربی و شرقی بیانگر این موضوع است که معصوم علیه السلام تا چه حد به انسان اهمیت می دهد و چون خود انسان کامل است و به ارزش وجودی انسان واقف است با اینکه خود کامل است اما در برابر دیگران تواضع دارد و امیدوار است که بتواند همه انسان ها را به سر منزل مقصود و جاده کمال و تعالی برساند و چه بسا آنها را بر خود مقدم بشمارد. مقدم شماردن انسان ها بر خود نوعی تحقق کمال الهی در انسان ها است لذا امام رضا علیه السلام در دو سال حضور در خراسان نه تنها نسبت به دوران زندگی در مدینه تغییر رفتاری و اخلاقی با زیردستان نداشتند بلکه به مراتب متواضع تر شدند.

حجت الاسلام قوامی اظهار داشت: در سیره علمی امام رضا علیه السلام در برخورد با علمای مذاهب مختلف و آیین هایی غیر از دین اسلام شاهد همین استمرار احترام امام به آنان هستیم. امام به آنها احترام می گذارد چرا که آنها را دانشمند و صاحبان علم می داند و خطاب می کند؛ آنها را در صدر نشانده و در حین مناظره به آنها بسیار احترام می گذارد چرا که امام رضا علیه السلام معتقد است هر انسانی، صاحب عقیده ای است؛ هر چند می توان آنها را اصلاح کرد اما باید به عقایدشان احترام گذاشت چرا که برای خودشان مقدس است. امام هشتم در احتجاجات و منازعات هیچ گاه کسی را فقط به این دلیل که اعتقادش باطل است تحقیر نکردند چنین رفتاری از امام رضا مؤید این واقعیت است که ایشان رتبه انسانی و حقوق و کرامت بشری را بیش از هر موضوعی ارج می نهند هر چند موقتا اعتقادش غلط باشد اما از گوهر انسانی بالایی برخوردار است لذا امام معتقد است بسیاری از این افراد را با احترام و برهان های صحیح می توان از زیر آوار خرافه و تحریف خارج کرد لذا انسان کامل کسی را تحقیر نمی کند هر چند دشمن وی باشد.

استاد و محقق علوم دینی در پایان خاطر نشان کرد: خداوند متعال در سوره انسان و هل أتی مؤلفه هایی از انسان های کاملی که به زندگی سایر انسان ها احترام می گذارند را بیان نموده، انسانهای بزرگی که برخوردار از شرح صدر، صبر و حوصله اند. انسان هایی که حتی اگر به آنها اهانت شود با صبر کردن باعث تغییر رفتاری افراد می شوند، از این رو می توان گفت در مجموع  انسان از منظر ائمه مهم است شاید براساس همین دیدگاه است که فقهای ما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اهل کتاب را پاک عنوان کرده چرا که براساس آموزه های اسلامی انسان ذاتا پاک و طیب است بنابراین امام رضا علیه السلام در برخوردها و تعاملات بر آن بودند تا انسان را از زیر آوار انحرافات و تحریفات خارج کنند.


کد مطلب: 43362

آدرس مطلب :
https://www.razavi.news/fa/interview/43362/حفظ-ارتقاء-کرامت-حقوق-انسان-فرهنگ-سیره-امام-رضا-ع-بوده

رضوی
  https://www.razavi.news