گفتگو با خالق اثر با شکوه رستم و رخش؛
روایت«حدیث سلسله الذهب»در نقش برجسته
.jpg)
ملی پسند
«در ارائه و اجراء یک اثر باید به این نکته توجه داشت که سفارش برای پسند عمومی است یا در معرض دید گروه خاصی قرار می گیرد؟ همچنین بستگی به محل نصب و ارگان سفارش دهنده و موضوعات متنوع، مخاطب متفاوت دارد. کار شهری را نمی توان با سلیقه شهری انجام داد یا حتی سلیقه گروه خاصی را اعمال نمود. باید اثری خلق شود که همه از آن لذت ببرند. ملی و ملی پسند باشد. مانند مجسمه رستم در ابتدای بلوار شاهنامه.» کیان با این شرح مختصر، اثر جدید را وصف می کند که:« موضوع حدیث سلسله الذهب مشخص است. امام رضا متعلق به گروه و شخص خاصی نیست که خاص طراحی و اجراء شود. اثری است که عموم می توانند با آن ارتباط برقرار کنند و از آن لذت ببرند. سبک کار مهم است. اخیرا سبک انتزاعی و مدرن مورد توجه قرار گرفته شده است که هر کسی نمی تواند با آن ارتباط برقرار کند. اما مزیت نقش برجسته حدیث سلسله الذهب این است که هر فرد با هر سطح آگاهی و مطالعه، با کار ارتباط برقرار کرده و آن را درک می کند و می پسندد و مسلما هر چقدر فرد نسبت به موضوع اشراف بیشتری داشته باشد ادراکش نیز بیشتر است.»
طرح و تغییر
«برای اینکه طرح بتواند پیام خود را در حجم بهتر برساند، اعمال برخی تغییرات اجتناب ناپذیر است.» کیان با ذکر این نکته ادامه می دهد:«در پروسه اجرا ممکن است برخی اجزاء حذف یا اضافه
.jpg)
آیا با اثر زندگی می کنید؟
آنچه در خلق یک اثر روی می دهد از فکر و آموزش و تجربیاتی ست که خالق اثر بر روی کار می آورد. اسفندیاری معتقد است:«اثری که خلق می کنم بخشی از وجودم است. به خاطر حس خوبی که برایم دارد با آن زندگی می کنم و تا زمانی که جسمم تحمل کند به کار ادامه می دهم. از نظر من، وقتی که اثری با عشق و علاقه در حال شکل گیری است، خستگی روحی وجود ندارد. مانند پدری که فرزندش را بزرگ می کند تا موفقیتش را ببیند، هنرمند نیز همین حس را برای اثرش دارد. افتخار این اثر برای من که سازنده آن هستم این است که در جایی قرار بگیرد که منتقل کننده ارتباط و حس های من هنگام ساخت با اثر به مخاطب خاص باشد. خیلی از کارهای هنری تولید شده و درجه یک، در موزه و خزانه و گنجینه است و هیچ اسمی از آن ها نیست و کمتر کسی از وجود آن آثار آگاه است، دلم نمی خواهد اثر من اینگونه شود.» آخرین شاهکار هنری کیان، مجسمه رستم است که خاطره ی شیرین اجرا و نصب آن را به اختصار می گوید:« مجسمه رستم سه ماه کامل وقتم را گرفت. ولی مسؤولان با دید باز جلو رفتند. برای محل نصب و ابزار و امکانات رونمایی از من پشنهاد گرفتند. قطعا چون هنرمند با اثر زندگی کرده است بهتر می داند چه نوع برخوردی در شأن اثر است و وقتی به اثر بها داده شود بازخوردی در حد کشوری دارد. کما اینکه مجسمه رستم اینگونه بود. ترکیبی از پیشنهادهای من و ایده های
آزمون و خطا
گوشه ی کارگاه را نشان می دهد که تابلو ضامن آهو، با طرح استاد فرشچیان منزوی شده است و می گوید:«اولین کار نقش برجسته ای بود که سه سال پیش انجام دادم. دوست داشتم برای قالب گیری، خودم تست کنم و با روش تخریبی و از گچ استفاده کردم که کاملا اشتباه بود. گاهی آدم دلش می خواهد تجربه کند و از کسی نپرسد. این اشتباه باعث شد که چندین دوره قالب گیری نزد استاد کیایی بروم. برای این اثر نمی خواهم این اتفاق بیفتد. قطعا بر روی تمامی مراحل قالب گیری، نظارت کامل را خواهم داشت تا خروجی نهایی بدون نقص باشد چرا که اگر به اندازه یک هزارم میلیمتر در قالب خطا شود کل جزئیات صورت و لباس و چشم ها و ... از بین می رود.» او همچنین متذکر شد که:«هزینه قالب گیری نقش برجسته با مجسمه رستم که 5 متر بود برابری می کند. خوشبختانه با توجه به رضایت معاونت پشتیبانی و هنری، حمایت های لازم نیز در این زمینه صورت خواهد گرفت.»
اطلاع رسانی و آموزش
عدم آگاهی و شناخت نسبت به یک اثر هنری، نیاز به کنکاش دارد تا آنچه هنرمند در طول ماه ها با آن ارتباط برقرار کرده مورد درک صحیح مخاطب قرار گیرد. کیان مهم می داند که:« در مرحله اول اجرا، موضوعیت باید به خوبی نشان داده شود. زنجیره همان است، اجرا درست، نصب در محل درست، اطلاع رسانی درست. مخاطبی که علاقه مند به زندگی امام باشد با اندک اطلاعاتی که دارد، با اثر روبرو می شود و می تواند با اشتیاق پیگیر شود و پس از کسب بهتر اطلاعات، مجددا مقابل اثر قرار گرفته و بهتر ارتباط می گیرد.» اسفندیاری در خصوص آموزش به علاقه مندان در حین اجراء اثر می گوید:«این کار تمرکز می خواهد. وقتی مشغول کار هستم به هیچ چیز توجه ندارم و فکر و ذهنم با کار عجین می شود. در چنین شرایطی شاگرد چیزی یاد نمی گیرد. فرد باید با اصول اولیه مجسمه سازی و طراحی آشنا باشد. افرادی هستند که کارهای دلی انجام می دهند که سرشار از احساس است اما کار از نظر فنی ایراد دارد. این گروه باید خود احساس نیاز کنند که تخصصی تر کار کنند.» کیان از استاد مهدوی و نجابتی نام می برد که سبک مذهبی را حفظ کرده و در انتقال محتوا به مخاطب موفق هستند. شاگرد مستعدی دارد که در موردش
حرف آخر
بارها و بارها هنرمند سالمندی را در جشنواره های داخلی، برای رونق مجلس دیده ایم که درجه دکتری دریافت نموده است. سینما، تئاتر، موسیقی، هنرهای تجسمی از این دست هنرمندان زیاد داشته است که با داشتن رتبه های بین المللی معتبر، باری به هر جهت از خزانه ی داخلی هم درجه ی دکترایی، پس از پا گذاشتن به هشتمین دهه زندگی و یا بیشتر دریافت می کنند. به استاد محمدعلی سالار احمدی، گنج موسیقی مقامی تربت جام در سن 84 سالگی درجه ی دکتری اعطا می شود و یک هفته بعد در 21 مرداد سال 1397 از دنیا می رود. https://www.razavi.news/fa/note/32365 کارشناس هنری ارشاد، استاد مرتضی مطیفی فرد را با داشتن 50 سال سابقه در معماری و مرمت آثار تاریخی، سین جین می کند که چه اشکالی دارد در تهیه مصالح ساروج به جای خاکستر، دوده باشد؟ تا در نهایت با پاسخی که می شنود، استاد را شایسته اعطاء درجه دکتری بداند یا نه؟ https://www.razavi.news/fa/interview/39882 این در حالی است که مطیفی فرد دکترای یونسکو را 15 سال زودتر از دکترای میراث فرهنگی دریافت می کند. باشد، تعاریف و قواعد و اصولی برای اعطاء درجه دکتری به هنرمندان وجود دارد. امروز جوان متولد سال 1371، کیان اسفندیاری را با وجود خلق آثار فاخر ملی و مذهبی حائز رتبه دکتری ندیدند. او تحصیلات هنری ندارد و موفقیت هایش را با تجربه و استعداد ذاتی بدست آورده است. وزارت ارشاد تنها لطفی که به هنرمندان تجربی می کند، اعطاء مدرکی معادل با مدرک تحصیلی دانشگاهی است. پس اگر کیان های ایران عزیز، برای رشد و ترقی به سایر ممالک رفتند، کاسه ی چه کنم چه کنم دست نگیریم. اگر هنر ایرانی، چند صباحی به نام زیمباوه و یا لیختن اشتاین ثبت شد، ادعایی نداشته باشیم. کاش میشد زودتر 80 ساله شد و عصازنان میان مدیران شیک پوش ایستاد و درجه ی دکتری را با دست های لرزان دریافت نمود.
